Over 5 jaar gereed
Japan zal peen voorkeurs
behandeling genieten
Nederlandsche
staatsleening
f
DAGBLAD VOOR HOLLANDSS NOORDERKWARTIER
De opbouw van Zeeland
Het goede uit het
verleden moet
behouden blijven
De uitlatingen
van Huli
In Juni 1.4 millioen man
onder de wapenen
Nieuwe
Uitgil te van
500 millioen
Verduisteren
6.01 uur
Gespecialiseerde Britsche
troepen in Griekenland
Duitsche stukas in de
Middellandsche Zee
ZATERDAG 18 JANUARI 1941. 85e Jaargang. No. 11396.
Laan, Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
UftgOve der N.V. Uitg.-Mij'. „Hcitonds Noorderkwartier"
Aanpassing
aan het nieuwe
IN ZEELAND ZONKEN 3(0 SCHE
PEN IN ROTTERDAM WERD
270 HECTAREN VERWOEST.
HIER MOEST 2.5 TOT 3 MILLIOEN
KUBIEKE METER PUIN WORDEN
VERWERKT.
Zn verschillende deelen van ons
land, waar de oorloqsverwoestinqen
groot zijn, worden vanwege het re-
geeringscommissariaat voor den we
deropbouw persconferenties gehou
den, waarin de plannen voor de toe
komst worden ontvouwd.
Te Middelburg zijn over den op
bouw in Zeeland belangrijke mede-
deelingen gedaan.
De perschef, de heer Kroon, vertelde, dat
in Zeeland ongeveer 360 schepen gezonken
waren. Aan 340 eigenaren zijn reeds vergoe
dingen toegekend en 120 daarvan zijn reeds
»fgedaan. Komende tot het puinruimen, dat
alleen voor Rotterdam en Middelburg van
beteekenis is. zeide spr., dat in Rotterdam
met 270 H.A.- verwoest gebied 2.5 tot 3 mil-
lioon M3. puin is verwerkt en te Middelburg
80,000 M3., De kosten waren resp. 11 tot 12
millioen gulden en 350.000 gulden. In De
cember werkten te Middelburg 400 tot 500
man. in Rotterdam was het in de afgeloo
pen maanden tusschen 5000 en 20.000 per-
aoncn. De straten te Middelburg zijn nu vrij
en het bovengrondsche puin is opgeruimd.
Voorts is men bezig met het uitwerken van
hét nieuwe stratenplan en de voorbereiden
de werkzaamheden voor het rioleeringspian.
Inzake het opmaken van de planen voor her
bouw wees spr. er op. dat men moet zorgen
dat het nageslacht waardeert wat nu ge
wrocht wordt en dat men het goede uit het
verleden moet behouden en aanpassen aan
de eischen van het heden. De plannen, voor
21 plaatsen, waaronder uit Zeeland: Krui-
ningen. Middelburg, Sas van Gent en Ier-
seke, zijn voor het gootste deel reeds door
den algemeen gemachtigde goedgekeurd.
Voor Vlissingen heeft men nog geen her
bouwplan gemaakt, omdat de omvang der
verwoestingen in de Scheldestad nog niet
kon worden vastgesteld.
Spr. wees er op, dat het moeilijk is
alle persoonlijke helangen bij de
onteigening van de gronden tegen
elkaar op te wegen. Als men den
grond boven de waarde taxeert,
schaadt men de gemeenschap, die
ten slotte het verschil zal moeten
bijpassen. Het is niet gemakkelijk
ieder van de juistheid hiervan te
overtuigen. Spr. had met voldoe
ning vernomen, dat reeds een zes
tigtal personen te Middelburg ver
zekerd hebben te willen herbouwen.
Het is zeker goed. gereed te zijn als
de algemeen gemachtigde zegt, dat
men met bouwen kan beginnen. Zij,
die direct willen beginnen genieten
de voorkeur bij de perceelskeuze.
De finantieele zijde.
Wat betreft de financieele zijde van de
kwestie, wees spr. er op. dat deze niet is
af Red aan met de in begin December 'be
kend gemaakte rijksbijdrage. Het is een
Probleem, dat bestaat tusschen den her
bouw en de getroffenen. Met wat het rijk
Redaan heeft is niet alle steun uitgeput.
