Problemen bij
den wederopbouw
Het Nederlandsch
agrarisch front
Massa executie in
Roemenië
Verkenningsoorlog
duurt voort
Verschillende schepen
vernietigd
Niet alles verrijst weer in ouden
vorm.
RIJKSREGELING VOOR DE GETROFFEN
GEMEENTEN LIGT GEREED.
Het Nederlandsche instituut voor volks
huisvesting en stedenbouw heeft dezer da
gen t« Amsterdam zijn jaarvergadering ge
houden, waar dr. ir. Z. Y. van der Meer,
secretaris van den algemeen gemachtigde
voor den wederopbouw, een voordracht
heeft gehouden over „problemen van stede
bouw en volkshuisvesting bij den wederop
bouw."
Dr. van der Meer ving zijn rede aan met
op te merken, dat het van zelf spreekt, dat
men den wederopbouw allereerst uit een
stedebouwkundig oogpunt beziet. Men moge
het karakter van onze groote steden, de
schoonheid van onze provincie plaatsen en
de landelijke idylle van de kleine dorpjes
en gehuchten nog zoo hoog aanslaan en nog
zoo waardeeren, een ieder zal toch onmid
dellijk toegeven, dat er overal veel dingen
gevonden werden, welke in 1940 niet meer
op hun plaats waren.
Het zou daarom alleen reeds uit
overwegingen der logica ondenk
baar zijn om alles precies zoo op
te bouwen als het geweest is. Ons
nageslacht mag niet met afschuw te
rug zien op deze periode en daarom
zal de herbouw moeten geschieden,
rekening houdende met de eischen
van stedebouw in den modernen tijd.
De v 'Topbouw in 1940 en volgende ja
ren woi..rn geen improvisatie, doch een wel
overwogen en weldoordacht plan, dat aan
sluit aan het verleden, voldoet aan de ei
schen van het heden en ruimte biedt voor
ontwikkeling in de toekomst.
Het is de aangewezen weg, dat het rijk
verschillende gemeenten waar financieele
moeilijkheden zullen ontstaan, bijspringt.
Dit zal ongetwijfeld noodig zijn in gemeen
ten als Rotterdam en Middelburg, waar het
uitgesloten zal zijn om al deze kosten door
de gemeentekas te laten betalen. Een re
geling voor de rijksbijdrage aan de gemeen
ten ligt gereed en zal wel zeer spoedig ter
kennis van de gemeentebesturen worden ge
bracht.
De volkshuisvesting.
In het tweede deel zijner rede behandelde
dr. van der Meer het vraagstuk van den
^wederopbouw in verband met de volkshuis
vesting. Aan wederopbemw gaat altijd een
vernieling vooraf en hierdoor ontstaat het
probleem van de huisvesting van die perso
nen. wier woningen vernield zijn. Daar
naast staat echter het probleem van volks
huisvesting en woningpolifiek in meer alge-
meenen zin.
Dr. van der Meer berekende, dat uit een
oogpunt van volkshuisvesting 5.300 het mi
nimum aantal woningen is, waarin met den
meest mogelijken spoed in Rotterdam moet
worden voorzien.
Op langen termijn is dit aantal natuur
lijk veel grooter, omdat de 23.000 geëvacu
eerde Rotterdammers voor een groot, deel
successievelijk naar Roterdam terug zullen
keeren.
Ten slotte behandelde spr. nog de finan
cieele zijde van den woningbouw Het pro
bleem van de huur blijft hier van huiten-
gewoon belang. Door het overheidsingrijpen
is het niet mogelijk om de huren te verhoo-
gen. De bouwkosten van nieuwe huizen zijn
echter aanmerkelijk hooger dan van de
oude, zoodat de huurprijzen van de nieuwe
huizen ook hooger zullen liggen dan van
de oude. Nu wordt wel getracht om de
buwkosten van de nieuwe huizen zooveel
mogelijk te drukken, doch het is een feit,
dat, ondanks alle overheidsmaatregelen, de
ze kosten hooger zijn en dus straks de hu
ren ook hooger zullen worden.
Het probleem is dus als volgt:
hoe kan er gebouwd worden, als de
huren voor het overgroote deel van
de woningen aahzienlijk lager zijn
dan met de huidige bouwkosten
overeenkomt? t
Spr. meende, dat er in principe slechts
twee oplossingen zijn. In het eerste geval
geeft men geen huurtoeslag en wordt de
huur van de - oude woningen gefixeerd. Dan
zal men echter zien, dat niemand een nieu
we woning zal betrekken, tenzij in uiterste
noodzaak.
De tweede mogelijkheid is, dat men de
huur van de oude woning fixeert en de hu
ren van de nieuw te bouwen woningen aan
past bij die v. d. bestaanden voorraad. De
ze oplossing komt er op neer, dat de over
heid betaalt, al kan de uitvoering op ver
schillende wijzen geschieden.
