HET LAND
dat droog viel,».
De Noorc
kaasproductie
De Colorado kever
waargenomen
Als de tijden I
De zoufconcentraties
in het bodemvocht
past zich aan
Kantongerecht Den Helder
Woensdag 29 Mei 1940
Tweede blad
DE ZOUTCONCENTRATIES
JN HET BODEMVOCHT.
Met onderstaand artikel zet de
heer Ir. Lienesch zijn belang
wekkende beschouwing over de
gebieden, welke geïnundeerd zijn
geweest, voort.
Dank zij de grote medewerking van het
laboratorium te Medemblik ben ik nu al in
staat het vervolg op mijn vorige publicatie
te geven.
Mijn vermoeden dat het zoutgehalte van
het bodemvocht wel eens zou kunnen afwij
ken van dat in het overstromings water is
bewaarheid en helaas moet ik er aan toe
voegen dat de toestand in de gebieden die
met zouthoudend water zijn overstroomd er
niet beter op geworden is.
Indien wij niet spoedig veel regen krijgen
is de teelt van bruine bonen in Koegras en
Breezand op de geinundeerde landerijen niet
meer aan te raden.
Wij gaan voor deze streken een minder
goede tijd tegemoet voor zover het de ont-
zilting betreft.
Gelukkig is men zowel in Koegras als in
Breezand in de gelegenheid het land te in
filtreren.
Onze onderzoekingen wijzen uit dat het
water in het Nd. Hollands Kanaal momen
teel nog niet 0,1 keukenzout bevat. De
verzoeting is daar zeer snel verlopen in
dien men weet dat het water in de Lange
.Vliet nog 0,5 tot 0,6 keukenhout heeft.
Met enige dagen kan er m.i. rustig wor
den geïnfiltreerd zonder risico op grotere
.verzou ting.
Voor de meer kleihoudende gronden heeft
de infiltratie geen betekenis.
Alvorens de gewassenkeuze te bespreken
geef ik eerst de verkregen analyse cijfers.
Op de bemonsterde plekken zijn de lagen
02, 220 en 2040 cm onderzocht. Van
ieder monster zijn 3 waarden bepaald de zo
genaamde A.B.C. cijfers.
De A cijfers geven weer het vochtgehalte
van de grond (grammen water per 100 gram
droge grond).
De B cijfers geven het aantal grammen
keukenzout per 100 gram droge grond aan.
Ten slotte de C cijfers. Hierin vindt men
het aantal grammen zout per liter bodem-
vocht. De C cijfers zijn dus een maat voor
de keukenzoutconcentratiê in het bodem-
vocht.
In het proefschrift van Dr. A. J. Zuur
„Over de ontzilting van den bodem van de
„Wieringcrmeer" kunnen we het volgende
lezen.
„Hoewel onder gunstige omstandigheden
„bij een aanmerkelijk hoger zoutgehalte nog
„goede groei mogelijk is, hebben de in de
„Wicringermeer opgedane ervaringen toch
„geleerd, dat het in het algemeen niet gera
den is den grond in het voorjaar in te
„zaaien als de concentratie van het zout
„in het bodemwater in de laag 5—20 cm. de
„grens van 3 gram per liter heeft over
schreden.
„In het najaar mag deze concentratie hoo-
„ger zijn, omdat in de winter het zoutge
halte daalt, terwijl in het'voorjaar dit ge
halte de neiging vertoont te stijgen".
Deze ervaringen houden voor het
nu geinundeerde gebied een duide
lijkc aanwijzing in! Waar ook elders
in vroeger jaren is gevonden dat 2
gr. keukenzout per liter bodemvocht
een grens geval vormen voor een
redelijke kans op het slagen van de
teelt van diverse gewassen zal het
geen toelichting behoeven hoe nodig
het is dat wij de C cijfers kennen.
Deze monsters
zijn de volgende
A.
B.
