Een nieuwe krachtbron
ontdekt
NOORWEGENS NOODLOT
Het lijden
der Polen
Rantsoeneering
in Engeland
Nederland-
Luxemburg
Bombardeeren burger
bevolking onmenschelijk
Spraakgebrekkige
kinderen
De wondere kracht van het atoom
in dienst der vernietiging
Het Amcrikaansche natuurkundige maand
blad „Phyaical Review" bevat volgens U.P.
•en artikel over de ontdekking van een nieu
we krachtbron, welke het aanzicht van de
wereldhuishouding totaal zou veranderen.
Zooals vrij algemeene bekend tnag worden
verondersteld gaan de nieuwere natuurkun
dige thoorien ^llc uit van de veronderstel
ling dat alles wat bestaat, wal wij dus zien
en betasten kunnen, gevormd wordt door
krachtvelden om de kernen (binnenste ge
deelten) van de kleinst denkbare deeltjes
(atomen) der stof.
Reeds sinds eenigen tijd hebben, vooral
Fransche onderzoekers, in theorie aange
toond, dat 't element uranium, indien door
het „beschieten" met „radiumkogcls" het
evenwicht van de krachtvelden in één
atoom kon worden verstoord, de werking
spontaan en zonder verder ingrijpen voort
gaat.
Er zou dan zooveel kracht loskomen, dat
een groote Oceaanstoomer werkend op
slechts enkele kilogrammen uranium instaat
zou zijn de reis heen en terug Europa-Ame-
rika te volbrengen.
Pit was zooals gezegd in hoofdzaak nog
theorie, maar dan toch een theorie, welke
door tal van vooraanstaande natuurkundi
gen als te venvezen lij ken wordt beschouwd.
Volgens 1 ovenaangehaald bericht uit het
Amerikaansche vaktijdschrift schijnt men in
de laboratoria der Vereenigde Staten er in
geslaagd te zijn een aan Uranium verwante
stof te isoleeren, welke in tal van landen ge
vonden wordt en thans nog bekend staat on
der de geheime aanduiding U—235.
Vijf kilogram van deze stof zouden ïn
Staat. zijn een schip of duikboot aan het
varen te houden zonder innemen van
brandstof. Eén kilogram kan evenveel
kracht leveren als 5 millioen kg. steenkool
of 3. millioen kg. petroleum.
Wat deze ontdekking voor de luchtvaart
zou beteekenen is in één woord ongeloofc-
lijk.
Een der grootste struikelblokken voor de
vergrooting der actie-radius was hier tot
dusverre de noodzaak tot het innemen van
brandstoffen.
Indien deze noodzaak vervalt, ont
wikkelen zich voor de luchtvaart
perspectieven, waarvan men tot
dusverre nauwelijks durfde droo-
men.
Dat Duitschland met z'n groote nood aan
benzine deze onderzoekingen met belang
stelling volgt valt te begrijpen.
U.P. weet te berichten, dat Hitier zijn
knapste koppen aan het werk heeft gezet
om ook een methode te vinden voor het
losmaken van de intra-atomaire krachten.
Dit is begrijpelijk, want het land, dat het
eerst gebruik zal weten te maken van deze
onmetelijke energiebronnen zal een groote
voorsprong hebben op zijn tegenstanders.
Zijn motorloozo vliegtuigen zullen als
schaduwen geluidloos op den tegenstander
kunnen neerdalen en vrijwel onbeperkte
tijd in de lucht blijvend, de werkzaamheid
per vliegtuig ettelijke malen vergrootcn.
Jammer dat de mogelijkheden van zulke
wereldschokkende ontdekkingen het eerst
worden bekeken uit militair oogpunt.
Want welke schatten aan geluk en le
vensvreugde zouden deze geheimste krach
ten der wondcrschoone schepping niet kun
nen brengen en hoe radicaal zou de alge
meene welstand niet kunnen worden ver-
verhoogd indien ze konden worden aange
wend voor de krachtopwekking ten dienste
van productie en distributie.
