NIPPER EN PELLE De schedel van Mozart Het granaatappelsap BRIEF UIT WEENRN Veel geld voor diamanten DE PERS Radioprogramma HEEFT DE SCHEDEL, DIEN MEN TE SALZBURG TOONT, AAN MO ZART BEHOORD? - OPGRAVIN GEN OP HET KERKHOF NA 150 JAAR. WEENEN. Januari 1941. Het is zeker «een gewoon feit, dat men anderhalve eeuw, nadat iemand goed en wel is hegraven, er over gaat redetwisten of een bepaalde schedel die van den betreffende is, dan wel die van een ander. Dit nu is het ge val met den schedel van den grooten componist Mozart. Zooals bekend mag worden verondersteld werd Mozart op 8 December 1791 in alle stil te met nog 15 armen en onbekenden in een gemeenschappelijk graf begraven. Tien jaar daarna werd deze rustplaats op last van de bevoegde overheid ontruimd en bij detze ge- gelegenhcid werd het gebeente van den groo ten componist met dat van anderen zonder berderen omslag op een hoop geworpen. Er verliepen zeven jaar, voordat zijn we duwe op het denkbeeld kwam, een onder zoek te laten instellen naar de laatste rust plaats van haar echtgenoot. Doch toen was men niet meer in staat om met zekerheid de plaats aan te wijzen, waar zich het ge meenschappelijke graf had bevonden. Een later ingesteld onderzoek leidde evenmin tor een bevredigend resultaat. Dit neemt niet weg, dat men op 5 December 1859 op het Sint Marcus-kerkhof een standbeeld heeft geplaatst ter herinnering aan den compo nist, dat later naar het centrale kerkhof van Wcenen is overgebracht. Desniettemin weet men nog steeds niet met zekerheid, waar Mozart begraven werd en waar de rest van zijn stoffelijk overschot is gebleven. Is het Mozarts schedel wel? In de Getreidegasse tje Salzburg, in het geboortehuis van den compo nist ingericht tot museum, dat geheel aan Mozart is gewijd wordt den bezoeker met piëteit een schedel getoond, waarvan men be weert, dat het 't schedeldak van den componist is. Deze schedel is op merkwaardige wijze in het mu seum terecht gekomen. In het jaar 1796 hield de beroemde Weensche geneesheer Dr. Franz Joseph Gall voor de eerste maal een voordracht over de schedelleer of phrenologie. Volgens deze leer nu bestaat er een ze ker verband tusschen den vorm van den menschelijken schedel en het mensclielijk karakter. Goethe, die later in persoonlijke aanraking kwam met dr. Gall, beschreef deze wetenschappelijke ontdekking als, het toppunt van vergelijkende anatomie. Door deze uitlaling van Goethe werd dr. Gall er toe gebracht, om zijn wetenschappelijk on derzoek op dit gebied voort te zetten. Na verloop van tijd beschikte hij over de eigenaardige verzameling van niet minder dan 345 schedels, waaronder die van be roemde Weensche dichters, componisten, schilders en geleerden. Zelfs den schedel van Haydn wist hij in zijn bezit te krijgen, hetgeen een waar schandaal ontketende. 266. Weer thuis! 1. ..Vaarwel! Onze hartelijke dank voer de hulp!" 2. Zoo, daar zgn we weer thuis Kijk eens, daar zijn ze alle maal in 't bad; laten we er heen gaan en ze goeden dag zeggen." 267. N'pper en Pelle worden met wantrouwen ontvangen. 1. „Hallo, jongens, daar zgn we weer! We zijn zoo juist uit Afrika teruggekeerd. Dat moet wel prettig zgn een bad te nemen, zonder dat krokodillen en slangen op je loeren". 2. „Ha! Ha! Die is goed! We geloven geen woord van Jullie rooversgeschiedenissen Jullie ilt ons zeker ook wijs maken, dat jullie in de kralen van Kannibalen of zo iets bent geweest!" FEUILLETON do*Ji Eikel ïïl. Mr. Kelso antwoordde weifelend, dat hij dit eigenlijk had behooren te dóen, maar, daar hij gehoord had dat Mr. Weston niet op bezoek gesteld was, had hij er tot nu toe nog steeds niet toe kunnen komen. Ik heb vandaag op de golflinks gehoord dat hij indertijd uit het leger verwijderd is, zét Sir John. Sindsdien schijnt hij te leven onder een aangenomen naam; als ik jou was zou ik me maar heelemaal niet met den vent inlaten. Lady Carvis keek eens naar haar dochter. Van dien