Trawler „Reiger"
Scandinavië
in de knel
toch uitgevaren
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Londen zal geen onberaden
stappen doen
INLIJVING BUITENGEWOON DIENSTPLICHTIGEN
Meer vertrouwen
in de bedoelingen
der Duitschers
Na waarschuwings
schoten stoppen
Op den rug der
neutralen?
Italië roept
marine-reservisten op
_J5 Laan. Schaden, Tel. 444 (2 Ifjuen). Kengetal 2240.
DINSDAG 2 APRIL 1940. 84e Jaargang. No. 11152.
I VÜ9M- dM KV^U^.4^ JUBmmHsoidi d
IEDDINGSHIDDELEN DER „PROTINUS"
(OUDEN TOCH IN ORDE ZIJN GEWEEST.
Trots de berichten uit IJmuiden, mel
dende dat na de beschieting en bom
bard ee ring onzer visschersschepen
door Duitsche vliegtuigen, geen
trawlers meer zouden uitvaren, heeft
gisteren in den namiddag de traw
ler „Reiger" IJm. 114, toch zee geko
zen en verwacht wordt, dat heden
de overige schepen zullen volgen.
üit de rapporten welke de laatst binnenge-
omen trawlers „L S. Groen", IJm. 130 en
Vikingbank", IJm. 183 hebben uitgebracht,
ccft men in IJmuidensche recderskringen
J. den indruk gekregen, dat het de Duit-
chc vliegtuigen in de eerste plaats er om te
oen is, de visschersschepen te laten stop
en, om dan nauwkeuriger te kunnen na-
aan, of men inderdaad met. Nederlanders
n niet met gewapendo trawlers te doen
eeft.
Deze veronderstelling baseert men op het
apport van den schipper van de „I. S.
roen", die mededeelde, dat een Duitsch
Iegtuig en salvo mitrailleurschoten voor
«i boeg in het water afschoot. De schip-
had onmiddellijk gestopt.
He* vliegtuig, dat aanvankelijk vóór
het schip langs had gevlogen*cirkel
de toen eenige malen er om heen,
waarna een der inzittenden met de
hand naar de opvarenden wuifde,
en het toestel zich verwijderde.
Dicht in de buurt voer de „Vikingbank".
rk hier meende men het neerkomen van
trailleurkogcls in het water voor den
oeg te hebben waargenomen. De schipper
ras toen volle kracht gaan varen, waar-
a, volgens zijn rapport, het vliegtuig ecni-
e bommen dicht bij het schip in het wa
ar heeft laten vallen.
Het is internationaal voorschrift, dat een
oopvaandijschip moet stoppen voor een oor-
Dgsschip, waimeer het als waarschuwing
en kanonschot voor den boeg krijgt. Aangc-
ieu een vliegtuig slechts over mitrailleurs
eschikt, acht men het in IJmuidensche ree-
erskringen niet uitgesloten, dat de Duitsche
P liegtuigen eveneens een bevel tot stoppen
cdoelcn wanneer zij voor den boeg der vis-
1 chersvaartuigen een mitrailleursalvo af-
chieten. Het is hun opgevallen, dat ook de
c. pvarende van de „Protinus" vertellen, dat
ij meenden een d oordringend fluitend ge-
uid te hooren van een machinegeweersalvo,
oordat de vliegtuigen terugkwamen, om
et schip te bombardeeren.
a< Indien deze veronderstelling juist is. zou
1 fcet gcwenscht zijn dat men van Duitsche
ijde duidelijk mededeelde, dat men voortaan
leze wijze van waarschuwing toepast om
►eter de nationaliteit der visschersvaartui-
ag :en te kunnen vaststellen.
Inmiddels zullen de schippers der Nedcr-
Rüdschc visschersvaartuigen er. naar het
rijwel algemeene oordeel verstandig aan
loon. gezien^de ervaring der andere traw-
oni, wanneer de bellingercnle vliegtuigen
i om flaarblijkelijk voor controle hoven hun schip
i oiu ;omen cirkelen, te stoppen en niet door met
stan- bormale snelheid of zelfs op volle kracht ver
beten ier te varen, den indruk te wekken, alsof
i pertjtij zich aan deze controle willen onttrekken
«n dus iets te verbeiden hebben.
:urea
De reddingsmiddelen aan boord
van de trawlers. Scherpe con
trole der Scheepvaartinspectie.
