Geheime code van de Wieringermeer Het uur der beproeving Geleerden bezitten den sleutel... Uil Alkmaar Naar eenheid in den Middenstand ^JDok logement en werd evacueerde Van don bewoner der drooggelegde Zuiderzeepolders wordt bijzonder veel nolitie genomen. Van hem be staan niet slechts geboortebewijs, trouwboekje, stamkaart en alle an dere gebruikelijke identiteitspapie ren, zonder welke een burger nu eenmaal geen burger is, maar hij komt, met zijn heele-hebben-en-hou- den, ten overvloede voor op bet kaartsysteem van de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de Drooggelegde Zuiderzeepolders De ingezetene der Wieringermeer moet zich bijna verbeelden iets bij zonders te zijn Misschien is hij dat ook wel, ofschoon ze in 't Oude Land, waar hij toch 't grootste deel van zijn -leven gewoond heeft, nooit zooveel notitie van hem namen Doch eenmaal in 't Nieuwe Land overgeplant, gaven tal van gewichti ge meuschen zich met hem bemoei en: de sociografcn. de psychologen, de phonologen, de anthropologcn en hoe al die andere -grafen en -lo gen meer mogen heeten... Alsof-ic een vreemd beest was, een zeldzame Artisaanwinst of een geheimzinnig mensch: afstammeling van een uit stervend dwergenras. eenig-overge- blevene van een Zigeuncrstam, laat ste nazaat ecner roemruchte gene ratie Wij kunnen ons voorstellen, dat hij er op een dag genoeg van krijgt, van dat. aange gaapt worden door de geleerde toeschouwers, van al dat gepraat over zijn eigenschappen in boek en krant! Maar de geleerden krij gen er nóóit genoeg van! Die zijn zelfs niet tevreden met een nauwkeurige registratie, zij hebben gemakshalve nog een code van hem aangelegd. Dat gaat zóó. Een duplicaat van het bevolkingsregister der Wieringer meer, dat door Medcmbliks „burgemeester- sche", mevr. Peters, werd samengesteld, be vindt zich in het bureau der Stichting. Ook liggen daar de duizenden kaarten, welke door de studenten over de „proefkonijntjes" werden ingevuld en opgestuurd. Al die ge gevens worden „vercijferd", d.w.z. de uit voerige aanteeken'ingen worden in code- vorm omgezet. Wij hebben de code mogen zien. eventjes maar. hoor! 't is een dis crete aangelegenheid! Ze zit in een sta len lade ten lntreele van de Stichting. Deze is gehuisvest ergens in een voormalig schoolgebouw aan de Dufaysstraat te Am sterdam. Het duizelde ons van de cijfers. Iedere Wieringermeerder heeft zijn eigen kaart, waaruit de man-of vrouw-van-de-wetenschap des slacht offers zielsgeheimen kan ontraadse len. Eieren en koffiedik zijn er niets bij Elk getal en we zien er bij van 4 cijfers beleekent een lichamelijke of geestelijke eigenschap van den persoon in kwestie: bijv. de kleur van zijn haar, zijn uitspraak, de vorm zijns schedels, of zijn aantal kin deren... Deze wonderlijke acadabra bevat, geen geheimen voor hem, die den sleutel der code bezit. Om in termen der algebra te spreken, de „vergelijking met één onbe kende" moet worden opgelost: het Onbe kende Wezen van den Mensch, die zich in den Polder neerzette om te arbeiden en zich te vermenigvuldigen... De uitkomsten der verschillende kaarten worden straks verge leken en men stelt bijv. vast of een bepaal de lichamelijke eigenaardigheid gepaard gaat met een of ander geestelijk kenmerk. Daaruit trekt men weer zijn conclusies, welke voor de wetenschap van het grootste belang worden geacht. Niet minder dan zeven dames en heeren werken dag-in,-dag-uit aan de code van den Polder. Het is thans de heer Blaauboer, die deze staf van ,vercijferaars" geregeld met af- Hooi-tijd in.... het Amsterdamsche Vondelpark, een stukje ongerepte natuur in Neerlands hoofdstad schriften van den burgerlijken stand bij staat. Men sprak ons daarover zijn groote erkentelijkheid uit. De code der sectiën voor Psychologie, Phonetiek en Sociografie zijn reeds klaar, aan die voor de Anthropologie wordt hard gewerkt. De sleutel der code is natuurlijk ook be schreven en hiervan zijn duplicaten op ver schillende