Duitsch bataljon
DE
Duitsch doel?
geeft zich over
Ey si n k
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
loop poen gebruikte Motor
Noorsche tegenslag
bij Drontheim
Een mededeeling van
Koning Haakon
NIEUWE BEPERKINGEN
IN DENEMARKEN
België vindt onze spelling
te moeilijk
WEER PERIODIEKE
VERLOVEN
Ook de vrouwen
waakzaam
Gebr. Spanjaart
Laan. Schagen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
DONDERDAG 25 APRIL 1940. 84e Jaargang. No. 1117L
^Oïfgovr <fe* N.V.MJitg.-Mij? „Wolloadt Noorderkwartier" 4
Fort Hegra ontvangt
versterking Slag in
de Gudbrand-vallei
op komst
Uit betrouwbare geallieerde bron
wordt vernomen, dat in het dorp
Gratangen, 40 K.M. ten Noorden
van Narvik, een geheel Duitsch
bataillon door de Noren is omsin
geld en zich heeft overgegeven. Van
de 1000 Duitschers zouden er, altijd
volgens U. P., 150 zijn gedood.
De overgave geschiedde gisteren,
na een belegering van zes dagen,
tengevolge van gebrek aan muni
tie, levensmiddelen en schuilplaat
sen. Een groot aantal moderne wa
pens werd buitgemaakt, aldus het
bericht van de United Press.
Volgens geallieerde bronnen zou
den daardoor de Duitsche strijd
krachten in het gebied van Narvik
tot maximum 2000 man gereduceerd
zijn. Ook werd een groot aantal
moderne wapenen buit gemaakt.
Ten Noorden van Drontheim daarentegen
schijnen de Duitschers een succes te heb
ben behaald.
De bij Drontheim opereerende Duitsche
troepen hebben door een omtrekkende bewe-
NOREN ZOUDEN OP GEEN AN
DERE BASIS MET DE DUIT
SCHERS WILLEN ONDERHAN
DELEN DAN EEN VOLLEDIG
TERUGTREKKEN VAN HUN
TROEPEN UIT NOORWEGEN.
Volgens radio Stockholm heeft
Koning Haakon van Noorwegen in
een brief tot den voorzitter van het
Noorsche opperste gerechtshof ver
klaard, dat de Noorsche regeering op
geen andere basis met de Duitschers
wilde onderhandelen dan een volle
dig terugtrekken van hun troepen
uit Noorwegen.
Dezo brief van koning Haakon was een
antwoord op een schrijven van den bestuurs
raad te Oslo.
Op het voorstel den kroonprins door mid
del van de radio te doen spreken tot de be
volking van het door de Duitsche troepen be
zette deel van Noorwegen, antwoordde ko
ning Haakon, dat de kroonprins geen toe
gang heeft tot de radio-stations in deze
districten.
De koning voegde hieraan toe, dat van den
kroonprins niet kan worden verwacht, dat
hij de Noren aan zal sporen bevelen van de
Duitsche autoriteiten te aanvaarden. „Ik ver
wacht van hen. dat zij zich als Noren zullen
gedragen en hun vaderlandslievenden geest
zullen bewaren."
In de bezette gebieden
van Noorwegen
Rijkscommissaris benoemd.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De Ftihrer heeft „Oberprësident"
Tcrboven tot rijkscommissaris voor
de in Noorwegen bezette gebieden
benoemd.
Rijkscommissaris Terboven staat
in deze functie onmiddellijk onder
den Fiihrer.
In Berlijnschc gezaghebbende kringen,
zoo meldt U. P„ beschouwt men de benoe
ming van Tcrboven als het. begin der onbe
perkte Duitsche heerschappij over de be
zette gebieden. Het burgerlijk bestuur, da'
nog steeds min of meer in handen der Noor
sche autoriteiten was gebleven, zal voortaat
volkomen Duitsch zijn. De koning en de
Noorsche regeering. zoo wordt gezegd, zul
len. daar zij zich »an de zijde der geallieer
den hebben geplaatst, in het bezette gebied
niets te zeggen hebben. Terboven zal slechts
aan Hitier verantwoording schuldig ziin. Hij
zal samenwerken met de Duitsche-militaire
autoriteiten in Noorwegen. Terboven zou
reeds te Oslo zijn aangekomen.
ging de in Steinkjer staande Noorsche-Geal
lieerde afdeelingen gedwongen zich terug
te trekken. De operaties geschieden in een
zwaren sneeuwstorm.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
het in samenwerking tusschen zeestrijd-
krachten en lcgerdeelen gelukte de plaats
Steinkjer na strijd te bezetten.