.Nauwlettender dan ooit ziet juist in de-
ï«n tijd van oorlog de scheepvaartinspectie
Iïnet gestrengheid er op toe. dat de uitva-
L tndc schepen, dus ook de Ncderlandsche
isschersvaartuigen, zijn uitgerust met deug
delijke reddingsmiddelen. Daarna is het de
plicht van den kapitein, door zorgvuldig
onderhoud ervoor te waken dat de reddings
i middelen in goeden staat blijven en aan de
gestelde eischen voldoen, wanneer men er
o geval vin nood gebruik van moet ma
ken".
Aldus vat men in de kringen der Scheep
vaartinspectie het antwoord samen, dat wij
kregen toen wij naar aanleiding van het re-
vcr- laas van de geredden van den IJinuidcr
hen trawler ..Protinus". die momenteel in een
1 Ziekenhuis ergens in Schotland zijn opgeno-
Mctjmen, een onderhoud hadden met den ad-
"unct-inspecteur voor de scheepvaart te
Umuidcn. den heer J. II." Th. Eerman.
„Ik wil voorop stellen, dat ik mij leven-
idig kan indenken, dat de mannen van de
al*rotinus". na alles wat zij hebben doorge
ïrnel
tbak«
5chi
werd
Is de
istei
telci
oen
uit
wal
heel
maakt, hun avonturen in schrille kleuren
hebben geschilderd" aldus verklaarde de
heer Eerman „en dat zij in de omstandig
heden waarin zij verkeerden de dingen zeer
pessimistisch hebben ingezien. Maar de ver
halen, die door bemiddeling van de Londen-
sche correspondenten van cfcn aantal Ne-
derlandsche dagbladen in de'pers zijn geko
men. wekken vooral bij buitenstaanders een
verkeerden indruk en werpen een onverdien
de blaam op de reederijen, terwijl zij, indien
zij juist zouden zijn. bovendien ernstige cri-
tiek zouden inhouden op het beleid van de
scheepvaartinspectie, die volkomen in haar
taak te kort zou schieten, indien zij gedoogde
dat schepen naar zée zouden vertrekken
met reddingsmateriaal aan boord, dat in zoo
verregaanden staat van venvaarloozing ver
keert als naar den gewekten indruk met het
materiaal van de „Protinus" het geval zou
moeten zijn.
De „Protinus" is op 20 October 1939 gaan
varen en was geheel opgeknapt en door
scheepvaartkundige experts onderzocht al
vorens de trawler mocht uitvaren. Dat daar
bij de reddingsmiddelen niet zijn overgesla
gen blijkt uit het rapport van den deskundi
ge Bergsma, die boot. riemen, dóllen, lijnen,
vlaggen, brood-'en watervoorraad, enz. deug
delijk had bevonden. Op 4 December j.1. heeft
de „Protinus" gedokt en opnieuw werden de
reddingsmiddelen gecontroleerd. Er kan dan
ook geen sprake van zijn, dat. do reddingboot
die toen nog in goeden staat verkeerde, nu
plotseling wrak en dollen en riemen rot kon
den zijn.
Trouwens, het feit alleen, dat de
boot, met aanvankelijk 10, later 8
man aan boord, het bijna zes dagen
met ruw weer heeft uitgehouden,
weerspreekt de bewering, dat zij niet
in goeden staat zou zijn geweest. Bij
hoogo zeeën heeft men zes dagen
lang de boot voortdurend met den
kop op de golven moeten houden, en
daarin zou men waarlijk niet ge
slaagd zijn. indien de riemen en de
boorden waarin de dollen zaten, rot
zouden zijn geweest.
Men heeft verteld, dat de katrollen van de
reddingboot niet werkten. De heer Eerman
vroeg zich af, wat men hiermee bedoelde. De
reddingbooten aan boord van Ncderlandsche
visschersvaartuigen hangen niet in davits,
maar zitten tusschen twee klampen op liet
achterdek. Wanneer zij gestreken moeten
worden, worden zij op de reeling getild en
over boord gezet, waarbij zij slechts verbon
den zijn door middel van een vanglijn, waar
mee men ze langszij trekt Het is vrijwel on
mogelijk op deze wijze een boot uit te zetten,
zonder dat deze centg water maakt. Wat dat
betreft verschilde de toestand aan boord van
do „Protinus" met die van geen enkèl ander
IJmuidCnsch visschersvaartuig.
