Nederland moest
de wapens neerleggen
Aan onze
abonné's
WEK UW LEVER-GftL OP
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De strijd was te ongelijk
Wij waren vrijwel geheel
aangewezen op eigen kracht
Verkoop alcoholhoudende
dranken verboden
Smirnoff op
avontuur
Niet meer verduisteren!
Duitsche militairen
in Den Haag
Waco-diensten
morgen hervat
Laan, Scha gen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
WOENSDAG 15 MEI 1940. 84e Jaargang. No. 11186.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij". „Hollands Noorderkwartier"
De Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht, Generaal H. G.
Winkelman, heeft gisterenavond voor den Nederlandschen om
roep de volgende toespraak tot het Nederlandsche volk gehouden:
NEDERLANDERS,
Ik heb er prijs op gesteld, u persoonlijk een toelichting te geven
bij het hoogst ernstige besluit, dat u reeds hedenavond hebt ge-
hoord door de Nederlandsche radio.
Wij hebben de wapens moeten neerleggen omdat het niet an
ders kon. Allen waren vastbesloten ons vaderland te verdedigen
tot het uiterste. Welnu ik, die als opperbevelhebber van Land
en Zeemacht alle berichten ontving, i k wist met volstrekte ze
kerheid, dat dit uiterste vandaag was bereikt. Onze soldaten
hebben gestreden met een moed, die onvergetelijk zal blijven.
Maar de strijd was te ongelijk. Onze troepen stonden tegenover
technische middelen waartegen de grootste menschelijke moed
niet is opgewassen. Bij duizenden zijn zij gevallen voor de vrij
heid van Nederland.
De luchtstrijdkrachten, waarover wij thans nog beschikken, zijn
zoo minimaal, dat zij onze troepen te land nagenoeg niet meer
bij de operaties konden steunen. Tegenover de Duitsche over
macht in de lucht hadden ook onze andere afwéermiddelen,
zooals de luchtdoelartillerie, slechts een beperkte uitwerking,
hoe dapper en bekwaam de luchtdoelbatterijen haar taak ook
vervulden. Zoo stonden onze troepen bloot aan de vernietigende
bombardementen van het Duitsche luchtwapen.
En niet alleen zij. Onder de burgerbevolking, onder vrouwen en
kinderen, maakte de luchtoorlog tallooze slachtoffers. In ons
dichtbevolkte land, met zijn vele steden, kan bij luchtbombar
dementen moeilijk worden onderscheiden tusschen militaire en
niet-militaire objecten. Rotterdam, dat vanmiddag door de Duit
sche luchtmacht werd gebombardeerd, heeft het droevig lot van
den totalen oorlog ondergaan. Utrecht en andere groote bevol
kingscentra zouden binnen zeer korten tijd dit lot met Rotterdam
moeten deelen.
Vrijwel geheel aangewezen op eigen kracht, waren wij niet in
staat, ons land, onze burgerbevolking, voor dit geweld te behoe
den. Het waren deze harde feiten, die mij noopten, mijn hoogst
ernstig besluit te nemen: wij hebben.den strijd gestaakt.
Ik kan mij ten volle indenken, dat dit besluit voor vele Neder
landers schokkend is. Laten zij allen echter beseffen, dat ik op
dit oogenblik de Nederlandsche regeering hier te lande verte
genwoordig en dat ik derhalve niet alleen gerechtigd, doch ook
verplicht was, te besluiten, zooals het belang van het Neder
landsche volk in deze omstandigheden voorschrijft.
Het staat voor mij onomstootelijk vast, dat dit belang mede
brengt, dat de volstrekt ongelijke strijd moet worden gestaakt,
opdat nog niet meer onschuldige slachtoffers vallen. Wie mijn
verantwoordelijkheid kan peilen, beseft, hoe zwaar mij dit be
sluit moet zijn gevallen. Het kon echter niet anders luiden.
Nederlanders! Hebt ondanks dezen zwaren tegenslag, vertrou
wen in de onverwoestbare krachten en tradities van ons volk.
