DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Vetrantsoen
BARON ROELL
OVERLEDEN
1
Amsterdam heeft
80 millionnairs
Anti-Japansche
stemming in
Ned. Indië
Engeland moet
zijn tegoed
uitputten
tot 2 ons verlaagd
Verduisteren
5.31 uur
Engelsche bommen
op ons land
Manufacturen
grage waar
Laan, Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1940. 85e Jaargang. No. 11357.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier"
Mr. Dr. A. BARON RöELL.
(Foto Eigen-archief.)
Sinds meer dan 25 jaar
commissaris der
rovincie Noord-Holland
Gisternamiddag is in den ouderdom
van 76, jaar in zijn ambtswoning te
Haarlem overleden de Commissaris
der provincie Noord-Holland, Mr. Dr.
A. baron Röell.
En in deze hoedanigheid èn als
burgemeester van Amsterdam heeft
deze verdienstelijke Nederlander
verscheidene jaren zijn vaderland
gediend op een wijze, die in breeden
kring waardeering afdwong; waar
deering. die meermalen in het toe
komen van hooge onderscheidingen
tot uitdrukking is gekomen, aldus
het H&bl.
Jonkheer Anthonie Röell was op 21 Au-'
Kustus 1864 te 's Gravenhage geboren. Hij
bezocht het gymnasium aldaar en studeer
de vervolgens aan de. rijksuniversiteit te
Leiden in de rechtswetenschappen. Hij pro
moveerde in 1892 tot doctor in de rechtswe
tenschappen op een proefschrift getiteld:
„De wetgeving op de huisvesting van de
arbeidende klassen".
In 1898 werd hij burgemeester van Leeu
warden en zes jaar later, in 1904, werd hij
burgemeester van Arnhem. Zes jaar lang
heeft hij aan het hoofd gestaan van Gelre's
hoofdstad. Hij toonde zich in Arnhem een
voortreffelijk bestuurder met een ruimen
vooruit zienden blik en met die 'bijzondere
Jtave. die anderen er gemakkelijk toe bracht
met. hem samen te werken.
Geen wonder dan ook, dat de burgerij van
Amsterdam ingenomen was, toen in Januari
1910 bekend werd, dat hij was aangewezen
tot burgemeester van de hoofdstad des
lands. Slechts vijf jaar echter zou hij deze
functie vervullen, om daarna de leiding
van het bestuur op zich te nemen over de
provincie Noord-Holland. Maar ook in die
hoedanigheid bleef hii nauw aan de hoofd
stad verbonden, waar men hem geregeld
zag. Door allerlei functies was en bleef hij
trouwens verknocht aan de stad. waar hij
zich ondanks zijn korte ambtsperiode als
burgemeester vele vrienden had verworven.
De waardeering voor de wijze waarop hij
ziin hooge ambt vervulde, kwam vooral tot
uitdrukking-toen baron Röell in Januari
van dit jaar op grootsche wijze werd ge
huldigd ter gelegenheid van zijn 25-jarig
ambtsjubileum. Zeer vele burgemeesters en
vertegenwoordigers van waterschappen
waren toen ter receptie aanwezig. De toe
spraken bewezen zonneklaar hoe zij, die
met hem moesten samenwerken zijn groote
kennis en bekwaamheid, zijn hof-felijken
omgang ep in vele gevallen zijn
krachtige medewerking wisten op prijs te
stellen.
Ziin overlijden kwam wel zeer onver
wachts. Gisternamiddag had baron Röell
een ambtelijk bezoek gebracht aan de hoofd
stad dos lands. Tegen zessen was hij in zijn
woning teruggekeerd, waar de dood hem
eenigp oogenblikken later plotseling over
viel. Midden in zijn werk, dat hem dierbaar,
was, werd hij weggerukt...
In 1930 nog 153
Blijkens een mededeeling van het
bureau voor de Statistiek wonen
thans in Amsterdam 80 millionairs
met een gezamenlijk vermogen van
169 millioen. In 1930/31 bedroeg het
aantal 153 met een gezamenlijk
vermogen van 365 millioen.
Japan verwonderd.
