Rotterdam
bouwt!
WILLKIE
Met volle
kracht
vooruit
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Een gigantische
taak
Rusland en de
Vereenigde
Staten
NEW YORK krijgt vijf
super-straten
Verduisteren
6.10 uur
„Engeland staat
voor een afgrond'
Nieuwe offers gevraagd
in Engeland
DONDERDAG 23 JANUARI 1941. 85e Jaargang. No. 11400.
Het tijdperk van
plannen maken
is voorbij
25000 HUIZEN VERDWENEN.
10.000 WORDEN GEBOUWD.
Twee kruisende lijnen: Een har
monisch geheel en de belangen
der bewoners.
Rotterdam is klaar met het puin
ruimen, dat mag bekend worden
verondersteld en ook is de periode
van plannen maken voor den weder
opbouw achter den rug. De phase
van de uitvoering dezér plannen is
thans niet alleen bereikt, Rotter
dam zit er eigenlijk reeds midden
in. Men kan zelfs zeggen, dat de
vorderingen van de werken, welke
aan den gang zijn, bevredigend zijn.
Zoo was begin Januari ongeveer
250 meter straat gereed van den
weg, welke van den Goudschesingel
loopt naar het Beursplein, was er
150 meter klaar van de straat, wel
ke Diergaardelaan mét Binnenweg
verbinden zag. was er 800 meter
kademuur verwijderd uit de Oude,
nu gedempte Schie. Op 1 Januari ]1.
had men een twintigtal, werken on
derhanden en op dit oogenblik zijn
er een kleine 4000 man te werk ge
steld aan de uitvoering van het we
genplan.
Doch dit betreft slechts de uitvoering
van enkele technische werken. Deze phase
van uitvoering omvat veel meer.
De binnenstad is thans grootendeels ont
eigend. Hierna komen de herverkaveling en
de uitgifte der gronden. De toewijzing van
de gronden is op zichzelf een uiterst ge
compliceerd vraagstuk. Uitgesloten is, dat
alle verwoeste huizen op dezelfde plaats
weer worden opgebouwd. Van de ongeveer
25000 woningen komen er ongeyeer 10.000
terug. Immers Rotterdam wordt fraaier
herbouwd, breeder is de opzet van het
nieuwe. Ook zal het karakter van de ver
loren gegane zaken lang niet steeds passen
in het deel van de nieuwe stad waar voor-
heen de zaken gevestigd waren.
Een fraai Rotterdam.
Het algemeen belang vergt een fraaier
en doelmatiger Rotterdam volgens een tot
in details verzorgd plan, waarbij alles is
gericht op het verkrijgen van een harmo
nisch geheel De belangen van de eigenaars
der vernielde pand"»-, moeten daarmede
worden samengevoegd tot één geheel.
Men zal wellicht denken, dat het
stadsplan nu geheel gereed is geko
men. Deze gedachte is eigenlijk on
juist. De ontwerper van het plan
werkt met zijn assistenten nog on
vermoeid verder. Allerlei technische
problemen, in verband met water-
keering, spoorwegaanleg en tramver
keer, maken het noodig de details
van het plan dagelijks te herzien.
Het stratenplan.
Naarmate deze moeilijkbeden opgelost
worden, komt er meer vastheid in het stra
tenplan cn zoo groeit het. geheele stadsplan
ook architectonisch) geleidelijk verder. Men
is thans zoover met het stratenplan gevor
derd, dat het contact met de hevolkïng kan
worden gezocht, om tot. een toewijzing van
de gronden te komen. Dit is een 'werk van
enorm en omvang. Juist, omdat, men een
ieders belang zooveel mogelijk tot zijn recht
wil doen .komen zal dit zeer tijdroovend zijn.
In de afgeloopen weken werd aan enkele
honderden gegadigden reeds de gelegenheid
gegeven hun wenschen kenbaar te maken.
In totaal zullen echter 15.000 getroffen voor-
maligen eigenaren moeten worden opgeroe
pen. Het stadsplan zal worden verdeeld in
wijken en alle belanghebbenden in elk van
die wijken zullen achtereenvolgens straals
gewijze worden opgeroepen.