Steinkjer heeft door zijn ligging aan 't
Noordeinde van de diep ingesneden Dront-
heimfjord bijzondere beteekenis. De hier
ingenomen Duitsche positie verspert de van
Namsos via Grong naar Drontheim voe
rende spoorlijn en verkeersweg. Dc Duit
sche troepen in Drontheim hebben daarme
de de door hen bezette zone aanzienlijk
uitgebreid en een groote vrijheid van be
weging gekregen. Elke poging van Namsos
uit langs de spoorlijn door te dringen naar
Zweden, ontmoet thans reeds honderd kilo
meter ten Noorden van Drontheim Duit-
schen tegenstand, welke door de bodem
gesteldheid bijzonder begunstigd wordt.
Noorsche berichten gewagen van hevige
tegenaanvallen der Geallieerde troepen, die,
zegt Londen, het geleden verlies herstelden.
EEN GROOTE SLAG
TE WACHTEN?
Volgens den correspondent te Roeros van
„Aftonbladct" stroomen voortdurend gealli
eerde versterkingen de Gudbrand-vallei in
naar Lillihammcr. De correspondent ver
klaart, dat geen van beide partijen nog een
besliste vordering kan melden in het strate
gisch belangrijke gebied van Lillohammcr.
Roeros ligt op 115 K.M. ten Zuiden van
Drontheim. Dc correspondent van „Aftonbla
dct" voegt hieraan toe, dat het hevige hom-
bardement, dat. de Duitschers op de Gud-
brandvallei richten, de geallieerden er niet
van heeft weerhouden, den spoorweg te ge
bruiken voor het in Zuidelijke richting
zenden van versterkingen.
De Duitschers worden ook krachtig ver-
storkt uit Oslo en oefenen zwaren druk uit
in het district Aamot ten Noorden van Rcna
met behulp van hun vliegtuigen. Noorsche
militaire kringen verwachten binnenkort een
beslissenden slag om de controle over dc
Gudbrandvallei. De correspondent van „Af-
tonbladet" in Kiruna meldt, dat de sneeuw
storm, die vijf dagen lang gewoed heeft, de
militaire actie in het district van Narvik
stopgezet heeft, hetgeen waarschijnlijk ver
klaart waarom dc geallieerde aanval op
Narvik, die verwacht werd, niet is ingezet.
HEGRA KRIJGT VERSTERKING.
Fort Hegra, waar een 100-tal Noren al
vanaf het begin van den Duitschcn inval
dapper standhouden, en de Duitschers bij
Drontheim veel last veroorzaken, heeft ver
sterking gekregen. Dc kanonnen zijn op
het Oosten gericht en ingeschoten op het
vliegveld en exerciticterrcin van Drontheim.
AANVOER VAN GRAAN EN VOE
DER HOOGST ONZEKER.
De landbouwraad deelt mede, dat
de toevoer naar Denemarken van
o.m. graan en voeder in de komen
de tijden hoogst onzeker is cn dat
een belangrijke beperking op ver
scheiden gebieden der landbouwpro
ductie daarom een dringende nood
zakelijkheid wordt.
Verder wordt medegedeeld, dat
boter, bacon cn eieren, welke an
ders elders hadden zullen worden
verkocht, thans naar Duitschland
worden verzonden.
Het betreft producten van zeer
belangrijke waarde.
Maatregelen tot vereenvoudi
ging.
Niet alleen in ons eigen land. maar ook
in België kan men dc tendenz waarnemen,
tot vertienvoudiging van de spelling der
Ned. taal.
Tijdens dc behandeling van de begrooting
van zijn ministerie heeft de Belgische Mi
nister van Onderwijs, Soudan o.m. gespro
ken over de vereenvoudiging der Ncderland-
sche spelling. Hij verklaarde, dat hij over
dit probleem zal confereercn met den Nedcr-
landschen Minister van Onderwijs hij gele
genheid van de reis. die hij in de eerste
helft van Mei naar Nederland zal maken.
OVERSTRÖÖMING
VAN DEN DONAU
De was van het Donauwater heeft over-
stroomingen veroorzaakt in honderden dor
pen in het departement Tulcea. waar de
helft der huizen is ingestort en 1200 fami
lies dakloos zijn geraakt.
De Roemeensche autoriteiten hebben de
noodige maatregelen genomen voor den
aanleg van nieuwe dijken in de geteisterde
streek.
ZIJ HET OP IETS BEPERKTEN
VOET.