C. Klei CaC03
Breezand
0-2
cm
9.t
0.18
19.4
3
o
2-20
cm
13.6
0.11
8.6
3
2
20-40
cm
23.0
0.02
0.9
3
2
Koegras
0-2
cm
21.4
0.32
15.0
3
2-20
cm
23.5
0.03
1.2
5
1
20—40
cm
18.8
0.00
0.0
3
2
Koegras
0-2
cm
175
0.22
12.5
3
1
2-20
cm
21.7
0.16
7.5
5
9
20-10
cm
22.1
0.01
05
3
2
Beemster
0—20
cm
53.8
0.05
0.8
50
2
O-20
cm
605
0.02
05
(Ml
0
0-20
cm
66.4
0.03
0.4
55
1
0-20
cm
50.1
0.01
0.2
50
0
Wijkermeer
0—20
cm
64.8
0.12
1.8
60
9
0-20
cm
m
0.08
1.0
60
3
Ir. 6. J. LIENESCH, Rijkslandbouwconsulent
voor Noord-Holland,
Als basis voor do beoordeling moet men
naar de C cijfers kijken en wel naar de
cijfers in de lagen 2-20 en 0-20 cm. Het cijfer
geeft weer het aantal grammen zout per
liter.
Voor Breezand is dus het zout-percentage
0.86 heel wat hoger dan de grens van
0.3
In één geval zien we in Koegras een
van 0.12 en in het andere geval van 0.75
Het eerste geval is gunstiger, omdat in
de onderste laag (20—10 cm) alleen zoet wa
ter is gevonden en dus geen zoutopstijging
is te vrezen.
De Beemster heeft geen zout nadelen te
vrezen, zelfs niet bij indrogen van de grond.
Het C. cijfer is hier slechts 0.08 tot
0.02
De Wijkermeer daarentegen is een grens*
geval, waar we meer van moeten weten.
Indien de gronden daar tot hun meer nor
male vochtgehalte terugkeeren, is er alle
kans op een verhoging van het zoutpercen-
tage tot boven de 0.3 en dan wordt de
risico groter.
Tot welke maatregelen moet men nu ko
men in verband met de gegeven cijfers?
Hoewel overal weer bijzonderheden kun
nen zijn, valt in grote lijnen het volgende te
zeggen.
Op gronden met minder dan 0.3 zout
(Beemster, Zeevang, Graftermeer, l'itgecster-
broek, Eilandspolder) zijn alle nog in aan
merking komende gewassen te telen. Hier
is men dus in de gelegenheid volop bruine
bonen of witte bonen te verbouwen.
De grondbewerking mag pas geschieden
als het land inderdaad goed droog is en men
dus niet de bouw voor gaat dicht smeren.
Ook late aardappelen zijn hier nog op
hun plaats, maar nogmaals gezegd, indien
de grond goed is uitgezakt.
In Koegras, Breezand en de rest van
de Westpolder, alsmede in de Wij
kermeer, dient men zoutgevoelige
gewassen te vermijden, dus geen
bruine bonen en geen aardappelen.
Tuinwortelen verdragen zout tot 0.i (4
gr. keukenzout per liter bodemvocht). Het
zelfde geldt eveneens voor uien, stamslabo-
nen, sla en erwten
Op de gronden met te hoge C cijfers dient
de bodembewerking oppe.rvlakkig te blijven,
teneinde opstijging van het zout tegen te
gaan
Waar zoet water kan worden ingelaten
is men wat vrijer in z'n bodembewerking.
Van de landbouwgewassen welke op de
te zoute gronden staan valt niet vee! goeds
te verwachten voor zover betreft de zomer-
gerst, erwten, aardappelen, haver en duive-
bonen.
Zowel voeder- als suikerbieten zijn min
der gevoelig voor zout, en als we even ver
der zijn, zal de teelt van haver voor groen-
voeder, mergkool, stoppelknollen en groene
mais wel mogelijk worden. Dit geldt ook
voor hoerekool, koolraap en selderie.)
In ieder geval bestaat op alle geinundeer
de gronden stikstoibehoefte!