Dit probleem is nog niet opgelost en de
oplossing zal ook wel geen gemakkelijke
taak zijn, aangezien het ten nauwste ver
band houdt met de loonen op prijzenpoli
tiek in het algemeen!
Plaatsingsverordening
overheidspersoneel
ZIJ DIE DE VOORKEUR HEBBEN
Blijkens een beschikking in de Staats
courant, zal bij voorkeur het personeel van
gemeenten, rijk, provincie en spoorwegen
moeten worden aangevuld met personen
uit de volgende categorieën: oud-beroeps-
militairen. wachtgelders, zij die door letsel
in en door den dienst zijn ontslagen, be
langhebbenden in den zin der Zuiderzee-
steunwet. personen met de onderwijzers-
acte.
Nieuwe secretarissen-generaal
Voor de gesplitste departementen
De rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied heeft tot secretaris-ge
neraal van het departement van opvoeding
wetenschap en cultuurbescherming prof.
Dr. J. van Dam te Amsterdam en tot secre
taris-generaal van het departement van
volksvoorlichting en kunsten Dr. T. Goe-
dewaagen, reeds voorzitter van den Raad
van Voorlichting voor de Ned'. Pens, te
's-Gravenhage benoemd.
De beide nieuwbenoemde secretarissen-gc
neraal zijn gisteren door den Rijkscommis
saris voor hel bezette Nederlandsche ge
bied beëidigd. In een korte toespraak wees
de Rijkscommissaris op de redenen voor de
instelling van de nieuwe departementen als
mede op de taak, welke zij zullen hebben te
vervullen.
HUN LEVENSLOOP.
Dr. Jan van Dam, werd 3 October 1896 te
Amsterdam geboren. Hij werd in 1923 tot
doctor in de Duitsche taal- en letterkun
de bevorderd. Intussclien was hij reeds
van 1920—'22 lector in de Nederlandsche
taal- en letterkunde aan de Universiteit te
Bonn en in laatstgenoemd jaar werd hij
als leeraar aan de openbare handelsschool
te Amsterdam en assistent voor het Duit
sche taalonderwijs aan de Amsterdamsche
Universiteit verbonden, welke functie Dr.
van Dam bleef vervullen tot 1925, toen hij
tot lector in de Duitsche taal en letterkun
de aan deze universiteit werd benoemd.
In 1929 werd Dr. van Dam benoemd tot
hoogleeraar voor het Gotisch en de oudere
Duitsche taal en letterkunde aan de Am
sterdamsche Universiteit, welk hoog
leraarschap hij bleef bekleeden tot 1936,
toen hij aan dezelfde universiteit wérd be
last met dat voor de oud-Germaansche
philologie, benevens de oudere Duitsche
taal- en letterkunde. Van syjn hand ver
schenen vele wetenschappelijke werken.
Dr. T. Goedewaagen werd 15 Maart 1895
te Amsterdam geboren.
In 1925 werd Dr Goedewaagen privaat
docent in de geschiedenis der Philosophie
na Kant. aan de Universiteit te Utrecht.
Van zijn hand' verschenen verschillende
werken over Philosophie.
In 1939 werd hij verbonden aan het week
blad „De Waag", eerst als leider der waag-
kringen, adarna als redacteur en tenslotte
als hoofdredacteur.
Na reeds vele jaren in „Nieuw Neder
land" te hebben gepubliceerd benoemde de
leider der N S.B. hem op 1 Augustus 1940
tot hoofd van afd perszaken van het
hoofdkwartier, in verband waarmede hij
al zijn functies bij „De Waag' neerlegde.
Gedurende de laatste jaren publiceerde
hij tal van politieke bijdragon in verschil
lende bladen en tijdschriften.
Kort na den oorlog trad Dr. Goedewaa
gen op als voorzitter van den raad van
voorlichting dér Nederlandsche pers,'het
lichaam dat ten doel heeft de gcheele Ne
derlandsche' pers in een „perskamer" te
ordenen.
Als leiders hiervan zullen resp. optreden
de heeren G. J. Ruiter ie Knijpe (Fr.), W.
Slob, Hoofddorp en L. Weijer te Meppel.
De leiders der genoemde Raden hebben
zitting in een Raad van Bestuur, waarvan
voorzitter is de leider van het Agrarisch
Front en plaatsvervangend voorzitter de
heer E. Z1. Oldenbanning te De Wijk.
De deelnemers van het N.A.F., zullen ge
lijke rechten en plichten hebben, ongeacht
hun lidmaatschap van de N.S.B.
De Agrarische' Jeugdbeweging van L. en
M. zal een onderdeel vormen van het Agra
risch Front onder de huidige leiding.
