Tusschen „schillenkoeien" en
"kliekjesvarkens'
Een merkwaardig
bedrijf onder de rook
van Amsterdam
Dc Kaasmarkt
Uil Alkmaar
ADVERTENTIES
ONDER LETTER
Zaterdag 8 Juni 1940
Tweede blad
HET BEGIN:
Schilleboertje komt met d« dagelijksche
oogst het erf oprijden.
HET EIND:
De keurige wagentjes met de kittige ponnies
gaan stadwaarts naar de klanten. Op den
achtergrond grassilo's en de huizen van Am
sterdam. Rechts een gedeelte van een wagen
met zakken gesorteerd afval.
OOK TUSSCHEN HET VUILNIS ZIT NOO
GOED VOEDSEL VOOR ONZE
VEESTAPEL.
Het productief maken van schijn
baar waardelooze resten een nationaal belang
ONS verhaal begint dit keer,
waar vele andere eindigen en
het eindigt waar vele andere
beginnen. Ons begin ie de
vuilnisbak, vergaai-plaats van waar
delooze rommel, ons eind een stal
vee, die gezien mag worden, een
welvarend boerenbedrijf, een boter
ham met wat er op. En begint
«neestal niet het verhaal met eeni
mooie stal vee, om te eindigen met
een konijn en een geit, waar de
grootste daghuur bij moet om rond
te komen?
EEN MERKWAARDIG BEDRIJF
hebben we bekeken! We zouden niet eerlijk
zijn, als we het een bedrijf noemden, mooi
om te zien voor een Noordhollandsc-h boe-
renoog, gewend aan veel, wat we hier mis
sen. niet gewend aan veel wat men hier
\indt.
Maar in den tegenwoordigen tijd
©en voorbeeld voor anderen, dit be
drijf van „schillenkoeien" en „kllek-
varkens", het bedrijf waar honderd
vijftig koeien en honderd varkens
nog geen achttien bunder grasland
tot hun voldoen hebben, maar waar
niettemin het rundvee een behoor
lijke melkgift heeft, de stapel t.b.0.-
vrij is, en de varkens in den kortst
mogelijken tijd wèlvootzien van spek
en ham den weg van alle vleesch
gaan.
ONDER DEN ROOK
VAN AMSTERDAM
ligt deze boerderij, die de eigenaar, boer
Jan van den Broek, den naam .Eureka" gaf.
Eureka: gevonden, inderdaad de man
hééft het gevonden en we zijn den voedsel-
commissaris voor Noordholland, den heer Ir.
W. Dekker, zeer dankbaar dat hij ons op
dit bedrijf opmerkzaam maakte. Want
en wij staan in deze meening niet alleen
bij het dreigend kraehtvoertekort zijn der
gelijk boerderijen thans
Een nationaal belang.
en het wel zeer rationeele systeem, dat hier
wordt toegepast, lijkt ons op vele plaatsen
voor navolging vatbaar. Boer van den Broek
maakt er hcelemaal geen geheim van, en 't
is doodeenvoudig!
De veengrond om zijn bedrijf geeft zeer
rijkelijk gras door het opbrengen van de
mest van 't eigen vee, véél vee op een klei
ne oppervlakte.
Vijf schillenl>oeren gaan dagelijks Am
sterdam in en nemen meteen de „kliek"
mee.
De zaak wordt gesorteerd, groenvoer
bladen en wortellof bijvoorbeeld bij el
kaar, „goede" kliek in een bak en „zure"
kliek in een bak. De kranten uit de schille-
mandjes en bakken en overig papierafvai
wordt ook zuinigjes apart gehouden.
De zure kliek gaat naar de varkens,
schillen, groenvoer, brood en goede kliek
naar de koeien
Groote Amsterdamsche instellingen leve
ren ook liun portie keukenafval, de jongste
aanwinst is het overschot van de Duitsche
militaire keukens.
Tenslotte wordt dan nog eventueel ge
voerd eigen gekuild gras. en gestoomde
aardappelen. Men zal zich herinneren, dat
de product iecommis^aris, de heer Ir. G.