Het Italiaansche kroonprinselijk
paar bij den Paus
De Paus heeft gisteren het Italiaansche
kroonprinselijk paar ontvangen en zich 35
minuten met hen onderhouden. De Paus
schonk aan de Prinses van Piemont een
zilveren Madonnabeeld en den Prins ccn
gouden medaille.
Na het bezoek aan den Paus begaven dc
Prins en dc Prinses zich naar den Kardi
naal-Staatssecretaris met wien zij eveneens
een bespreking hadden en ten slotte gingen
zij naar den Sint Pieter. om te bidden.
Bij het verlaten van don Sint Pieter werd
het prinselijk paar luide toegejuicht.
GEHEIMZINNIGE
BOERDERIJBRAND
Kwaad willigheid in 't spel?
Zondagnacht is te Oldebrock de boerenwo
ning van dc weduwe van de Werfhorst op
het zg.n. Koeland tot den grond toe afge
brand. Een schuur met de daarin geborgen
landbouwgereedschappen en een hooiberg
werden eveneens ecu prooi der vlammen.
Vier kalveren en ccnige kippen kwamen in
de vlammen om.
In verband met dezen brand vernemen wij,
dat mejuffrouw van de Werfhorst, die het
pand alleen bewoont, enkele «eken geleden
des nachts geklop op haar raam heeft ver
nomen. Zij durfde echter naar niet buiten te
gaan om polshoogt etc nemen en schonk ver
der aan het gerucht weinig aandacht. Heden
nacht nam zij het geklop weer waar.
Een half uur later stond haar huls in
brand. In nachtgewaad moest dc vrouw zich
in veiligheid stellen. Eenig geld heeft zij mee
kunnen nemen.
De gemeente-politic onderzoekt in hoe
verre het nachtelijk rumoer en de brand met
elkaar iu verband staan.
De helft van de hoeveelheid bo
ter, welke men voor den oorlog
kreeg. Ook minder suiker.
De Engelsche iminister voor de voedsel
voorziening, lord Woolton, heeft gister in
een verklaring aan de pers gezegd, dat de
bevolking zich erop moet voorbereiden, dat
binnenkort de distributie van boter zal
worden beperkt tot de hoeveelheid, welke
bij bet begin van den oorlog werd ver
strekt, aangezien thans geen boter uit
Denemarken meer wordt ingevoerd. Dc
minister verklaarde tevens, dat de distribu
tie van suiker moet worden beperkt, wan
neer hij niet de absolute zekerheid heeft,
dat later in het jaar voldoende voorraden
aanwezig zullen zijn.
Op het oogenblik bedraagt de hoe
veelheid boter, welke men per
week per persoon kan krijgen een
half Engelsch pond (ruim 2*4 ons
Ned.) Bij het begin van den oor
log kreeg ieder een kwart Engelsch
pond per week.
Dc hoeveelheid suiker welke men* per
week per persoon krijgt toegewezen, be
draagt op het oogenblik driekwart En
gelsch pond.
Minister Woolton zeide verder, dat de
koelhuisruimte niet voldoende is om het
hoofd te bieden aan de meest slechte om
standigheden en daarom is men op acht
verschillende plaatsen in het land begon
nen met het bouwen van koelhuizen.
Ook een Duitsche
„binnenlandschen vijand"
Voor de Duitsche radio heeft Rijksminis
ter Rust gesproken tot de Duitsche jeugd.
„Er zijn taken", zoo zeidc hij „die wellicht
even groot zijn als die van dc soldaten aan
het front. Duitschland heeft jullie noodig, en
nog meer in de toekomst, om den vijand in
liet binnenland te bestrijden."
Vrouw verbrand
Toen zij de kachel aanmaakte.