man kan ik veel gelooven. zei het meisje, zoo iemand acht ik tot alles in staat. Het is meer dan schande dat hij rondom zyn terreinen overal hekken plaatst en Ik hoop. dat U hem zult vertellen, Mr. Kelso, wanneer U hem eens ziet. Niemand wordt genoodzaakt over die hekken te springen, bromde Sir John. Maar. Diana zoekt altijd overal moeilijkheden. Dat is ook het eenige vertier in dit oord, gaf Diana uitdagend ten antwoord. Zou je graag willen reizen, Diana? vroeg Mrs. Kelso. Ik zou willen leeren vliegen, maar ik mag niet. Dus zal ik thuis moeten blijven en met iedereen ruzie maken als tijdverdrijf. Dat lijkt me verspilling van energie,, merkte de dominéé op. Beter dan heelemaal geen energie, zei Diana, bij welke woorden ze beteekenisvol naar haai* stiefvader keek. Och, vind je? vroeg deze sarcastisch. Mr. Kelso, die een onaangename wending van het gesprek vreesde, begon gauw over een ander onderwerp en Diana wierp hem *en dankbare blik toe. Later, op weg naar huis. zei de oude heei tot zijn vrouw: Het is meer dan schande zooals dat meisje steeds door haar stiefvader behandeld wordt. Ze is jong en gezond en het spreekt vanzelf dat ze er behoefte aan heeft Voor de doodgravers beteekende dit wetenschappelijk onderzoek een aardig buitenkansje, want de lij ken moesten in alle stilte des nachts worden opgegraven, om den sche del te bemachtigen. Iedere schedel werd door dr. Gall zorgvuldig ge prepareerd en kreeg een vaste plaats in zijn collectie. Wat zou Mozart er van zeggen? - Op deze wijze schijnt hij ook kans te hebben gezien, om in het bezit te komen van den schedel van Mozart. Uit zijn nala tenschap ging deze reliquie over in het bezit van den bekenden Weenschen anatoom Hein rich GyrtJ. Deze vermaakte ze op zijn beurt aan de stad Salzburg En zoo kreeg 'n sche de] een eereplaats in het Mozartmuseuni te Salzburg. Het kan echter niet worden ontkend, dat in den laatsten tijd weder sterk wordt ge twijfeld aan de echtheid. Het zou nog mo gelijk zijn geweest, bepaalde punten van overeenstemming met den schedel van Mo zart vast te stellen, indien het noodlot niet had gewild, dat Mozarts weduwe het eeni ge doodenmasker, dat van den componist bestond, in duizend stukken had laten val len. Van eenigen tijd geleden in. het Weensche staatsarchief aangetroffen documenten zal men thans op het Sint Marcuskerkliof nog maals een systematisch onderzoek instellen in de hoop, de gemeenschappelijke rustplaats alsnog te vinden en op deze wijze een be vredigende oplossing te verkrijgen voor dit Mozart probleem. O dit echter tot het ge- wenschte resultaat zal leiden? (Van onzen Haagschen correspondent.) Gisteren is in de Haagsche Leen- en Voor schotbank, vroeger Bank van Leening gehee- ten, een veiling van gouden- en zilveren voorwerpen, diamanten en brillanten, welke daar verpand waren en niet tijdig ingelost. Er bleek enorme belangstolling te bestaan dit keer en de prijzen, welke vooral edel gesteenten opbrachten, waren fantastisch. Zoo bracht een paar diamanten hangertjes, met een geschatte waarde van ten hoogste f 100.niet minder dan f 720.op. Ook bij brillantringen, diamanten dasspel, den, oorbellen met diamanten en meer van dat fraais, joegen de biedende gegadigden el kaar soms wild op. Een brillanten ring, door deskundigen op den kijkdag „wel aardig'' gevonden, werd voor f50.ingezet wat in normale tijden al aan den hoogen kant zou zijn geweest maar met f 10.— tegelijk, na derhand bij f5.en tenslotte in een hard nekkige race van telkens f2.klom dit ringetje tot niet minder dan f 170.