Lienesch ons op de groote waarde hiervan
wees en zich voorstelde dat ook aan de
Noordhollandsche veilingen aardaprvelstoo-
mers voor de overschotten in gebruik zou
den worden genomen.
Op ©en papieren bed!
Het papier wordt gebruikt inplaats
van stroo als „bed" voor de varkens en dat
bevalt heel goed.
Een goeie kliek, daar hoeft geen pond
meer bij, aegt van den Broek en als we de
resultaten zien, gelooven we hem graag.
*t Is echter als met alles, het is een
weet, men moet weten hoever men
met deze „schillenkoeien" kan gaan
Men moet ze „melkendeweg vet" ma
ken dus in 't algemeen de koeien niet
langer dan één jaar houden. Men
houdt dan een kwantum goede ge-
bruikskoeien. Het varkens niesten
gaat ongeveer even vlug als met
meel, met goed meel zal 't misschien
iets vlugger gaan.
SCHERP VALT MEE.
Het is bekend, dat men een Noordholland
sch© boer niet boozer kan krijgen, als z'n
vrouw een „heerspeld" in het land heeft la
ten vallen. Daar wordt dagen naar gezocht,
want als de koeien die binnenslikken hebben
ze het gevreesde „scherp in", gaan veelal
kwijnen of blijven plotseling dood, door per
foratie van de ingewanden. Natuurlijk is in
de „kliek" het aantal onverteerbare en ge
vaarlijk-scherpe voorwerpen veel grootcr,
maar'toch valt het aantal koeien dat op dit
bedrijf scherp in krijgt mee. Van den Broek
rekent altijd op vijf procent. Zijn beesten zijn
niet verzekerd, of de verzekeringsmaatschap
pijen een bepaald bezwaar zullen maken is
hem. niet bekend.
Schillenboer onontbeerlijke hoofd
stedelijke figuur.
Als een Amsterdamsche trouwt, kiest ze
zich*een bakker, een slager, een melkboer,
een kolenboer en... een schillenboer. Groot
moeder had 't zoo, moeder wist niet anders,
en zus volgt het oude vertrouwde spoor.
Staan de schillenophalers per ongeluk een
dag over, dan is er van tweehoog achter tot
driehoog voor en de belétage incluis den
volgenden dag een eenparig protest, vertelt
van den Broek. Dan is het „Boertje, dat moet
je niet meer doen hoor, ik kan die rommel
niet bovenhouden..." Zóó moet nu heel Ne
derland worden opgevoed, zie je!
Geen mooi bedrijf, zeiden we hierboven. Na
tuurlijk niet, er zijn veel hokken aange
bouwd, en de bakken met kliek en ander
voer maken het erf tot geen schoon panora
ma.
Bij het melken warden echter voor
zorgmaatregelen genomen, dat de hy
giëne niet lijdt door de afwijkende
voermethode en als de keurige kar
retjes met de kittige ponnies de melk
stadwaarts brengen wordt ze graag
gekocht. Deze melk gaat zóó van
producent naar consument en
aan niets is te zien, te ruiken of te
proeven, dat het „maar" schillen
koeien zijn geweest, die de bron daar
voor hebben gevormd.
Een nationaal belang! Wij gelooven dat.
met aller medewerking veel wat nu nog ver
loren gaat op een dergelijke wijze, als dat
op het bedrijf van van den Broek gebeurt,
als veevoer kan dienen.
Niet bedoelen wij, dat iedere werklooze
zich nu direct tot schillenboer opwerpt, want
deze menschen hebben het niet breed. Lie
ver zouden wij ze willen inschakelen bij een
centrale organisatie.
EENHEIDS VUILNISBAKKEN.
zou men kunnen propageeren, waarin de
huisvrouw haar afval tusschen schotjes kan
storten bijvoorbeeld. Zeker we houden er
rekening mede, dat bij de rantsoeneering
van levensmiddelen nrct zooveel weggegooid
wordt als in normalen tijd, maar vele kleint
jes maken een groote.
