iYfoill'flllt
De
E missie
in Roemenië
en
Brazilië
Chili
6.47 uur
DAGBLAD VOOR HOLLAKD'S NOORDERKWARTIER
Een „bouwdictator"
Doel is miliiaire
samenwerking
DE MAAN ALS
SPELBREKER
Hooge landprijzen
Niiuwe sluis
bij Lemmer
Verduisteren
Geen gebiedsafstand
aan Thailand
Laan, Schapen Tel 444 (2 lijnen). Kengetal 2240
DINSDAG 15 0CT0BER 1940. 85e Jaargang. No. 11317
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier"
De spoorwagen op straat. Een der
moderne laadbakken van de Ned:
Spoorwegen wordt per auto bij den
geadresseerde afgeleverd
(Foto Pax-Holland)
Zeer groote bevoegdheden aan
Ir. Ringers.
Naar wij in verband met het be
sluit betreffende de regeling van de
onteigening ten behoeve van den
wederopbouw nader vernemen, zal
dr. ir. J. A. Ringers, de Regeerings-
commissaris, die nu algemeen ge
machtigde voor den Wederopbouw
is geworden, weldra over nog groo-
tere bevoegdheden komen te be
schikken. Hij wordt o.m. „dictator"
orer de geheele productie en ver
bruik van bouwmaterialen en aan
verwante producten en zal ook het
recht krijgen om gemeentelijke
bouwverordeningen ter zijde te stel
len, uitbreidingsplannen te wijzi
gen, wanneer dit noodig is met het
oog op de wederopbouw. Ook ten
aanzien van te gebruiken mate
rialen en verplicht afmaken van
AANWEZEIGHEID VAN DUITSCHE
AFGEZANTEN GEEFT GEEN RE
DEN TOT ONGEGRONDE BEZORGD
HEID. UITVLOEISEL VAN HET
BESLUIT VAN WEENEN.
Het Roemeensche blad „Cuvantul" dat
voor het eerst na een onderbreking van
meer dan twee jaar weer als officieel orgaan
van de legionnaire beweging verschijnt,
schrijft, dat de aanwezigheid van de Duit-
sche weermacht in Roemenië het logische
gevolg is van de concrete samenwerking,
waartoe te Weenen is besloten.
Men mag niet uit het oog verliezen, dat
de aansluiting van Roemenië bij de as niet
alleen een versterking van de economische
en cultureele betrekkingen beteekent, doch
in gelijke mate ook een nauwe politieke en
militaire verbondenheid. De garantie voor de
onschendbaarheid van het Roemeensche ge
bied stelt als voorwaarde, een nieuw prac-
tisch onderzoek naar de bestaande strategi
sche, tactische en technische omstandig
heden. Het onveranderlijke besluit om den
vrede.in het Donaugebied te handhaven, is
een waarschuwing aan al degenen, die ge-
looven, dat de vreedzame ontwikkeling van
de economische en politieke betrekkingen
kan worden verstoord. De Duitsche technici
hebben ervaringen meegebracht, die in den
laatsten tijd zijn opgedaan. Zij zijn de bemid
delaars van den nieuwen Europeeschen
geest. In verband met de talrijke punten van
overeenstemming tusschen het legionnaire
Roemenië en de as-mogendheden kan een
militaire samenwerking voor niemand en
verrassing zijn.
De aanwezigheid van deze afgezanten in
Roemenië, aldus besluit het blad, geeft niet
alleen geen enkele reden tot een ongegronde
bezorgdheid, doch zij is de bekentenis van
«en oprechte en volledige vriendschap met
de as-mogendheden.
aangevangen bouwwerken zal de
algemeen gemachtigde waarschijn
lijk vergaande bevoegdheden ver
krijgen.