De positie van de N.V. De Agrarische te
Meppel blijft als voorbeen; eveneens die
van het dagblad „Het Agrarisch Nieuws
blad"; de weekbladen „Landbouw en Maat
schappij" en „Het Boerenfront" zullen wor
den ondergebracht in een nieuw weekblad
„Het Agrarisch Front", evenals bet voor
noemde dagblad staande onder redactionee-
le leiding van den heer Jac. ter Haar Ezn.
te Ruinerwold.
Met kracht zal thans met den op- en uit
bouw van het Nederlandsch Agrarisch Front
worden aangevangen, teneinde op die wijze
de Nederlandsche Rijksvoedingsstand voor
te bereiden.
Thans definitef opgericht.
Nadat op 11 Nov. j.j. de ledenvergadering
van den Nat ionalen Bond Landbouw en
Maatschappij het Dag. Bestuur had ge
machtigd tot het doen van de noodige stap-
)en tot het aangaan eener fusie met bet
.boerenfront van de N.S.B., werd op 20 Nov.
1940 te Den Ilaag in een samenkomst van
de leiders dezer beide organisaties onder
voorzitterschap van Dr. F. E. Posthuma, de
ze fusie tot stand gebracht.
Beide genoemde organisaties zullen sa
mensmelten tot het Nederlandsch Agrarisch
Front onder leiding van den heer K. J. Ros
kam, bijgestaan door een Raad van Advies
en een Raad van Bijstand. Plaatsvervan
gend leider voor technisch-economische aan
gelegenheden zal zijn de heer G. J. Ruiter:
plaatsvervangend leider voor landbouwwe-
tenschappelijke aangelegenbeden de heer
Ir. Rispens.
Het Agrarisch Front zal voorts op drie
pijlers worden opgebouwd, n.1. op
de Corporatieve Raad,
de Organisatorische Raad,
de Cultureele Raad.
64 politieke arrestanten
doodgeschoten
Vooraanstaande politieke figuren
uit het oude regime onder de
gevonnist en.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
om 01.30 uur zijn de in de militaire gevan
genis Jilavy ondergebrachte politieke ar
restanten, in totaal 64„ door een groep le
gionairs doodgeschoten.
Onder deze dood geschoten personen be
vinden zich de vroegere minister-president
en minister van oorlog, generaal Argescia-
nu. die ervoor verantwoordelijk gesteld
word', dat na den dood van Calinescu meer
dan duizend voor het grootste deel onschul
dige legionairs zijn vermoord, de vroegere
minister van openbare veiligheid en pre
fect van politie te Boekarest, generaal Ma-
Hnescu, die voor, ex-koning Ca.rol een eigen
spionnage- en inlichtingen dienst' heeft ge
organiseerd, de generaal der gendarmerie
Bengliu en twee andere majoors der gen
darmerie, die het bevel hebben gegeven voor
het vermoorden van Codreanu en dertien an
de re legionnairs, veertien gendarmes en een
aantal andere persoonlijkheden van liet
Carol-regiem.
ITet vonnis over deze 64 menschen, 'is vol
trokken. voordat het graf van Codreanu,
dat bedekt is door een zware betonnen plaat
geopend werd.
Het staat nog niet vast wie het bevel heeft
gegevcp.
Gisterochtend vroeg zijn andere persoon
lijkheden van bet oude regiem gearresteerd,
waaronder de laatste ministerpresident van
het Ca rol regiem, Gigurtu, de vroegere mi
nisterpresident en leider van de financieele
markt Argetoianu en generaal Ilasievici, de
laatste chef van het militaire kabinet van
koning Ca rol. Over de. redenen van deze ar
restaties is nog niets bekend.
ENGELAND heeft geen
slagschepea noodig
Doch ^patrouillevaartuigen en ty
pen voor begeleiding van con-
vooiejt.
De Londensche correspondent van Stock-
holms Tidninge» zegt uit de beste bron ver
nomen te hebben, dat het niet waarschijn
lijk is, dat Engeland op dit oogenhlik den
Vereenigden Staten om slagschepen zal ver
zoeken, zelfs wanneer het mogelijk is deze
te verkrijgen. Dc Britsche verlangens zou
den andere scheepstypen gelden, welke het
vooral noodig heeft ter bescherming van de
convooien en voor de patrouille in den At-
lantischen Oceaan, zoolang de Britsche
vloot in de Middellandsche Zee zoo druk
wordt bezig gehouden als waarschijnlijk
de komende maanden nog het geval zal zijn
Armen en beenan bij duizendtallen. De peppentabneken hebben in deze dagen
over gebrek aan werk niet te klagen, want voor de vrouwelijke jeugd behooren
de poppen nog steeds tot de meest begeerde geschenken (Foto Weltbild)
Italiaaosch weermachfbericht
SUCCESSEN TER ZEE.