Wij hebben deze beproeving van een korten, doch hevigen oor
log moeten doorstaan. Wij zullen het nieuwe lot, dat ons voor-
loopig beschoren is, met denzelfden moed en vastberadenheid
dragen, als waarmee wij den strijd voor onze zelfstandigheid
hebben gevoerd. Hebt daarom, ik herhaal het nogmaals, ver
trouwen op de toekomst. Doch vooral!: toont dit vertrouwen
door de rust en de orde te bewaren, welke wij zoo dringend be
hoeven om ons geschokte land weder op te bouwen. Laten wij
ons thans richten op dezen eersten plicht, welke het vaderland
ons oplegt.
Leve Hare Majesteit de Koningin! Leve het vaderland!
Aldus eindigde de toespraak tot het Nederlandsche volk van den
Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht, Generaal H. G. Win
kelman.
Mededeeling van het
Duitsche gezantschap
Het Duitsche gezantschap te Den Haag
heeft gisteren het volgende radiobericht naar
Berlijn gezonden:
Aan den Rijksminister van Buitenlandsche
Zaken te Berlijn.
Vandaag, den liden Mei, te 19 uur Amster-
damschen tijd, heeft zich bij mij de Neder
landsche generaal Schuurman vervoegd, en
het volgende verklaard:
„Ik heb Uwe Excellentie de mede
deeling te doen, dat de Nederland
sche weermacht, met uitzondering
van haar troepen in Zeeland, voor de
oprukkende Duitsche troepen de wa
pens neerlegt".
Ik heb van deze mededeeling acte genomen
In aansluiting daarop heeft de opperbevel
hebber der Nederlandsche weermacht door
bemiddeling van den Duitschen luchtvaart-
attaché, luitenant-generaal Wenninger, het
opperbevel der weermacht te Berlijn ver
zocht, gevolmachtigde vertegenwoordigers
der Duitsche troepen in Nederland ter be
spreking over maatregelen tot handhaving
van rust, veiligheid en orde, naar het hoofd
kwartier in Den Haag te zenden.
w.g. Graf Zech, Duitsch gezant
worden van Europa, omdat al naar gelang
van de ontwikkeling der situatie de route
onderweg zal worden verlegd. Een voort
durend telegrafisch contact met Ned. Indië
is gewaarborgd.
Het. toestel is geheel volgel>oekt o.a. vlie
gen twee onderwijzers mede, wier geheelc
gezinnen in Nederland vertoeven. Zij zullen
trachten om. hoe dan ook, zich bij hun ge
zinnen te voegen.
Wanneer het volgend toestel vertrekt is
niet bekend, waaruit verklaarbaar is, dat
velen deze, misschien laatste gelegenheid,
om luchtmail te verzenden hebben gebruikt.
Een verordening van den Opper
bevelhebber.
Dc Opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft de volgende verordening uitge
vaardigd:
De 'generaal, opperbevelhebber van land
en zeemacht, belast met de uitoefening van
het militair gezag in het geheelc in staat van
beleg verklaard grondgebied des Rijks, gelet
op artikel 22 van de oorlogswet, stelt vast de
volgende verordening:
Art. 1 liet is tot nader order verboden op
den openbaren weg of in schouwburgen, so
ciëteiten, koffiehuizen, tapperijen of andere
soortgelijke inrichtingen, sterken drank of
zwak-alcoholischen drank te verkoopen, of
op andere wijze ter beschikking van het pu
blick te stellen.
Art. 2 Overtreding van dit verbod wordt
overeenkomstig het bepaalde in art. 43 van
de oorlogswet, gestraft met hechtenis van ten
hoogste 1 maand of geldboete van ten hoog
ste 300 gulden.
Art. 3 Deze verordening wordt afgekondigd
door middel van den radio-omroep en treedt
daarmede onmiddellijk in werking.
Algemeen hoofdkwartier, li Mei 1910.
De Generaal, Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht,
(w.g.) H. G. Winkelman.
Een ongewisse reis naar Europa.
