HOE SOMALILAND
BEZET WERD
Engeland nog niet
geheel bewapend
Aan de
Kanaalkust
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Het Belgische goud
Uaetiat
Verduisteren
Benzineprijs verhoogd
Bijzonderheden
over den strijd
Laan, Schagen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 224/)
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1940. 84e Jaargang. No. 11270.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij". „Hollaed* Noorderkwartier"
De nationale bank van België heeft in het
Staatsblad bekend gemaakt, dat van de
21.700 millioen goudfranken, die België voor
den oorlog bezat, slechts 155.189 goudfranken
in België zijn gebleven. De rest van dit be
drag is door de vroegere regeering Pierlot
naar het buitenland gebracht.
Grondstoffentekort
in Engeland
De „Glasgow Herald" publiceert' een in
terview met den directeur van een groote
Schotsche spinnerij, die verklaarde, dat ten
gevolge van de rantsoencering de productie
van wol zoo gering wordt,- dat honderden
kleine textielbedrijven in groote moeilijkhe
den komen. Als voorbeeld noemde hij de or
der van een Schotsch regiment voor 2200 tex
tielarfikelen, die niet konden worden gele
verd.
„Bekerwedstrijden vóór
en tijdens de competitie"
De winnaar moet geplaatst wor
den in de kampioenscompetitie.
De studiecommissie inzake de Bekerwed
strijden adviseert als volgt, zegt het Hdbl.:
De organisatorische bemoeiingen van den
bond zullen zich in de eerste plaats dienen te
richten op den tijd van het seizoen waarin
de lust 0111 te spelen zeer groot is, n.1. den
tijd vóór den aanvang van de competitie.
Bij een goede organisatie zijn de moeilijk
heden welke rijzen in verband met de ver
schillende vereenigingstóurnooien zeer wel
op te lossen.
Bovendien moet. worden gestreefd naar een
organisatie, weTke er voor zorgt, dat de be-
kercompelitie niet wordt bédorven door wed
strijden tusschen volkomen ongelijkwaardige
tegenstanders,'terwijl dit niet met zich
mede mag brengen dat zwakkere vereenigin-
gen worden uitgesloten.
De commissie, heeft -dr^trom een schema
ontworpen, waarbij de bekerwedstrijden wor
den gespeeld op Zondagen vóór en tijdens de
competitie. De verdeeling in de eigenlijke
bekerwedstrijden en enkele voorronden wel
ke dus als selectie-wedstrijden zijn te be
schouwen, benevens het geleidelijk inschake
len van tweede- en eerste-klassers, neemt
bovendien het bezwaar van reiskosten en on
gelijkwaardige tegenstanders weg.
De commissie heeft bovendien bijzondere
aandacht besteed aan de vraag op welke
wijze de eindstrijd om den beker meer aan
trekkelijk zou kunnen worden gemaakt.
Bij commissie zoowel als bij de geraad
pleegde adviseurs bleek er dienaangaande
zeer groote eenstemmigheid en wel in dien
zin, dat-de winnaar van den beker het recht
zou dienen te verkrijgen om te mogen deel
nemen aan de competitie om het landskam
pioenschap.
de houding van het Britsche volk en zijn
regeering gade.
Engelsche bladen schrijven geruststellend
dat de termijn, die Duitschland voor een aan
val ten dienste stond, eigenlijk al verstreken
is. Te Berlijn weet men niets van een aan—
valstermijn. Welsprekender dan de berichten
in de Britsche pers acht men hier de nieuwe
verordening van den Britschen minister van
veiligheid, die den gouverneurs van Enge
land, Schotland en Wales onbeperkte vol
machten heeft gegeven tot het nemen van de
noodige maatregelen indien bij een inval in
Engeland de verbinding tusschen de regee
ring te Londen en de provinciale besturen
verbroken mocht worden.
Tenslotte wordt het te Berlijn van betee
kenis voor het verder verloop van den oor
log geacht, dat op dit oogenblik de succes
volle luchtgevechten boven Engeland en de
Italiaansche overwinning in Oost-Afrïka sa
menvallen. Engeland is op een van de gevoe
ligste punten van zijn wereldrijk getroffen.
Het heeft zijn eerste kolonie verloren en zijn
aanzien, vooral in de Arabische wereld, is
opnieuw zwaar geschokt. Bij de beweringen
van Britsche zijde, dat de terugtocht met suc
ces is verloopen en dat het verlies van So
maliland niet veel beteekent., herinnert men
te Berlijn spottend aan Namsos en Duinker
ken.
