HULL toornt
wmm
Het eerste zoengeld
opgelegd -
Koe meer weivaart,
boe meer tandartsen
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
tegen de spilmogendheden
„Amerika kan niet met de armen
over elkaar blijven zitten!"
Catharina van Rennes
geëerd
Hoe armer, hoe
meer brood
De positie van het
Tsjechische volk
Verduisteren
5.48 uur
De ijsbestrijding
Noordholland
in
-C' "S :f
fV
DONDERDAG 16 JANUARI 1941. 85e Jaargang. No. 11394.
Laan, Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
Ü9ga*e rfec N.V. Uitg.-Mip „Hollands Noorderkwartier"
Japans nieuwe orde beteekent over-
heersching van andere volkeren"
De minister van buitenlandsche
zaken der V. S. Huil, heeft voor de
commissie avn buitenlandsche za
ken van het Huis van Afgevaardig
den verklaard, dat het wetsontwerp
betreffende de hulpverleening aan
Engeland een maatregel is ter aan
wending van de Amerikaansche
hulpbronnen op een wijze, die de vei
ligheid van de Vereenigde Staten en
van het westelijk halfrond het beste
dient. In de eerste plaats zal de wet
mogelijk maken, dat de hulp zoo snel
mogelijk wordt verleend. Spoed, al
dus Huil, is dringend noodig.
In den «eest van Roosevelts politiek deed
Huil heftige aanvallen op Duitschland, Ita
lië en Japan, welker zoogenaamde aanvals-
handelingen hij opsomde, beginnende met
den oorloe in Mandsjoerije in 1931. Wan
neer deze drie mogendheden de zeeën zou
den beheerschen. zoo beweerde hij. zou het
thans reeds „groote" gevaar voor Amerika
nog vele malen ernstiger worden. Derhalve
is het van belang, dat een zoo groot moge
lijke steun wordt verleend aan Engeland en
de andere landen, die tegen de spilmogend
heden strijden.
Toen de democraat Johnson vroeg, of in
het wetsontwerp de bepaling over de repara
tie van schepen 'van oorlogvoerende landen
in Amerikaansche havens geen inbreuk op
het internationale recht beteekent, antwoord
de Huil. dat slechts „een realistische beoor
deeling een gezond inzicht" is. De „wetten
der zelfverdediging moeten worden toege
past, voor het te laat is. Alleen de practi-
sche factoren kunnen beslissend zijn.
Tevoren had Huil verklaard, dat naar het
oordeel der Amerikaansche regeering de
I-Iaagsche conventie van 1907 niet meer op
den tegenwoordigen oorlog kan worden toe
gepast, daar die conventie niet meer door
alle oorlogvoerenden erkend wordt.
De minister beweerde opnieuw, dat het
wetsontwerp noodig is voor de verdediging
der Vereenigde Staten omdat verdediging
niét alleen eigen bewapening beteekent.
Op de vraag van den democraat Burgin,
of het ontwerp een grooter oorlogsgevaar
inhoudt dan de vroegere neutraliteitspoli
tiek, antwoordde Huil: „Wij kunnen niet
met de armen over elkander blijven zitten,
tot de aanvaller over onze grenzen komt."
Na nieuwe heftige uitvallen tegen de spil
mogendheden, die hij „aanvallers" noemde,
besloot Huil met een aanval oo Japan, dat,
naar hij beweerde, meermalen het volken
recht heeft geschonden door China binnen
te vallen. Japan heeft zich van den aanvang
af laten leiden door het doel, zelf een be-
Cordell Huil, minister van
buitenlandsche zaken der
V.S.
(Foto archief)
heerschende positie in het westelijk deel van
den Stillen Oceaan te krijgen. Door wapen
geweld heeft het getracht heerscher te wor
den over een gebied, dat door bijna de helft
van de bevolking der geheele aarde be
woond wordt. De voorgestelde nieuwe órde
in den Stillen Oceaan, aldus de minister,
beteekent een politieke overheersching door
één land, economische exploitatie van alle
hulpbronnen ten voordeele van dat land en
daardoor verarming van alle andere landen.
Roosevelt kan altijd een daad
van oorlog verrichten.
De Republikein Tinkham heeft Huil nog
gevraagd, of het ontwerp den president tot
een daad van oorlog machtigt. I-Iull ant
woordde, dat in dit opzicht het ontwerp geen
nieuwe volmachten verleent naast die, wel
ke de president reeds bezit. De president of
iedere commandant van een oorlogsschip,
aldus Huil, zou ook zonder wet altijd een
daad van oorlog kunnen verrichten.
Tinkham noemde dit antwoord ontwijkend
doch kreeg op verdere vragen geen duidelijk
bescheid.
HULDIGING VAN HAAR NAGE
DACHTENIS.
