Geheime code van
de Wieringermeer
Het uur der
beproeving
Geleerden bezitten
den sleutel...
Uil Alkmaar
Naar eenheid in den
Middenstand
^JDok logement
en werd
evacueerde
Van don bewoner der drooggelegde
Zuiderzeepolders wordt bijzonder
veel nolitie genomen. Van hem be
staan niet slechts geboortebewijs,
trouwboekje, stamkaart en alle an
dere gebruikelijke identiteitspapie
ren, zonder welke een burger nu
eenmaal geen burger is, maar hij
komt, met zijn heele-hebben-en-hou-
den, ten overvloede voor op bet
kaartsysteem van de Stichting voor
het Bevolkingsonderzoek in de
Drooggelegde Zuiderzeepolders
De ingezetene der Wieringermeer
moet zich bijna verbeelden iets bij
zonders te zijn Misschien is hij
dat ook wel, ofschoon ze in 't Oude
Land, waar hij toch 't grootste deel
van zijn -leven gewoond heeft, nooit
zooveel notitie van hem namen
Doch eenmaal in 't Nieuwe Land
overgeplant, gaven tal van gewichti
ge meuschen zich met hem bemoei
en: de sociografcn. de psychologen,
de phonologen, de anthropologcn
en hoe al die andere -grafen en -lo
gen meer mogen heeten... Alsof-ic
een vreemd beest was, een zeldzame
Artisaanwinst of een geheimzinnig
mensch: afstammeling van een uit
stervend dwergenras. eenig-overge-
blevene van een Zigeuncrstam, laat
ste nazaat ecner roemruchte gene
ratie
Wij kunnen ons voorstellen, dat hij er op
een dag genoeg van krijgt, van dat. aange
gaapt worden door de geleerde toeschouwers,
van al dat gepraat over zijn eigenschappen
in boek en krant! Maar de geleerden krij
gen er nóóit genoeg van! Die zijn zelfs niet
tevreden met een nauwkeurige registratie,
zij hebben gemakshalve nog een code van
hem aangelegd. Dat gaat zóó. Een duplicaat
van het bevolkingsregister der Wieringer
meer, dat door Medcmbliks „burgemeester-
sche", mevr. Peters, werd samengesteld, be
vindt zich in het bureau der Stichting. Ook
liggen daar de duizenden kaarten, welke
door de studenten over de „proefkonijntjes"
werden ingevuld en opgestuurd. Al die ge
gevens worden „vercijferd", d.w.z. de uit
voerige aanteeken'ingen worden in code-
vorm omgezet. Wij hebben de code mogen
zien. eventjes maar. hoor! 't is een dis
crete aangelegenheid! Ze zit in een sta
len lade ten lntreele van de Stichting. Deze
is gehuisvest ergens in een voormalig
schoolgebouw aan de Dufaysstraat te Am
sterdam. Het duizelde ons van de cijfers.
Iedere Wieringermeerder heeft zijn
eigen kaart, waaruit de man-of
vrouw-van-de-wetenschap des slacht
offers zielsgeheimen kan ontraadse
len.
Eieren en koffiedik zijn er niets bij
Elk getal en we zien er bij van 4 cijfers
beleekent een lichamelijke of geestelijke
eigenschap van den persoon in kwestie:
bijv. de kleur van zijn haar, zijn uitspraak,
de vorm zijns schedels, of zijn aantal kin
deren... Deze wonderlijke acadabra bevat,
geen geheimen voor hem, die den sleutel
der code bezit. Om in termen der algebra
te spreken, de „vergelijking met één onbe
kende" moet worden opgelost: het Onbe
kende Wezen van den Mensch, die zich in
den Polder neerzette om te arbeiden en zich
te vermenigvuldigen... De uitkomsten der
verschillende kaarten worden straks verge
leken en men stelt bijv. vast of een bepaal
de lichamelijke eigenaardigheid gepaard
gaat met een of ander geestelijk kenmerk.
Daaruit trekt men weer zijn conclusies,
welke voor de wetenschap van het grootste
belang worden geacht.