Het feit, dat er ruimte blijft bestaan tus
schen de schadeuitkeering en kosten van
opbouw is iets dat remmend werkt. Daar
om is de bouwpremie van 10 net. ingesteld
voor hen. die vóór 1 Januari 1942 met den
herbouw gereed komen. En dit tot een
Schade maximum van 15.000 gulden.
Maar ook daarmede komt met er zeker
iüet en toen is de hypotheekregeling 1940
ingesteld, die het den algemeen gemachtig
de mogelijk maakt met de schadeloosstel
ling sanipn veel moeilijkheden weg te wer
ken.
MIDDELBURG
Komende speciaal tot Middelburg wees
spr. op de groote verwoesting dier stad op
17 Mei 1940. Vooral ook op 't vele uit vroe
ger eeuwen, dat onherstelbaar vernield is.
Niet alleen zijn tallooze groote en klein pan
den verloren gegaan, doch ook fraaie histo
rische gebouwen verdwenen geheel of zijn
zwaar beschadigd.
Middelburg heeft nog een gaaf behouden
vorm van een eohte stad. Deze vorm is in
het verleden merkwaardig bruikbaar geble
ken en dus ook in het nieuwe stadsplan
bewaard. Voor dit behoud pleiten nog an
dere overwegingen. Zoo zullen de twee be
langrijkste groolendeels verwoeste mo
numenten, die het stadsbeeld beheersehen,
n.1. het stadhuis en de abdij gerestaureerd
worden. Enkele andere monumenten zijn ge
spaard gebleven, b.v. de Oostkerk en het
militair hospitaal.
Zóo is gestreefd naar een herbouwplan,
clat met de grootst mogelijke piëteit en be
scheidenheid aansluit aan hetgeen gespaard
is gebleven of gerestaureerd zal worden en
is bewust het streven naar een moderne
stad achterwege gelaten.
Natuurlijk zal niet klakkeloos het verle
den worden geïmiteerd, terwijl ook reke
ning met het moderne verkeer zal worden
gehouden.
Naar aanleiding van gestelde vragen
deelde de heer Kroon o.a. nog mede, dat
men inzake de materialenkwestie niet. te
optimistisch moet zijn, doch ook niet te
pessimistisch.
Spr. hoopte bij het einde van de winter
periode op hontaanvoer uit Finland en
Zweden.
Wat den duur van den herbouw betreft,
zeide spr. te hopen, dat deze binnen 5 jaar
alom gereed zal zijn. Voor Middelburg
denkt hij aan drie jaar.
GEEN JAPANSCHE VERKLARING.
Naar gisterenavond te Tokio is medege
deeld, heeft de Japansche regeering beslo
ten, met betrekking tot de uitlatingen van
staatssecretaris Huil voor de commissie van
buitenlandsche aangelegenheden van het
huis van afgevaardigden der V. S. geen ver
klaring af te leggen.
Oorspronkelijk lag het, naar wij reeds eer
der meldden, wel in de bedoeling van de Ja
pansche regeering een officieel commentaar
op Hull's rede te geven*
DE DOOD OP DEN OVERWEG.
Gistermiddag, om kwart over drie werd op
den onbewaakten overweg aan het Lies
bosch te Princenhage een vrachtauto door
een trein uit de richting Roosendaal aange
reden. Een doode en twee zwaargewonden
zijn naar het Ignatius-ziekenhuis te Breda
overgebracht.
AMERIKA
Werven werken aan
reusachtige orders
De onderminister van oorlog der
Vereenigde Staten, aldus een bericht
van United Press, heeft aangekon
digd. dat in Juni van dit jaar 1.4 mil.
lioen man troepen onder de wapenen
zullen zijn, die in hoofdzaak zullen
zijn uitgerust. Volledig uitgerust en
gereed om in het veld te worden
gebracht, zouden al deze troepen dit
jaar echter nog niet zijn.