Viïjdagavond was op den Nieuwen Dijk
te Eindhoven mejuffrouw JansenPeters dc
kachel aan het aanmaken, toen plotseling
een groote vlam naar buiten sloeg. Dc vrouw
geraakte in brand en moest met brandwon
den overdekt, naar het ziekenhuis worden
overgebracht. Hier is zij later aan de ver
wondingen overleden.
Vxyeilat
VOETBALPROGRAMMA VOOR
2e PINKSTERDAG.
K.N.V.B.
Afd. B: Hollandia—H.R.C.: W.F.C.—Alc-
maria; ZaandijkPurmerstcijn; Z.F.C.Suc
ces; HelderO.S.V.
Afd. E: WatervogelsOudesluis: Schagen-
H.R.C. 3; B.K.C.Atlas; Helder 2—H.R.C. 2.
Afd. A: V.S.V.K.F.C.; D.O.S.—A.D.O.;
HaarlemAjax; 't GooiD.W.S.
N.H.V.B.
Afd. E: Succes 2Petten 1
Afd. K: B.K.C. 2—Atlas 2; Schagen 2—Hel
der 5.
Afd. R.: Oudesluis 2-St. Maartensvlotbrug 1
Wieringerwanrd 2B.K.C. 3.
Adsp. O: H.R.C. c—H.R.C. a.
Adsp. P: H.R.C c—H.R.C. d; B.K.C. a—Hel
der c.
ZULLEN VAN MALEN EN VAN
DER HEIDE KUNNEN MEEDOEN?
Naar wij vernemen zal doelvcrdedigcr
van Male (Feycnoord) Dinsdagavond niet
in het Ned. elftal, dat een oefenwedstrijd
speelt op het V.U.C.-veld tegen het bonds-
eiftul, uitkomen, omdat bij nog steeds last
heeft van een verwonding in de knie-holte,
in fle ontmoeting tegen België opgcloopcn.
Hij zal vervangen worden door Wille
(E.D.O.).
Van Male zal hedenavond medisch on
derzocht worden of hij den toer naar
Luxemburg zal kunnen medemakon.
Hetzelfde is hei geval met Van der Heide
(Feycnoord). Achteraf is gebleken, dat hij
in den wedstrijd NederlandBelgië een
lichte blessure aan dc knie heeft opgeloo-
pen. Ook hij zal Dinsdagavond niet mede
spelen. Op de backplaats zal Waihain
(H.B.S.) nu uitkomen.
Of van der Heide tegen Luxemburg
speelt, zal eveneens hedenavond worden
beslist.
Postduivenver. „Het Noorden"
Bovengenoemde verceniging hield Zondag
haar 2e wedvlucht oude duiven en wel vanaf
Borgen op Zoom, afstand 166 km.
In coucours waren 127 vogels welke om 10 u.
30 min. werden gelost met N.O. wind en heldere
lucht. De eerste vogel bereikte haar hok om
12 u. 51 min. 22 sec.
De prijzen werden verdiend door de volgen
de leden: J. Buis 1-2-4-5-6: Zwierzycki 3-11-12-
13-16-19-20-21-23; J. Peters 7-10; A. Kooger
8-17-25-26: C. Bontes 9-14; Limonard 15-18; J.
v. Rlel 22 en T. Kos 24.
A .8. Vrijdag inkorven voor Vlissingen van
5—6 u. 15.
In een tweede rapport doet kardinaal
Hlond mededeeling van vervolgingen
op grooten schaaL
De primaat van Polen, kardinaal
Hlond, heeft den Paus zijn tweede
rapport overhandigd over dc be-
lmndcling van de katholieken in Po
len. O.a. wordt hierin verklaard,
dat honderden katholieke priesters
doodgeschoten en eveneens honder
den in de gevangenis geworpen
zijn. De bevolking van Gdynia is
van 120.000 inwoners gedaald tot
15.000.