—. En nóg werd dit drie maal de normale verkoop- waax-de een koopje genoemd! Een voordeeltje voor den oorspronkelijken eigenaar-beleener, zulk een opbrengst! Want de Bank houdt alleen 10 procent \oor vei- lings- en administratiekosten af. Wanneer dus b.v. deze x-ing voor f50 beleend was, kan de vx-oegere eigenaar nog f 103 komen halen. En de dame van de bovenvermelde hanger tjes, die nu f7'20,opbrachten en waarop zij indertijd f80 ter leen had. ontvangen kan nu nog eens f648 in ontvangst nemen. Wonderlijke geruchten Ons volk, schxüjft „De Standaard'', is blijkbaar meer vatbaar voor allerlei won derlijke geruchten, dan wij ons hadden vooi'gestcld. Zoo dwaas kan een gerucht nxet zijn, of er zijn er altijd toch nog, die er geloof aanhechten. Enkele weken geleden was men onder den indruk van een fantastisch verhaal, dat de Ovei'heid en dat zou daix -Ie Duitsche bezettende macht moeten zijn, immers de eenige macht, die zulks zou kunnen eischen van alle ambtenaren toetreding tot de N. S. B. zou verlangen. Niet lang daarna kwam het verhaal, ietwat gevarieerd dus, terug in ciezen vorm, dat men schriftelijk zou moeten verklaren, hoe men tegenover de N. S. B. gezind is: vijandig, neuti-aal of welwil lend. Ook dit. gerucht hebben we als on zin beschouwd. De vorige week werd er druk gefluis terd over een z.g. „putsch" van de N. S. B met bet doel zich meester te maken van belangrijke rcgecringsfuncties. Dit verhaal is nog zotter dan de andere twee, omdat het aan de bezettende macht een houding toedicht, die tot de volstrekte onmogelijkheden moet worden gerekend. Men denke zich maar eens een oogen- blik in, wat het beteekenen zou, indien de Duitsche macht op een gegeven mor gen, zonder haar goedkeuring, op be paalde posten eens mannen aantrof, die er den avond te voren nog niet waren. We hei'halen nog eens, wat we reeds herhaaldelijk gezegd hebben: er is maar één feitelijke regeermacht in Nederland, dat is de Duitsche. Wat zij wil, gebeurt; wat ze niet wil, gebeurt niet. Als de be zetter behoefte gevoelt aan wisseling van personen bij eenigen tak van dienst, dan wordt, de ervaring leerde het reeds her haalde malen, zulks op een geruischlooze wijze tot uitvoering gebi'acht,. Daarvoor is de hulp der N.S.B. ovei'bodig. Wij "bevelen onzen lezers dus nog eens aan, aan deze soort geruchten geen aan dacht te sclieixken. Ze worden waar schijnlijk verbreid door leden der N. S. B., die er behoefte aan gevoelen zich gewich tig voor te doen en den indruk willen vestigen, dat men maar goed doet, zich zoo snel mogelijk als lid aan te melden. Al zullen het er niet velen zijn, die daar door worden bewogen tot den veiiang- den stap, bij enkelen heeft dit soort pro paganda allicht de gewenschte uitwer- king. DINSDAG 21 JANUARI 1941. Hilversum I. 415 m. Nederlandsch programma. AVRO. 8.00 Gramofoonmuziek. 8.30 Nieuwsberichten ANP. 8.45 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Orgelspel. 11.00 Wenken voc de huishouding. 11.20 Arnhemsch strijkkwartet. 12.05 AVRO-Amusementsorkest. 12.45 Nieuws- en economische berichten ANP. 1.00 Omroeporkest. ((Ja. 1.25 Declamatie). haar vleugels uit te slaan dat behoort zoo bij de jeugd. Dat is wel zoo, antwoordde Mrs. Kelso. Maar ik moet je eerlijk bekennen dat ik me toch wel een beetje ongerust over haar maak ze zit altijd vol streken. Ze moest er eens uit; een andere omgeving zou uitstekend voor haar zijn. Nu, de volgende week gaat ze naar Lon den, zei de dominéé geruststellend. Daar heeft ze allicht afleiding genoeg. Mr. Kelso was erg op Diana gesteld en hij vond het jammer dat het meisje het thuis niet prettiger had. Maar al gauw dwaalden zijn gedachten af naar den nieuwen bewoner van Crackmaed Grange. Zijn geweten begon hem een beetje te plagen en hij vroeg zich af of het toch eigenlijk niet zijn plicht was als predikant den man een bezoek te brengen. Mogelijk was hij niet zoo zwart als hg werd afgeschilderd. Ik geloof toch dat ik naar dien Weston toe moet gaan, zei hij met een zucht tegen zijn vrouw. Ik vind dat het je plicht is, lieve, ant woordde deze, Als je dat liever hebt gaan we samen, maar beter lijkt het me dat je er alleen heen gaat. 11^ geloof dat je gelijk hebt, zooals ge woonlijk, antwoordde de dominéé glimlachend. En zoo ging hij dan eenige dagen later op weg om