In de „bollensafe" van
Prof. VAN SLOCHTEREN
Twee Britsche torpedojagers
tot zinken gebracht
Dc Blauwe zeeridders
ook nu paraat
Lukrake Britsche
bombardementen
Het verlagen van looneo
en salarissen
Moord te Roden
SAMENWERKING TUSSCHEN GELEER
DEN EN KWEEKERS.
Van temper atuurkamers, luis-
vrije kassen en konijnen.
(Van onzen eigen verslaggever.)
L i s s e. De hoogtijd der bolbloe-
mcn is lang voorbij. Beroofd van hun
kleurigen en geurigen luister liggen
ze in de schuren: dorbruine bollen...
Maar de dorheid is slechts schijn...
Onder de schrompele huid leeft de
plant haar wonder verborgen leven.
Als wij tegen den tijd dat de bol in
den grond moet, hem door een mi
croscoop bekijken, ontdekken we den
volledigen bloemaanleg: stamper,
meéldreden, bladeren, alles ligt in
het speldcknop-groote lichaampje be
sloten. De bol lééft: in hem zijn ont
staan de schoone vormen der bloem...
Geheimen worden ontsluierd.
De geheimen van hvacinth en tulp, narcis
en crocus zijn véle... Zij worden overpeinsd
door geleerden in witte jassen, zij worden
ontsluierd door vernuft en intuïtie en door de
krachten van kennis en techniek... Dat besef
fen we, als wij een rondgang maken door het
Laboratorium voor Blocmbollenonderzoek te
Lisse en van de ingewikkelde installaties
uitleg vragen aan den directeur, prof. dr. E.
.van Slochteren.
Een bolbloem haalt adem, zij neemt voed
sel tot zich, zij vermenigvuldigt zich, zij is
gevoelig voor warmte en kou, zij kan ziek
worden en moet soms verre reizen maken om
den roem van haar geslacht overal in de we
reld uit te dragen. Al die levensbewegingen
te controleeren, is het werk van den professor
en zijn staf.
Professor houdt niet van jour
nalisten.
Men moet zich niet verbazen, als de in
richting van het Laboratorium zich
van kostbare apparaten en fraaie
kassen uitstrekt tot eenvoudige bol
lenschuren en een konijnenfami-
lic voor het winnen van serum.
Het is eigenlijk een bijzondere gunst van
den professor, dat wij zoo maar in zijn hei
ligdom mogen rondneuzen en alles zeggen
wat wij op het hart hebben. Want de profes
sor houdt niet van journalisten. „Zij heme
len alles te veel op." zegt hij. „en dat schaadt
de wetenschap. Gelukkig heb ik er in geen
tijd een op visite gehad.-Ik hoorde nog, dat u
het vergeten zou, maar nu er eenmaal bent...
vraagt u maar
Waar is de grens tusschen gezond
en ziek?
Op onze vraag vernemen wij dan, dat de
taak van het Lamoratorium niet is experi-
mentccren teneinde nieuwe variëteiten te
vrkrijgen, doch gericht is op verbetering van
de bóllencultuur in het algemeen, resp. ver
hooging der gebruikswaarde in het buiten
land. „Daarvoor moeten wij alle levensver
schijnselen van den bol leeren kennen", zegt
prof. van Slochteren, „want waar is de grens
tusschen een zieken en een gezonden bol?
Wij zijn begonnen met de bestrijding van het
aaitjesziek bij de narcissen. Al spoedig bleek
ons, dat de ziekteproblemen zoo onafschei
delijk zijn verbonden met alle andere cul
tuurproblemen, dat het geheel onmogelijk is
een scheidslijn te trekken.
Bij onze onderzoekingen moeten
de kweekers ons helpen. Wij moe
ten van hen leeren vóór wij hun
kunnen leeren. Weet u dat de kwee
kers van variëteiten geweldig knap
zijn? De geleerde proefnemers krui
sen op goed geluk, de kweekers heb
ben intuitiel En daarom moeten wij
samenwerken!"
Prof. prijst het dan ook, dat het Labora
torium midden in de bollenstreek ligt, en
men over uitgebreide proefvelden kan be
schikken. Men moet met de bollen mééle
ven, zegt hij'.
In de bollen safe.
Waar gaat het nu om hij de verbetering
der cultuur? Dat. de bollen in het buiten
land een goede bloem geven! Ze moeten te
gen het klimaat bestand zijn en de ver
moeienissen van de scheepsreis kunnen
doorstaan! Daarvoor is een speciale behan
deling noodig, welke neerkomt op het bloot
stellen der bollen aan bepaalde tempera
turen.
