De distributie van
boter en vet
De beurs weer open
BLOKKADE
De margarine-eters zullen
op boter moeten
overgaan
Een as
Berlijn-Rome-Tokio?
De Italiaansclie aanvallen
op MALTA
De strijd in de lucht
voortgezet
Torpedojager tot
zinken gebracht
Groot gebrek aan
veevoeder verwacht
Over de distributie van boter en vet, waar
over wij in onze nummers van Zaterdag en
gisteren reeds uitvoerige mededeelingen
konden geven werd gisteren nog een toelich
ting gegeven door Dr. Ir. Schoenbeck, land
bouwdeskundige van 't rijkscommissariaat,
Dr. Ir. P. N. Boekei, regeringscommissa
ris voor den zuivel, en de heer S. de Hoo,
de dagelijksche leider van het centrale
distributiekantoor. De heer Boekei deelde
ïaede, dat de rantsoeneering is ingevoerd
op tweeërlei grond. In de eerste plaats dient
met nadruk te worden vastgesteld, dat er
op dit moment geenszins sprake is van een
nijpend tekort. Wijs beleid eischt echter
anet liet oog op de toekomst, dat de vetycï-.
•bruikers tot spaarzaamheid worden ge
bracht. Met ingang van gisteren is dan ook
de rantsoeneering van boter en vet in wer
king gesteld. Een tweede reden ozn de rant
soeneering in te voeren is gelegen in de
'.overproductie van boter. Nederland is een
sterk zuivel produceerend land, dat sinds
jaren- moeilijkheden heeft bij het aan de
markt brengen van zijn boteroverschot.
In de laatste crisisjaren had men den on-
prettigen toestand, dat de boteroverschotten
in Engeland tegen afbraakprijzen moesten
worden verkocht. Nu ook deze markt thans
Verdwenen is zal de zuiveipositie op andere
«basis moeten worden gesteld, hetgeen mis
schien niet al te zeer te betreuren is.
De export van boter naar het vasteland
tvan Europa ondervindt groole moeilijkhe
den. Weliswaar is Duitschland als afnemer
gebleven ja zelfs dit land neemt iets meer
af dan vroeger doch dit neemt niet weg
dat ons land met groote hoeveelheden boter
zal blijven zitten. Het is daarom onvermijde
lijk dat wordt overgegaan tot maatregelen,
welke wijziging brengen in het verbruik
;\an vetten hier te lande. De margarine
eters zullen voor het grootste deel op boter
moeten overgaan. Dit kan alleen bereikt
worden door de invoering van een rantsoe
neering. In de naaste toekomst zal naar ru
we raming ongeveer de helft van het raar-
garineverbruik moeten worden overgescha
keld op bótervèrbruik Dit zal in dezen vorm
geschieden: de consumenten van een lager
'inkomenklassen zullen distributiekarten
kragen, waarop zij margarine kunnen koo
pen, de consumenten van een hoogere in
komenklasse zullen op hun kaarten alleen
boter kunnen bekomen. Bovendien zal een
(toeslagregeling worden ingevoerd, waardoor
de houders van margarine kaarten een reduc-
ftie van 40 cent per kilogram zullen kunnen
(verkrijgen op de boter, welke zij op hun
i bons koopen.
.Op die manier zal een groot deel van het
Ö>oteroverschot kunnen worden wegge
werkt. Doch er resteert dan nog een ge
deelte der boterproluctie welke in koelhui
zen zal worden opgeslagen. De hoeveelheid,
welke aldus zal worden "geconserveerd is te
ramen op 1G.OOO.OOO kilogram. Wellicht
[vindt daarmede nog niet het geheele over
schot onderdak, de eventueele rest zal in den
iivorm van uitgesmolten bolervet in distribu
tie worden gebracht.
De regeling welke voor de eerstkomende
iwee weken reeds zijn afgekondigd is dus
een voorloopige, welke is afgekondigd om
■den overgangstijd te overbruggen.
Naast den gewonen consument, is
ook rekening gehouden met het ho
tel- en restaurantbedrijf, Dit zal ge
heel op boter en olie worden aange
wezen en zal geen margarine meer
.verkrijgen. Ook de banketbankkers
zullen geheel met boter moeten wer
ken.