De teelt van rode en witte kool is cul
tuurtechnisch wel mogelijk, maar deze biedt
uit een oogpunt van de absoluut noodza
kelijke zelfvoorziening zo weinig perspec
tief, dat niemand op enige verruiming van
deze gewassen moet hopen. Dit geldt even
eens voor de teelt van mosterd.
Zodra ik daartoe gelegenheid heb, hoop
ik meerdere monsters te trekken om de zo
waardevolle A.B.C. cijfers in nog ruimere
mate te kennen.
De Rijkslandbouwconsulent voor
Noordholland te Schagen:
Ir. G. J. LIENESCH.
VOORDEELEN, VERBONDEN AAN
GELIJKSCHAKELING.
(Van onzen Alkmaarschcn
correspondent).
De commissie onder voorzitterschap van
Ir. D. C. de Waal, opgericht met de bedoe
ling de melklevering aan de zuivelfabrie
ken te reorganiseeren heeft haar werkzaam
heden met ijver aangevat, mede omdat in
veertien dagen de zaak op behoorlijke wijze
moet zijn geregeld.
Dat in dit opzicht inderdaad mocht wor
den gesproken van uitwassen, kan blijken
uit het feit, dat een fabriek in Friesland
haar melk betrok tot uit Noordholland, ter
wijl een fabriek te Rotterdam melk ophaal
de tot zelfs in den Achterhoek van Gelder
land. Uit de gegevens, die door de commis
sie aan de fabrieken .:ijn gevraagd en
waarvan ons enkele werden voorgelegd
bleek voorts, dat het aantal hoeren, wonen
de op enkele minuten afstand van een be
paalde fabriek, terwijl de melk werd gele
verd aan een fabriek verscheidene uren ver-
weg gelegen, legio is.
De bedoeling is om deze excessen weg te
nemen, terwijl daarnaast voor zoover noo-
dig aan de boeren zal worden opgedragen
de melk te brengen naar kmispunten of
centra, ten einde zoodoemle het ophalen
aan de boerderijen afzonderlijk zooveel mo
gelijk te vermijden. Het spreekt overigens
vanzelf, dat deze maatregelen gelden voor
die trajecten, waar het melk vervoer ge
schiedt per auto-tractie.
Bij een en ander doen zich twee moeilijk
heilen voor.
In de eerste plaats diende rekening te
worden gehouden met de capaciteit der fa
brieken, hetgeen met zich meebrengt, da'
niet steeds die vereenvoudigingen kumvu
worden aangebracht, welke men zon we»
schen. Daarnaast is de verschillende uith
taling door de diverse fabrieken natuurlij*
een kwestie van bcteckenis. Deze moeilijk
beid intusschcn wordt ontgaan, indien de
fabrieken gevolg geven aan het advies van
den Bond van Zuivelfabrieken om geduren
de de crisisperiode overal dezelfde prijs
voor de melk aan de boeren uit te betalen.
De secretaris van Bond, Ir. Kranen, deel
de ons mede, dat deze uitbetaling><prijs we
kelijks door den Bond werd berekend,
waarbij ais maatstaf werd genomen de prijs
aan de Alkmaarsche kaasmarkt en de op-
brongste aan de niet ter markt brengende
fabrieken. De prijs was aan den veiligen
kant en Ir. Kranen hoopte, dat daarom ook
de particuliere fabrieken er toe zouden kun
non besluiten zich bij de uitbetaling op de
zen prijs te basecren. Daarnaast zijn de
maatregelen in zooverre als voorloopig te
beschouwen, dat het moeten leveren aan
een bepaalde fabriek voor den betreffenden
boer niet beteekent, dat bij als lid tot die
fabriek moet toetreden. Zoodra dc tegen
woordige toestand achter den rug is, zal
hij desgewcnscht over zijn melk weer kun
nen beschikken op de oude wijze.