Hiervoor bezit het Laboratorium
een installatie welke eenig is op de
geheele wereld: zestien kamers voor
constante temperatuur, waarin be
halve de temperatuur, ook de voch
tigheidsgraad voor de lucht en de
ventilatie automatisch kunnen wor
den geregeld en geregistreerd. Dit
is a.h.w. de „safe" van het Labora
torium; als de zware groene deur
van zoo'n cel openvalt, ligt daar de
levende schat van Hollands velden
opgetast
Elke cel heeft een eigcp'lank, een meng
kamer, waarin de lucht op het juiste vocht
gehalte wordt gebracht en dan via een buis
de cel bereikt. In de diverse cellen heer-
schen temperaturen van 5 tot 50 gr., onze
gewassen gaan immers in vredestijd!
zoowel naar New York als Boekarest, naar
Parijs als naar Australië. Vooral de ver
schepingen naar het zuidelijk halfrond stel
len speciale eischen.
Export op gunstigste tijdstip.
Op deze. manier worden de verschillende
klimaatsinvloeden gedurende het geheele
exportseizoen nauwkeurig onderzocht en
•voor vele variëteiten, kon de meest gevoeli
ge periode worden vastgesteld, maar ook is
het mogelijk gebleken die periode belangrijk
(4 a 5 weken) te verschuiven en wel naar een
tijdstip, waarop het klimaat in het betreffen
de afzetgebied of in de landen, welke ze op
weg hierheen moeten passeeren, zeer veel
gunstiger is geworden. Wat dit beteekent
voor onzen export, laat zich aanzien!
Een groot voordeel voor den afzet vormt
verder het verbeteren van den vroegbloei van
hyacinthen en narcissen. Bloeiden dezen
vroeger eerst einde Januari, thans komen
ze reeds in December tot bloei. Het was
Nicolaas Damen, die den grondslag voor de
ze cultures legde.
Luisvrije kas.
Voor liet aaltjeziek, het oud- of ringziek
en liet geelziek bij de hyacinthen werden
afdoende bestrijdingsmiddelen gevonden.
De laatste jaren houdt men zich vooral met
de virusziekten bezig. In het privé-labora-
torium van prof. van Slochteren staat een
ijskast welke de sera bevat. De besmette
stengels worden geperst en het virus vindt
zijn weg naar liet konijnenlichaam. Anti
stoffen vormen zich, zoodat het winnen van
serum voortgang kan hebben. Men moge
bezwaren opperen tegen de vivisectie, doch
hierdoor kunnen de geleerden reeds bin
nen twee dagen de reacties vaststellen, ter
wijl ze anders een jaar op de gedragingen
der plant zouden moeten wachten. Een
rem op het onderzoek.
Een eindje buiten het gebouw ligt een
groote, geheel luisvrije kas voor virus-on
derzoek. De ventilatie geschiedt door brons
gaas, luchtsluizen scheiden de diverse af-
ieelingen, terwijl alles geregeld met nico-
tincdamp wordt gesteriliseerd. Een eindje
verder heeft men liet. isoleeren van be
paalde gewassen verkregen door deze te
planten in een soort betonnen putten, zoo
dat de grond geen kans loopt op besmet
ting.
Hoe haalt een plant adem?
We passeeren do konijnenhokken (logies
voor 80 stuks) met bijbehoorende slaveldjes
DE BOL LEEFT. Veertig maal vergroot
schema van den bloemaanleg in een talpen-
bol vóór hij in den grond gaat.
en keeren terug naar het Laboratorium. De
geheele staf is druk aan den arbeid.
Hier registreert een assistent de
ademhaling der planten door mid
del van fijne glazen buisjes, adem-
vaten en manometersdaar is een
doctor bezig het kaligelialtc van
den bol te peilen, waartoe deze ge
droogd en in een oventje verascht
wordt, „au bain marie"Elders
controleeren twee vrouwelijke ana-
lysten de chemischè samenstelling
van een tulp, een narcis, en het we
melt ons van de potten cn flesschen,
buizen en kranen
Vooral de studie van de ademhaling is
interessant. I)e planten of bollen worden in
koperen cylinders, dc zgn. ademvaten, ge
plaatst, welke op hun beurt in een op con
stante temperatuur gehoud,en bassin komen
te staan. Door een fijn buizen-systeem
wordt de door de plant verbruikte lucht,
die vooraf koolzuurvrij is gemaakt, in één
richting doorgeblazen en slaat tenslotte
neer in een flesch. Gemakkelijk valt nu te
controleeren hoeveel zuurstof verbruikt cn
hoeveel koolzuur gevormd werd.
De roode lamp.
Dag en nacht is het Laboratorium in be
drijf, d.w.z. als de staf zijn welverdiende
nachtrust geniet, blijven de temperatuurka-
mers ingeschakeld, opdat de bollen onafge
broken in hetzelfde „klimaat" vertoeven.