Op deze wijze hoopt men door de moeilijke
periode van overproductie van boter heen te
komen. De heer Boeket zeide daarna nog ter
.verklaring van den achtergrond dezer maat
regelen, dat de veehouderij in ons land een
typisch seizoenbedrijf is en zijn grootste pro
ductie heeft, in de weideperiode. In dit ver
band is vooral de opslag in de koelhuizen
een maatregel van groot nut, immers daar
door wordt mogelijk dat in de winterperio
de, wanneer de melk en boterproductie sterk
zal zijn afgenomen, de koelhuisvoorraden
in omloop worden gebracht. Daardoor wordt
een zeker evenwicht verkregen, waardoor
het mogelijk is de exportrelaties, met name
met Duitschland te behouden.
De heer Boelcel maakte nog eenige opmer
kingen over de veevoedervoorziening.
In verband met de moeilijkbeden met den
aanvoer van veevoeder zal het gebrek aan
veevoeder in de wintermaanden groot zijn.
In zekeren zin is daarvan bet gevolg niet
onwelkom: de melkproductie zal dan met
een het karakter van overproductie verlie
zen. De heer Boekei ried.den boeren aan zoo
veel mogelijk op eigen erf veevoeder te ver
bouwen al ware het maar door het vaker
maaien en inkuilen van gras. De heer Boe
kei was tevens van meening dat het in het
belang van de veehouderij zou zijn, indien
een gedeelte van het sterk overbevolkte wei-
debedrijf in akkerbouw werd omgezet en de
veestapel in verband daarmede tot kleinere
proporties teruggebracht.
De dagelijksche leider van het centrale
■distributiekantoor de heer de Hoo heeft daar
na eenige toelichtingen gegeven over de
technische uitvoering van de distributie. Een
nieuwigheid bij de rantsoeneering van bo
ter en vet is, dat den consument niet meer
de vrije keuze van het aangekochte artikel
zal worden gelaten. Daardoor was een dis
tributie op de nummers van het algemeene
distributieboekje niet mogelijk, omdat men
werkelijk ook een bepaalde klasse zou moe
ten kunnen dwingen boter te koopen. Welis
waar geschiedt nu twee weken lang de dis
tributie op het algemeene distributieboekje,
maar dit is slechts een overgangstijd. Er was
natuurlijk een zekere overgang noodig, om
dat men onmogelijk alle consumenten te vo
ren over de voor de deur staande maatrege
len kon inlichten door het rondzenden van
kaarten met vragenlijsten, ^r was dan een
hamsterperiode ontstaan, die ongetwijfeld
tot moeilijkheden zou hebben geleid.
De twee overgangsweken zullen worden
gebruikt voor het rondzenden van boter of
vetkaarten aan de hand van vragenlijsten.
Deze vragenlijsten dienen om te doen uitma
ken welke kaait ,die voor boter of die voor
vet, de consument krijgen zal. In deze
twee weken mag geen olie worden verstrekt,
wel boter, margarine of vet. Degenen echter,
die over een paar weken geen margarine
meer zullen kunnen krijgen, moeten thans
niet denken een run op de winkels te kun
nen ondernemen om margarine in te slaan.
De detaillisten immers kunnen slechts nieu
we voorraden krijgen op de basis van het
normale verbruik.
In dè komende veertien dagen zullen dus
vragenlijsten worden rondgestuurd om te
trachten informaties te krijgen over het in
komen van eiken consument. De inkomens
grens, waarboven alleen boter kan worden
gekocht ligt voor een normaal gezin, waaron
der verstaan wordt man, vrouw en drie
kinderen, op 1400 gulden, Voor ieder kind
minder dan drie wordt de grens 100 gulden
lager gesteld, een gezin van man, vrouw en
een kind, met. een inkomen van f.1201, moet
dus een boterkaart en geen vetkaart krijgen.
Daarentegen wordt de grens voor ieder kind
meer met 100 gulden naar boven verlegd.
Nu is het niet noodig, dat consu
menten, wier inkomen in ieder geval
ver boven of ver beneden de ge
noemde grens ligt, nauwkeurig hun
inkomen opgeven. Zij kunnen op de
vragenlijst eenvoudig invullen dat
zij slechts in aanmerking kunnen ko
men voor de boterkaart resp. marga-
rinckaart.