De „Oehoe" is gistermorgen van Tjililitan
vertrokken, bestuur door Smirnoff, waar
mede een reis begonnen is, waarvan het
eindpunt cn ook vele andere punten onze
ker zijn. Het oorspronkelijke einddoel is Na
pels. doch wellicht kan beter gesproken
Geen voorraden Amsterdam uit
Alles moet voor de bevolking
blijven.
De burgemeester van Amsterdam vestigt
er dc aandacht op, dat het streng verboden
is, voorraden levensmiddelen of grondstof
fen uit dc gemeente te vervoeren in het be
lang der voorziening der bevolking daarme
de.
Overtreding van dit verbod zal ernstige ge
volgen hebben.
De normale verlichting van straten
en wegen kan worden hersteld.
De commandant der vesting Holland ge
last voor zooveel mogelijk de volledige,
normale verlichting van straten cn wegen
der gemeenten in zijn gezagsgebied.
Het verkeer herstelt zich
Naar wij vernemen zijn de diensten van
de Gooi9«he Tramweg-maatschappij met in
gang van hedenochtend acht uur hervat.
's GRAVENHAGE, Ij Mei (A.N.P.) Te de
zer stede is de nacht volkomen rustig ver-
loopen. Reeds vroeg in den ochtend toonden
op het Voorhout en omgeving de voorbij
gangers hun belangstelling voor het werk
van de Duitsche militairen. Het dagelijksch
leven ging weder zijn normalen gang.
Met ingang van morgen hervat dc W.A,
C.O. haar busdiensten voor de verbinding
AmsterdamWest-Friesland, via Medem-
blik, Enkhuizen, Wieringenneer cn Den
Helder.
Opruimingsdiensten van
gemeentewerken gedemobiliseerd
Dc directeur der gemeentewerken te 's-Gra-
venhage deelt mede, dat de met het oog op
den oorlog georganiseerde opruimingsdiens
ten die in werking komen om de gevolgen
van bombardementen enz. op te ruimen
in den loop van den nacht zijn gedemobili
seerd. Het materiaal dezer diensten is thans
ingeleverd.
Uit onze Omgeving
LAXGENDIJK
DE VERGOEDING AAN GEëVACUEERDEN.
Verschillende vragen doen zich voor, zoo
wel bij de geëvacueerden als bij hen, bij
wie zij onderdak hehl>cn gekregen, met be
trekking tot velerlei. Op de gemeentesecre
tarieën vinden tal van wenschen, verlan
gens en klachten hun uitmonding. Dat zij
I veelal wel weerklank maar geen vervulling
I vinden is een gevolg van dc overweging,
j dat men in deze tijden wat moet kunnen
I geven en nemen, zoowel van de zijde der
vluchtelingen als van die der ontvangen
den. Het komt herhaaldelijk voor. dat ge
zinnen terecht kwamen bij hen, in wier
Omgeving zij zich moeilijk konden thuis
gevoelen en wel in beide richtingen. Rij
verplaatsing kon een en ander met elkaar
worden verzoend, zoodnt met beider wel
willendheid veel tot aller genoegen kon
Worden gewijzigd. Zelfs is het noodig ge
bleken leegstaande woningen te gebruiken
voor onderdak voor hen. die niemand
wenschte op te nemen.
Dan is er dc zaak van de vergoeding voor
fiet verschaffen van huisvesting aan de ge-
evacueerden. Ilct is duidelijk, dat tal van
Door de U allen bekende om
standigheden, komen wij
vandaag in kleine omvang
uit. Wij doen alle moeite om
zeer spoedig weder normaal
te verschijnen.
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lovei een litet lever-gal in uw
Ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gul onvoldoende Is. verteert uw voedsel niet.