Niet minder dan zeven dames en heeren
werken dag-in,-dag-uit aan de code van den
Polder. Het is thans de heer Blaauboer, die
deze staf van ,vercijferaars" geregeld met af-
Hooi-tijd in.... het Amsterdamsche
Vondelpark, een stukje ongerepte
natuur in Neerlands hoofdstad
schriften van den burgerlijken stand bij
staat. Men sprak ons daarover zijn groote
erkentelijkheid uit. De code der sectiën voor
Psychologie, Phonetiek en Sociografie zijn
reeds klaar, aan die voor de Anthropologie
wordt hard gewerkt.
De sleutel der code is natuurlijk ook be
schreven en hiervan zijn duplicaten op ver
schillende plaatsen bewaard. „Hier kan
nooit iets wegraken", vertelt men ons. „Wij
volgen niet dc tactiek van den geleerde, die
alles in zijn bureau opbergt, zoodat nie
mand behalve hijzelf, zijn werk kan voort
zetten. Dit i.s meer een „zaak". Ook wan
neer deze geheelc- ploeg monschen, die U
hier ziet werken, er niet meer zou zijn.
kunnen anderen den arbeid weer opnemen.
Ons zal niet overkomen, wat bijv. mét het
menschkundig onderzoek op Urk gebeurd
is. In 1010 mat 'een professor de schedels,
doch de afmetingen raakten weg. Een paar
jaar later werden de schedels weer gemeten.
Helaas verdwenen ook deze notities, mét
den professor, naar Tndië... Of ze (de noti
ties) daar door de insecten zijn opgegeten?
In ieder geval hadden wij Cr niefs aan. Toen
voor de derde maal dc hoofden der Urkers
wilde meten, hadden sommigen er geen zin
meer in...
Teneinde dergelijke situaties te vermij-
zoo vertelde men ons verder hebben
wij tevens veel kostbaar materiaal, o.a. foto's
naar een goede schuilplaats gebracht! Nu
kunnen we tenminste met een rustig ge
moed verder werken!"
Zóó wordt er over Uw bijzondere persoon
lijkheid gewaakt, o Wieringermeerder! El
ke haar van Uw hoofd is geregistreerd civ
de dikke betonnen muren van een schuil
plaats omhullen zwijgend allq' wijsheid
welke over U werd bijeengegaard...
Men wordt de versnippering beu.
Wanneer ergens dc perspectieven dreigen
slechter tc worden, gaat de mensch zoeken
naar middelen om zich daartegen te verde
digen en de eerste gedachte in zulke geval
len is meestal zich tc voreonigen. Velen
kunnen meer dan één, eendracht maakt
macht.
Meer en meer schijnt men te Alkmaar in
de middenstandskringen tot het besef te
komen, dat de versnippering, welke men
hier gedurende langen tijd heeft kunnen
waarnemen en die er toe heeft gevoerd, dat
de middenstanders zijn georganiseerd in
een drietal vereenigingen, dc neutrale,
de Katholieke en de Christelijke behoort
te worden beëindigd. Althans van verschil
lende zijden komen stemmen tot ons, waar
in de wcnsch tot. uitdrukking wordt ge
bracht in dit opzicht iets te ondernemen.
Dit wordt mede gebaseerd op de verwach
ting, dat men van overheidswege vermoede
lijk gaarne rekening zal willen houden met
de belangen der middenstanders, dat deze
oveheidsinstanties echter bij voorkeur, ja
wellicht alleen, contact zullen wenschen te
onderhouden met één organisatie, die mag
worden geacht de geheele middenstand te
vertegenwoordigen.
Naar ons wordt verzekerd is de neutrale
organisatie open voo iedere bespreking,
welke ten deze tot een doel kan leiden. Aan
de beide andere verecnigingen is dit be
kend en we gelooven dan ook binnen kor
ten tijd stappen te mogen verwachten. Voor
zoover we dit hebben kunnen nagaan, wordt
ook in de kringen der confessioneele ver
ecnigingen liet belang der aangelegenheid
gevoeld, terwijl men ons van neutrale zijde
verzekerde bereid te zijn tot zoodanige con
cessies, dat een bevredigend resultaat mag
worden verwacht.