De rantsoenen zijn vastgesteld op 250 gram
per persoon per week. Kinderen die hun vier
de levensjaar nog niet voltooid hebben krij
gen een rantsoen van 125 gram per week.
Arbeiders die zWaren arbeid verrichten krij
gen 375 gram toegewezen en die zeer zwaren
arbeid verrichten 750 gram.
Wat de slaoMe betreft, daarvoor zullen
geen afzonderlijke bons worden aangegeven,
Op de botor- of vetbon zal desgewenscht sla
olie verkrijgbaar zijn.
De hotels en restaurants zullen van
af heden toewijzingen krijgen op de
basis van 75 pet. van een normaal
verbruik in de gelijke periode van
verleden jaar. Deze inrichtingen
moeten zich tot de plaatselijke
distributiediensten wenden.
Tenslotte heeft Landwirtschaftsrat dr. ir.
Schoenbeck een samenvattende toelichting
doen volgen. Hij zeide dat alle maatregelen
welke thans zijn afgekondigd in een kame
raadschappelijke bespreking tusschen de
Duitsche en Nederlandsche instanties zijn
voorbereid. Over elk detail is diepgaand
overleg gevoerd. Het voorbeeld van het
Duitsche rijk is daarbij zeker niet in alle
opzichten gevolgd, de Nederlandsche winke
lier kan zich gelukkig prijzen dat hij niet
als zijn Duitsche collega verplicht is te re
kenen met rantsoenen, uitgedrukt in tien-
deelige breuken. De rantsoenen zijn hier tot
ronde getallen afgerond.
Men moet deze en andere distributiemaat
regelen zien in nauw verband met de in
stallatierede van den rijkscommissaris,
waarin deze gezegd heeft dat bij er voor
zorg zou dragen dat bet Nederlandsche
volk niet tot ongunstiger levensvoorwaar
den vervalt dan het gemeenschapelijke lot
met Duitschland en de vernietigingswil der
vijanden het noodig zouden maken.
De rantsoenen zijn zoo gesteld, dat een
volwassen mensch er genoeg aan heeft. In
Nederland bestaan trouwens voldoende mo
gelijkheden om met andere voedingsmidde
len de schade in te halen: Spreker noem
de volle melk en kaas, die zeer waardevolle
bestanddeelen voor de voeding bevatten. Het
Nederlandsche volk is er met tfeze distri
butie heusch niet zoo kwaad aan toe. Dat
de rantsoenen veel krapper zullen worden
is ook 'niet te vreezen, aangezien de distri
butie niet voortvloeit uit oogenblikkelijken
nood, doch is ingegeven door wijze voor
zichtigheid met het, oog op de tijden die
komen. Het is inderdaad niet fraa.i dat
men zijn toevlucht heeft moeten nemen tot
een splitsing van het volk in inkomens
klassen, doch er stond geen andere weg
open.
Spr. noemde het illustratief voor
den noodtoestand van het Nederland
sche volk, dat vier millioen men-
schen vallen beneden de inkomens
grens, waarvoor de vetkaarten zul
len worden uitgereikt. De helft on
geveer van de bevolking zal tot de
houders van de vetkaarten gaan be
hooren.
Het verkoopverbod van room is daaruit
te verklaren, dat het ongewenscht is geacht
dat de meer vermogenden zich schadeloos
zouden stellen met. slagroom en dergelijke.
Dit zou ten eerste de distributiemaatregèlen
dwarsboomen en in de tweede plaats zou de
kleine man niet begrijpen, waarom den
meervermogende op deze wijze een uitweg
wordt gelaten. De verkoop van room is
daarom stopgezet.
De heer Schoenbeck bracht lof aan den
Nederlandschen winkelier, die tot nu toe
als uitvoerder der distributieregelingen
voorbeeldig heeft gewerkt. Hij verdient dat
dit in het openbaar gezegd wordt. Spreker
hoopte, dat het publiek den winkeliers on
redelijke verwijten zou sparen, evenals hij
verwachtte, dat dezen op hun beurt de huis
vrouwen over de détails der distributierege-
lingcn zouden voorlichten.
Japan wil los van Engeland en
Amerika.