Do proppen mogen niet in do spuigaten
van de sloep zitten omdat anders het inko
mende water cr in zou blijven staan. Pas als
de sloep wordt uitgezet worden de proppen
er in gestopt, en de scheepvaartinspectie con
troleert o.a. of de proppen aanwezig zijn. Het
zelfde geldt voor den inhoud van den ver-
bandtrommel, den watervoorraad en de
scheepsbeschuit.
Op zee heeft echter de kapitein van elk
schip de verplichting zorg te dragen voor
den goeden staat der reddingsmiddelen en
voedingsmiddelen.
Hier komt men buiten het terrein van de
scheepvaartinspectie, die er voor zorgt, dat
bij het vertrek aan deze eischen wordt vol
daan en komt men op het gebied van de
verantwoordelijkheid der schippers cn zoo
men wil der andere opvarenden, de eeni-
gend ie tijdens de reis kunnen controleeren
of deze regelen worden nagekomen.
De heer Eerman kon en wilde niet beoor-
deelcn hoe de zaken aan boord van de
„Protinus" waren op het moment van de
ramp. Maar dat het materiaal kort te vo
ren nog in orde was, stonds zijns inziens
vast.
Dat dikwijls juist de opvarenden, in wier
belang deze maatregelen worden getroffen,
niet voldoende acht slaan op den stand der
reddingsmiddelen, was den heer Eerman
juist gisteren op treffende wijze gebleken.
De trawler „I. S. Groen" IJM. 130 was
's morgens binnengekomen, rapport eerend.
dat op het schip geschoten was door Duit
sche vliegtuigen toen het op 28 Maart J.1.
des namiddags te 6.15 u. bij de Ling bank.
ten Noordwesten van Doggersbank. zich
gereed maakte om tc gaan 'visschen. On
middellijk was de schipper naar IJmuiden
teruggekeerd. Bij aankomst was gebleken,
dat op Zondag 14 Maart ten gevolge van
een zware overkomende zee de boot was
wrak geslagen en gedeeltelijk overboord
gegaan. Desondanks, terwijl men zonder
boot was. was men in dezen tijd van ruw
weer en dreigende oorlogsgevaren, nog 14
dagen blijven visschen cn had men in het
verlies van de eenige reddingboot geen aan
leiding gezien om naar IJmuiden terug te
keeren. waartoe men pas besloot toen men
tengevolge van het verschijnen van Duit
sche vliegtuigen den schrik te pakken
kreeg.
,Ik vind dit een zoo ernstige nalatigheid,
en een zoodanig ijl gevaar brengen van
menschenlevens dat ik mij verplicht heb ge
voeld hierover een klacht bij den inspec
teur-generaal voor den scheepvaart in te
dienen, aldus verklaarde de heer Eerman.
De buitengewoon
dienstplichtigen
van de lichtingen
1938 en 1939 zijn
Maandag voor den
militairen dienst
ingelijfd. In gelid
op weg door de Re
sidentie naar de
kazernes.
ENGELAND GAAT SLAAN,
DUITSCHLAND ZAL TERUGSLAAN.
Hij die zou beweren oekend te zijn met
de besluiten van den Oppersten Oorlogsraad
der geallieerden ten aanzien van de ver
scherpte blokkade, zou voor een dwaas
worden aangezien en daarom dienen alle
loopende geruchten met een stevig korrel
tje zout te worden genomen.
Dat echter Brittannië's aandacht zich al
lereerst zal richten op het erts vervoer naar
Duitsch land vla de Noosohe territoriale wa
teen en het olievervoer over de Zwarte Zee
naar de Donaudelta, mag wel als vaststaand
worden aangenomen. Dit zijn immers de
grootc lekken in de blokkade der geallieer
den en hot spreekt vanzelf dat de Fransoh»
Britsche vloten, die allereerst zullen trach
ten te dichten.
Ondanks tegenspraak van Reuter neemt
men dan ook aan. dat Engeland aan Oslo
cn Stockholm bepaalde eischen zal stellen
over de ertsleveringen alvorens tot directe
vloothandelingen over te gaan.
In elk geval kan in het Noorden zeer
spoedig een krachtig initiatief der gealli
eerden worden verwacht.
BERLIJN ZAL TERUGSLAAN.
Het spreekt vanzelf, dat men t« Berlijn de
kwestie der aangekondigde verscherpte
blokkade met belangsteling volgt en reeds
de tegenzetten overweegt.