Intusschen is het duidelijk, dat de nieuwe
regeling zekere belangrijke economische
voordeden bezit, wijl de vaak zeer ver
snipperde melklevering thans op degelijke
wijze wordt gerationaliseerd.
Hoezeer de nooden van den tijd bij dit
alles voeren tot een in practijk brengen van
het bekende woord: „Draagt elkanders las
ten", blijkt ten aanzien van het kolenvraag
stuk, dat voor enkele fabrieken, die prac-
tisch door hun kolenvoorraad heen zijn.
acuut begint te worden. Weliswaar Verlce--
nen Zuivelbureau en Kolenbureau hier alle
mogelijke medewerking, de voorloopiee op
lossing schijnt daaruit te bestaan, dat an
dere fabrieken, die nog voor geniimen tijd
zijn voorzien, een deel van hun voorraad
afstaan.
Zoowel Ir. de Waal als Ir. Kranen wees
ons op de moeilijkheid, die in het bijzonder
beslaat voor den Noorclhollandschcn Edam
mer. Immers als afzetgebied zal voorloopig
buiten het binnenland alleen Duitschland
in aanmerking komen en dit land trekt
nauwelijks nog kans in Edammervorm.
Wat daarheen wordt verzonden is prac
tisch alleen nog kaas in Gouda. en in
broodvorm. De oplossing voor deze moeilijk
beid hoopt men op die wijze te vinden, da'
Friesland, dat ook gunstiger is ge'egen voor
len export naar Duifsrhland. ziclr met den
uitvoer helrsl, terwijl de voorziening van
het binnenland in de eerste plaats aan
De Plantenzlektekundigen Dienst te
Wageningen schrijft ons:
Aangezien de coloradokever in het
Znidelijk deel van ons land wederom
waargenomen is en de uitroeiing van
dit insect thans meer dan ooit van
het grootste belang voor onze aard
appelcultuur genoemd moet worden,
verzoekt de Plantanziektekundige
dienst te Wageningen alle aardappel
verbouwers dringend van nu al aan
zoo regelmatig mogelijk hun aardap
pelgewas op de aanwezigheid van
deze kevers of de larven ervan te on
derzoeken.
I)c kever is 1 c.M. lang. ovaal van vorm
met gele dekschilden, waarop 10 overlang-
schc zwarte strepen. Waar men een of meer
kevers vindt, moet aan de onderzijde der
aardappelbluderen gezocht worden naar de
oranje gele eihoopjes, die daar dan kunnen
voorkomen.
I)c larven zijn donker oranjerood gekleurd.
Zij vreten evenals de kevers gaten in de
bladeren, wat, als zij grooter geworden zijn
en als er veel voorkomen, zeer ernstige be
schadiging kan veroorzaken.
Wie een of meer kevers vindt, moet deze
onmiddellijk dooden om verspreiding te voor
komen en verder van zijn vondst mededee-
ling doen ten gemeentehuizo of aan de poli
tie met nauwkeurige vermelding van de
plaats. De verdere bestrijdingsmaatregelen
zullen dan ten spoedigste door de ambtena
ren van den plantcnziektckundigen dienst
genomen worden. In gevallen, waarin men
twijfelt, kunnen bij de plantenziektekundi-
gen dienst te Wageningen en bij de ambtena
ren van dezen dienst, zoomede bij vele an
dere ambtenaren van voorlichtingsdiensten
en onderwijs, inlichtingen gevrangd worden.
Aardappeltelers, op uwe medewerking hij
de opsporing en uitroeiing van den colora
dokever wordt gerekend. Let op den colorado
kever.
DEN HELDER
SCHAGEN
DUBBEL JUBILEUM
De tijdsomstandigheden zijn oorzaak ge
weest, dat nan een dubbel jubileum van de
familie J. G. van Barneveld alhier geen rucht
baarheid is gegeven. Een dubbel jubileum:
de lieer en mevr. van Barneveld waren gis
teren 25 jaar getrouwd, en hun zaak, de
welbekende grossierderij jubileerde.