Aanstonds na het overlijden 'van de be
roemde componiste en zangleerares, Cathari
na van Rennes. is bij velen de wensch op
gekomen. dat in Utrecht op eenigerlei zicht
bare wijze de herinnering zal worden leven
dig gehouden aan de begaafde kunstenares,
die daar vijftig jaren lang als onvolprezen
paedagoge prachtig werk heeft verricht en
er haar pittige, treffende liedjes, cantates
en zooveel ander schoons heeft gecompo
neerd. Zeker zullen vele van hare écht Ne-
derlandsche scheppingen nog zeer lang tel
kens van de torens weerklinken en overal
in den lande vooral door de jeugd worden
gezongen, maar daarnaast zou toch een an
der duurzaam aandenken aan haar buiten-
gèwone figuur en haar edel. vruchtdragend
levenswerk ongetwijfeld in den geest zijn
van haar tallooze dankbare oud-leerlingen
en den ruimen kring der haar bewonderende
vrienden.
Er heeft zich een comité gevormd, dat
meent aan veler gevoelens vorm te geven,
door de totstandkoming van eenig gedenk-
teeken te harer eere pogen te bevorderen.
Het heeft daarbij allereerst het oog op het
plaatsen van een gedenkteeken of -plaat in
den gevel van een der Utrechtsche huizen,
waar zij gewoond en gearbeid heeft, doch
wellicht kunnen nog andere denkbeelden
verwezenlijkt worden.
Het comité vraagt daarbij gesteund
door een gezaghebbend comité van aanbe
veling aan allen, die van haai* onvolpre
zen, onvergetelijke lessen hebben geprofi
teerd of van haar zeer bijzondere persoon
lijkheid mochten leeren, aan allen, die nog
steeds van haar keur van composities ge
nieten, voor het hun'ongetwijfeld sympathie
ke doel een bijdrage te willen afzonderen
die, liefst vóór 1 Februari, toe te zenden aan
Mej. M. L. Marcus, Archimedestraat 31
's-Gravenhage. gironummer 292151. 's-Gra
venhage.
De rantsoeneering in Spanje.
Gisteren trad te Madrid een nieuwe rege
ling der brooddistributie in werking. Tot
dit doel is de bevolking van Spanje in drie
klassen ingedeeld. De welgestelden. die de
middelen hebben om naast het broodrant
soen andere levensmiddelen te koopen,
krijgt per persoon 80 gram per dag, de
middenstand krijgt 120 gram en de armere
bevolking, die grootendeels van brood leeft,
175 gram.
EEN OORDEEL VAN
PRESIDENT HACHA.
De Tsjechen volgen hun leiders
uit hun midden.
De president der republiek, dr. Hacha.
heeft, naar de Berliner Boersenzeitung uit
Praag meldt, aan een medewerker van het
blad een onderhoud over de tegenwoordige
positie van het Tsjechische volk en de hou
ding van het Tsjechische volk ten aanzien
van de nieuwe orde in Europa verleend. Op
de vraag van den correspondent of er teeke
nen aanwezig zijn dat het Tsjechische volk
den toestand van heden begrijpt en zich be
wust wordt van zijn vroegere afhankelijk
heid van de westelijke denkbeelden, ant
woordde dr. Hacha:
LONDENSCH PROFESSOR VAN MOORD
VERDACHT.
Naar Associated Press uit Londen meldt,
is prof. James, van de universiteit van Lon
den, wegens moord op zijn vrouw in staat
van beschuldiging gesteid. James is advi
seur, van den Britschen radio-omroep en ge
niet als radio-deskundige, ook buiten En
geland bekendheid.
Dr. HACHA.
(Foto archief).
Daar het Tsjechische volk midden
in Europa leeft, heeft het invloeden
van de overige Europeesche volke
ren ondergaan, waarbij evenwel de
invloed van het naburige groote
Duitsclie volk het sterkste gegolden
heeft. Het Tsjechische volk begrijpt
den toestand van heden volkomen
en is besloten, mede te werken aan
den wederopbouw van het Europee
sche vasteland. Op de tweede vraag,
hoe het Tsjechische volk staat te
genover de agitatie van de emigran
tenkringen in Londen, die beweren
het ware democratische Tsjechen-
dom te vertegenwoordigen, ant
woordde de president:
Het Tsjechische volk heeft zijn ver
tegenwoordigers in zijn eigen mid
den. Ik geloof te kunnen zeggen, dat
het grootste deel van dit volk in zijn
leiders alhier vertrouwen stelt en er
van overtuigd is, dat zij het volk
langs veilige wegen naar een geluk
kige toekomst leiden, De agitatie
buiten ons land kan de Tsjechen, die
zich laten leiden, door koel overleg,
in hun houding niet doen wankelen.