Naar het Japanschc blad de „Tokio Nitsji
Nitsji" cn de „Tokio Asahi Sjimboen" mei
den, eischen Japansche officicele en offi-
cicusé kringen een beslissende en princi
pieel herziening van de Japansche buiton-
landsche politiek, met het doel het conflict
in China te beëindigen en vrede en orde in
Oost-Azië, in verband met de verstoorde in
ternationale verhoudingen, te veczekeren.
In dit verband brengt dc „Tokio Nitsji
Nitsji" als voornaamste doeleinden van de
Japanschc diplomatie naar voren, dat een
ualiaansch-Duitsch-Japansch verbond moet
worden gesloten, dat dc politiek van afhan
kelijkheid ten opzichte van Engeland en
Amerika moet worden opgegeven, dat in.de
wereld een nieuwe rechtvaardige "orde moet
worden geschapen en dat in Oost-Azië een
economisch blok moet worden gevormd. Het
blad verlangt verder, dat de betrekkingen
met Rusland, in den zin van het Duitsch-
Russisch non-agressiepact, worden herzien.
Japan heeft tot taak den vrede aan de
Noord-Westelijke grenzen te verzekeren en
tegelijkertijd zijn naar het zuiden gerichte
politiek tot ontwikkeling te brengen. Ten op
zichte van Groot-Britannië cn dc Vereenigde
Staten eischt de Tokio Nitsji Nitsji dat Ja
pan zijn politiek tegenover deze mogendhe
den grondig zal herzien en zich vrij zal ma
ken van de economische afhankelijkheid
die thans nog teil opzichte van Engeland en
Amerika bestaat. Dit beteekent, aldus het
blad, dat Japan in de toekomst zijn chemi
sche prolucten, machines en andere artike
len niet meer uit Vereenigde Staten en
uit de Britsehe Dominions, maar uit Ncdcr-
landsch-Indië, Duitsohland en Italië moet
invoeren.
Een speciale correspondent van Stefani
meldt: Onze jacht formaties leggen door hun
voortdurende aanvallen op het vliegveld
van Malta het plan ten uitvoer betreffende
de systematische vernieling van de Brit
sehe luchtstrijdkachteh. wien zij zeer aan
zienlijke verliezen toebrengen. Telkens,
wanneer de Britsehe jagers optreden, lijden
zij verliezen aan manschappen en toestel
len. Trouwens de Britsehe jaclittoestcllen
komen eerst tusschcnbcidc, wanneer de Ita-
liaansche formaties haar taak reeds hebben
voltooid.
Koersen hooger dan
vóór 10 Mei
De effectenbeurs opende gisteren haar
poorten. Wanneer met alle omstandigheden
en niet het minst met de diep ingrijpende
verandering van het maatschappelijke leven
hier te lande rekening wordt gehouden, dan
dient te worden geconstateerd, dat men er
spoedig in geslaagd is, het beursapparaat
voor den fondsenhandel weer te doen func-
tionneeren. De effectenbeurs is een goede
twee maanden gesloten geweest, terwijl tij
dens den grooten wereldoorlog ruim 'n half
jaar moest verstrijken, alvorens het mogelijk
was, met den officieelen effectenhandel een
begin te maken.
De handel wordt thans, aanvankelijk op be
perkte schaal, hervat. Slechts enkele fondsen
worden tot de officieele dagelijksche notee--
ring toegelaten, n.1. de 3 pet. Nederlandsche
staatsleening 1936 en de 4 pet. Nederlandsche
staatsleeningen 1940. In deze obligaties wor
den op de gebruikelijke wijze transacties af
gesloten, waarbij de koersen officieel worden
genoteerd.
Naast dezen officieelen handel is een niet-
officieele handel in de overige binnenland-
sche fondsen geoorloofd. Alle daarop betrek
king hebbende orders moeten vóór 14.15 uur
aan de commissie voor de noteering van de
vereeniging voor den effectenhandel worden
opgegeven Op grond van deze opgaven stelt
de commissie voor ieder fonds een noteering
vast. Indien men er gedurende drie dagen in
slaagt een dusdanigen koers vast te stellen,
dan wordt het desbetreffende fonds tot den
niet-officieelen handel toegelaten.