De afstand van oude
winterjassen
In Den Haag een teleurstelling.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Met de inruiling van een ouden winterjas
of -mantel, dan wel deken, tegen een bon om
zulk een nieuw kleedingstuk te koópen, loopt
het in Den Haag niet zoo bijster vlot, al is er
heel wat gebruikte kleeding ingeleverd. Blijk
baar begeeren velen een ouden jas of mantel
te behouden als reserve op zeer natte dagen
en dit te eerder nu het met de stokerij ook
mondjesmaat zal zijn. Vrijdag en Zaterdag
samen waren- nog geen 3000 stuks Ingele
verd, hetgeen een teleurstelling beteekent
voor het comité, dat voor de distributie on
der minder draagkrachtigen zal zorg dragen,
doch ook een tegenvaller zal kunnen worden
voor den handel. Deze hoopt natuurlijk, on
danks de beperkende werking van de distri
butie, nog flink wat van de ruime voorra
den af te zetten.
(Van onzen Haagschen corresvondent.)
Met de keuring van de verduisteringsver
lichting welke als proef op eeft deel van
de Laan van Meerdervoort en aangrenzende
straten is aangebracht en waarover wij
reeds hebben bericht, is het nog niet zoo
vlot geloopen omdat men buiten den waard,
in de vorm van de maan, had gerekend.
Want zoo lang het 's avonds zoo helder
maanlicht is als de laatste dagen, kan men
moeilijk beoordeelen, of de verduisterde ver
lichting, met een sterkte van 1/1000 der nor
male, inderdaad aan de gestelde eischen
voldoet. Daarom is thans het wachten op
het later aan den hemel verschijnen van
de maan, zoodat des avonds eerst eenige
donkere uren voor de keuring beschikbaar
zijn. Dit zal dus wel de volgende week
worden, want eerst a.s. Maandag komt de
maan om 11 uur op.
Duitsche militaire missie bij graf
van Roemeenschen onbekenden
soldaat.
De chef van de Duitsche militaire missie
in Roemenië, de generaal der cacalerie
Hansen, heeft gistermiddag tezamen met
den chef van de luchtwapcnmissie, luite
nant-generaal Speidel, en vergezeld van
zijn missie, een krans gelegd bij het monu
ment van den* onbekenden soldaat om de
Roemeensche gesneuvelden uit den vorigen
oorlog te.©eren. Een Roemeensche compag
nie bracht het eerbewyzen. In aansluiting
hierop begaf generaal Hansen zich met
den Duitschen gezant naar het Duitsche
eerekerkhof om de daar rustende Duitsche
soldaten eveneens te eeren.
Onderhoud van Manoilesoo met
Ciano.
Rome. (D.N.B.) Naar vernomen wordt,
heeft de vroegere Roemeensche minister
van buitenlandsche zaken, Manoilescu.
staan steunpunten
aan Amerika af
Juiste ligging nog niet bekend.
De New York Times meldt uit Buenos
Aires, dal Brazilië en Chili zich bereid heb
ben verklaard den Vereenigdcn Staten een
aantal vloot en luchtsteunpunten af te
staan. Er is niet medegedeeld, waar deze
steunpunten liggen.
Chili zal echter'op zijn minst een steun
punt en wel een plaats bij Valparaiso,
Brazilië minstens twee steunpunten waar
van een in de nabijheid van Para, ter be
schikking stellen.* De bepaling der ligging
is in hoofdzaak van de Vcreenigde Staten
afhankelijk, welke zich zouden hebben be
last met de kosten voor de inrichting dezer
steunpunten. De, overeenkomst is volgens
dit bericht het resultaat van niet-formeele
besprekingen, die sedert half Juni door
Washington zijn ingezet.
Een bevestiging van dit bericht der New-
York Times is intusschen tot nu toe nog
niet ontvangen.
Verklaring van Cordell Huil
WASHINTON, 14 Oct. (D. N. B.)
In de persconferentie heeft de mi
nister van buitenlandsche zaken,
Cordell Huil, verklaard, dat er met
eenige Zuid-Amerikaansche landen
besprekingen worden gevoerd over
steunpunten voor de vloot en de
luchtmacht. De gedachtenwlsseling
omvat alle vraag stukken voor de
verdediging van het westelijk half
rond.
ENGELSCHE MARINE-OFFICIEREN TE
RIO DE JANEIRO.
BUENOS AIRES, 14 Oct. (D.N.B.) Vol
gens berichten uit Rio de Janeiro bevinden
zich aan boord van hrt daar aangekomen
Engelsche s.s. „Highland Princess" o.a.
vijftig Britsche marine-officieren en man
schappen, die de opdracht zouden hebben,
twee Fransche koopvaardijschepen, die te
Buenos Aires liggen, naar Engeland te
brengen.