Het nieuwe vlootbouwplan der Vereenigde
Staten aldus meldt de „American Econo
mie News Service" heeft ook buiten de
staatswerven een geweldige opleving teweeg
gebracht in den bouw van oorlogsschepen.
In het afgeloopen jaar hebben particuliere
Amerikaansche werven bouwopdrachten ge
kregen voor 284 oorlogsschepen met een ge
zamenlijke tonnage van 1.454.000 ton. In
1939 staan hier tegenover slechts opdrachten
aan particuliere werven voo 14 schepen met
een totale tonnage van 65.000 ton. Deze ge
weldige stijging van het aantal opdrachten
kon tengevolge van de lange bouwtijden na
tuurlijk nog niet van invloed zijn op het aan
tal tewaterlatingen. In het afgeloopen jaar
werden 18 oorlogsschepen met een gezamen
lijke tonnage van 63.000 ton voltooid tegen
over 16 eenheden met, 33.000 ton in 1939. De
in uitvoering zijnde opdrachten van de par
ticuliere werven zijn daarbij in 1940 gestegen
van 36 oorlogsschepen met Sr»*X) ton tot
302 oorlogsbodems met ,1.633.000 ton. Ter ver
gelijking met den bouw van koopvaardij
schepen geven wij hieronder de volgende cij
fers:
Oorlogs- Koop-
schepen vaarders
op partic. werven
in 1940
in tonnen in b.r.t.
In uitvoering zijnde op
drachten eind 1939 242.00 1.123.000
Nieuwe opdrachten in '40 1.454.000 830.000
Tewaterlatingen 63.000 450.000
In uitv. zijnde opdrachten
eind 1940 1.633.000 1.509.000
Hoewel men de cijfers in tonnen, welke de
waterverplaatsing van oorlogsschepen aange
ven, niet mag vergelijken met de cijfers in
b.r.t., welk» betrekking hebben op den in
houd van handelsschepen, blijkt toch uit bo
venstaande cijfers hoe het werk der werven
zich heeft verplaatst van koopvaarders naar
oorlogsbodems. Bij den bouw van koopvaar
dijschepen is het. aantal b.r.t. der nieuwe op
drachten ten opzichte van 1939 namelijk on
veranderd gebleven, terwijl men bij den bouw
van oorlogsbodems in 1940 ten opzichte van
1939 een 22 maal zoo groote tonnage vindt.
Verder is de in aanbouw zijnde tonnage bij
de handelsschepen slechts met een derde ver
hoogd, terwijl de oorlogsschepen bijna een,
verzevenvoudiging te zien geven. Tenslotte
zijn de tewaterlatingen bij de handelssche
pen met bijna 80 toegenomen tegen 90
bij de oorlogsschepen.
GEEN AFTREDEN VAN GRAZIANI.
De in het buitenland verspreide ge
ruchten over het aftreden van Maar
schalk Graziani als opperbevelhebber
der Italiaansche strijdkrachten in Ly-
bië, worden van bevoegde Italiaan
sche zijde tegengesproken, aldus
D.N.B. uit Rome.
SNEEUW IN SPANJE.
Als gevolg van nieuwen sneeuwval in
Spanje, zijn de verbindingen met de pro
vincies Avila en Segovia en verder met Ga-
licië, Asturië, Santander en het Baskenland
weder verbroken. In de bergen ligt de sneeuw
tot twee nieter hoog. Ook het spoorwegver
keer met, het noorden is gestaakt. Vrijdag
vertrokken van het noorderstation te Madrid
geen treinen en er kwamen .evenmin trei
nen binnen. Te Valladolid is de Noord-ex
press blijen steken. De telefoonverbindingen
zijn eveneens- in, groote' mate gestoord.
Per slee naar de groentenveiling. Nu de poldervaarten in ijsbanen ver
anderd zijn, geat het transport der veld- en kasgewassen op wintersche wijze
(Foto Pax-Holland)
RENTE i
LOOPTIJD 10 JAAR.
Naar wij van bevoegde zijde ver
nemen zal zeer binnenkort een nieu
we staatsleening worden uitgegeven
tot een bedrag van 500 millioen gul
den. De rentevoet zal 4 procent be
dragen, terwijl de leening een loop
tijd zal hebben van 10 jaatr.