De regeeringspersdienst deelt mede, dat van
Zaterdag 27 April af (vertrek Vrijdagavond
daaraan vooralgaande) weer zal worden
overgegaan tot het verleenen ven periodieke
verloven, zij het op iets beperkter voet dan
tot dusver het geval is geweest
Troepen inschepingen
in Duitsche Oostzeebavens
Ten aanzien van de berichten
over een hernieuwde groote Duit
sche troepenconcentratie in Oostzee
havens. als Memel, houden, volgens
U. P.. militaire deskundigen te Lon
den zelfs rekening houden m.d. moge
lijkhcid. dat Duitschland zou trach
ten. dc Finsche Alandscilanden (tus
schen Finland en Zweden) te bezet
ten. Deze eilanden zouden dan als
basis dienst moeten doen voor ope
raties tegen Stockholm. Volgens de
meeste Engelsche deskundigen, al
dus U.P. verder, zouden de Duit
schers Zweden alleen binnenvallen,
ndien zij in Noorwegen in moeilijk
heden komen. Zij zouden dan langs
de geheele Oostkust van Zweden
aanvallen en trachten op te rukken
naar de ertsvelden in Noord-Zweden,
alvorens de Britschc troepen deze
zouden hebben bereikt.
Tegelijk wordt in de Engelsche
hoofdstad echter van andere zijde
de waarschijnlijkheid van een Duit-
schen aanval op do Alandseilanden
in twijfel getrokken, Aangezien zulks
de Duitsch-Russische betrekkingen
zeker niet ten goede zou komen. In
Finsche kringen achtte men de mo
gelijkheid echter niet uitgesloten
dat Moskou een Duitsche bezetting
van de Alands eilanden zou goed
keuren.
Vast schijnt intusschen wel te staan, dat
talrijke Duitsche troepen in de Duitsche
Oostzeehavens op een transport vloot zijn in
gescheept.
Deze transporten zouden door talrijke ijs-
brekers vergeeld worden. De concentratie
van deze schepen tegenover Zuid-Zweden
kan als een dreigend tceken beschouwd wor
den. tenzij het hier troepen betreft die be
stemd zijn ter versterking van het Duitsche
expeditiekorps in het gebied*van Oslo.
Duitsch—Zweedsch overleg?
Ertsverschepingon ter sprake.
Het Zweedsche ministerie van Buiten-
landsche zaken meldt, volgens hetzelfde
persagentschap, dat de leden der Duitsche
handclscommissie gisteren te Stockholm zijn
aangekomen.
De a.s. besprekingen met de Zweden zul
len loopen over hangende kwesties betref
fende den DuitschZweedschen handel in
verband met den tegenwoordigen toestand
in Scandinavië.
In politieke cn economische kringen hecht
men vee! waarde aan de onderhandelingen.
Men veronderstelt, dat o.a. de verscheping
van ijzererts naar Duitschland zal worden
besproken en het vervoer door de Oostzee.
De Botnische Golf nog met lis
bedekt.
Volgens een mededeeling van het Finsche
meteorologische instituut, door den radio
zender van Helsinki uitgezonden, is de Both-
nische Golf nog steeds met ijs bedekt. De
dooi zal dit jaar minstens drie weken later
dan gewoonlijk intreden.
Daardoor zal het niet mogelijk zijn om
vóór dien tijd dc ertsverschepingen vanuit
Zweden naar Duitschland via do Lullea te
hervatten.
Gehuwde onderwijzeres blijft
buiten de school
Kamerlid Thijssen krijgt nul op
request.
De minister van Onderwijs heeft naar
aanleiding van vragen van het Tweede Ka
nierlid. den heer Thijssen. medegedeeld, dat
hij niet bereid is voor den duur van dc
mobilisatie gehuwde onderwijzeressen tijde
lijk les te laten geven. De minister geeft toe
dat in den afgeloopen winter in Amsterdam,
Den Haag en Rotterdam, gebrek aan onder
wijskrachten is geweest, doch wijt dit aan
een griepepidemie cn niet aan een tekort
aan onderwijzers zelf.
Afgezien hiervan, trekt de minister het
in twijfel, of gehuwde vrouwen, die reeds
langen tijd niet meer voor de klas hebben
gestaan, thans nog in staat zijn met vrucht
onderwijs te geven,
Militaire eer aan
omgekomen Duitsch
vlieger bewezen
PLECHTIGHEID TE MAASTRICHT.
Gistermiddag is met Nederlandsch mili
tair eerbetoon op de algemeene begraaf
plaats te Maastricht in het Duitsche Ehren-
grab ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van den Duitschcn luitenant-vlicger-
waarnemcr Fritz Stern.
Deze was tijdens een luchtgevecht boven
Fransch grondgebied gewond en is, na de
noodlanding van den Duitschen bommen
werper Zaterdagmorgen onder Gculle,
overleden.
De belangstelling voor den stoet was te
Maastricht enorm groot. Het militair rmi-
De vrouw roept nu den man een
halt toe. Geen inbreuk meer op
In veertig jaar veroverde rechten
zegt de Nationale Vrouwenraad.
In haar openingswoord tot de 41e algemee
ne vergadering van den Nationalen Viou-
wenraad van Nederland heeft dc presidente,
mcj. Johanna Westerman betoogd, dat deze
Vrouwenraad niet kan blijven rusten op het
geen bereikt is, maar actief cn in beweging
moet blijven.