Het rapport begint met er op te wijzen
dat de Duitschers op systematische wijze
trachten het katholicisme uit 1e roeien en
tegelijkertijd het Poolsche volk als zoodanig
willen vernietigen. I)e leidende klassen,
vooral de intellectueelcn, worden gedepor
teerd, gedood of financieel te gronde ge
richt. De groote massa wordt op systemati
sche wijze teruggebracht tot den staat van
slavernij, een anonieme massa, die geen
ander levensdoel mag hebben dan dienst
baar te zijn aan de heerschende kaste. Uit
het bisdom van Polplin, dat ongeveer over
eenkomt met het gebied van Pommercn,
wordt bericht, dat. het paleis van den bis
schop gesloten is en zijn huiskapel tot
balzaal werd gemaakt.
Van de 650 priesters van dit bisdom zijn
er slechts 20, die zich nog op de plaats be
vinden, waar zij hun geestelijk anvbt uitoe
fenen. De kerken zijn voor 't grootste doel
gesloten en het is voor dc Polen onmogelijk
in dit, bisdom een huwelijk volgens de voor
geschreven ritus der kerk aan* te gaan, ter
wijl dc geestelijken alleen des nachts do
stenenden kunnen bedienen. Onder de per
sonen, die gedood zijn.is Thomas Komo-
rowski, geheim kamerheer van den Paus.
Uit. Pommercn zijn met geweld 250.000 per
sonen gedeporteerd bij een temperatuur van
40 graden onder nul. Het aantal bewoners
van dc stad Gdynia is van 120.000 terugge
bracht. tot 15.000.
In het bisdom van Kattowitz zijn honderd
geestelijken gearresteerd, van wie er zich op
dit oogenblik nog 30 in gevangenschap be
vinden. Verscheidene zijn ook gefusilleerd of
in gevangenschap gemarteld.
In Silezië is het den kinderen verboden, te
biecht te gaan en bij hun eerste communie
de Poolsche taal te gebruiken. Dc gehecle ka
tholieke pers in liet gebied van Silezië is
opgeheven.
Het zeer uitvoerige rapport deelt dergelijke
bijzonderheden ook mede over andere bis
dommen van Polen en o.a. vermeldt liet een
statistiek over het aartsbisdom Gniczno,
waar vijf priesters werden gefusilleerd, 27
naar concentratiekampen in Duitschland
werden gestuurd, 100 in gevangenschap ver
toeven, 35 uit het gouvernement-generaal
werden verbannen, twee in de gevangenis
zijn gestorven en 2 invalide zijn geworden
door de mishandelingen, die zij iu de gevan
genis hebben ondergaan.
Wat er van de Noorsche stad Andalsnes over is. Ontelbaar zijn de huizen die door de
zware bombardementen der Duitsche luchtmacht met den grond gelijk gemaakt werden.
PRESIDENT ROOSEVELT UIT ZIJN
AFSCHUW IN EEN BRIEF AAN 'T
AMERIKAANSCHE ROODE KRUIS.
In een brief aan de jaarvergadering van
het Amerikaansche Roode Kruis schrijft
President Roosevelt
„Het bombardeeren van wecrloozc onbe-
IIL
In myn twee vorige artikeltjes heb ik ge
poogd u een indruk te geven van het leed,
dat de spraakgebrekkige ondergaat in het
algemeen en de stotteraar in 't bijzonder. Al
licht zal bij u zich de vraag voordoen of stot
teren te genezen is. Het antwoord hierop
moet dan als volgt luiden: „In vele gevallen
is genezing mogelijk. In andere gevallen een
sterke verbetering en in sommige gevallen is
genezen uitgesloten". Maar trekt u hieruit
niet te gauw uw conclusies, want dan kan
men de plank wel eens leeljjk misslaan. Men
is al zoo spoedig geneigd te denken, nu, die
of die stottert zoo erg, daar zal wel niets
meer aan te doen zijn. Dat is een zeer ge
vaarlijke redeneering. want het is vrijwel uit
gesloten, dat men vooraf kan zeggen, welk
geval te genezen is of niet. Dat komt pas
voor den dag tijdens de behandeling waarbij
soms ernstig stotteren vry gemakkelijk tot
verbetering of genezing leidt. Veel hangt af
van den persoon zelf en de invloed die de
spraakleeraar op hem kan uitoefenen. In
ieder geval is het sterk aan te raden om
zich te wenden tot een gediplomeerd spraak-
leeraar(es). f
Ook Is het van belang om met het les-
ncmen niet zoo lang te wachten tot de
kwaal in een ernstig stadium is overgegaan
Mijn ervaring is, dat de jonge mannen ko
men opdagen voor les tegen den leeftyd van
p.l.m. 20 jaar. U weet wel hoe dat gaat.