Te lang zijn stad en platteland twee be
grippen geweest, die zeer ver uit elkaar la
gen.
Wellicht kan op dit terrein een samenwer
king beginnen, waarvan de'resultaten niet te
overzien zijn!
Zuinigheid bevorderen Is thans meer dan
ooit nationaal zijn en als het huisafval kan
worden omgezet iij spek, vleesch en melk
dan wordt daarmede de bestaansmogelijk
heid van ons volk ten zeerste gebaat.
Een Alkmaarsche kaasmarkt zonder vreem
delingen schijnt een onmogelijkheid te zijn.
Bij ontstentenis van toeristen, waren gister
de buitenlandsche bezoekers gesitoken in
Duitsche uniformen. Er werd hier en daar
geproefd van het befaamde Noord-Holland-
sche product en we gelooven, dat, wanneer
het aan hen ligt, de kaas leveranties van
de afgeloopen week spoedig door nieuwe
zullen worden gevolgd.
De aanvoer lag met circa 100.000 KG. een
kleine 10.000 KG. hoven die van de vorige
week. doch blijft daarmee nog belangrijk
achter bij de overeenkomstige markt van
verleden jaar.
De handel was stug-duur. De hoogste prijs
van 24 ct. per pond werd bteaald voor en
kele stapels, voor eenige werd 23*4 besteed,
terwijl de gang van de markt ongeveer 22
a 23 ct, bedroeg.
Het is niet wel mogelijk de oorzaak van
deze betrekkelijk hooge prijzen aan te geven
Bedenkt men, dat de exportprijs voor kaas
naar Duitschland op het oogenblik 45Vz ct.
per KG. franco grens bedraagt, dan is het
duidelijk, dat de lieden verhandelde kaas te
duur is voor export. Dc mogelijkheid bestaat
echter, dat morgen, Zaterdag, voor Duitsch
land een hooge re prijs wordt vastgesteld.
Daarnaast kan men overwegen, dat gedu
rende de afgeloopen week de voorraden goed
zijn geruimd door het quantum, dat is ge
vorderd en dat daarmee ook die partijen zijn
verdwenen die anders moeilijkheden zouden
hebben opgeleverd, omdat de gevorderde
soorten in het hijzonder geschikt waren voor
afzetgebieden, die thans zijn afgesloten.
Ten slotte zitten we in de periode van de
beste en van de meest houdbare knas. zoodat
ook hierin een factor ligt. die de voor een be
hoorlijk prijspeil zoo noodzakelijke specu
latie in de hand werkt.
IS INENTING TEGEN BESMETTELIJKE
ZIEKTEN THANS MEER NOODIG
DAN ANDERS?
Wij hebben deze vraag den laatsten tijd in
leckenkrineen herhaaldelijk hooren aansnij
den en waar ze dus staat in het middelpunt
der publieke belangstelling, meenden we
niet beter te kunnen doen, dan hierover liet
advies te gaan inwinnen van de instantie,
welke hier bij uitstek tot oordeelen bevoegd
is, onze medische dienst.
Dr. Dijkhuizen was zoo vriendelijk ons te
woord te willen staan en, uok al is men hier
niét tot inenten overgegaan, we vernamen
reeds onmiddellijk, dat de aangelegenheid
ten volle aandacht heeft.
Evenwel, zoo deelde hij ons mede, is het
niet recht duidelijk, waarom voor een plaats
als Alkmaar, dit inenten dringend noodza
kelijk zou zijn. Er is hier niets veranderd
bij vroeger. Dc gezondheidstoestanden zijn
even goed als weleer, ons water is uitste
kend, we zijn gelegen ver van de terreinen,
waarop zich Bevechten hebben afgespeeld.
Het eenige bijzondere, wat we hier hebben
meegemaakt, is geweest de evacuatie. Zoo
wij iiier de bewoners hadden moeten opvan
gen van streken, waar de toestand te wen-
sohen zou hebben overgelaten, men zou on
middellijk tot inenten zijn overgegaan. In-
tusschen kregen we hier de bewoners van
Amersfoort, een plaats, waar de sanitaire
Verhoudingen niet minder goed zijn dan bij
ons. Zoodat ook hier de bevoegde instan
ties liet inenten overbodig hadden geoor
deeld.