Maandagochtend een eerste onderhoud
gehad met den Italiaanschen minister van
buitenlandsche zaken, Ciano.
In Italiaansche kringen legt men er den
nadruk op, dat Manoilescu in Rome met
de grootste hartelijkheid werd ontvangen,
al heeft zijn bezoek ook een officieel ka
rakter. Men is er in Rome van overtuigd,
dat de tegenwoordige ItaliaanschRoemeen
sche gedachtenwiaseling over de Italiaansch
-Roemeensche betrekkingen in ieder geval
voor beide partijen van nut zal zijn. Roe
menië word,t naar men in dezelfde kringen
hieraan toevogt, na het overnemen van de
macht door generaal Antonescu, door Italië
niet slechts beschouwd als een bevriende
staat, maar als een op de spilpolitiek in
gestelde staat. Het kan daarom ook geen
verrassing wekken, wanneer het thans zal
komen tot een drukker contact tusschen
beide landen dan tot dusver.
Overigens wordt het bezoek van den vroe-
geren Roemeenschen minister van buiten
landsche zaken gebracht in den geest van de
scheidsrechterlijke uitspraak van Weenen,
waarmede de spilmogendheden niet alleen
een moeilijk .territoriaal probleem tot een
oplossing wilden brengen, maar tevens ook
den grondslag wiTden scheppen voor een
vreedzame samenwerking tusschen Roeme
nië en Hongarije.
Na ontslag geen kleeding van
den opbouwdienst
Aan al het personeel van den' opbouw
dienst, dat tengevolge van de thans in uit
voering zijnde reorganisatie uit den opbouw
dienst wordt ontslagen, is het verboden
kleeding van den opbouwdienst te dragen
Overtreding zal streng worden gestraft.
Naar het Officieele Orgaan van den Kath.
Land- en Tuinbouwbond te Haarlem mede
deelt, is de aangelegenheid van de hooge
landprijzen bij bevoegde instanties in onder
zoek, vooral ook in verband met den invloed
welke van de sterk stijgende grondprijzen
uitgaat op de pachten, zoowel van boerde
rijen als van los land.
Bloembollenreizigers
keeren terug
Door het uitbreken van den oorlog waren
alle Amerikaansche bloembollenreizigers
niet in de gelegenheid naar Nederland terug
te keeren. Na een avontuurlijke reis uit de
Vereenigde Staten via Spanje en Frankrijk,
heeft thans een 4-tal reizigers weer den Ne-
derlandschen bodem bereikt. Ook de terug
komst van de overige reizigers, wier aantal
vrij talrijk is, mag worden verwacht De
vergunning is verleend om in groepjes van
vier per vrachtboot uit Amerika naar Por
tugal te vertrekken, om vandaar via Parijs
naar Nederland terug te keeren.
Rotterdammers naar
Amsterdam
Volksverhuizing in zakformaat
Naar' de Tel. verneemt heeft het gemeen
tebestuur van Amsterdam besloten het As
terdorp, aan de Overzijde van het IJ, dezen
winter geheel in te richten voor Rotter-
damsche gezinnen, die thans te Rotterdam
in noodverblijven wonen, hetgeen in den
winter bezwaren zal opleveren.
De gemeentewoningen van het Asterdorp
zullen worden opgeknapt en zullen dan
plaats bieden aan 132 gezinnen. De bewo
ners, die er thans zijn, worden overge
plaatst naar Zeeburg en andere gemeente
lijke woningen.
VERDACHTE VAN MOORD TE OSS
BLIJFT ONTKENNEN.
Alle voorloopig gearresteerden in verband
met den moord te Oss zijn op vrije voeten
gesteld, met uitzondeling van den als ver-
moedelijken dader aangehouden Van Esch.
Uit getuigenverhooren zou zijn gebleken,
dat Van Esch den doodelijken steek moet
hebben toegebracht. Van Esch blijft ontken
nen; hij zal niettemin ter beschikking van
den Officier van Justitie te 's-Hertogenbosch
worden gesteld.