De vrouw komt in 't spel. ze beginnen zich
meer in dc maatschappij te bewegen en wor
den dan sterk gehinderd door hun spraak
gebrek. Ondertusschcn heeft men jarenlang
de kwaal maar voort laten woekeren met het
gevolg, dat het meer moeite zal kosten er
weer af te komen. Toch kan ook hier by
een doelmatige behandeling dikwijls zeer veel
bereikt worden. Soms komt het voor. dat
een stotteraar genezen ontslag is. maar na
verloop van tyd weer in z'n oude kwaal te
rugvalt, zoodat weer behandeling noodig is.
Dit is op zichzelf geen ernstig verschijnsel
Ook rijn doorgaans de mannelijke stotte-
Elverum in vlammen. Eén brandende ruïne werd deze Noorsche stad tengevolge van de
alles vernielende bombardementen der Duitsche luchtmacht. Tientallen personen vonden
den dood door de ontzettende uitwerking van den aanvaL
schermde burgers is een tragedie welke
den afschuw van het gehecle menschdom
opwekt. Met trots herinner ik er aan, dat
de Vereenigde Staten er voortdurend op
hebben aangedrongen, dat deze onmensche-
lijkc gewoonte zou worden verboden. In
lÓoS heeft het internationale Roode Kruis
er bij de landen op aangedrongen, gemeen
schappelijke stappen te ondernemen, ten
einde dergelijke wandaden in de toekomst
te verhinderen. Ik betreur het, dat dit. nooit
is geschied. Wat de Vereenigde Staten be
treft, zoo kan ik u verzekeren, van mijn
meest krachtige aanbeveling voor toetre
ding tot eenige internationale afspraak,
welke deze bescherming aan burgers en
noncombattanten zal verschaffen".
raars gemakkelijker te behandelen dan de
vrouwelijke. Naar verhouding komen daaren
tegen veel meer stotterende jongens dan
meisjes voor. Men spreekt in 't algemeen van
stotteren als men spreekstotteren bedoelt
Het zal minder bekend zyn, dat er ook stot
teren bestaat by andere bewegingen, zooals
bij loopen, schrijven en zelfs pianospelen.
Ik hoop den lezer in groote lijnen een
beeld gegeven te hebben van den stotteraar
en zijn leed en bereikt te hebben, dat ieder
een zijn best zal doen. dit zoo veel mogelyk
te verzachten. Behandel hem als elk ander
mensch en sla zoo min mogelijk acht op zijn
gebrek. Nu kunnen we nog wel even een
kijkje gaan nemen by de andere spraak
gebreken en nemen daarvoor in de eerste
plaats het stamelen. Hieronder verstaat men
het verkeerd vormen van klanken, het ver
vangen van een klank door een andere of
het heelemaal weglaten ervan. Bijvoorbeeld
het zeggen van een 1 voor een w, een t voor
k. Vooral tegen de z.g. sisklanken sj. a. en z.
wordt hier veel gezondigd en men krijgt dan
wat men in den volksmond „slissen", noemt
Het stamelen komt tijdens de spraakoiltwik-
kelingsperiode by alle kleine kinderen voor
en is dan een geheel normaal proces. Dc oor
zaak is dan nog gelegen in het onvoldoend
geoefend zyn der spraakspieren en het ge
hoor. Maar blyft dit stamelen na afloop van
dat proces bestaan, dan heeft men te doen
met een spraakgebrek en moeten de oorzaken
elders gezocht worden en kunnen dan o.a.