Het spreekt overigens vanzelf, dat de ont
wikkeling van den toestand in ons land zeer
nauwkeurig wordt gevolgd. Mocht zich te
eeniger tijd de noodzakelijkheid van inenten
voordoen, dan zal men dc geneeskundige
dienst onmiddellijk paraat vinden. En ter
geruststelling voegde hij er aan toe, dat een
enkel telefoontje hem de onmiddellijke be
schikking zou geven over massa's entstof.
Waar dc accomodatie ten onzent overigens
van zulk een aard is, dat alle bewoners on
zer stad binnen den tijd van één week zou
den kunnen worden ingeënt, besloot hij met
de conclusie, dat iedere ongerustheid vol
maakt overbodig is.
Alkmaar gaat zijn eigen
groente kweeken
In een vergadering, gehouden door
het College van B. en W. en verschil
lende Alkmaarsche vereenigingen,
werd tot overeenstemming gekomen
ten aanzien van de beschikbaarstel
ling van volkstuintjes aan een 500-
tal ingezetenen, leden der betreffen
de vereenigingen.
Ter beschikking stond het terrein
dat voorheen was bestemd voor de te
bouwen luchtdoelartilleriekazerne.
Elk der tuintjes zal 100 M2 groot zijn,
terwijl de huurprijs f 2.bedraagt.
Er zal worden nagegaan, in hoeverre
op deze wijze kan worden meege
werkt aan de voedselvoorziening on
zer bevolking, waarna dan voor het
volgend seizoen opnieuw over de
aangelegenheid zal worden beschikt.
Weliswaar is de tijd tot zaaien en
planten reeds ten deele verstreken,
men hoopt de grond toch voor ver
schillende gewassen nog nuttig te
kunnen besteden.
Degenen, die in den komenden tijd
een tochtje naar Bergen maken, zul
len In het vervolg dus eerst rijden
langs onze Alkmaarsche volkswar-
moezerij.
DE GRAANBEURS.
Er was, vergeleken bij de vorige week,
geen verandering. De handel in granen en
eerste levensbehoeften is geheel door de re
geering geregeld, zoodat alleen iets omgaat
in enkele afvalproducten. Dc handel in zaai
goed is afgeloopen en die in erwten en boo-
.nen beperkt zie ij geheel tot den verkoop
van grossiers aan winkeliers. Daar de le-
gervoorradon zijn vrijgekomen, gaat hier,
gezien de tijd van het jaar, vrij veel om.
De prijzen liggen echter in zooverre vast,
dat de Akkerbouw-Centrale tegen vaste prij
zen aan de grossiers afgeeft
De prijzen voor karwij- en blauwniaan-
zaad ad resp. f 16.50 en f20.50. zijn als no
minaal te beschouwen, omdat de export en
daarmee de handel geheel stil ligt Er zijn
geen koopers en geen verkoopers.
BERGEN
HET GEHARREWAR MET DE SCHOLEN.
Alle scholen zoowel de Openbare als
de bijzondere zijn thans geheel ontruimd.
In het gebouw der Berger School vereen iging
aan de Boschlaan en in dat van de School
met den Bijbel aan de dr. van Peltlaan zijn
de lessen alweder normaal begonnen. Doch
de open-bare lagere school en de U.L.O.-
school staan i>og leeg. Weliswaar zijn deze
ontsmet en schoongemaakt, doch naar
men ons mededeelde dienen alle scholen
ter beschikking te blijven van de Duitsche
militaire autoriteiten, die er dus ieder
oogenblik weer beslag op kunnen leggen.
Het gymnastieklokaal der U.L.O.-school zal
vermoedelijk voor in beslagneming het al
lereerst aan de beurt komen. Hoe het ver
der met de scholen zal gaan, is nog niet
bekend.
SINT MAARTEN
EEN ONGELUKSDAG VOOR DE JEUOD.