plaatsen bewaard. „Hier kan nooit iets wegraken", vertelt men ons. „Wij volgen niet dc tactiek van den geleerde, die alles in zijn bureau opbergt, zoodat nie mand behalve hijzelf, zijn werk kan voort zetten. Dit i.s meer een „zaak". Ook wan neer deze geheelc- ploeg monschen, die U hier ziet werken, er niet meer zou zijn. kunnen anderen den arbeid weer opnemen. Ons zal niet overkomen, wat bijv. mét het menschkundig onderzoek op Urk gebeurd is. In 1010 mat 'een professor de schedels, doch de afmetingen raakten weg. Een paar jaar later werden de schedels weer gemeten. Helaas verdwenen ook deze notities, mét den professor, naar Tndië... Of ze (de noti ties) daar door de insecten zijn opgegeten? In ieder geval hadden wij Cr niefs aan. Toen voor de derde maal dc hoofden der Urkers wilde meten, hadden sommigen er geen zin meer in... Teneinde dergelijke situaties te vermij- zoo vertelde men ons verder hebben wij tevens veel kostbaar materiaal, o.a. foto's naar een goede schuilplaats gebracht! Nu kunnen we tenminste met een rustig ge moed verder werken!" Zóó wordt er over Uw bijzondere persoon lijkheid gewaakt, o Wieringermeerder! El ke haar van Uw hoofd is geregistreerd civ de dikke betonnen muren van een schuil plaats omhullen zwijgend allq' wijsheid welke over U werd bijeengegaard... Men wordt de versnippering beu. Wanneer ergens dc perspectieven dreigen slechter tc worden, gaat de mensch zoeken naar middelen om zich daartegen te verde digen en de eerste gedachte in zulke geval len is meestal zich tc voreonigen. Velen kunnen meer dan één, eendracht maakt macht. Meer en meer schijnt men te Alkmaar in de middenstandskringen tot het besef te komen, dat de versnippering, welke men hier gedurende langen tijd heeft kunnen waarnemen en die er toe heeft gevoerd, dat de middenstanders zijn georganiseerd in een drietal vereenigingen, dc neutrale, de Katholieke en de Christelijke behoort te worden beëindigd. Althans van verschil lende zijden komen stemmen tot ons, waar in de wcnsch tot. uitdrukking wordt ge bracht in dit opzicht iets te ondernemen. Dit wordt mede gebaseerd op de verwach ting, dat men van overheidswege vermoede lijk gaarne rekening zal willen houden met de belangen der middenstanders, dat deze oveheidsinstanties echter bij voorkeur, ja wellicht alleen, contact zullen wenschen te onderhouden met één organisatie, die mag worden geacht de geheele middenstand te vertegenwoordigen. Naar ons wordt verzekerd is de neutrale organisatie open voo iedere bespreking, welke ten deze tot een doel kan leiden. Aan de beide andere verecnigingen is dit be kend en we gelooven dan ook binnen kor ten tijd stappen te mogen verwachten. Voor zoover we dit hebben kunnen nagaan, wordt ook in de kringen der confessioneele ver ecnigingen liet belang der aangelegenheid gevoeld, terwijl men ons van neutrale zijde verzekerde bereid te zijn tot zoodanige con cessies, dat een bevredigend resultaat mag worden verwacht. Zoo begreep men volkomen, dat een en ander tot uitdrukking moest komen in liet nieuw te vormen bestuur, terwijl men ook geen bezwaar scheen tc hebben tegen een eventuecle naamsverandering, waarin de algemeenheid der combinatie tót uitdruk king kwam. Wij voor ons zijn van opvatting, dat dc middenstanders slechts gebaat zullen zijn door een allcs-omvatten- de vereeniging, die stellig heel wat meer kracht zal kunnen ontwikke len, dan die van drie los van el kaar staande organisaties mag wor den verwacht. Het prestige zal ter dege winnen en het lijkt daarnaast waarschijnlijk, dat ook andere mid denstanders op den duur de wen- schelijkhcid zullen gaan inzien om tot de nieuwe combinatie toe tc treden. We zich in den tegenwoordigen tijd ove rigens niet zelden, dat organisaties van be langhebbenden door de overheid worden te hulp geroepen hij de pracfïsche doorvoering der voorgeschreven maatregelen. Dit zal, zoo men te doen heeft met één middenstandsor ganisatie, ook ten aanzien van