Rede van Cfaurchill
Voorbereidingen voor
de veldtochten
van 1941 en 1942
Churchill heeft gisteren in het Britsche
Lagerhuis een verklaring afgelegd, waarin
hij ter inleiding een vergelijking maakte
tusschen den oorlog van 19141918 en den
huidigen oorlog. Engeland is met open oogen
dezen oorlog ingegaan. De nieuwe oorlogs
methode ligt het Britsche empire meer en
„wanneer wij eerst geheel zijn bewapend"
is deze methode gunstiger voor Engeland.
Vervolgens sprak Churchill er over, dat
Engeland voorbereidingen treft voor de veld
tochten van 1941 en 1942. In verband met den
voedseltoestand in Europa stelde Churchill
vast, dat Engelands voornemen is, de blok
kade ook te richten tegen Frankrijk en te
gen alle andez-e landen, die in Duitsche han
den zijn. Er zijn talrijke vooi'stellen gedaan
om tot ondersteuning van deze landen het
doorlaten van levensmiddelen mogelijk te
maken. Hij, Churchill, wijst echter al deze
verzoeken af. Er is thans diïe kwart jaar
verstreken sedert de huidige regeering de
macht in Groot Brittannië heeft overgeno
men. „Welk een stortvloed van noodlottige
slagen is sindsdienst over ons neergedaald".
Vervolgens stelde Churchill vast, dat Duitsch
land de geheele westkust van de Noordkaap
tot aan de Spaansche grens controleert en
dat. het in den strijd tegen Engeland be
schikt over talrijke havens en vliegvelden.
Het is mogelijk, dat Engeland nog grootere
beproevingen door zal hebben te maken. In-
tusschen heeft Engeland echter alles gedaan
om zijn eiland te versterken.
Het Britsche rijk heeft op het oogenblik
een steviger samenhang dan ooit. De belang
rijkste productietak is op het oogenblik die
van bewapeningsmateriaal. Twee millioen
man staan onder de wapenen. Hiervan is
een groot deel geregelde troepen Nimmer te
vóreii beeft een zoo groot ïéger op deze
eilanden gestaan De vloot is sterker dan ooit
De handelstonnage is grooter dan bij het be
gin van den oorlog. Om over de luchtgevech
ten iets te zeggen is het nog te vroeg.
Churchill beweerde vervolgens, dat
de luchtslagen voor Engeland gun
stig zijn verloopen en den kortsten
weg vormen naar een Engelsche over
winning.
De beste posities kunnen den vijand niet
helpen, zoo betoogde Churchill, als zijn leger
en zijn izidustrie in het achterland geheel
uiteen geslagen en vernietigd worden. Voor
de nederlaag in Somaliland stelde Churchill
vervolgens Frankrijk verantwoordelijk, op
welks steun Engeland had gerekend. Daarbij
sprak Churchill over de misdaad van Frank-
rijk. Aan de andere kant verklaarde Chur
chill, dat Engeland al voor den oorlog zou
hebben besloten Somaliland niet te verde
digen.
Hechts:
Zwaar beladen naar de
startplaats in het Jeugd
luchtvaartkamp, dat op
het kampeerterrein „De
Paalberg" bij Ermelo
wordt gehouden.
(Foto Pax-Holland)
Onder:
De aanvoer voor de 23-
ste Klompen jaarbeurs te
Epe was Dinsdag bij
zonder groot in verband
met de buitengewone
belangstelling, welke
het houten schoeisel
thans aeniet
(Foto Pax-Holland)
Vanavond gaat de
verduistering in om
8.52 uur
en duurt tot morgenochtend
6.34 uur
Wij vernemen, dat de benzineprijs
van 18 op 21 cent ls gebracht.
Voorzichtig met koffie-
en theesurrogaten
Nieuwe regeling te wachten.
De secretaris-generaal, wnd. hoofd
van het departement van sociale za
ken brengt ter algemeene kennis, dat
binnenkort zijn te verwachten op de
warenwet steunende bepalingen en
eischen voor koffie- en theesurroga
ten. Aan bereiders, handelaren en
publiek wordt in overweging ge ge
ven met bereiding, in den handel
brengen en koopen te wachten tot de
betreffende regeling is gepubliceerd.
In het verdere verloop zijner ver
klaring betoogde Churchill dat En
geland den Vereenigde Staten spon
taan en ongevraagd vloot- en lucht
basis in pacht had aangeboden. Over
eenige kleine eilanden In den Stil
len Oceaan is reeds onderhandeld.
Nu moest nog worden gesproken over
Newfoundland en Britsch West-Indië. Ove
rigens is er geen sprake van overdracht van.
souvereiniteitsréchtèn, doch betreft het hier
alleen maar een maatregel voor de gemeen
schappelijke verdediging der veiligheid.
Churchill sprak in dit verband over een
pacht voor 99 jaar, welke niet alleen in het
belang zou zijn van de Vereenigde Staten,
maar ook in het belang van Newfoundland,
Canada en van de andere betrokken kolo
niën.