De obligaties dezer leening zullen
gebruikt kunnen worden voor de be
taling van aanslagen in de successie
rechten.
Het prospectus zal a.s. Maandag
verschijnen.
Niet meegedeeld is dus nog of deze lee
ning géheel vrijwillig zal zijn, dan wel of de
uitgifte zal plaats hebben met den z.g. stok
achter den deur. Vermoedelijk is-dit laatste
wel het geval, meent het Hs(b., doch ook in
dien men in vei-band met den korten looptijd
van de leening besloten mocht hebben, om
de leening uit te geven zonder dwang m
het vooi-uitzicht te stellen, dan is er toch
alle reden te verwachten, dat zoowel het pu
bliek als de institutioneele beleggers hun
plicht zullen vervullen en de voor belegging
beschikbare middelen zullen aanwenden tot
deelneming in deze leening.
Niet onaantrekkelijk.
De voorwaarden van de leening zijn van
dien aard, dat zij vei-geleken met. het rende
ment, dat men op de meeste andere prima
obligaties op grond van de tegenwoordige
beui'skoei'sen maakt, zeker niet als onaan
trekkelijk kan worden beschouwd. De erva
ring heeft geleerd, dat de belegger in het al
gemeen een groote voorliefde aan den dag
legt voor kortloopende leeningen, die ook
meestal wat den koers betreft, den grootstcn
weerstand aan den dag leggen.
Bovendien is ook deze leening voorzien van
een z.g.n. belastingclausule, waarbij zij zich
echter in zooverre onderscheidt van de 4
leening 1940 II, dat de obligaties van deze
laatste kunnen worden aangewend voor be
taling van Vermogensbelasting en Vei'dedi-
gingsbelasting I, terwijl de nieuw uit te ge
ven leening het recht geeft om met de obliga
ties Successierechten te betalen. De belas
tingclausule heeft in dc practijk eveneens
bewezen een belangi'ijke factor te zijn bij de
koersvoniiing en ook uit dit oogpunt zou de
ze leening als bijzonder aantrekkelijk moeten
woi'den beschouwd.
Het eenige bezwaar.
De eenige reden waarom het plaatsen van
de leening toch nog-wellicht met eenige moei
te gepaard zou kunnen gaan, aldus het blad,
Is deze, dat het een vrij groot bedrag is en
mogelijk zal dit dan ook de reden zijn, waar-
om vermoedelijk toch een gedwongen leening
in het vooi-uitzicht zou worden gesteld, in
dien de uitgifte niet mocht slagen. Er is
evenwel reden om aan te nemen, dat die
dwang dan alleen betrekking zal hebben op
particuliei-e inschrijvers en niet op institu
tioneele beleggers.
De opbrengst van dc leening zal dienen
tot consolidatie van vlottende schuld. Het be
drag daarvan is reeds tot het zeer aanzien
lijk peil van omstreeks f 1750 millioen geste
gen, indien men alle posten in aanmerking
neemt, dus ook de min of meer constante be-
dragen, die door de verschillende staatsinstel
lingen in dc Schatkist zijn gestort.
Ilct wil ons ook voorkomen, besluit het
Hsb.. dat 't tijdstip voor de uitgifte van deze
groote staatsleening niet ongunstig is geko
zen en dat er dan ook wel reden bestaat om
aan te nemen, dat zij een ontvangst zal heb
ben, die voor een dei-gelijke leening mag
worden verwacht, vooral indien men de
hierboven genoemde overwegingen, dat het
land de middelen di-ingend noodig heeft, tot
vex-dei-e finaiiciering van de staatshuishou
ding, wil laten wegen.
Uit dit oogpunt dient men de thans op
handen zijnde consolidatie van vlottende
schuld als een belangrijk onderdeel te zien
van de politiek tot het weder oezond maken
van de staatsfinanciën.