midden- standsaaneelegenheden heel wat beter en gemakkelijker kunnen geschieden dan (hans het geval is en men zou zich zelfs dc vraag kunnen slcllen of, wanneer hel deze richting uitgaat, niet alle middenstanders op den duur genoodzaakt zullen zijn toe te treden. Zoo het dezen kant opgaat, doen zich zeer goede perspectieven voor de centrale ver- eenigine voor; ze zou zelfs daadwerkclijkcn invloed kunnen krijgen op liet nieuw-vesli- gen en -oprichten van bedrijven, een aange legenheid van hel uiterste belang, waar voor van overheidswege wel ecnige maat regelen zijn genomen, waar de midden standers als zoodanig echter slechts weinig invloed op uitoefenen. Over dit laatste moet men zich, gezien de bestaande verdeeldheid, intusschcn niet al te zeer verwonderen. Zooals we reeds opmerkten is men te Alkmaar doende. Weliswaar is de aangele genheid nog in staat van voorbereiding, we hopen echter spoedig nadere 'en meer con crete mcdedeelingcn te kunnen doen. FA. TONNEMA CIE. SNEEK Fabrikanten van KING pepermunt en andere kwaliteitsartikelen „De Blauwe Stoep" hotel „Daar bij die molen Waar eens bedachtzame volder bestuurders weinig spraken en q veel dikke -paling aten, kookt nu moeder van Vliet de pót en de wasch op de vuur duvel. „Die burgemeester Sutman Meijer is een mensch" Alleen de naam al „logement dc Blauwe stoep" is zoo plezant van klank en rythme, dat Nederlandsche Klein- en kleine kunste naars er zich zeker door geïnspireerd kun nen voelen met een lied daarover de vader- landsche poëzie te verrijken. Waarom naast lm weisscn Rösl, in hotel Bock. falderiefal- dera in een klein café bij Parijs en in een cafetaaaaria bij een hord huzaaaaarensla geen logement de Blauwe Stoep? Leefde Louis Davids nog hij zou er iels in dezen trant over gefluisterd hebben: Van Logement de Blauwe Stoep Gaat in de buurt ccn schoonc roep ,t Is er zeer gcdislingcerd-gezellig Schoon je nimmer iels bespeur, Van ccn minder goed humeur Is soms een der paying guests .Een tikkie rellig. Koperen Toon plaatst dan zijn vuist Doet dat anatomisch-juist ln de maagstreek van Oom Jan Die leit te brulle Deins zegt Piet de Puist verstoord Schreeuw niet voor je wordt vermoord Neem een taaie, en leg niet te flauwekullc En is liet voor de firma Bandy, Derby, Pruis Cic niet oen handomdraai, vader die bij de muur van 't oude kerkhof langs den hemel zweeft terwijl aan 't raam de laatste rozen bloeien en scheihciden lij bij- den doet, een ommetje rond logement de Blauwe Stoep te laten maken? Op deze manier: (een lekker walsmelodielje, dames en heeren, daar-gaat-ie) In logement De Blauwe Stoep Daar is het loch zoo'n -fijne troep Daar zingt Nclis bij de harmonica En hcerschl vroolijkhcid waar jc ga of sta In 't, logement De Blauwe Stoep Daar doe jc nooit vergeefs beroep Op zang op dans op flesch en glas 'k Wou dat 'k er morgen was. Joechei Doorgewinterde Nicuwediepers hebben ons diets gemaakt, dat het alle fantasie van voornoemde schoone liederen er buiten ge laten in de Blauwe Stoep op de Keizers gracht in Den Helder ccn geklofte boel was. Was Want nu is de Blauwe Sloep overgeplaatst naar de Berkmeer, een van de verre buurt schappen van de Heerhugowaard, ongeveer tegen Obdam aan. En de Blauwe Stoep is „Daar bij die molen" geworden. Vader en moeder van Vliet, de kinderen en een paar overgebleven kostgangers wo nen nu knus en gezellig in een ouwe molen aan de ringvaart, een molen zonder wieken, wijl in een gebouwtje naasl-aan een jich tige motor uit epn voorwereldlijke automo biel thans voor handhaving van zomer- en winterpeil zorgt. Waar eens bedachtzame polderbestuur ders weinig woorden spraken en veel dikke OsiA fcoJii ueJiAaat: Door JULES DE GHOOT. Ook de verduistering heeft zijn goede zij den. Niemand kan hij voorbeeld zien, dat Frils en Josina, die naar de bioscoop ge weest waren, elkaar in het straatje naast dc bioscoop kusten en dat vonden ze allebei bijzonder prettig. Ze hadden ecu leuke film gezien