In intieme kring zijn deze heugelijke fei
ten herdacht.
Wanneer wij ons tot het zakenjubileum
de rest is privé zou den Dré zeggen!
i>epalen kan de lieer v. Barneveld trotsch
zijn op «le bereikte resultaten.
De zaak is gegroeid tot een der bekendste
in Noordholland, het is er steeds een komen
en gaan van relaties her en der vandaan.
Wie de heer van Barneveld kent. weet dat
hij met moed de tweede 25 jaar ingaat
en wij wenschen hem van harte een vol
gend dubbel jubileum toe!
WE GAAN WEER HENGELEN!
Goede raadgevingen.
De secretaris van de „Hengelsportvereeni-
ging „De Baars" schrijft ons:
Gaarne voldoe ik aan een verzoek dat mij
een dezer dagen werd gedaan naar aanlei
ding van liet hengelsportseizocn, dat op 1
Juni a.s. ingaat.
De maten van do verschillende vischsoor-
tcn zijn namelijk de laastte jaren veranderd
en aannemende dat dit niet algemeen be
kend is, geef ik ze hieronder: Baars 18 c.M.,
snoekbaars 40 c.M., snoek 40 c.M., karper 35
c.M., witvisch en rietvoorn 15 c.M., brasem
21 c.M., zeelt 35 c.M., paling 28 c.M.
Houdt u aan deze maten en ge verricht
er een s|>orticve daad mede en voorkomt een
bekeuring.
Hengel ook niet met levend aas of krab
ben, tenzij ge een vergunning hebt.
Tenslotte doe ik nog een beroep op de
hengelsport liefhebbers, vertrapt In het ge
heel niet of althans zoo min mogelijk, het
gras en rietgewas, de betreffende eigenaren
zullen u er dankbaar voor zijn.
NOORDHOLL. BRANDWAARBORG-MIJ.
VAN 1816 TE OUDKARSPEL.
Vrijdag 21 Mei 1.1. werd door de Directie
rekening en verantwoording gedaan over
haar beleid over het l>oekjaar 11)39 aan de
Commissie, bestaande uit commissarissen,
twee hoogste deelhebbers en een vertegen
woordiger der Maatschappij. Op Maandag
27 Mei d.a.v. werd in de algeineene vergade
ring van directie, commissarissen, hoogste
deelhebbers en agenten, na toelichting door
de commissie, de rekening en verantwoor
ding met algemeene stemmen goedgekeurd.
De toename van «le premieontvangst en
liet gunstige srhndecijfer gaven reden tot
volle tevredenheid.
Noordholland wordt overgelaten. Bij een to
taal kaasverbruik in Nederlaml van circa
1(0.000 ton bij een productie aan Noordhol
bmdsche kaas van ongeveer 20.000 ton, alles
per jaar, meent men, dat een soortgelijke f t
goling mogelijk moet zijn.
veranderen I
ALKMAAR, Mei 1940.
De auto behcerschtc dc straat, het
paard was van de weg verdwenen.
Met één slag is daarin verandering
gekomen, onze prachtige autostradas
liggen verlaten en dienen hoogstens
nog aan de kinderen tot rolschaat-
senhaan.
Zoo iemand het ons een maand ge
leden- luid verteld, we zouden het
niet hebben geloofd, thans echter is
het een feit.
En wat meer zegt, de monsch in zijn
merkwaardig aanpassingsvermogen,
stelt zich in op de nieuwontstane
toestand.
Wanneer aan deze verhoudingen
een eind zal komen, wie zal liet
zeggen? En zoo begint hij er reke
ning mede te houden, dat het wel
eens betrekkelijk lang zou kunnen
duren.
Het autobedrijf verkeert in moeilijk
heden. daarvoor in de plaats richt
zich op de echte, degelijke, ou-
derwetschc wagenmakcrij.