Inzake de inrichting van een groote Euro
peesche economische eenheid zeide de pre
sident, dat de gedachte aan een eensgezind
Europeesch economisch gebied voor het Tsje
chische volk, zijn intellectueélen en arbei
ders zeer bevorderlvk zal zijn. Betreffende
de positie van het Tsjechische bedrijfsleven
en de kwestie wat de opneming daarvan in
de Duitsche tolunie voor resultaten afwerpt,
merkte dr. Ilacha op, dat de tolunie met de
rest van het Duitsche rijk pas nauwelijks
drie maanden geleden is ingesteld, zoodat
het nog niet mogelijk is. alle gevolgen voor
het Tsjechische bedrijfsleven te overzien.
Niettemin geloofde dr. Hacha, dat het met
behulp van de rijksorganen zal gelukken,
eventueele moeilijkheden te boven te komen
Zeer gunstig zag de president de toekomst
wat betreft de sociale verhouding en de
kwestie der werkloosheid. Werkloosheid be
staat er practisch niet meer, althans niet in
de kringen der vakarbeiders. Eerder valt er
in eenige bedrijfstakken een merkbaar te
kort aan arbeidskrachten waar te namen,
zoodat bij de werkzaamheden in openbaar
beheer het tempo langzamer is geworden
dan men gaarne ziet.
Bij alle regeeringsmaatregelen wordt naar
het voorbeeld van het Duitsche rijk in den
uitgebreidsten zin des woords met de so
ciale gezichtspunten rekening gehouden.
In verband met het feit, dat in de afgeloo-
pen drie weken drie in Den Haag parkee-
rende auto's van de Duitsche weermacht
door Nederlandsche staatsburgers opzettelijk
beschadigd zijn, is op grond van artikel 1
van de verordening nr. 7/1941 over de opleg
ging van prestatieplicht aan verschillende
inwoners van Den Haag, van wie aan te ne
men is, dat zij de bovenbedoelde handelingen
hebben goedgekeurd of begunstigd, de ver
plichting tot betaling van een schadeloosstel
ling en zoengeld tot een totaalbedrag van
f60.000 opgelegd.
62 dier gemeenten zijn er ziekenfondsen (nog
niet eens alle), die de gelegenheid openstel
len voor geregelde preventieve behandeling,
dus meer dan landentrekken en verschaffing
van een kunstgebit tegen betalen, n.l. half-
jaarlijksch onderzoek en behandeling. Maar
slechts 4 a 10 pet. der leden van de desbetref
fende fondsen maken van deze gelegenheid
gebruik, zoodat in het geheele land zeker
niet meer dan 150.000 fondsleden van de 3^
millióen profiteeren, natuurlijk behalve zij.
die naar een particulieren tandarts gaan.
Daar de gebitszorg voor de leden van de zie
kenfondsen nog zoo slecht is. spreekt ^ïet van
zelf, dat het daarmee voor de onvermogen den
niet beter gesteld is, slechts enkele gemeen
ten vermeldden, dat er voor deze categorie
gelegenheid tot preventieve behandeling door
een gemeentetandarts is en overigens wordt
hiér en daar wel financieele hulp verleend
voor de aanschaffing van 'n kunstgebit, als
dat b.v. voor het verkrijgen van een betrek
king of voorkoming van ziekte noodig is.
Tandverzorging laat in ons land
nog veel te wenschen over.
In de jaarvergadering van de Ned. Ver.
voor sociale tandheelkunde te Utrecht gehou
den, is o.a. Dr. ten Bruggencate, pi'ovinciaal
kinderarts te Bergen, tot bestuurslid be
noemd.
Uit het jaarverslag bleek, dat het aantal
beschikbare tandartsen afhangt van de wel
vaart der gemeente: hoe grooter welvaart,
hoe meer tandartsen.
Wat de verschillende soorten van tanden-
zorg betreft: het blijkt dat er in ons land
slechts 5 gemeenten boven 10.000 inwoners
zijn, waar systematische gebitszorg voor kleu
ters bestaat en dat ook daar nog slechts een
zeer klein deel pet., der kleuters wordt
behandeld. Voorts zijn er slechts 15 gemeen
ten, waar schooltandverzorging is en wel in
een afdalend percentage naar hun grootte.
Slechts in 9 van deze 15 werkt zij op een
groot deel dier scholen. In de overige bestaat
een vereeniging of stichting, die op een deel
der scholen in enkele klassen begonnen is en
het werk geleidelijk uitbreidt.
De ziekenfondsen.