De woordvoerder van het Japansche de
partement van buitenlandsche zaken heeft
in de dagelijksche persconferentie uiting
gegeven aan zijn verwondering over de toe
nemende anti-Japansche gezindheid in Ne-
derlandsch-Indië. Hij zeidc niet te kunnen
begrijpen, waarom de anti-Japansche ge
voelens aldaar toenemen sedert het sluiten
van het driemogendhedenpact tusschen Ja
pan, Duitschland en Italië. Dit pact heeft
n.1. niets te maken met de betrekkingen tus
schen Japan en Ned. Indië. De invloed van
de in Ned. Indië wonende en aan Japan vij
andig gezinde Chincezen vormt geen vol
doende verklaring voor de toenemende an
ti-Japansche gezindheid. Er moet een an
dere reden voor bestaan, betoogde de woord
voerder. Desondanks hebber^ wij de bespre
kingen in Batavia niet opgegeven. Wij zijn
integendeel van meenifrg, dat de onderhan
delingen nog voortduren, ondanks de afwe
zigheid van den leider der Japansche dele
gatie van Batavia, Ichizo Kobajasji, minister
van handel en industrie.
DAARNA MOGELIJK AMERI-
KAANSCHE CREDIETEN.
In economische kringen, die nan-
we betrekkingen met het Witte Huis
onderhonden, werd tegenover United
Press verklaard, dat de Johnson Act
pas zal worden gewijzigd, wanneer
de Britsche hulpbronnen door den
aankoop van oorlogsmateriaal geheel
zullen zijn opgedroogd, al voegde
men hieraan toe, dat men het niet
eens was met het voorstel van se
nator Nye, die eischte, dat de waar
de van het Engelsche tegoed op het
geheele westelijke halfrond zal wor
den bepaald.
In de bedoelde kringen wees men er'ver
der op, dat van het Engelsche tegoed in de
Vei eenigde Staten ter waarde van 3 milliard
dollar tot dusver pas 2.3 milliard dollar voor
bewapeningsdoeleinden is uitgegeven. Bo
vendien bezit Engeland in de Ver. Staten
nog grond ter waarde van 1.6 milliard dol
lar, terwijl het Engelsche tegoed in Canada
ongeveer 2.75 milliard dollar en in Zuid-
Amerika, voornamelijk in Argentinië, 5
milliard dollar bedraagt. Het totale bezit
op het westelijk halfrond bedraagt dus on
geveer 10 miliard dollar.
AARDSCHOKKEN OP DEN BALKAN.
Gisterenmiddag is in de nabijheid van de
aan de Hongaarsche grens gelegen Kroati
sche slad Warasjdin, een lichte aardbeving
gevoeld. Er is evenwel geen materieele scha
de aangericht.
Engelands voorstellen
aan Rusland
niet aanvaard
Geen schriftelijk antwoord van
Moskou.
In gewoonlijk goed ingelichte krin
gen verluidt, volgens U. P., dat Rus-
landCöe Engelsche voorstellen die 22
October te Moskou zijn overhandigd,
niet zal beantwoorden, hetgeen de
Russische ambassadeur Maisky bij
een bespreking, welke hy Woensdag
op het Foreign Office met staatssecre
taris Butler had, heeft te kennen ge
geven.
Het Engelsche voorstel behelsde de de facto
erkenning der inlijving van de drie Baltische
staten door Rusland, de verplichting niet toe
te treden tot een tegen Rusland gerichte com
binatie van mogendheden en hot doen van
pogingen om te verkrijgen, dat Rusland op
de vredesconferentie zou zijn vertegenwoor
digd.
Sedert geruimen tijd weet men hier dat
de plaatsvcrv. commissaris van buitenland
sche zaken Wisjinski tegenover den Brit-
schen ambassadeur sir Stafford Cripps heeft
verklaard, dat Rusland geen belang stelt in
dew Engelsche plannen.
Hij eischte voorts van zijn kant:
1. het in Engeland liggende goud
der Baltische Staten-ter waarde van
4 millioen p.st., moets naar Moskou
worden overgemaakt;
2. de ongeveer 40 Estische en Let-
tische schepen, die in Engeland wor
den vastgehouden, moesten worden
vrijgelaten;
3. de drie Baltische gezantschap?
pen, die nog altijd te Londen werk
zaam zijn, mochten niet meer wor
den erkend.