Op 't schoolplein groote pret in het vrije
schoolkwartier, jachten en vliegen, met als
gevolg, dat «le kleine Jan Bloemen, anders
een bedaarde ingetogen jongen, niet groote
vaart tegen de leuning der schoolbrug op
botste en wel zoo ernstig, dat de dokter er
aan te pas moest komen,.
Dokter moes* de opgeloopen hoofdwonde
krammen en direct vervoer naar huis bleek
zelfs niet mogelijk.
Weer een andere zoete jongen. K Doets,
kon het op de vlakke grond niet langer uit
houden, was in een boom geklommen, was
daar ook niet op z'n plaats, viel er uit, be
schadigde hierdoor een andermans rijwiel
en moest zelf doofden dokter gekramd wor
den. daar hij een diepe vleesch won de aan
den arm opgeloopen had!
LANGENDIJK
SCHEEPMAKERSBOND OPGERICHT.
Alhier is opgericht een scheepmakcrsbond
Langendijk en omstreken, met aanvankelijk
14 leden. Het bestuur bestaat uit de heeren J.
Bruin Kz. Sint Pancras, voorzitter, K. Kat,
Oudkarspel, secretaris-penningmeester, J.
Lek, Koedijk, D. Witte Noordscharwoude en
B. C. de Waal, Oudkarspel, Het doel van den
bond is o.m. het tegengaan van beunhazerij,
regeling van credietverleening. betaling enz.
en samenwerking t.a.v. de aankoop van ma
terialen.
NOORDSCHARWOUDE
DE LAATSTE EER.
Naar wij vernemen, zal het stoffelijk over
schot \an A. Beernsterboer. de eenige Lan-
gendijker gemobiliseerde, die voor het va
derland zijn leven heeft moeten laten. Dins
dagmorgen op de R.K. begraafplaats alhier
worden teraardebesteld.
LANGENDIJK.
HET ZANGCONCOURS VAN DEN
N. HOLL. BOND VAN ZANGKOREN
Naar wij vernemen, zal het zangooncouni
van den N. Holl. Bond van Zangkoren, wan
neer de vereenigingen hun Inschrijvingen
gestand doen en de toestand het toelaat,
toch doorgang vinden. Het zal dan in Sep
tember van dit jaar worden gehouden.
DE HERVERKAVELING VAN HET
GEESTMERAMBACHT.
Wordt er mee begonnen?
Gistermiddag werd in Alkmaar een ver
gadering gehouden van vertegenwoordiger»
van Ged. Staten, de commissie, welke inder
tijd door de Provincie is ingesteld en ver
tegenwoordigers van den Prov. Waterstaal
niet vertegenwoordigers van tuinbouw- en
stundsorganisaties uit de gemeenten Koe-
dijk, Schoorldam, en Warmenhuizen in ver
band met plannen tot event herverkaveling
van het Geestmerambacht. Naar wij verne
men, bestaat het voornemen, met een ge
deelte onder de bovengenoemde gemeenten
te beginnen. Wij komen hierop nog nader
terug.
WARMENHUIZEN
GESLAAGD.
Onze plaatsgenoot© mej. G. A. Groet,
6leagde voor het theoretisch examen
vroedvrouwen, afgenomen te Amsterdam.
KOLFWEDSTRIJD TE LUTJEBROEK.
In de kolfbaan van café „De Kaag", van
den heer G. Visser te Lutjebroek werd een
jutoileum-50-slagenwedstrijd gehouden, waar
voor een goede belangstelling bestond.
De uitslag van dezen geanimeerden wed
strijd was als volgt:
Gummiballen: le klas:
le prijs Th. Roosje, Sta Vast, Grootebroek
408 p.; 2e pr. J. Goet, Recht Door, Alkmaar,
491 p.; 3e pr. G. Mettes, Gezellig Samenzijn,
Zuidscharwoude 479 p.; Serieprijs Jn. Boon,
Sta Vast, Bovenkarspel 103 p.; El venprijs: D.