Een ander belangrijk onderdeel vormt de
verzwaring der belastingheffing, waarmede
reeds een begin is gémaakt. Toepassing van
deze beide klassieke methoden moet er toe
lëiden, dat het vertrouwen in het staatscre-
diet weer zal worden versterkt.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 39 uur
Nederlandsch Indië
De heer H. J. van Mook, hoofd van het
Ned. Indische departement van economische
zaken, heeft verklaard, dat de regeering van
Nederlandsch Indië niet het voornemen koes
tert een economische voorkenrsbehandeling
te verstrekken aan eenig land. De regeering
wenscht deze politiek te handhaven ten
aanzien van Japan.
Sprekende over het verloop der onderhan
delingen tusschen de Japansche delegatie
en de Ned. Indische autoriteiten, zeide de
heer van Mook, dat de besprekingen een
vriendschappelijk karakter dragen en dat er
geen reden is om aan te nemen dat hierin
wijziging zal komen. Ned. Indië, zoo voegde
hij hieraan toe, is bereid nauwere handels
betrekkingen met Japan aan te gaan. In
middels wordt vernomen, dat de Japansche
consul generaal te Batavia, Joetaka, gister
ochtend aan den heer J. E. van Hoogstraten,
hoofd van de afdeeling handelszaken aan
het departement van economische zaken, de
Japansche agenda heeft overhandigd voor
de komende besprekingen tusschen Japan
en Ned. Indië.
TWAALF DOODEN
BIJ VLIEGONGELUK
Verkeersvliegtuig in Hongarije
neergestort.
Het vei-keersvliegtuig uit den geregelden
dienst van de Hongaai-sche luchtvaai-tmaat-
schappij Malert is op het traject Boedapest
Klausenburg, vlak voor een tusschenlanding
op het vliegveld van Crosswardein Vi'ijdag-
ochtend neergestort. Behalve de uit di-ie per
sonen bestaande bemanning, zijn negen pas
sagiers om het leven gekomen. De overige'
inzittende passagiers wei-den deels ernstig
gewond.
Een gisteren uit Athene aangekomen rei-
zigei-, die tijdens zijn verblijf in Grieken
land ook te Saloniki heeft vertoefd, heeft,
naar hij verklaarde, opgemei-kt, dat zoowel
te Saloniki als te Athene de Engelschen
zeer talrijk zijn. Te Saloniki bevinden zich
reeds Engelsche gespecialiseerde troepen,
lucht- en vlootslrijdkrachten en gemecha
niseerde troepen. In de stad heeft deze rei
ziger kunnen constateeren, dat dc Italiaan
sche luchtmacht enorme schade heeft aan
gericht, in het bijzonder bij de jongste bom
bardementen op de haveninstallaties, op
de twee vliegvelden der stad en op ver
scheidene gebouwen. I)e inwonei-s van Sa
loniki zijn hevig aangegrepen door de uit
werking der Italiaansche bombardementen.
Te Athene, evenals te Saloniki, is de geest
drift van de eei-ste dagen van den oorlog
tegen Italië enorm bekoeld, want de Griek-
sche bevolking heeft, naar de reiziger ver
klaarde met steeds grooter moeilijkheden
te kampen, voox-al op het gebied der levens-
middelenvooi'ziening.
De Zwitsei-sclie corx-espondenten te Londen
berichten uitvoerig over de zorgen, die men
zich daar maakt wegens het optreden van
Duitsche stuka's in de 'Middellandsche zee.
Men beschouwt, de overplaatsing van Duit
sche luchtstrijdkrachten naar Italië als een
uiterst hatfdigen strat.ogischen maatregel,
die een nieuwe ernstige bedreiging van de
Britsche machtspositie in de Middellandsche
Zee meebi-cngt Zoo heeft de Manchester Guar
dian geschreven, dat het opduiken der
Duitsche luchtmacht op het strijdtooneel een
hijzonder enistig gevaar beteekent, waaraan
Groot Bi-ittannië met alle kracht het hoofd
moet bieden. De Londensche coi-respondent
van de Neue Zuerirher Zeitung wijst eop,
dat. het verlies der Southamton op bijzonder
indrukwekkende wijze bevestigt, hoe gc-
ï-echtvaardigd de in Engeland heerschende
ernstige opvatting van den toestand is.