Verder werd van Russische zijde verklaard
dat zoolange er nog geen uitzicht op een
Duitsch-Kngelsch bondgenootschap tegen
Rusland bestond, het Engelsche aanbod niet
deel te nemen aan een tegen Rusland ge
richte machtscoalitie geen zin had.
Tenslotte wees men er te Moskou op. dat
een vredesconferentie, waaraan Rusland niet
zopu deelnemen, illusoir is.
Na het overhandigen van het Engelsche
memorandum te Moskou door Cripps had
men er hier op gerekend, dat Rusland een
schriftelijk antwoord daarop zou geven. De
Russische regeering schijnt echter, zoo werd
verklaard, op het standpunt tc staan, dat een
schriftelijk antwoord, daar dit een regel
rechte afwijzing van de Engelsche voorstel
len zou moeten bevatten, de verstandhou
ding tusschen Engeland en Rusland zou
schaden.
BOTER EN VET
Rantsoen boter
blijft ongewijzgd
THANS OOK DESGEWENSCHT
VET OP DE BOTERBON. OVER 14
DAGEN OOK SLAOLIE.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van landbouw
en visseherij maakt met betrekking tot de
distributie van boter, margarine en vet het
volgende bekend.
Gedurende het tijdvak van Zater
dag 30 November 1940 tot en met
Vrijdag 6 December 1940 geeft de
met „19" genummerde bon van de
boterkaart én van de vetkaart
recht op het koopen van een half
pond margarine of twee ons vet
naar keuze, voor zoover voorradig.
De aan de bonnen „17" en „18" der boter
kaart verbonden faciliteit, dat deze desge-
vvenscht ook recht geven op margarine,
blijft derhalve ook voor bon 19 gehand
haafd, terwijl bovendien op dien bon naar
keuze vet beschikbaar wordt gesteld, zulks
met dien verstande, dat het vetrantsoen
geen half pond, doch twee ons bedraagt,
aangezien het vetgehalte en dus de voe
dingswaarde van vet grooter is dan die van
boter en van margarine.
De met „19" genummerde bonnen, die op
Vrijdag 6 December nog niet gebruikt zijn,
blijven voorts nog geldig tot en met Vrij
dag 13 December.
In verband met de vaststelling
van het vetrantsoen op 2 ons, zul
len de producenten in den vervolge
uitsluitend vet in verpakking van
200 gram of veelvouden daarvan
vervaardigen. De op 29 November
1940 reeds bij de producenten of in
den handel aanwezige voorraden in
verpakking van 250 gram mogen
tegen inlevering van één met „19"
genummerde bon van de boter of
vetkaart worden uitverkocht, aan
gezien het niet mogelijk is deze als
nog te doen ompakken.
Voor het tijdvak van Zaterdag 7 Decem
her 1940 tot en met Vrijdag 13 December
1940 zal wederom een bon van de boter
kaart, en van de vetkaart voor het koopen
van boter of margarine of vet aangewezen
worden.
Gedurende het tijdvk van Zaterdag 14 De
cember 1940 tot en met Vrijdag 20 December
1940 zal voorts de met „21" genummerde
bon van de boterkaart en van de vetkaart
recht geven op het koopen van naar keuze
Ook het tweede sluitstuk van den Meerdijk voor den Noord-Oostpolder aan de Voorst is thans ge
sloten. Nog een derde stuk wacht op dichtmaking, waarna de afsluiting voltooid is (Foto Pax-Holland)
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurl tot morgenochtend
9 27 uur
een half pond boter of een half pond mar
garine of een halve flesch slaolie.
De met .,21" genummerde bonnen, die op
Vrijdag 20 December nog niet gebruikt zijn,
blijven voorts nog geldig tot en met Vrij
dag 27 December 1940. Is de bon gebruikt
voor het koopen van slaolie dan mag de
slaolie ook nog in het tijdvak van 28 Decem
ber 1940 tot en met 31 Januari 1941 worden
afgeleverd.