Desmeth, Sta Vast, Bovenkarspel, met 14 el
ven; Negensprijs: KI. de Vries, Onderl. Genoe
gen. Hoogkarspel met 5 negens.
Tweede klasse: le prijs R. Ooteman. Lutje
broek, 454 p.; 2e pr. KI. Kistemaker, Ons Ge
noegen, Kolhorn 451 p.; 3e pr. KI. Ruiter,
Op Maat, Zuidscharwoude 428 p.
Serieprijs Joh. Buisman, Onderl. Genoe
gen, Hoogkarspel 96 pnt.; KI venprijs W.
Bronkhorst, Kan tegen Verlies, Venhuizen,
negen elven. Negensprijs: Jn. Vlam, Sta
Vast, Grootehroek. vier negens.
Derde klasse: le prijs G. Hoorn, Zaan
streek, Koog aan de Zaan, 432 pnt.; 2e pr.
C. Kloek, De Roos. Binnenw-ijzend, 419 pnt.;
3e prijs Fr. Ligthart, Lutjebroek. 410 pnt.;
Serieprijs D. Ligthart, Lutjebroek, 102 p.J
El ven prijs G. Blaauboer Jmz., Ons Genoe
gen, Kolhorn, vijf elven. Negensprijs: M.
Wagenaar, Op Maat, Zuidscharwoude, zes
negens.
Sajethallen: Eerste prijs: Jn. Schenk,
„Barsingerhorn" te Barsingerhorn, 401 pt.
Elven-prijs H. Ero, Koog aan de Zaan,
met drie elven.
SCHAGEN
NIEUWE ZAAK.
De heer J. Noorman, opent na zijn mo-
biüsatieplicht vervuld te hebben, vandaag
wederom zijn naaimachinewinkel aan het
Noord. Wederom, want deze heer is voor
de dames op naaimachinegebicd al jaren
een goede bekende. Hij geniet hot volle
vertrouwen en aanbeveling is dus feitelijk
overbodig! De winkel ziet er keurig uit, de
Lewenstein en andere machines zijn een
lust voor het oog! Onze aandacht werd spe
ciaal gevestigd op de machine «net het
7..g. zig zag systeem, voor het maken van
knoopsgaten, ajouren, enz. Natuurlijk kan
men ook zijn machine den heer Noorman
in reparatie geven, ook hiervoor is de zaak
een vertrouwd adres!
Naast naaimachines verkoopt de heer
Noorman nog stofzuigers en strijkijzers.
Wij wenschen hem veel succes!
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Dineke Antonia, dochter van
Martinus de Haas en van Grctha Anneveidt
Ondertrouwd: Pieter Westerveld, oud 27
jaren, wagewmeester, wonende te Amster
dam en Maria Blizabeth Rus, oud 25 jaren,
zonder beroep, wonende te Schagen.
POLITIE.
Verloren: een bonboekje, een vulpen, een
gouden schakelarmband en zakboekje.
Vermist: een lam.
WERKLOOSHEID.
Op Zaterdag 1 Juni stonden 50 werkloo
ze n ingeschreven, waarvan 3 in de steun
regeling en 42 in de centrale werkverschaf
fing; 3 werkloozen maken een wacht w eek
«ioor. terwijl 2 werkloozen uit hun bondska»
trekken.
ARBEIDSBEMIDDELING.
Op Zaterdag 1 Juni stonden 64 personen
als werkzoekende ingeschreven, waarvan 1
letterzetter, 1 machinezetter, 1 zetter-druk-
ker. 1 hulpvakarbeider, 15 grondwerkers, 5
arbeiders-chauffeur, 4 timmerlieden, 1 stu
kadoor, 1 electricien, 1 lijn werker-monteur,
1 reiziger, i kleine kooplieden en 1 kan
toorbediende.
In de overeenkomstige week in 1930
stonden 48 arbeiders ingeschreven en in
1938 80.
ADVERTENTIES ONDER LETTER OF
NUMMER KUNNEN THANS WEDER TER
PLAATSING WORDEN AANGENOMEN.
Directie Schager Courant.