zich van zyn taak te kwijten. Het was een zeldzaam stralende, zonnige dag in het midden van November. Mr. Kelso wandelde de oprylaan van Crackmaed Grange op over een dik bladerentapgt. In de verte, door de bijna naakte takken der boomen, zag hrj het huls liggen, dat er kaal en afstootend uitzag. Hij stelde zich voor hoe het er wel zou uitzien op een sombere, stormachtige winter dag en was blij dat hij zulk prachtig weer trof Bij de voordeur gekomen trok hij aan de bel en een hol geklingel klonk ergens in het ach terhuis. Terwijl hij stond te wachten, nam hij zijn omgeving eens wat beter op. Alles maakte een indruk van verval en op de deur was geen verf meer te bekennen. Hij kreeg geen antwoord op zijn schellen het huis scheen uitgestorven te zijn. Hij belde nog eens en toen dat ook nu weer zonder resultaat bleef, haalde hij zijn kaartje uit zijn portefeuille. Net was hij van plan het onder de deur te schuiven, toen een eigenaardig gesnuif achter zich hem zich plotseling deed om draaien. Daar stond de buldog, waarover in Tarford zulke ijzingwekkende vei'halen de ronde deden. Het dier gromde vervaarlgk en zag er verre van vredelievend uit. Mr. Kelso staarde den "hond een oogenblik aan. Hallo! zei hij toen. Je ziet er uit als een menscheneter. Waar is je baas? Zijn stem wist hij rustig te doen klinken, maar in wendig voelde hij zich verre van op zijn ge mak. De hond naderde langzaam, steeds grom mend. Mr. Kelso voelde zich belaagd, maar hg riep al zijn moed bijeen en bevelend zei hij: Vooruit, zoek je baas! Bruno bleef staan, klaarblijkelijk geïmpo neerd door het gedrag van den vreemde. Hij gromde niet langer maar blafte luid en pro- terteerend. In ieder geval vond Mr. Kelso dit heel wat minder vei'ontrustend dan dat drei gende gegrom. Er klonk een doordringend gefluit in de verte en, verlicht ademhalend, zei de bezoeker nog eens: Vooruit, zoek je baas! En moedig liep hij in de richting vanwaar het fluiten ge komen was. De hond bleef vlak naast hem en hij had een gevoel of hg door een politieagent werd opgebracht. Hij begreep dat als hg zou pro- beeren er vandoor te gaan. hij onmiddellijk kennis zou maken met een paar scherpe tan den. Ze liepen de laan af, man en hond, tot aan een kreupel bosch je. waardoox-heen een pad leidde, dat dik onder de bladeren lag. Dit volgden ze en daar, op een heuvel links, stond een man van meer dan middelmatige lengte, die vanaf zijn hooge standplaats op den vreem deling neerzag. Hij floot kort en scherp en oogenblikkelijk kwam de hond naar hem toe. Den man kwam niet de heuvel af den bezoe ker tegemoet, doch wachtte totdat deze naar boven geklauterd was. Eindelijk stond Mr. Kelso voor hem, een beetje buiten adem. Hij voelde dat hg niet erg welkom was en begon met zgn .excuses aan te bieden. Het was Uw hond, die mij hierheen bracht, zei hij. Ik had geen kans langs den gewonen weg terug te keeren. Weston keek den ander aan zonder een spier van zijn gelaat te vertrekken; hij zag er niet naar uit of hij blij was met dit bezoek. Maar Mr. Kelso deed alsof hg dit niet merkte en, hem zijn hand toestekend, zei hrj; Hoe maakt U het? Ik kwam U eens een visite maken als een vredelievend burger, maar Uw hond... Bent U de predikant vroeg Weston kortaf, terwijl hg de uitgestoken hand drukte. Die ben ik. klonk het antwoord. En U bent zeker Mr. Weston? De aangesprokene knikte. Iets dat ik voor U kan doen? vroeg hij. De woorden klonken niet erg bemoedigend, maar Mr. Kelso was niet van plan zich er door te laten intimideeren. Niets, antwoordde hij. behalve dat U Uw hond onder appèl houdt hij mocht anders eens gehakt van mij maken. Is hg bg- geval een menscheneter? Nog niet, zei Weston. Maar dat komt misschien nog. Hier. Bruno! Hij boog zich over den hond en toonde de sterke tanden van het dier. Een goed beschermer en waarschijnlijk ook een goed vriend! merkte de predikant op. Er kwam geen antwoord op deze woorden en, om maar iets te zeggen, vervolgde de be zoeker: U hebt hier een prachtig terrein: jam mer dat het al die jaren zoo verwaarloosd Is. Het is zeker Uw plan alles weer in orde te maken Zoodra het mg gelukt ls indringers bui ten mijn terrein te houden, zal ik daar mis schien toe overgaan. 