Het schijnt, dat Ten Brok eerst bij het
huis van Van Esch is geweest en dat daar
ruzie is ontstaan. Van Esch zou toen in huis
een wapen zijn gaan zoeken. Ten Brok is
daarop ook naar huis gegaan en keerde ook
met een wapen terug. Bij de tweede ontmoe
ting had de steekpartij plaats.
De nieuwe sluis bij Lem
mer, is vrijwel gereed.
Men heeft het water er
reeds in laten stroomen,
doch het zal nog wel
eenige weken duren,
voordat de eerste sche
pen geschut kunnen wor
den. (Foto Pax-Holland)
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
8.06 uur
De nachtmerrie van de typiste De
Japansche schrijfmachine verschilt heel
wst van het in onze Westersche landen
gebruikelijk model (Foto Weltbild)
Frankrijk weigert.
Het Fransche ministerie van buitenland
sche zaken maakt in e?n officieel commu
niqué het standpunt bekend, dat de Fransche
regeering inneemt ten aanzien van de pro
blemen, welke zijn opgeworpen door de re
cente nota van Thailand. Volgens dit com
muniqué verklaart de Fransche regeering
zich eerst in aansluiting op het op 12 Juni
1940 gesloten niet-aanvalspact bereid zonder
verwijl over te gaan tot uitwisseling van de
ratificatie-oorkonden. Aangezien het Fran
sche ratificatiedocument nog niet in Bang
kok, de hoofdstad van Thailand, is aange
komen, stelt de Fransche regeering voor om
deze uitwisseling langs tclegrafischcn weg te
voltrekken. Voorts heeft de Fransche regee
ring de regeering van Thailand er van in
kennis gesteld, dat zij toestemt in bijeenko
men van de gemengde commissie, zooals die
genoemd wordt in het niet-aanvalsverdrag,
voordat het pact is geratificéerd, onder voor
waarde, dat deze commissie geen andere ter
ritoriale problemen te behandelen krijgt, dan
de verdecling der eilanden in de Mekong
langs het traject, waar de rivier de grens
vormt tusschen Thailand en Indochina.
Voorts heeft de Fransche regeering beslo
ten de gebiedeischen van Thailand, welke be
trekking hebben op omvangrijke gebieden
aan den rechteroever van de Mekong, van
de hand te wijzen.
Van officier tot leeraar
Wat él te knap in korten tijd.
In het Wkbl. v. gvmn. en midd. onderwijs
zegt dr. W. J. A. Schorten over de regeling
welke Jiet officieren mogelijk wil maken over
te gaan naar het leerarenkorps:
De nieuwe regeling stelt aan de officieren,
die daarvan gebruik willen maken den eisch
dat zij gedurende één jaar college loopen
aan een der Nederlandsche universiteiten.
Zij moeten dan de eerstejaarscollegcs voor
wiskunde volgeen, de colleges in de didac
tiek en eventueel andere colleges, die de pro
fessoren voor hen houden of hun voorschrij
ven.
Buitengewone omstandigheden wettigen
buitengewone maatregelen. We herinneren
ons, dat men een jaar of tien geleden, toen
in Luxemburg het Grieksch op de gymnasia
werd afgeschaft, de Grieksche leeraren eeni
ge maanden op staatskosten naar Engeland
heeft gezonden en hun daarna een onderwijs
bevoegdheid voor de Engelsche taal heeft
verleend. Maar dat betrof tenminste leera
ren met ervaring.
We juichen het toe, wanneer men
de gedupeerde, beroepsofficieren zoo
veel mogelijk tegemoet komt. Maar
een onderwijsbevoegdheid na één
jaar collegeioopen, terwijl anderen
zes jaren studeeren voor hun docto
raalexamen is wel zeer royaal.
Wij missen hier de bepaling, dat deze re
geling alleen kan worden toegepast, indien
de betrokken persoon b.v. vijf jaren of meer
officier in actieven dienst is geweest. Indien
deze regeling er toe zou leiden, dat iemand
die drie jaren geleden de H.B.S. heeft verla
ten en een paar maanden officier geweest
is, over een jaar de volledige onderwijsbe
voegdheid voor wiskunde zou hebben, dan
zouden wij dat niet juist achten.