en namen, zooals altijd direct daarna afscheid, want Josina was bang dat ken nissen hen zouden zic'n en het aan haar va der zouden vertollen. In het zwakke licht van de verlichting van den ingang keek Frits haar na, tot ze in de duisternis verdween. „Een aardige film was dat, nietwaar?" zei een ietwat krakende stem naast hem. Frits draaide zich om en keek in hel ge laat van een magere man van omstreeks vijftig jaar, met ccn lorgnet op. De heer keek Frits vriendelijk aan en herhaalde: „Werkelijk, ccn aardige film. Vol lichtzin nigheid en overmoed- „Ik vond cr niet veel aan", zei Frits koel. „Juist omdat hij zoo lichtzinnig en overmoe dig was!" „O, dat is jammer!" De stem van den vreemde klonk eenigszins heesch. „Ecu vol maakt genot was dc avond voor mij trou wens ook niet.'Ik heb steenkoude voeten ge kregen. Hier op -den hoek is een aardig kroesje. Wilt u een glas met me gaan drin ken?" Toen Frits hem verbluft aankpek, zei hij: „Met z'n tweeën is het gezelliger in zoon kroeg dan alleen". Frits volgde hem en even later zaten zij aan een tafeltje in het warme vertrek. De vreemde heer was zeer spraakzaam en had het over goede en slechte films, goed en slecht weer 011 ademhalingsziekten. Toen de kcllner kwam, vroeg hij: „U drinkt eeii glas hier of wijn?" „Dank u!" zei Frils beslist. „Ik ben geheel onthouder!" Verbazing stond in de oogen van den heer te lezen, toen Frits limonade be stelde. Toen nam hij zelf een glas grapefruit:, „Maar u rookt toch?" Weer zei Frits hoffelijk, maar beslist: „Ik ronk nooit!" Zoo zaten ze en poosje. De vreemdeling had er slag van Frits onopvallend uit. ie hooren. En Frits antwoordde hem zonder eenig wantrouwen. Hij vertelde van zijn werk dat hem heclemaal in beslag nam, dat hij één, hoogstens twee keer per maand naai de bioscoop-ging en dat liij verder thuis bleef. Maar hij voelde zich heel tevreden. Hij betaalde veertig gulden voor zijn kamer met ontbijt en hield zoo nog 110 gulden over. „Veel is het niet", meende de heer. „O, voor mij is het genoeg. Ik houd zelfs nog over en spaar voor mijn ouden dag," antwoordde Frits bescheiden. De ander zweeg een oogenhlik, toen scheen liet of de grapefruit hem naar het hoofd was gestegen, want hij werd plolseling vroo- lijk, vertrok zijn mager gezicht lol. rare gri massen, neuriede ccn liedje en fluisterde in eens geheimzinnig: „Jongeman, ik weet iels! Ik weet hier in de buurt een kroeg met damesbediening. Drie schattige meisjes, zeg ik jc! En niet preutsch! Het kan een gezel lig avondje worden!" „Dank u", zei Frits koel, bijna onbeleefd stug. „Zulke kroegen intcrcsscercn me niet Ik hen zoo goed als verloofd!' Toen sloot de. vreemde hoer hem geroerd in de armen, deed zijn lorgnet af en zei: „Jij bevalt me, jongeman! Jij zult mijn Josina hebben!" „Uw Josina?" vroeg Frits vol verbazing. „Ja, ik ben haar vader en ik heb jullie gevolgd. Ik wilde den jongeman, over wicn ze nooit heeft willen spreken, wel eens lee- ren kennen. Ik heb je karakter op dc proef willen stollen, want ik wil in geen geval zoon nietsnut als we op de film hebben ge zien. als schoonzoon hebben! U bent een ernstige jongeman met hoogstaande opvat tingen. 11c verwacht u morgen bij me, u bent hartelijk welkom!" Frits en zijn toekomstige schoonvader na men hartelijk afscheid. Frits koek de ma gere gestalte na en lachte zachtjes. Toen ging hij weer terug naar liet kroegje, dronk vier donkere biertjes en een paar" borrels, rookte tien sigaretten, leende vijf en twin tig gulden van zijn vriend en zei: „Geluk kig. dat ik den ouden heer naar Josina's be schrijving, direct herkende! En van zijn merkwaardige opvattingen had ze me juist verteld! Als zo mijn vrouw is, mag hem voor mijn part een licht opgaan!" palingen oppeuzelden onder ccn beleden por! je of madcira'tje, kookt moeder van Vliet nu op de vuurduvcl de piepers en de wasch en gaan vader van Vliet, en Oome Jan op een baarsje en een bleitje. De jongens hebben al geleerd om een