zijn. onvoldoende opmerkzaamheid, waardoor
geen goede voorstelling van een klank ver
kregen wordt en dus ook geen goede weer
gegeven kan worden. Ook kunnen organische
gebreken oorzaak zijn, dat geen goed klank
beeld opgenomen kan worden. Verder kun
nen zich afwijkingen van tanden en kiezen
voordoen en geeft ook het z.g. gespleten ge
hemelte stamelen. Bij gehemeltespleet is er
geen voldgende afsluiting tusschen mond en
neusholte, met als gevolg, dat de lucht, die
bij het spreken door den mond moest gaan,
ontwijkt door den neus. De klanken worden
nu onduidelijk of kunnen in 't geheel niet
gevormd worden. By ernstig stamelen is de
patiënt bijna niet te verstaan. Ook kan de
neus afgesloten zijn door bijvoorbeeld polypen
of zwellingen, dat ook weer stamelen tot ge
volg kan hebben. Hier moet natuurlijk de
arts eerst ingrijpen. In mijn slotartikeltje zal
ik hier nog even op terugkomen.
Autorijles was verboden
Er zijn menschen die ook niet
meer als leerling-chauffeur ach
ter 't stuur mogen zitten, nJ. zij
wier rijbewijs is verbeurd.
Eenigen tijd geleden had de 'Amsterdam*
sche rechtbank iemand het recht van bestu
ren van motorrijtuigen ontnomen, omdat
hij in kennelijken staat achter het stuur had
gezeten.
De man had een slimmigheidje bedacht om
aan de gevolgen varf dit vonnis te ontkomen.
Hij stelde zich op het standpunt, dat, indien
er iemand, die bevoegd was een auto te be
sturen, naast hem zat, hij vrijuit ging. Im
mers, wanneer iemand auto leert rijden en
dus nog niet in het bezit is van een rijbewijs
mag bij wel een auto besturen, indien maar
iemand naast hem zit, die de vereischtc be
voegdheid heeft.
Onvervaard had hij op 7 en 8 December
j.1. zijn auto bestuurd, terwijl een chauffeur
naast hem zat. Den eersten dag had een Ara
sterdamschc agent hem zien rijden en her
kend, doch niet aan kunnen houden.
Den dag daarop werd hij betrapt door de
rijkspolitie en gister werd hem door den rech
ter aan het verstand gebracht, dat er nog
cenig verschil is tusschen iemand, die auto
leert rijden en iemand, die wegens dronken
schap de bevoegdheid tot het besturen van
motorrijtuigen is ontnomen.
De officier van Justitie eischte f 40.subs.
dertig dagen hechtenis.
De politierechter eveneens.
Autobus meegesleurd
Tusschen wielrijders terecht ge
komen. Een van hen zwaar
gewond.
Gistermiddag is op den rijksstraatweg te
Twello een verkeersongeluk gebeurd, waar
bij een 24-jarige wielrijder uit Apeldoorn
ernstig wertigewond.
Een bus van den dienst ZutfenDeventer
—Twello is in botsing gekomen met een
voor rijdende auto, doordat deze plotseling
links afsloeg. De bus werd meegesleurd
naar het linker weggedeelte, waar juist een
groepje wielrijders uit dc richting Deventer
naderde. Een der fietsenden, de 24-jarige
Sondorp uit Apeldoorn, werd gegrepen en
zwaar gewond. Hij heeft ccn bovenbeen
fractuur opgcloopcn, terwijl de borstkas
werd ingedrukt. Nadat den jongeman ge
neeskundige hulp was verleend, is hij per
speciale ziekenauto naar het ziekenhuis te
Apeldoorn vervoerd. De andere wielrijders
waren tijdig van hun fiets gesprongen. Twee
fietsen werden vernield. Bus en auto werden
eveneens beschadigd.