Zoo begreep men volkomen, dat een en
ander tot uitdrukking moest komen in liet
nieuw te vormen bestuur, terwijl men ook
geen bezwaar scheen tc hebben tegen een
eventuecle naamsverandering, waarin de
algemeenheid der combinatie tót uitdruk
king kwam.
Wij voor ons zijn van opvatting, dat
dc middenstanders slechts gebaat
zullen zijn door een allcs-omvatten-
de vereeniging, die stellig heel wat
meer kracht zal kunnen ontwikke
len, dan die van drie los van el
kaar staande organisaties mag wor
den verwacht. Het prestige zal ter
dege winnen en het lijkt daarnaast
waarschijnlijk, dat ook andere mid
denstanders op den duur de wen-
schelijkhcid zullen gaan inzien om
tot de nieuwe combinatie toe tc
treden.
We zich in den tegenwoordigen tijd ove
rigens niet zelden, dat organisaties van be
langhebbenden door de overheid worden te
hulp geroepen hij de pracfïsche doorvoering
der voorgeschreven maatregelen. Dit zal, zoo
men te doen heeft met één middenstandsor
ganisatie, ook ten aanzien van midden-
standsaaneelegenheden heel wat beter en
gemakkelijker kunnen geschieden dan
(hans het geval is en men zou zich zelfs dc
vraag kunnen slcllen of, wanneer hel deze
richting uitgaat, niet alle middenstanders
op den duur genoodzaakt zullen zijn toe te
treden.
Zoo het dezen kant opgaat, doen zich zeer
goede perspectieven voor de centrale ver-
eenigine voor; ze zou zelfs daadwerkclijkcn
invloed kunnen krijgen op liet nieuw-vesli-
gen en -oprichten van bedrijven, een aange
legenheid van hel uiterste belang, waar
voor van overheidswege wel ecnige maat
regelen zijn genomen, waar de midden
standers als zoodanig echter slechts weinig
invloed op uitoefenen. Over dit laatste moet
men zich, gezien de bestaande verdeeldheid,
intusschcn niet al te zeer verwonderen.
Zooals we reeds opmerkten is men te
Alkmaar doende. Weliswaar is de aangele
genheid nog in staat van voorbereiding, we
hopen echter spoedig nadere 'en meer con
crete mcdedeelingcn te kunnen doen.
FA. TONNEMA CIE. SNEEK Fabrikanten van
KING pepermunt en andere kwaliteitsartikelen
„De Blauwe Stoep"
hotel „Daar bij die molen
Waar eens bedachtzame volder
bestuurders weinig spraken en
q veel dikke -paling aten, kookt
nu moeder van Vliet de pót en
de wasch op de vuur duvel.
„Die burgemeester Sutman Meijer is een
mensch"
Alleen de naam al „logement dc Blauwe
stoep" is zoo plezant van klank en rythme,
dat Nederlandsche Klein- en kleine kunste
naars er zich zeker door geïnspireerd kun
nen voelen met een lied daarover de vader-
landsche poëzie te verrijken. Waarom naast
lm weisscn Rösl, in hotel Bock. falderiefal-
dera in een klein café bij Parijs en in een
cafetaaaaria bij een hord huzaaaaarensla
geen logement de Blauwe Stoep?
Leefde Louis Davids nog hij zou er iels in
dezen trant over gefluisterd hebben:
Van Logement de Blauwe Stoep
Gaat in de buurt ccn schoonc roep
,t Is er zeer gcdislingcerd-gezellig
Schoon je nimmer iels bespeur,
Van ccn minder goed humeur
Is soms een der paying guests
.Een tikkie rellig.