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER S LEVER PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vt»J te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk. plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
^Eischt'cartèrs Lever-Pilletjea bU apotheker» en
drogisten, f. 0.75.
ingezetenen financieel niet bij machte zijn
kost cn inwoning te verschaffen. Als men 3
of meer, wat meermalen geschiedt, men-
schcn van het voor hen noodzakelijke moet
voorzien, dan zullen er nnn Langendijk
maar weinigen zijn, die daartoe financieel
gesproken in staat zijn. Van officieele zijde
lichtte men ons in. dat veel van deze ma
terie nog nader moet worden geregeld. Me-
dedeelingen, vingerwijzingen, algemeene re
gelen zijn daaromtrent bij do gemeentebe
sturen ingekomen, doch het spreekt van zelf,
dat deze onderworpen, die uit den aard der
zaak zoo plotseling opdoemen, niet in een
schop en een sprong in de puntjes kunnen
worden geregeld. Men deelde ons mee, dat
de ingezetenen, die kost en inwoning aan
de geëvacueerden verschaffen, vergoeding
zullen krijgen. De hoegrootheid is niet in
een algemeen voorschrift vervat. Men licht
te ons in. dat deze materie nog zal worden
besproken met de leiders der groepen uit
het verlaten gebied. Voor zoover mogelijk
zullen die aanwijzingen geven omtrent de
mogelijkheden welke pr voor «le betrokke
nen bestaan om zelf te betalen. Een amb
tenaar b.v.. wiens salaris wordt doorbetaald,
zal zijn kost cn inwoning wel zelf kunnen
betalen. Zij. die kostwinnersvergoeding ont
vangen, eveneens. Wie heelemanl geen in
komen heeft, kan ook niet betalen en het
zal de gemeenschap moeten zijn, welke
hier bijspringt. Tal van problemen doen
zich in verschillende vormen voor: men
mag en kan echter verwachten, dat zij alle,
menscheliikerwijze gesproken, naar recht
en billijkheid zullen worden opgelost.
Inmiddels is het natuurlijk niet onmo
gelijk. dat bij den nieuw ingetreden toe
stand. een en ander ook weer geheel anders
geregeld wordt.
OUDKARSPEL
KERK EN DERGMEER.
De polder Kerk en Dergmeer hield Vrijdag
avoud in café Vis, alhier, onder leiding van
den heer Jb. Kroon Jbz. een ingelandenver
gadering.
Het ambtenarenreglement werd op ver
zoek van Ged. Staten gewijzigd.
De rekening 1939 werd hierna behandeld.
Ze is keurig in orde bevonden, deelde dc
heer Kaan mede. Dc rekening werd vastge
steld.
De uitkomst is niet best, zeide de voorzitter
maar het is niet anders.
Dc ontvangsten waren totaal f 3183.10, de
uitgaven f 3781.52 het nadeelig saldo alzoo
f 506.42.
Er was f 114.40 aan omslag te vorderen.
De schuld is nog f 00.Tot commissielid
werd de heer G Keeninn Cz. gekozen tot re
serve, dc heer I\ Kramer
De begrooting 1940.
sloot op een totaal van f 3422.41 aan ontvang
sten en f 4153.92 aan uitgaven een vermoede
lijk nadeelig saldo van f 731.51.
De Omslag is bepaald voor de Kerkmeer en
Dergmeer f 15.— en f 13.— per H.A. voor de
pompstokken.
Dit is f 2.— per H.A. hooger dan verleden
jaar.
I)e vergadering kon zich hiermede vercenl-
gen. Het bestuur stelde voor te trachten een
leening te mogen sluiten voor de vemieuwin
gen. tot een bedrag van f 800 tot f 1000.Dan
kan men het nadeelig saldo geleidelijk weg
werken.
Er bestaat een overeenkomst tusschen ver
schillende polders om dc schade door den
oorlog gelijkelijk te dragen.
Na rondvraag volgde sluiting.
NOORDSCHARWOUDE
DAT KON ERGER.
Vrijdagmiddag waren een paar bewoners
van «Ie Oosterstraat aan het boornonkappon
toen een der l>oonien op de telefoondraden
terecht kwam. Het gevolg hiervan was «Int
twee palen bij den grond afknapten.
Enkele telefoonaansluitingen zijn hierdoor
buiten werking gekomen.
Wonder boven wonder deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor ondanks dat er vc
Ie kinderen op straat nan het spelen ware»