Vanzelfsprekend concentreerde de belang
stelling zich in de allereerste plaats op de
hierbovengenoemde papieren, waarin heden
officieel zaken mocht worden gedaan en
vooral voor de 4 procent obligatien Neder
land 1940 tweede leening ex-belasting facili
teit werd groote attentie betoond. Toen de no
teering werd ingeluid met de gebruikelijken
slag op de gong, werd bijna onmiddellijk
daarna in dit papier een transactie afgeslo
ten tegen 90 procent, doch reeds dadelijk
bleek, dat er vraag bestond en in de eerste
tape liep de noteering reeds op tot 91 pro
cent. De vraag bleef aanhouden en in de
tweede tape werd afgedaan, teggen prijzen
loopende van 91 procent tot 92% procent,
Kras optreden der
Japansche vloot
In aansluiting op de stopzetting van het
vervoer voor de regeering te Tsjoenking,
door Fransch Indochina, Hongkong en Bur-
ma heeft vice-admiraal Sjigetaro Sjimada
commandant van de Japansche vloot in de
Chineesche wateren aan het diplomatieke
corps en aan de Chineesche douane, door den
Japanschen consul-generaal, Yo'shiaki Miu-
ra laten meedeelen, dat vanaf Maandag
middernacht Siangsjanpoe in de baai van
Hangstjan en de havens van Wegtsjou aan
de Lotsingbaai, Santoeao en Lojoean door
de Japansche vloot zijn geblokkeerd.
De mededeeling houdt in, dat alle scheep
vaart verkeer in deze kustgebieden is. stil
gelegd, terwijl elk schip, dat zou pogen de
blokkade te breken, door de Japansche
vloot zal worden aangehouden. Tevens
wordt meegedeeld, dat Japan alle verant
woordelijkheid afwijst voor schade, toege
bracht aan schepen, die het geblokkeerde
gebied zouden naderen na Maandagmidder
nacht, Van welingelichte zijde wordt verno
men, dat met de blokkade wordt beoogd,
het goederenvervoer over Sjelciang en den
Kiangsispoorwcg en over de havens van
Ningpo, Wetsjan en Foetsjan naar Tsjoen
king stop te zetten.
Een verklaring van Bullitt
De Duitschers gedragen zich in
Frankrijk correct.
Volgens een bericht" uit Madrid heeft de
Amérikaansche ambassadeur Bullitt ver
klaard, dat de houding der Duitsche bezet
tingstroepen in Frankrijk absoluut correct is.
Bullitt voegde hieraan toe, dat hem geen
enkel geval bekend was, waarin een Ameri
kaan in Frankrijk ook maar de geringste
moeilijkheden heeft gehad.
terwijl in de derde tape werd gehandeld te
gen 92 procent a 93 procent. De opgaande
lijn werd onverminderd gecontinueerd, want
in de vierde tape werd reeds een noteering
van 93procent bereikt, terwijl in de vijfde
tape een koers van 94 procent werd verkre
gen. Dit wees er dus op dat een vaste stem
ming bestond, in welk verband er op kan
worden gewezen dat op Donderdag 9 Mei,
den laatsten deg waarop de beurs geopend
was, de 4 procent obligatien Nederland twee
de leening 1940 ex-belasting faciliteit, geno
teerd waren van 88 7/8 procent lot 89 15/16
procent, terwijl de onderpandkoers was vast
gesteld op 88% procent. In de overige fonds
sen waarin officieel handel mocht worden
gedreven, was niet veel te doen, doch ook
deze konden een vaste houding ten toon
spreiden. De 4 procent obligatien 1940 tweede
leening cum belasting fac. konden liet eerst
in de derde tape tot noteering brengen en
daarbij werd gehandeld tegen 98 pet. a 99
procent, tegen een noteering op 9 Mei van 93
7/8 procent..en een onderpandkoers van 93%
procent. In de 3 procent obligatien 1936 was
niet veel te doen, doch ook deze lieten zich
van hun goeden kant kennen en werden ver
handeld tot behoorlijk hooger prijs dan op
Donderdag 9 Mei, toen weliswaar geen notee
ringen tot stand kwamen, maar toen een
vorige noteering bestond van 89 procent, ter
wijl de onderpandkoers was vastgesteld op
88*4. Thans kwam de noteering -op 91%. De
kleinere coupures sloten zich vanzelfspre
kend bij de noteeringen van de groote stuk
ken aan.