Juist op de door vrouwen in veertig jaar
veroverde rechten werd in de laatste jaren
talrijke malen inbruek gemaakt, zoowel dooi
de overheid, als door particulieren en door
het terugdringen van de vrouw van een
maal ingenomen plaatsen wordt het den
vrouwen onmogelijk gemaakt haar invloed
te doen gelden, wanneer maatregelen wer
den genomen die haar bestaan ten nauwste
raken.
Daarom moeten wij vrouwen waakzaam
blijven en Nederland toonen, hoeveel krach
ten ongebruikt worden gelaten, wanneer
vercenigingcn en overheid niet aan vrou
wen, zoowel als aan mannen, dc kans ge
ven plaatsen te bezetten door de meest ge
schikte persoon.
Spr. eindigde haar rede met aan te spo
ren kalm te blijven in dezen tijd vol span
ning. Wij moeten vertrouwen aldus mej.
Westerman op onze regeering, op onze kra
nige weermacht, die voor onze veiligheid
waakt en dan volgen liet prachtige voor
beeld, dat onze geliefde koningin ons dage-
lijks geeft, door als zij, belangstelling te
toonen in het leven onzer soldaten cn te
doen, wat onze hand vindt om te doen ten
einde hen, die onder de mobilisatie lijden,
te helpen en te steunen.
Willem de Zwijger
herdacht
Eenvoudige plechtigheid in de
Nieuwe Kerk te Delft
Op eenvoudige, maar niettemin Indruk
wekkende wijze is gisteravond in de Nieu
we Kerk te Delft de geboortedag van Prins
Willem I herdacht.
Het initiatief tot deze plechtigheid was
uitgegaan van een herdenkingscomité, ge
vormd op uitnoodiging van het hoofdbestuur
van het Algemeen Nederlandsch Verbond en
bestaande uit vertegenwoordigers van een
groot aantal vereenigingen met nationalen
inslag.
De herdenking opende met orgelspel,
waarna onder het spelen van de onderschei
dene volkslieden de Zuid-Afrikaanschc, dc
Vlaamschc en twee Nederlandsche vlaggen
werden binnengedragen.
Het Volkszangkoor uit Den Haag zong lie
deren uit Valerius Gedcnkklank; het ope
ningswoord sprak de Voorzitter van het
Herdenkingscomité dc heer Dc Kanter,
daarna hield generaal Audendijk een her
denkingsrede.
Met koraalmuziek en het zingen van ons
volkslied werd de plechtigheid besloten.
zickcorps opende don stoet, waarna een
vuurpeloton volgde. Achter den lijkwagen,
die begeleid werd door een escorte van Ne
derlandsche officieren, volgden de vier
Duitsche militaire vliegers, die deel uit
maken van de bcmannoing van het veronge
lukte vliegtuig. Daarna volgden een depu
tatie van Nederlandsche onderofficieren en
een ecrc-compagnie. De luchtvoort-attaché
hij het Duitsche gezantschap te 'sGraven-
hage, vergezeld van een officier van liet
Nederlandsche Algemeene Hoofdkwartier,
de Duitsche consul te Maastricht, de territo
riaal bevelhebber in Zuid-Limburg cn een
aantal officieren van het gezagsgebied
volgden in auto's.
Voordat de met de Duitsche rijksvlag ge
dekte kist in de groeve werd neergelaten,
heeft ds. J. Kirchnfcr uit Heclen de kerke
lijke gcheden gezegd. Terwijl de kist in de
groeve neerdaalde, loste het Nederlandsche
vuurpeleton een oerc-salvo. I)e Duitsche
luchtvaartattnché. de Duitsche consul, de
territoriaal bevelhebber in Zuid-Lhnburg,
Nederlandsche officieren en de Duitsche de
putaties legden kranen en hloeinstukken
op het graf. Nadat liet' muziekcorps een
trcuvmarsch had gespeeld heeft de officier,
die liet bevel voerde over het Nederlandsche
militaire eergelcide een dankwoord gespro
ken tot allen, die van hun belangstelling
bij deze plechtigheid blijk gaven.
Moderne Bruidsfoto's
FOTOGR. KUNSTATELIER
ARPAD MOLDOVAN
NIEUWE NIEDORP.
Geopend dagelijks, ook 's' Zondags.
doch oen nieuwe, maai dan een
de goedkoopste 125 c.c. Nederlandsch fabri
kaat. Verkrijgbaar vanaf f 258.—.
OUDKARSPEL
NEDERLAND IS PARAAT. Met toestem
ming der autoriteiten maakten wij boven
staande opname van het nachtelijk proef-
schieten met nieuw luchtdoelgeschut door
het .Nederlandsche Veldleger. Deze proeven
hebben ten doel, nauwkeurige gegevens aan
de batterijen te verstrekken.