Verklaring van Caldecote.
De Engelsche minister voor de Dominions,
Lord Caldecote, heeft in het Hoogerhuis een
soortgelijke verklaring over den oorlog afge
legd als Churchill in het Lagerhuis. Hij be
sprak daarin ook de BritschRussische be
trekkingen en zeide o.a. dat een verbetering
der BritschRussische betrekkingen steeds
de aandacht van de regeering Zijner Maje
steit heeft gehad. Zijne Majesteitsregeering
bemoeit zich niet met de regeeringsvormen
die bij andere naties in zwang zijn, doch zij
streeft naar het regelen van hangende vraag-,
stukken. Lord Cladecote, zeide te hopen, dat
de besprekingen binnenkort tot een accoord
zouden leiden.
Op zoek naar parachutisten. De
vrijwilligers, die in Engeland zich voor
deze speurdiensten hebben aangemeld,
maken daartoe op de Theems gebruik
van kleine motorbooten
(Foto WeltbHd)
Men verneemt thans belangwek
kende bijzonderheden over de ver
overing van Britsch-Sómaliland. De
noordelijkste der drie Italiaansche
colonnes trok op 5 Augustus over de
grens en bereikte den 8sten Zeila.
In het centrum bezette de tweede
colonne op 9 Aug. Hargeisa, dat
eveneens 70 kilometer van de grens
ligt. De derde colonne rukte op langs
den straatweg van Adoeëina, dat in
weerwil van de ernstigste terrein
moeilijkheden op den lOden bereikt
werd, nadat men van de grens af een
afstand van 90 kilometer door zuiver
woestijngebied had afgelegd. De Ita
liaansche hoofdmacht opereerde in
het centrum.
Op 11 Augustus kwam het gros der Ita
liaansche troepen in contact met de Engel
sche hoofdmacht, welke sterkte op 15.000
man geschat werd, Nadat zij zes dagen de
grootste moeilijkheden bij den opmarsch en
de ravitailleering hadden gehad, stonden de
Italianen thans tegenover een tegenstander,
die rust genoten had en zich in voortreffelij
ke stellingen verschanst had. Achter het 70
kilometer lange front Hargeisa-Adoeëina
hadden de Engelschen op een hoogte van
150 meter een eerste verdedigingslinie opge
richt. De Italiaansche troepen bestonden in
de eerste plaats uit nationale afdeelingen,
maar ook uit inboorlingen en zwarthtemden,
die waren gerecrutccrd uit arbeiders uit
Italiaansch Oost-Afrika. Een bijzondere taak
had de luchtmacht, die waardevolle verken
ningsdiensten verrichtte en ook een deel van
den aanval verzorgde. Geregeld werden de
f vliegvelden van Britsch Somaliland ge-
mbardeerd.
De aanval op de Engelsche hoofdstelling
erd ingeleid door een groote omtrekkende
eweging aan de beide flanken. Van 13 tot
Augustus werd er zeer hevig gevochten,
aarbij de Italiaansche aanvallers onder
kruisvuur werden genomen. Niettemin kon
op den 15den in het centrum de opmarsch
langzaam begonnen worden, nadat de be
langrijkste tegenstand gebroken was. Na
rondige arlillerievoorbereiding werd op 16
tugustus het sein voor den algemeenen aan
val in de richting van La Faroek gegeven.
Op den 18den was de geheele eerste verde
digingslinie der Engelschen overschreden.
Talrijke Engelsche afdeelingen, aldus zegt
men in Italiaansche militaire kringen, had
den zich bij de hardnekkige gevechten van
de voorgaande dagen overgegeven, vooral
Zuid-Afrikaansche troepen.
De Engelschen hadden Zeila zonder strijd
opgegeven en de 2500 man, die daar gelegen
hadden, onverwijld teruggetrokken naar
Boelhar.
Ten Oosten van Berbera staan nog onge
veer 3000 lot 4000 man Engelsche troepen,
die echter van geen beteekenis meer zijn, nu
Berbera gevallen is.
Fransch Somaliland de natuur
lijke uitweg van Abessinië,
De diplomatieke redacteur van het Itali
aansche blad Stefani bespreekt de Engelsche
nederlaag in Somaliland en merkt op, dat de
Britsche troepen, na verslagen te zijn aan
de eerste verdedigingslinie naar de haven
Berbera vluchtten. Een' deel slaagde er in
zich onder het vuur der kanonnen en der Ita-
liaansche bommenwerpers in te schepen,
maar andere afdeelingen werden krijgsge
vangen gemaakt.. De italiaansche verricht
tingen in Somaliland zijn hiermede op schit
terende wijze bekroond. Britsch Somaliland
komt thans onder de souvereiniteit van Ita
lië. De Britsche kroon verliest een kolonie
van groote strategische beteekenis vlak bij
straat Bab-el-Mandeb en tegenover Aden.