Koperen Toon plaatst dan zijn vuist
Doet dat anatomisch-juist
ln de maagstreek van Oom Jan
Die leit te brulle
Deins zegt Piet de Puist verstoord
Schreeuw niet voor je wordt vermoord
Neem een taaie, en leg
niet te flauwekullc
En is liet voor de firma Bandy, Derby,
Pruis Cic niet oen handomdraai, vader
die bij de muur van 't oude kerkhof langs
den hemel zweeft terwijl aan 't raam de
laatste rozen bloeien en scheihciden lij bij-
den doet, een ommetje rond logement de
Blauwe Stoep te laten maken? Op deze
manier:
(een lekker walsmelodielje, dames en
heeren, daar-gaat-ie)
In logement De Blauwe Stoep
Daar is het loch zoo'n -fijne troep
Daar zingt Nclis bij de harmonica
En hcerschl vroolijkhcid waar jc
ga of sta
In 't, logement De Blauwe Stoep
Daar doe jc nooit vergeefs beroep
Op zang op dans op flesch en glas
'k Wou dat 'k er morgen was.
Joechei
Doorgewinterde Nicuwediepers hebben ons
diets gemaakt, dat het alle fantasie van
voornoemde schoone liederen er buiten ge
laten in de Blauwe Stoep op de Keizers
gracht in Den Helder ccn geklofte boel was.
Was
Want nu is de Blauwe Sloep overgeplaatst
naar de Berkmeer, een van de verre buurt
schappen van de Heerhugowaard, ongeveer
tegen Obdam aan.
En de Blauwe Stoep is „Daar bij die
molen" geworden.
Vader en moeder van Vliet, de kinderen
en een paar overgebleven kostgangers wo
nen nu knus en gezellig in een ouwe molen
aan de ringvaart, een molen zonder wieken,
wijl in een gebouwtje naasl-aan een jich
tige motor uit epn voorwereldlijke automo
biel thans voor handhaving van zomer- en
winterpeil zorgt.
Waar eens bedachtzame polderbestuur
ders weinig woorden spraken en veel dikke
OsiA fcoJii ueJiAaat:
Door JULES DE GHOOT.
Ook de verduistering heeft zijn goede zij
den. Niemand kan hij voorbeeld zien, dat
Frils en Josina, die naar de bioscoop ge
weest waren, elkaar in het straatje naast dc
bioscoop kusten en dat vonden ze allebei
bijzonder prettig. Ze hadden ecu leuke film
gezien en namen, zooals altijd direct daarna
afscheid, want Josina was bang dat ken
nissen hen zouden zic'n en het aan haar va
der zouden vertollen.
In het zwakke licht van de verlichting van
den ingang keek Frits haar na, tot ze in de
duisternis verdween.
„Een aardige film was dat, nietwaar?"
zei een ietwat krakende stem naast hem.
Frits draaide zich om en keek in hel ge
laat van een magere man van omstreeks
vijftig jaar, met ccn lorgnet op. De heer
keek Frits vriendelijk aan en herhaalde:
„Werkelijk, ccn aardige film. Vol lichtzin
nigheid en overmoed-
„Ik vond cr niet veel aan", zei Frits koel.
„Juist omdat hij zoo lichtzinnig en overmoe
dig was!"
„O, dat is jammer!" De stem van den
vreemde klonk eenigszins heesch. „Ecu vol
maakt genot was dc avond voor mij trou
wens ook niet.'Ik heb steenkoude voeten ge
kregen. Hier op -den hoek is een aardig
kroesje. Wilt u een glas met me gaan drin
ken?"
Toen Frits hem verbluft aankpek, zei hij:
„Met z'n tweeën is het gezelliger in zoon
kroeg dan alleen".
Frits volgde hem en even later zaten zij
aan een tafeltje in het warme vertrek. De
vreemde heer was zeer spraakzaam en had
het over goede en slechte films, goed en
slecht weer 011 ademhalingsziekten.
Toen de kcllner kwam, vroeg hij: „U drinkt
eeii glas hier of wijn?"
„Dank u!" zei Frils beslist. „Ik ben geheel
onthouder!" Verbazing stond in de oogen van
den heer te lezen, toen Frits limonade be
stelde. Toen nam hij zelf een glas grapefruit:,
„Maar u rookt toch?"