Mocht er iets haperen, dan begint er een
roode lamp te branden en de nachtwaker
trommelt een of anderen assistent uit zijn
bed. Zóó wordt er uur-in, uur-uit, -gewaakt
over een onzer kostbaarste bezittingen: onze
bloembollen. Moge spoedig in betere tijden
een loonende export de kweekers ten volle
doen profitecren van Lisse's zorgen!
Duitsch weermachtbericht
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede:
Duitsche onderzeebooten hebben op de
Noordzee twee Britsche torpedojagers tot
zinken gebracht. Op den le September heb
ben onze gevechts- en jachtvliegers de aan
vallen op inrichtingen der Engelsclie lucht
macht in Z.O. Engeland voortgezet. Han
gars en onderkomens der vliegvelden Abing-
don, Kenley, Biggin-Hill, Detling, llaw-
kings en Lympne kregen voltreffers en
werden voor een deel in brand gestoken. In
den loop der aanvallen ontstonden ver
scheidene luchtgevechten, waarin onze
vliegers opnieuw hun superioriteit bewe
zen. In den nacht hebben afdeelingen van
gevechtsvliegcrs de zeehavens van Liver-
pool, Swansea, Bristol en Chatham met
goed gevolg met bommen bestookt. Het
leggen van mijnen voor Britsche havens
werd voortgezet.
Vijandelijke vliegtuigen hebben in den
afgeloopen nacht wederom getracht Ber
lijn en andere steden aan te vallen. Dank
zij den lcrachtigen afweer van het lucht
doelgeschut slaagden zij er niet in, in het
gebied van Groot-Bcrlijn bommen uit te
werpen. Op andere plaatsen in bet Duit
sche rijksgebied werd slechts schade aan
woonhuizen, nergens echter militaire ma-
terieele schade aangericht.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 62 vliegtuigen, waarvan
er 52 in luchtgevechten neergehaald en 10
op den beganen grond vernield werden.
Daarentegen worden slechts 9 eigen vlieg
tuigen vermist.
Activiteit der reddingbooten groo
ter dan ooit.
ZIJ KIEZEN ZEE ALS STEEDS!
De zomermaanden Juni, Juli en Augustus
zijn over het algemeen de rustigste voor de
Noord Zuidhollandsche Reddingmaatschap
pij. In de afgeloopen 10 jaar bedroeg b.v. het
aantal diensten van reddingbooten geduren
de deze drie maanden niet meer dan 08, d.i.
nog geen 7.gemiddeld.
1940 vertoonde echt&r een geheel an
der beeld. Ondanks het feit, dat er
zeer weinig scheepvaart is langs on
ze kust, voeren de reddingbooten
der N.Z.H.R.M. in de. drie zomermaan
den niet minder dan 20 maal uit.
Van deze 20 tochten werden er drie
verricht door de motorreddingboot
„Neeltje Jacoba" van IJmuiden, twee
door elk der motorreddingbooten
„Brandaris" (Terschelling), „Dorus
Rijkers" (Den Helder), „President
Steyn" (Egmond aan Zee), „Abra
ham Fock" (Ameland), en door de
roeireddingboot van Katwijk aan
Zee, terwijl de roeireddingboot van
Noordwijk aan Zee de roeiredding-
vlet van Petten cn de motorredding
booten „C. A. den Tex" (Harlingen)
„Insulinde" (Oostmahorn) „Nicolaas
Marius" (Terschelling), „Arthur"
(Schcveningen) en „Joan Hodshon"
(De Cocksdorp) eenmaal uitvoeren.
In totaal werden in dit tijdvak 31 menschM*
gered, zoodat het totaal aantal geredden
dert 1 Januari 1940 thans 85 bedraagt. Vel*
reddingtochten geschiedden des nachts of
tijdens zwaar stormweer onder bijzonder
moeilijke omstandigheden. Dat het risioo
voor de reddingbootbemanningen veel groo-
ter is dan vroeger, behoeft geen betoog. Wel
zijn thans de stalen motorreddingbooten voor
zien van een z.g. Gausskabel ter beveiliging
tegen magnetische mijnen, doch het gevaar
van verankerde en drijvende mijnen is aller-
minst denkbeeldig, waarbij men tevens niet
uit het oog moet verliezen, dat de zeegaten
onverlicht zijn.
De paraatheid der N.Z.H.R.M. is thans aan
zienlijk opgevoerd. De in havens liggende
motorreddingbooten zijn gereed om onmid
dellijk uil. te varen, waartoe op sommige sta
tions enkele leden van de bemanning dag en
naoht op of vlak bij de reddingboot aanwe
zig zijn. Dat deze verhoogde paraatheid voori
de N.Z.H.R.M. belangrijke extra-kosten met
zich medebrengt, liehocft geen betoog, doch
de N.Z.H.R.M. rekent het tot haar plicht het
reddingwezen aan te passen aan de bijzon
dere omstandigheden, die snel handelen
noodzakelijk maken.