We brachten dezen morgen een be
zoek aan het bedrijf van den heer
Visser, Pieterstraat te Alkmaar. Er
waren juist eenige Duitschcrs ge
weest uit Krommenie, die er hadden
gewerkt voor het leger en die het
drijf haddon ontdekt, als 't eenige
in deze omgeving, waar een „wielen-
bank" was. een bank, waarop wagen
wielen volledig konden worden ge
maakt.
I)e moderne bedrijven ontslaan per
soneel, zo hebben er geen emplooi
meer voor. Met bedrijf van den heer
Visser, dat een jarenlange malaise
heeft doorgemaakt, is in een periode
van hoogconjunctuur.
Oude wagens, die tijden lang in ver
geten hoeken hebben gestaan, wor
den te voorschijn gehaald, onder
zocht en opgeknapt. Er is een leven
dige handel in, «ie prijzen zijn ver
dubbeld en meer. Zeer gevraagd zijn
ooïTTiuto-onderstellon, die worden in
gericht op paardentractie. De moei-
lijkheid daarbij echter vormen de
rubberbanden, die nauwelijks of niet
te krijgen zijn.
Plaatselijke besteldiensten worden
geheel ingericht op vervoer per
paard en wagen of per bakfiets.
Merkwaardig daarbij is, dat men
van verschillende kanten de klacht
kan hooren, dat het autovervoer
eigenlijk toch nooit was bevallen,
omdat het betrekkelijk duur en vaak
geheel onrendabel was geweest
Zoo zou het resultaat van den tc-
genwoordigen toestand straks kun
nen zijn, dat de auto. die in den af-
geloopen tijd vermoedelijk wel eens
is overschat tot op de juiste waarde
wordt teruggebracht.
UARENKARSPEL
JUBILEUM.
Op 26 Mei werd het feit herdacht dat
de heer Andr. Dekker 25 jaar geleden
werd gekozen tot Lid van het Dag. Be
stuur van den polder Waarland. De heer
Dekker, die thans voorzitter van den pol
der is, werd door het Bestuur gecompli
menteerd. terwijl als dank een geschenk
werd aangeboden.
WIER1NGERMEER
WIERINGERWERF.
LANGZAAM AAN. DAN BREEKT HET
LIJNTJE NIET.
Nu het motorverkeer stopgezet is, moe
ten velen tobben om hun werkzaamheden
te doen voortgaan. Eigenaardig om te
zien hoe «le winkeliers hun auto's gebrui
ken, bespannen met een paard er voor.
Dus nu geen 70 K.M. meer!-
1I00GW0Ü3
AARTSWOUD.
DS. KREB.
Ter aanvulling van ons bericht van giste
ren. kunnen wij nog medcdeelen, dat onze
nieuwe predikant Ds. Krob te Aartswoud
•bevestigd zal worden en te Hoogwoud ziju
intrede zal doen.
WIERINGEX
POLITIE.
Gevonden een rijwiel.
Verloren: een stamkaart m. petroleumkaart,
een gele damesmantel en een kindermuts.
Inlichtingen gemeentcbode.
Zitting van Dinsdag 28 Mei.
ZEMELEN IX IIF.T BROOD.
Terecht' stond de bakker J. H. uit Anna
Paulowna, die er van beticht werd, zeme
len in zijn brood gehad te hebben. Dit
was althans geconstateerd door dr. Mol van
den Keuringsdienst. Het teveel nan zeme
len was weliswaar slechts gering, maar in
ieder geval een teveel (volgens den getui
ge, den heer Kloe uit Haarlem, betrof de
extra „winst" slechts li cent op de 100
brooden...)
Getuige wees er voorts op. dat deze bak
ker als een zeer bonafide man te boek
staat en dat er hier geen sprake is van on
eerlijke concurrentie. Integendeel. men
kan veilig aannemen, dat het hier zuiver
een vergissing is.
Ook de Ambtenaar neemt aan dat hier
.'een heroepsknoeir aan hef werk is ge
weest en vordert f 15.— of 10 dagen.
De Kantonrechter maakt daarvan f 10.—
of 5 dagen.