Voor zoover kon worden nagegaan, kon
den de obligatiesoorten, waarin heden nog
geen officieele noteering mocht plaats vin
den, slechts in matige belangstelling verheu
gen. Men kreeg den indruk, dat. wanneer ook
hierin de handel kan worden toegelaten, de
koersen zich wellicht op bevredigende wijze
zullen ontwikkelen.
Voor zoover kon worden afgegaan op het
geen men ter beurze kon waarnemen, werd
de impressie gewekt, dat ook de aandeelen-
markt, wanneer het eenmaal tot noteering
zal komen, een behoorlijk weerstandsvermo
gen aan den dag zal leggen, waarbij echter
wel met de noodigc tegenstrijdigheden reke
ning mag worden gehouden, want men kan
niet verwachten, dat alle fondsen zich ge
heel op eendrachtige wijze zullen gedragen.
Dit gold niet alleen voor de locale waarden,
maar ook van de Amerikanen, waarvoor in
dicaties waren, dat zij zich omstreeks de pa
riteiten van Amerika zullen bewegen. Zooals
echter gezegd, wenschte men toch eerst de
kat uit de boom te zien, voor prologatie
kwam een noteering van V/> procent tot
stand, welke noteering betrekking heeft op
nieuwe gelden.
Duitsch legerbericht
Het oppercommando der Duitsche weer
macht maakt bekend:
Groepen gevechtsvliegers hebben in den
loop van de gewapende verkenning boven,
het Kanaal Britseheconvooien aangevallen
en drie koopvaardijschepen tot zinken ge
bracht met in totaal 17.000 bruto register-
ton inhoud. Een torpedobootjager, een hulp
kruiser en nog 'vier koopvaardijschepen
werden met inslaande bommen-zwaar be
schadigd en deels in brand gezet. Her
haaldelijk kwam het tot luchtgevechten
tusschen Duitsche en Britsehe groepen
jachtvliegtuigen, in den loop waarvan vier
Engelsche jagers van het type Ilurricane
en twee eigen vliegtuigen werden neerge
schoten.
In den loop van den nacht van 14 en 15
Juli hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen
haveninstallaties, vliegvelden cn fabrieken
der wapenindustrie in Zuid-Engeland aan
gevallen. De uitwerking der bomaanvallen
was bij alle doelen door branden en krach
tige ontploffingen, vooral in Favershain,
van verre zichtbaar.
Engelsche vliegtuigen hebben ook in den
nacht van 14 op 15 Juli in Noord- en West-
Duitschland lukraak bommen neergewor
pen. De aangerichte matericele schade is
onbelangrijk. Door luchtafweergeschut wer
den twee en door nachtjagers één vliegtuig
neergeschoten.
Ifaliaansch legerbericht
Ook een Britsehe duikboot ver
nietigd.
Het legerbericht van het Italiaansclie al
gemeene hoofdkwartier luidt als volgt:
In het Westen van de Middellandsche
Zee heeft een van onze duilcbooten een vij
andelijken torpedobootjager en een vijande
lijke duikboot tot zinken gebracht. Her
haalde nachtelijke luchtaanvallen van den
vijand op Tobroek hebben geen slachtoffers
gemaakt, nóch schade aangericht.
Onze luchtmacht in Oosl-Afrika heeft de
luchthaven van Aden bestookt. Tijdens een
offensieve luchtverkenning hij Buna wer
den vijandelijke concentraties mof mitrail-
leurvuur beschoten, terwijl twee vliegtuigen
op den grond werden vernield. De vijand
ondernam zonder resultaten luchtaanvallen
op Assab. Er werd een vliegtuig neerge
haald.
DE FRANSCHE TROEPEN IN SYRIë.
Uit Damascus ontvangen berichten mel
den, dat het Fransche opperbevel in Syrië
heeft besloten tot demobilisatie van verschei
dene lichtingen reservisten in liet Nabije
Oosten.
STIJGING JAPANSCHE BEVOLKING IN
NOORD-CHINA.
De Japansche bevolking in Noord-China
is met 260.000 gestegen sedert de Chineesch-
Japansche oorlog is uitgebroken. Voor den
oorlog woonden er 42.000 Janannoezen en
thans, volgens de laa1 j(1 10taal
Het grootste gedeelte van de verkeersbrug over den Rijn te Arnhem is reeds ge-
licht. Met behulp van drijvende bokken wordt het massale werk uitgevoerd