Het vroegere Britsche Somaliland heeft
een oppervlakte van ruim de helft van het
Italiaansche koninkrijk en bevat een groote
veestapel, t.w. 2Vo millioen schapen, 2 mil
lioen geiten en millioen kameelen. Na de
nederlaag van Gallipoli, na Andalsnes en
Duinkerken, lijden de Engelschen in hun
militaire geschiedenis een nieuwe nederlaag
welke hun natuurlijke gave van vluchten be
vestigt. De bevolking van Britsch Somali
land wenschte reeds sinds lang, evenals die
van Fransch Somaliland, zich te vereenigen
met de bevolking van Italiaansche Somali
land. Voor Britsch Somaliland is dit thans
verwezenlijkt, en op een niet ver verwijder
den dag zal hetzelfde verwezenlijkt worden
voor Fransch Somaliland, dat een natuur
lijke uitweg is voor Abessinië.
Waar zijn de KLM piloten?
De meesten in Nederland.
Over het lot der K.L.M.-vliegers zijn eeni
ge onjuiste lezingen in omloop. Het „Vlieg
veld" geeft van hun verblijfplaatsen de
volgende opsomming:
In Nederland verblijven de volgende
vliegtuigbestuurders: L. Sillevis, G. J. Gey-
sendorffer, J. Hondong, G. Fryns, J. Schol-
te, P. Both, W. van Veenendaal, S. Stein-
beck, G. Bax, L. Brugman, A. Viruly, J.
Abspoel, H. Brinkhuis, J. Krenken, H. Koo-
per, H. Scholtmeyer, W. de Graaff, H. Dill,
P. Noomen, D. Snitselaar, A. Bosman, C.
Steensma, C. von Rosen, C. de Wys, II.
Eilders, F. Peetoom, A. van Oorschot, C.
Bouter, F. de Haas. A. van Ul.sen, O. Koch,
W. Vermaat, J. Bak, N. Carabaïn, O. Kap-
pelmeier, F. de Nie, P. Pool en V. Mans.
De K.L.M.-vliegers die bij het uitbreken
van den oorlog op de Indië-lijn zaten, be
vinden zich nu waarschijnlijk allen in Ne-
derlandsch-Indië.
Dit zijn: I. Smirnoff, E. van Dijk, C.
Blaak, G. te Roller, E. Hulsebos, G. Schot,
A. Kalberer, G. Klein, M. Marrs, R. Mac-
Makin, W. Bunge, M. Rab, P. Deenik en J.
Stroeve.
In het buitenland vertoeven de vliegtuig
bestuurders: Q. Tepas, K. Parmentier (kan
in Lissabon verblijf houden), A. Cameron
en T. Wittkampf. Te Lissabon zijn J. van
Balkom en waarschijnlijk ook F. von Weyh-
rother. Onbekend is de verblijfplaats van
de vliegers J. Moll, T. Verhoeven, D. de
Koning, C. Langeraar, J. Bielfeldt en Ryk-
hof.
Een nieuw wapen?
DUITSCHE TROEPEN OEFENEN
MET EEN NIEUW, NOG ONBE
KEND WAPEN.
(V.P.R.-correspondentie).
De vertegenwoordiger te Berlijn van
de „Associated Press" is in de ge-
gelegenheid geweest het Fransch
Belgische kustgebied te bezoeken
en schildert op grond van de
daarbij opgedane persoonlijke in
drukken, de atmosfeer van rustige
bereidheid, die er bij hem bij de
Duitsche troepen, welke daar op
den grooten aanval tegen. Engeland
wachten, trof.
De Amerikaansche journalist verklaart
deze rustige bereidheid te kunnen begrij
pen. aangezien, met „Duitsche grondig
heid" alle voorbereidingen getroffen zijn
en er klaarblijkelijk met iedere mogelijk
heid is rekening gehouden. Bijzondere aan
dacht heeft ook te Berlijn de mededeeling
van den Amerikaanschen journalist ge
wekt, dat de Duitsche weermacht ter voor
bereiding van den grooten aanval troepen-
oefeningen niet een nieuw wapen verricht,
waarvan het eerste gebruik de wereld sterk
zal verrassen. Een veelbesproken thema is
door deze mededeeling weer aangeroerd.
Met het gebruik van een nieuw soort, wa
pen moet in allen ernst rekening gehouden
worden.
Veel beteeken ende Engelsche maat
regelen.
Int.usschen slaat, men te Berlijn, in af
wachting van de dingen, die komen zullen,