kop- piesstik te vragen en als ze binnenstuiven is dc lage achtkantige opkanier gelijk een kooi kwetterende eenden. Moe, een botram Moe, ik lean 't niet vinden. Moe, me neus... De linkerhand grijpt al naar dc vaatdoek voor-de-na lte-neus als de rechter nog het mes in de stoel hompt. Een mond wordt ge stopt, een neus gckuischf, een nadere expli catie gegeven waar „liet" le vinden is en dc vogels vliegen weer uit. Hoe we slapen? Zóó. In een van de andere molenkamers slaan vier een persoontjes zij aan zij en dan kan de wieg met broertje 'van drie weken er net nog bij. Zeven dagen was die bij het groole bom bardement, de baker was gevlucht, de „juf frouw" er van dooi- en yan de Blauwe Stoep lag het halve dak af en alle ruiten waren stuk. Dc meeste kostgangers namen ook meteen de bcencn en mij hebben ze door zoo'n klein ruitje moeten trekken, zegt moe.- der van Vliet. In een gangetje ligt Oome Jan, dc oud-gast van dc marinewerf, met-pensioen-cn-n-goed- humeur. Hij knapt ccn uiltje c.n knapt dat zoo knap, dat hij van al liet tumult om hem heen geen sikkepit hoort. De familie is niet voltallig, dezen middag, en juffrouw van Vliet zit „midden in der huishouwe", maar den volgenden morgen is het heelc stel prontjes. Oome Jan is wakker en overweegt of-hij op dc foto zijn decoratie ve stroohoed zal dragen of wel zijn eerbied- waardigen schedel bloot zal laten. Tot het eerste wordt besloten, net-zooals-ic-is, Ook de andere familieleden, en aanverwanten nemen een schilderachtige pose in, dc een in het lage deurtje, de ander hij den molcnkolk, waar brood korstjes en aardappelrcstjes ple zierig drijven. Wanneer liet gczezlschap plus de strikken in het. haar, de schoone boezelaars en de mooiste blauwe jumper vereeuwigd zijn, wacht binnen al de koffie. Nou, oome Jan, kan je je wat schikken? 'k Zak je es wat zeggen, jc bent Nieuwc- diepcr cn dat blijf je en je ben je huis kwijt en dat is leelijk, want nou heb-ie geen doel meer. Maar anders güat het wel. De mcnschen zijn goed en 't is hier mooi. Dat vindt vader van Vliet, een montere De concentratie in de voetbalsport Geen reden om aan welslagen te twijfelen. De secretaris-generaal van liet departe ment van onderwijs, kunsten en weten schappen deelt ons mede, dal. cr geen reden is om tc twijfelen aan het tijdig gereed ko men van de nationale organisatie der voet balsport. hélle haas ook. Z'n aardappclhandel is verloopcn, dc klanten zijn weg, 't logement dat best ging is ook op z'n oor. Maar 's nachts kan jc rustig slapen, zon der dat die .kréngo de lucht verpeste. Over dc behandeling in dc Waard zijn zc bijster goed te spreken, dc van Vlieten. We stonden de potentaten zeker nogal an, bromt ome Jan. Aan den burgemeester cn aan den dijk graaf van den Berkmeer hebben wc veel te danken, véél te danken, vindt vader „die bur gemeester, ik vind het. een mensch. Hij is hier geweest, wat is hel anders ccn lange kerel, hij kon lang niet door dc deur. (In derdaad, burgemeester Sutman Meyer heeft respectabele afmetingen!) En dan onze buurman, Nico Blauw, die boer daai-, reuzemcnschen, zc hebben ons met alles geholpen. Ook de kruisvaarders krijgen een pluim. Die binkies met die groene bloesjes hebben der eige wat uitgesloofd, cn niks gebroken, nog geen koppie r Hoog en dreigend teekent de oude zwar te molen zicli af tegen hel geladen grijs, waaruit bui na bui slaag de regen op het grintpad langs de ringsloot petst. Maar binnen in den molen is het knus. Daar slaat de damp van de soep en drup pelt. af langs dc appclhloescmwanden van de lage kamer. Daar fleuren begonias en petunias voor het. negenruitsraam. Daar wordt een saffiaantje gedraaid en een pijpje gesmookt, daar pruttelt de koffie pot, daar zweven duizenderlei gewende geu ren en geurtjes. Daar is de sfeer van de Blauwe Stoep. Het onvolprezen logement van de Keizers gracht,! Logement „De Blauwe Stoep" werd Hotel „Daar bij die Molen"!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 5