Weer zei Frits hoffelijk, maar beslist: „Ik
ronk nooit!"
Zoo zaten ze en poosje. De vreemdeling
had er slag van Frits onopvallend uit. ie
hooren. En Frits antwoordde hem zonder
eenig wantrouwen. Hij vertelde van zijn
werk dat hem heclemaal in beslag nam, dat
hij één, hoogstens twee keer per maand naai
de bioscoop-ging en dat liij verder thuis
bleef. Maar hij voelde zich heel tevreden. Hij
betaalde veertig gulden voor zijn kamer met
ontbijt en hield zoo nog 110 gulden over.
„Veel is het niet", meende de heer.
„O, voor mij is het genoeg. Ik houd zelfs
nog over en spaar voor mijn ouden dag,"
antwoordde Frits bescheiden.
De ander zweeg een oogenhlik, toen scheen
liet of de grapefruit hem naar het hoofd
was gestegen, want hij werd plolseling vroo-
lijk, vertrok zijn mager gezicht lol. rare gri
massen, neuriede ccn liedje en fluisterde in
eens geheimzinnig: „Jongeman, ik weet
iels! Ik weet hier in de buurt een kroeg met
damesbediening. Drie schattige meisjes, zeg
ik jc! En niet preutsch! Het kan een gezel
lig avondje worden!"
„Dank u", zei Frits koel, bijna onbeleefd
stug. „Zulke kroegen intcrcsscercn me niet
Ik hen zoo goed als verloofd!'
Toen sloot de. vreemde hoer hem geroerd
in de armen, deed zijn lorgnet af en zei: „Jij
bevalt me, jongeman! Jij zult mijn Josina
hebben!"
„Uw Josina?" vroeg Frits vol verbazing.
„Ja, ik ben haar vader en ik heb jullie
gevolgd. Ik wilde den jongeman, over wicn
ze nooit heeft willen spreken, wel eens lee-
ren kennen. Ik heb je karakter op dc proef
willen stollen, want ik wil in geen geval
zoon nietsnut als we op de film hebben ge
zien. als schoonzoon hebben! U bent een
ernstige jongeman met hoogstaande opvat
tingen. 11c verwacht u morgen bij me, u bent
hartelijk welkom!"
Frits en zijn toekomstige schoonvader na
men hartelijk afscheid. Frits koek de ma
gere gestalte na en lachte zachtjes. Toen
ging hij weer terug naar liet kroegje, dronk
vier donkere biertjes en een paar" borrels,
rookte tien sigaretten, leende vijf en twin
tig gulden van zijn vriend en zei: „Geluk
kig. dat ik den ouden heer naar Josina's be
schrijving, direct herkende! En van zijn
merkwaardige opvattingen had ze me juist
verteld! Als zo mijn vrouw is, mag hem voor
mijn part een licht opgaan!"
palingen oppeuzelden onder ccn beleden
por! je of madcira'tje, kookt moeder van Vliet
nu op de vuurduvcl de piepers en de wasch
en gaan vader van Vliet, en Oome Jan op
een baarsje en een bleitje.
De jongens hebben al geleerd om een kop-
piesstik te vragen en als ze binnenstuiven
is dc lage achtkantige opkanier gelijk een
kooi kwetterende eenden.
Moe, een botram
Moe, ik lean 't niet vinden.
Moe, me neus...
De linkerhand grijpt al naar dc vaatdoek
voor-de-na lte-neus als de rechter nog het
mes in de stoel hompt. Een mond wordt ge
stopt, een neus gckuischf, een nadere expli
catie gegeven waar „liet" le vinden is en dc
vogels vliegen weer uit.
Hoe we slapen? Zóó.
In een van de andere molenkamers slaan
vier een persoontjes zij aan zij en dan kan
de wieg met broertje 'van drie weken er net
nog bij.