Vast staat, dat Hitier niet zonder meer in
het afsnoeren van zijn erts» en olietoevoer
zal berusten en onomwonden zegt men dan»
ook te Berlijn, dat een inbreuk der geallieer»
den op de strikte onzijdigheid van welke
neutrale danook, consequenties met zich zal
brengen voor alle onzijdigen.
Een eventueele Engelsche actie zal onmid
dellijk door een energieke Duitsche tegen
actie worden gevolgd en als men daarbij
bepaalde rechten van neutralen niet zal
kunnen ontzien, is dat te wijten aan Engel
sche rechtsehendingen, dio Duitschland tot
verweer uit zelfbehoud noopten.
De broede rug der neutralen.
Het ziet er naar uit, dat voorloopig althans,
de verscherpte oorlog, zal worden uitgevoch
ten op den breeden rug der neutralen, om
dat de oorlogsvoercnden op het Westfront
hopeloos zijn vastgeloopen.
In een scherp gesteld artikel protesteert
het Habl. tegen dit geweld tegen de neutra
len.
Tegenover de onmenschelljke aanvallen
door vliegtuigen op onbewapende neutrale
visschersvaartuigen stelt het blad de maat
regelen van Engeland, die knagen aan de le
vens- en bestaansbasis van de onzijdigen.
Minister Churchill heeft, zegt het blad.
weinig recht als een sentimenteele herinne
ring uit tc roepen: „Wat zou nu niet de col
lectieve veiligheid voor Europa kunnen be-
teekenent"
Deze collectieve veiligheid is, mede
door Engeland en Frankrijk, welbe
wust ondermijnd, en het volken
bondspact is als geheel, dus in zijn
politieke (billijke behandeling der
overwonnenen), militaire (geleide
lijke ontwapening) en economische
(samenwerking op welvaartsgebied)
voorschriften, nooit toegepast. Ware
dit wel gebeurd, veel dat nu in gif
tige woekering is opgeschoten, zou
zijn achterwege gebleven.
Wij Nederlanders, denken er niet aan, mi
allen nalatig zijn gebleven mede te wer
ken aan den opbouw van een beter functi-
onneerendc wereldeconomie, ons dichtbe
volkte land te doen misbruiken als gevechts
terrein der grooten en zullen daartegen zoo
veel mogelijk naar alle zijden waken.
BIJ DE VERSCHERPING DER
BLOKKADE.
Naar aanleiding van berichten fn
verschillende bladen, dat de gealli
eerden voornemens zijn hun toe
zicht op den Duitschen handel te
verscherpen, verneemt de diploma
tieke correspondent van Reuter,
dat deze berichten, voor ïoover zij
te kermen geven, dat Engeland
voornemens zon zijn de neutrale
territoriale wateren ie schenden of
daar politietoezicht in trit te oefe
nen, of welke extremistische of on
wettige actie van dergelijken aard
ook te ondernemen, eenvoudigweg
kunnen worden tegengesproken.
Hef is heel goed mogelijk, dat de juz.
blokkade aanzienlijk zal worden verscherpt,
doch de speciale plannen daartoe behooren
tot de bevoegdheid van de geallieerde ka
binetten of den oppersten oorlogsraad, wel
ke hun plannen tot dusver nog niet heb
ben onthuld.
In afwachting van Chamberinlns sede
van heden in het Lagerhuis kunnen alle
sensationeele voorspellingen van de hand
worden gewezen.
De Paris-Soir ptibliceert dat te Rome een
communiqué is gepubliceerd, volgens het
welk tien lichtingen reservisten der marine
terstond worden opgeroepen. Hun oproe
ping geschiedt met het oog op ..opleidingfr-
perioden". Voorts worden alle stoom-vis-
schersvaartuigen witgenoodigd zich zonder
verwijl naar hun thuishaven te begeven.
BIJ DE FOTO'S
In het midden: In de wachtkamer late
klasse op het perron van het H.S.-station Ie
Den Haag is men thans bezig met den bouw
van een waschgelegenheid en badcel, welke
ter plaatse woorden aangebracht ten behoeve
van de spoorwegarbeiders, die bfj eventueele
gasaanvallen ontsmet zonden moeten worden
Beneden: Op de Nieuwe Markt te Rotter
dam had Maandagavond de jaarltjkeche na
tionale betooging plaats ter herdenking van
de innanle van den BriieL Door deputaties
van verschillende vereenigingen werden
kransen gehecht aan het standbeeld van de
Nederlandsche Maagd.