2.00 Gramofoonmuziek. 2.15 Omroeporkest. 3.00 Cyclxxs „In den schijnwerper". 3.15 Cabaretprogramma. 4.15 Dansmuziek (lr.pl.). 4.45 Ensemble Bandi Balogh. 5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten ANP. 5.30 RVU: Cyclus „In vier Nederlandsche Musea op bezoek". 6.00 Gramofoonmuziek. 6.15 AVRO-Musette-ensemble en soliste. 6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek* 7.00 Vragen var. den dag (ANP). 7.15 Viole da gamba en clavecimbel. 7.30 Berichten (Engelsch). 7.45 Viola da gamba en piano. 8.00 Nieuwsberichten ANP. 8.15 Gramofoonmuziek. 8.30 Berichten (Engelsch). 8.4510.15 Derde acte /an de opera „Lohen» grin"; Sluiting. Hilversum II. 301 m. KRO. 8.00 Wij beginnen den dag. 8.30 Nieuwsberichten ANP. 8.45 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuurtje. 12.00 Berichten. 12.15 Gerard Lebon en zijn orkest. 12-45 Nieuws- en economische berichten ANP, 1.00 Gramofoonmuziek. 1.15 Gerard Lebon en zgn orkest. 1.45 Gramofoonmuziek. 2.00 Vrouwenuurtje. 3.00 Zang met pianobegeleiding. 3.10 Gramofoonmuziek. 3.20 Zang met pianobegeleiding. 3.30 Gramofoonmuziek. 4.45 Cyclus „Wij en onze tijd". 5.00 VPRO: Jeugduitzending. 5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten ANP. 5.30 Gramofoonmuziek. 6.00 KRO-Symphonie-orkest en solist. 6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek. 7.00—7.15 Vragen van den dag (ANP), sluiting Mr. Kelso keek den spreker eens aan. Was dit bedoeld als een wenk aan hem? Hij wacht te even en toen zei hij: Ik hoop dat U mg niet beschouwt als behoorende tot die cate gorie, Mr. Weston. Het is niet mijn bedoeling mijzelf aan U op te dringen. Weston keek den ander recht aan. Nee, U bedoelde ik niet, zei hg. Maar er zijn menschen die meenen het recht te hebben mijn hekken te vernielen en over mijn gronden te loopen naar hun goeddunkt. Ik weet niet of U dergelijke lieden als indringers beschouwt; ik doe dat wel en ik ben dan ook van plan daar een eind aan te maken. De dominéé dacht aan de woorden van Diana en hij trachtte voorzichtig voor haar zaak te pleiten. Zooiets is natuurlijk ergerlijk, gaf hij toe. Maar U moet niet vergeten dat jarenlang deze terreinen door iedereen zgn be treden, die daar lust in had, zonder dat iemand daar kwaad in zag. En de jacht mag toch steeds overal door, is het niet? U kunt voor eventueele schade toch altijd vergoeding eischen. Ook voor schennis van anderman's rech ten? klonk het koel. Natuurlijk kan ik vergoeding eischen voor de materiëele' schade, maar dan moet ik er eerst achter zien te komen wie die heeft veroorzaakt. U wilt daarmee toch niet zeggen dat men opzettelijk Uw hekken heeft beschadigd? vroeg de dominéé halfongeloovig. Zooiets kan ik me haast niet indenken. Misschien loopt U even mee, c\an kunt U het zelf zien, zei Weston. Mr. Kelso stemde toe en Weston keerde zich om en ging den ander voor op een smal pad. Bruno liep naast zijn baas en de dominéé had moeite het tweetal bij te houden. Nadat ze zoo een poos waren voortgegaan kwamen ze aan een open plek, waar een man bezig was niet graven. Het was de bediende. Holland, die, naar het scheen, een diepe greppel aan het maken was. Weston stond stil en naast hem de dominéé. Ziet U het? vroeg de eerste. Mr. Kelso keek in het licht van de onder gaande zon. dat hem verblindde en zag niets. Zonder plichtplegingen greep Weston den ander bij diens arm en duwde hem naar voren. Daar! wees hij. Ziet U het nu? Mr. Kelso keek neer op een massa vekoold hout en ijzerdraad. U wilt toch niet be weren dat dit een hek ls geweest? vroeg hij verbaasd. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1941 | | pagina 3