Zeven dagen was die bij het groole bom
bardement, de baker was gevlucht, de „juf
frouw" er van dooi- en yan de Blauwe Stoep
lag het halve dak af en alle ruiten waren
stuk. Dc meeste kostgangers namen ook
meteen de bcencn en mij hebben ze door
zoo'n klein ruitje moeten trekken, zegt moe.-
der van Vliet.
In een gangetje ligt Oome Jan, dc oud-gast
van dc marinewerf, met-pensioen-cn-n-goed-
humeur.
Hij knapt ccn uiltje c.n knapt dat zoo
knap, dat hij van al liet tumult om hem
heen geen sikkepit hoort.
De familie is niet voltallig, dezen middag,
en juffrouw van Vliet zit „midden in der
huishouwe", maar den volgenden morgen is
het heelc stel prontjes. Oome Jan is wakker
en overweegt of-hij op dc foto zijn decoratie
ve stroohoed zal dragen of wel zijn eerbied-
waardigen schedel bloot zal laten. Tot het
eerste wordt besloten, net-zooals-ic-is, Ook de
andere familieleden, en aanverwanten nemen
een schilderachtige pose in, dc een in het
lage deurtje, de ander hij den molcnkolk,
waar brood korstjes en aardappelrcstjes ple
zierig drijven.
Wanneer liet gczezlschap plus de strikken
in het. haar, de schoone boezelaars en de
mooiste blauwe jumper vereeuwigd zijn,
wacht binnen al de koffie.
Nou, oome Jan, kan je je wat schikken?
'k Zak je es wat zeggen, jc bent Nieuwc-
diepcr cn dat blijf je en je ben je huis
kwijt en dat is leelijk, want nou heb-ie geen
doel meer. Maar anders güat het wel. De
mcnschen zijn goed en 't is hier mooi.
Dat vindt vader van Vliet, een montere
De concentratie in de
voetbalsport
Geen reden om aan welslagen
te twijfelen.
De secretaris-generaal van liet departe
ment van onderwijs, kunsten en weten
schappen deelt ons mede, dal. cr geen reden
is om tc twijfelen aan het tijdig gereed ko
men van de nationale organisatie der voet
balsport.
hélle haas ook. Z'n aardappclhandel is
verloopcn, dc klanten zijn weg, 't logement
dat best ging is ook op z'n oor.
Maar 's nachts kan jc rustig slapen, zon
der dat die .kréngo de lucht verpeste.
Over dc behandeling in dc Waard zijn zc
bijster goed te spreken, dc van Vlieten. We
stonden de potentaten zeker nogal an, bromt
ome Jan.
Aan den burgemeester cn aan den dijk
graaf van den Berkmeer hebben wc veel te
danken, véél te danken, vindt vader „die bur
gemeester, ik vind het. een mensch. Hij is
hier geweest, wat is hel anders ccn lange
kerel, hij kon lang niet door dc deur. (In
derdaad, burgemeester Sutman Meyer heeft
respectabele afmetingen!)
En dan onze buurman, Nico Blauw, die
boer daai-, reuzemcnschen, zc hebben ons met
alles geholpen. Ook de kruisvaarders krijgen
een pluim.
Die binkies met die groene bloesjes hebben
der eige wat uitgesloofd, cn niks gebroken,
nog geen koppie r
Hoog en dreigend teekent de oude zwar
te molen zicli af tegen hel geladen grijs,
waaruit bui na bui slaag de regen op het
grintpad langs de ringsloot petst.
Maar binnen in den molen is het knus.
Daar slaat de damp van de soep en drup
pelt. af langs dc appclhloescmwanden van
de lage kamer.
Daar fleuren begonias en petunias voor
het. negenruitsraam.
Daar wordt een saffiaantje gedraaid en
een pijpje gesmookt, daar pruttelt de koffie
pot, daar zweven duizenderlei gewende geu
ren en geurtjes.
Daar is de sfeer van de Blauwe Stoep.
Het onvolprezen logement van de Keizers
gracht,!
Logement „De Blauwe Stoep" werd Hotel „Daar bij die Molen"!