Aangezien de detaillisten momenteel over
geen of zeer geringe voorraden slaolie be
schikken, dienen de consumenten, die te zij
ner tijd de met „21" genummerde bon wen-
schen te gebruiken voor het koopen van
slaolie dezen reeds thans bij den winkelier
in te leveren. Deze zal dan in het tijdvak
van 14 December tot en met 31 Januari 1941
aan de klanten, van wie hij een of meer
bonen 21 heeft ontvangen, slaolie afleve
ren. Met nadruk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat het detaillisten verboden is
voor Zaterdag 14 December a.s. slaolie op
de ingeleverde b'ofinen' 21 aan het publiek af
te leveren.
Het zal aanbeveling verdienen, dat de de
taillisten aan de klanten, die een of meer
„21" genummerde bonnen bij hen inleveren,
teeinde daarvoor t.z.t. slaolie te ontvangen,
een ontvangbewijs afgegeven.
Het. ligt voort in de bedoeling voor het
tijdvak van 21 tot en met 27 December 1940
een bon voor boter, of margarine en voor
het tijdvak van 28 December 1940 tot en
met 3 Januari 1941 ,een bon voor boter of
margarine of vet naar keuze voorzoover
voorradig aan te wijzen.
Elf gewonden.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
is in eenige plaatsen van ons land lucht
alarm gegeven, meestendeels gelukkig on-
noodig.
Een aantal bommen kwam neer op het
platteland, waar zij bijna geen schade aan
richtten. Een boerderij is afgebrand, el
ders is een woonhuis zwaar beschadigd.
Grooter was de schade in een plaats in
Zuid-Holland, waar acht woonhuizen min
of meer zwaar zijn beschadigd en talrijke
huizen glasschade kregen. Helaas zijn ook
onder de burgerbevolking slachtoffers te
betreuren, namelijk elf gewonden, onder
wie twee zwaar gewonde kinderen.
Brutale dieven te Amsterdam.
Gistermorgen en gisteravond zijn in de
Linkerbuurt te Amsterdam een tweetal zeer
brutale diefstallen gepleegd, 's Morgens tus
schen half negen en kwart voor negen wa
ren voor een manufacturenwinkel een twee
tal kisten gebracht, inhoudende een partij
dames- en kinderkousen en heerensokken,
ter waarde van ongeveer f 1500.— De kisten
konden niet direct uitgepakt worden, wes
halve ze eenigen tijd op het trottoir bleven
staan. Gedurende dat kwartiertje zijn de
kisten gestolen.
's Avonds is vier paar schoenen uit dé
etalage van een winkel gestolen. De dieven
hebben daarvoor de planken welke aange
bracht waren, weggebroken.
DE AANVAL OP LIVERPOOL.
De verslagen der Duitsche gevcchtsvlie-
geis over den grooten aanval van het Duit-
gethe luchtwapen in den nacht op 29 No
vember op Liverpool-Birkcnhcad zijn volko
men eensluidend in hun uiteenzettingen be
treffende de vele groote brandhaarden, die.
in alle deelen van het havenbekken en aan
beide kanten van de Mersey zijn ontstaan.
De groote droogdokinstallaties en de tank
inrichtingen zijn door. een geweldigen brand
aangetast en in het stadsdeel Birkenhead
zijn ontelbare graansilo's en maalderijen ge
troffen en vernield, zoodat het Engelsche ra-
vitailleeringsbedrijf wel voor maanden ge
stoord zal zijn.
MAATREGELEN IN GIBRALTAR.
Vernomen wordt uit Madrid, dat de Brit
sche autoriteiten hun pogingen hebben ver
dubbeld om de bewegingen der vloot te ver
bergen. De te Gibraltar verschijnende dag
bladen mogen de namen der binnenkomende
of vertrekkende schepen niet meer publicee-
ren. Matrozen, die aan land gaan, mogen
aan hun baret niet meer het lint dragen,
waarop de naam staat van de eenheid,
waarvan zij deel uitmaken. Op deze wijze
is men er in geslaagd zelfs de namen te ver
bergen van de tol zinken gebrachte schepen.