Engelsche bombardementen op
Itaiiaansche steden en platteland
Het 173ste communiqué van het Itaiiaan
sche hoofdkwartier luidt:
Aan het Grieksclie front normale bedrijvig
heid van verkcnuingsafdeelingcn en patrouil
les. Onze luchtmacht is voortdurend in actie
gpweest tegen vijandelijke installaties en
troepen.- Bovendien waren alle wegen van
den vijand het voorwerp van hevige .aanval
len. De kruispunten te Perati, Delvinaki en
Doljana en de centra Erseke en Minima wer
den vele malen getroffen. De bruggen over
de Kalamas, bij Perati en Minima werden ge
troffen, zoodat de verbinding werd verbro
ken. Het vliegveld van Janina is gebombar
deerd.
Op Korfoe zijn het nieuwe fort, de kaden
aan de haven en de heuvels van Corakiana
getroffen. Al onze vliegtuigen zijn terugge
keerd.
Vijandelijke vliegtuigen hebben Valona ge
bombardeerd zonder slachtoffers te maken of
schade té veroorzaken. Tijdens een gewapen
de verkenning boven Malta is een vijande
lijke jager in zee geschoten na een gevecht
met onze jagers.. Een onzer vliegtuigen is niet
teruggekeerd.
In Noord-Afrika hebben vijandelijke vlieg
tuigen bommen op Tripoli geworpen. Twee
(Foto Pax-Holland)
personen werden gewond. In het havenge
bied is schade Van weinig beteeken is aan
gericht. Andere vijandelijke toestellen heb
ben aanvallen gedaan op de schans Maé-
dalena, op Gar'noel Grein en onze in dc na
bijheid gelegen stellingen.
Een vijandelijk vliegtuig, dat door het af
weergeschut getroffen was, stortte brandend
neer. Een lid der bemanning, dat zijn leven
redde door inet zijn valscherm uit het toe
stel te springen, is gevangen genomen. Vol
gens geloofwaardige berichten zijn bij den
aanval, die onze escadrilles op 1 November
met bommen van zwaar kaliber op de ha
ven van Alexandrië hebben ondernomen,
zes oorlogsschepen, de herstelwerkplaatsen
der kanaalmaatschappij die door de vijan
delijke vloot gebruikt worden, en de vlieg
velden van Hel wan en Aboesir ernstig ge
troffen. Op laatstgenoemd vliegveld zijn
vier vliegtuigen in brand geraakt en ver
nield.
In Oost-Afrika hebben onze luchtmacht-
formaties vijandelijke batterijen ten westen
van Galabat gebombardeerd. Vijandelijke
vliegtuigen wierpen bommen op Assab,
Massawa en Danghila. Er zijn geen slacht
offers te betreuren. Bij de vijf vijandelijke
vliegtuigen, die bij den aanval op Leros
werden neergeschoten en waarvan het vo
rige communiqué melding maakte/ kan een
zesde gevoegd worden, dat door het afweer
geschut der marine is neergehaald.
Vijandelijke vliegtuigen, die uit de rich
ting van Zwitserland kwamen, hebben bom
men en brandbommen op Turijn geworpen.
In het centrum en aan den rand der stad
werden eenige huizen beschadigd. Een be
gin van brand in een glasblazerij werd on
middellijk bedwongen.
Talrijke bommen kwamen op het platte
land terecht, waar twee boerderijen werden
vernield. Een op wacht staande soldaat
werd gedood. Twee personen zijn door bom
scherven gewond. -
Dnifsch weermachtherichf
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
deelt mede:
De activiteit van het luchtwapen beperk
te zich in den nacht van 25 op 26 November
en op 2G November als gevolg van de zeer
ongunstige weersomstandigheden tot gewa
pende verkenning en afzonderlijke acties.
In Navonmouth ontstonden door nach
telijke bomaanvallen verscheidene branden.
Bij aanvallen op convooien werden bij
Falmouth 'n geleideschip van 7,000 brt. tot
zinken gebracht, voor de monding van de
Theems twee koopvaardijschepen van mid
delmatige groote en een klein koopvaardij
schip door vliegtuigkanonnen in brand ge-
'schoten.
Ook gisteren werd voortgegaan met het
legger; van mijnen in Britsche havens.
Verdragend geschut van de marine nam
groepen schepen in de haven van Dover
doeltreffend onder vuur.
Britsche vliegtuigen wierpen in het rijks
gebied hier en daar bommen. Eenige woon
huizen werden beschadigd. Hierbij werden
verscheidene burgers gedood of gewond.
Bij succeslooze aanvallen van Britsche
vliegtuigen op Duitsche patrouilleschepen
gelukte het aan de patrouilleschepen, zoo
als reeds gemeld, een vijandelijk vliegtuig
neer te schieten. Een ander vliegtuig werd
door de luchtdoelartillerie brandend om-
Jaag geschoten.
Twee eigen vliegtuigen worden vermist