De reddingbootbemannïngen trotseereri
thans grooter gevaren dan ooit, doch allen
zijn als vanouds bereid zee te kiezen, als de
assistentie der reddingboot wordt ingeroe*
pen.
Italiaansch weermachtbericht
WEINIG SCHADE EN GEEN
SLACHTOFFERS.
Het- Ilaliaansche hoofdkwartier meldt:
Vijandelijke vliegtuigen hebben gister
nacht boven Sardinië gevlogen en lukraak
verscheidene bommen uitgeworpen, die in
het open veld terecht, kwamen. Drie vijande
lijke toestellen werden door het luchtdoel
geschut neergehaald. Er vielen geen slacht
offers cn er werd geen schade aangericht.
Andere vliegtuigen, alle uit dc richting van
Zwitserland, hebben boven bepaalde gebie
den van Piemont en Lombarclie gevlogen,
waar zij terstond tot voorwerp der reactie
werden van vliegtuigen en afweergeschut.
Aangezien zij de gestelde doelen niet konden
bereiken, wierpen zij vier bommen op een
dorp in het gebied van Varcse, alsmede
vuurpijlen op verscheidene plaatsen. Er wer
den geen slachtoffers gemaakt en werd geen
schade van beteekenis aangericht. Twee
Italiaansche verkenningsvliegtuigen zijn
niet op hun bases teruggekeerd.
Tijdens een bombardement op Tobruk,
waarvan melding gemaakt is in waar-
machtberieht no. 86, heeft de vijand een
veldhospitaal betroffen, waar een persoon
ernstig gewond werd. Een der vijandelijke
vliegtuigen werd door het afweergeschut
van de marine neergehaald.
In Oost Afrika hebben vijandelijke vliegtui
gen gepoogd het eiland Harmil op 80 mijl
van Massaoua, aan te vallen. Een vliegtuig
werd neergehaald en drie leden der beman
ning werden krijgsgevangen gemaakt. Een an
der vijandelijk vliegtuig werd neergescho
ten te Assab tijdens een vijandelijken aan
val, welke lichte schade veroorzaakte en acht
personen onder Italianen en Inlanders ver
wondde. Onze vliegtuigen wierpen bommen
van klein kaliber uit op een vijandelijk
kamp ten zuiden van Maman voorbij Kas-
sala, en beschoten het kamp met succes.
Volgens de jongste inlichtingen heeft de
vijand in het treffen van Adarde, waarvan
melding gemaakt is. in het weermachtsbe-
richt no. 83, 22 dooden op 't slagveld achter
gelaten. Bovendien hebben wij een gepant
serde auto buitgemaakt.
Verschenen is het eerste uitvoeringsbe
sluit van den waarnemenden secretaris-ge
neraal van het departement van sociale za
ken ingevolge de verordening van den rijks
commissaris voor het bezette Nederlandschs
gebied bereffende het verbod van verlaging
van loonen en salarissen.
Hierin wordt bepaald, dat het college van
rijksbemiddelaars bevoegd is tot het verlee-
nen van een vergunning tot verlaging van
loonen en salarissen. Zelfs ook voor bij col
lectieve arbeidsovereenkomst geregelde loo
nen cn salarissen.
De vergunning wordt echter slechts ver
leend, indien de economische omstandighe
den dit noodzakelijk maken en de verlaging
met het oog op de sociale positie van de be
trokkenen toelaatbaar is.
De werkgever is verplicht aan het college
van rijksbemiddclaars op diens verlangen al
le gegevens te verstrekken, welke noodig zijn
voor de behandeling van het verzoek tot ver
laging van loonen en salarissen.
Dader pleegt zelfmoord
In een weiland achter een bosch nabij
Roden heeft een voorbijganger gisteren-
ochtend vroeg een vreeselijke ontdekking
gedaan. Hij vond daar het lijk van bet 22-
jarige meisje E. M. uit Rodelwolde, dat het
slachtoffer van een moordaanslag in gewor
den.
De dader van den moordaanslag op bet
22-jarige meisje E. Meyer is de 32-jarige
verloofde van het slachtoffer, H. B. .Hel
meisje heeft gisteren dc verloving uitge
maakt, hetgeen B. zoo buiten zichzelve
bracht, dat Hij het meisje bij de keel greep
en door wurging om het leven bracht. Na
zijn daad heeft B. de vlucht genomen.
In den loop van den middag heeft men
het lijk van den 32-jarige II. B. gevonden.
De man had zich opgehangen aan een boom
op ongeveer 1500 meter van de plaats, waar
het lijk van het meisje was gevonden.