Ten aanzien van het werk der ziekenfond
sen voor de gebitsverzorging blijkt, dat in
90 van de 138 gemeenten, met 87 pet, van het
aantal inwoners een of meer ziekenfondsen
zijn gevestigd en wel in alle gemeenten met
meer dan 50.000 in 92 pet. der gemeenten
met 20.000 tot 50.000 en in 50 pet. in die met
10.000 tot 20.000 inwoners. Doch slechts in
Maqinotlinie wordt ges'echt
In Duitsche politieke kringen verluidt, dat
de Fransche maginotlinie, die 500 roillioen
dollar gekost heeft, zal worden geslecht. Ter
bevordering van den land- en tuinbouw zal
het land in kleine perceelen verdeeld en ter
beschikking van boerengezinnen gesteld
worden.
ZWEEDSCHE PAPIERFABRIEK AFGE
BRAND
Gisternacht is te Braennegax-d in het di
strict Torp in Zweden, naar Aftonbladet
meldt, een groote Zweedsche papierfabriek
tot den gi-ond toe afgebrand. De schade be
draagt 6 tot 700.000 Zweedsche kronen. Om:
trent de oorzaak van den bi'and is tot nu toe
nog niets bekend.
VIER KINDEREN BIJ BRAND
OMGEKOMEN.
Vier kindex-en van een Finsch ai'beidei'sge-
zin kwamen gistermorgen tijdens afwezig
heid van hun ouders met vuur in aanraking
waarbij het huis in brand geraakte. Als ge
volg van den heei'schenden wind was het
huis binnen enkele minuten in de asch ge
legd. De vier kinderen zijn hierbij jammer
lijk omgekomen.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 41 uur
Alles werd volgens programme
afgewerkt.
De opeenvolgende vorst- en dooiperiodén
hebben heel wat bedrijvigheid met zich mee
gebracht ten aanzien van de ijsbestrijding.
Er kan worden gezegd, dat het program, dat
men zich bij de Rijkswaterstaat had ge-
voi'md en waarover de voi'ige week het een
en ander schreven, met nauwkeurigheid is
uitgevoerd.
Toen de dooi inzette werden onmiddellijk
de noodige maatregelen genomen om het ijs
in de kanalen tussclien de Kooij en Midden-
meer te breken. Aangezien men het weer
niet geheel vertrouwde, heeft men de zaak
nog even aangezien. Toen evenwel uit de
Wieringermeer stemmen opgingen en er
schepen waren, die wilden vertrekken, is de
„Alcyen" uit Harlingen gerequireerd, die
Dinsdag het werk volbracht. Tntusschen was
het al weer beginnen te vriezen en als ge
volg daarvan bleek de scheepvaart moeilijk.
Enkele schepen, die de „Alcijen" op de te
rugreis naar de Kooij wilden volgen, gaven
het onderweg op en bleven liggen. Thans
zit alles weer vrijwel vast en zal het werk
bij een nieuwe dooiperiodé moeten worden
herhaald.
Toen de dooi inzette heeft men het Noord-
Hollandsch Kanaal geheel laten breken door
de „LTsbeer", die we nog kennen van verle
den jaar. De „Willemine Goedkoop" toch,
die dagelijks heen en weer voer gedurende
de vorst, hield slechts een geul open.
Het werk in het Nooi'd-I-Iollandsch Ka
naal scheen daarmee gedaan. De nieuw in
vallende vorst maakte het echter noodig. dat
de „Willemine Goedkoop" weer in dienst
werd gesteld. Woensdag heeft deze boot
haar pendelverkeer tusschen den Helder en
Amsterdam hervat. Dat dit. laatste niet
ovei'bodig was, bleek uit het feit, dat dien
dag de vaai't in het Noord Hollandsch Ka
naal vrij levendig was.
GEEN VLAGGEN.
De rijksministers van binnenlandsche za
ken en van volksvoorlichting en propaganda
deelen mede, dat op den dag der stichting
van het rijk (IS Januari) en op den dag der
nationale verheffing (30 Januai'i) dit jaar
niet, zooals in andex-e jaren gebruikelijk, al
gemeen de vlaggen zullen wox'den uitgesto
ken.
NIEUWE MILITAIRE BASIS IN MEXICO.
In de Californische haven La Paz wordt de
eei'ste van de nieuwe Mexicaansche lucht
en vlootbases gevestigd. Daar de Mexicaan-
sche regeering kort geleden den Vereenig-
den Staten heeft toegestaan, de Mexicaan
sche vliegvelden door Amerikaansche mili
taire vliegtuigen te doen gebruiken, ver
wacht men, dat Washington ook op het
gebruik der nieuwe bases aanspraak zal
maken.
9
v
■T-j&r r
3»
Grondverzakking was oorzaak van uitgebreide herstellingswerkzaam-
heden aan een der woningen in de Planciusstraet te Amsterdam.
Waar men met den overtollige* grond geen weg wist, werd deze
°P den stoep m de straat gedeponeerd (Foto Pex-Holland)