Een stel plattegronden van het nieuwe
verkavelingsnlan is ingericht en daarop
zullen de resultaten van de besprekingen
geregeld aaneeteekerd worden. Op deze
wijze krijgt men een voorloopige reservee-
rine van gronden. Een kaartsysteem van
de verkavelingen sluit on die plattegronden
aan en maakt het mogeliik om op een doel
matige wijze vast te leggen, wie de gegadig
den zijn, die op een bepaald gebied reflec-
teeren.
Opheffing van het embargo op
Amerikaansche vliegtuigen.
Zooals men zich herinneren zal, heeft
Amerika tijdens het Sowjet-Russi&chFin-
sche conflict een z.g. moreel embargo afge
kondigd ten aanzien van de Sowjet-Unie. Dit
had o.m. betrekking op den export van vlieg
tuigen en vliegtuigonclerdeelen.
Onderstaatssecretaris Welles beeft thans
t.ot den Sowjet-Russischen ambassadeur in
Washington, Oemansky, een schrijven ge
richt, waarin -hij hem mededeelt, dat de re
geering der Vereenigde Staten tot de mee
ning is gekomen, dat de door den President
in zijn verklaring aan de pers op 2 Decem
ber 1939 uitgesproken constateeringen niet
langer van toepassing zijn op de Unie van
Sowjet-republieken.
Van dit besluit zullen de belanghebbende
Amerikaansche fabrikanten en exporteurs in
kennis worden gesteld.
Op zijn persconferentie heeft de minister
van buitenlandsche zaken der V. S., Huil,
gisteren verklaard, dat de opheffing van het
moreele embargo op den uitvoer van vlieg
tuigen en andere artikelen naar Rusland een
poging is, om de betrekkelijk geringe moei-
moeilij'kheden in de Amerikaansch-Russiscihe
betrekkingen te overwinnen. Bij de diplo
matieke besprekingen der laatste maanden is
de kwestie van de Russische neutraliteit niet
aangeroerd.
Huil wilde niet antwoorden op de vraag,
of Rusland tegenover de opheffing- van het
embargo een tegenprestatie zou stellen en
zoo ja, welke dat zou zijn. Hij wilde ook geen
antwoord geven op de vraag, hoe men zou
doen met het stelsel der uitvoerlicènties bij
den export naar de Sovjet-Unie.
Een „diplomatiek gebaar".
De opheffing van het embargo tegen de
Sovjet-Unie wordt door Associated Press „een
min of meer diplomatiek gebaar" genoemd.
Niets wijst er op, aldus het agentschap, dat
men onmiddellijk met den uitvoer zal begin
nen. De vliegtuigenfabrieken werken voor de
Amerikaansche behoeften en voor de Engel-
sche opdrachten, zoodat er geen toestellen
voor Rusland over zijn. Ook de New-York
Sun spreekt van een „gebaar" tegenover het
Kremlin.
Geen verbetering
Britsch Rassicbe betrekkingen
De onderstaatssecretaris van het Foreign,
Office, Butler, heeft, naar Associated Press
uit Londen meldt, in het Lagerhnis medege
deeld, dat Engelands streven naar een ver
betering der betrekkingen met Sowjet-Rus-
land sedert 22 October tot stilstand zijn ge
komen. Sowjet-Rusland is niet ingegaan op
de Engelsche voorstellen en sindsdien is
niets meer vernomen.
De schadevergoedingen.
Tevens wordt nog een ander kaart
systeem ingericht. Bij de besprekin
gen, die het adviesbureau voert
met de groepen voormalige eigena
ren. worden alle. gegevens omtrent
de schadevergoeding, de verlangens
omtrent de toewijzing en verdere
bijzonderheden op een kaart vastge
legd. Dit kaartsysteem en het bo
vengenoemde verkavelingskaart-
svsteem vormen de basis voor de
werkzaamheden van het adviesbu
reau. Door deze twee kaartsystemen
tezamen te hanteeren hoopt men
door mondeling overleg met de
getroffenen tot een voor ieder bevre
digende oplossing te komen..
Naast deze encfuête zet ir. Witteveen, de
bouwmeester, zijn onderzoek voort met be
trekking tot de vraag, hoe de stad in zijn
geheel en ook de straten afzonderlijk op
de meest harmonische wijze kunnen wor
den bewoond. De heer Witteveeen zat zijn
denkbeelden bespreken met den algemeen
gemachtigde en hieruit ontstaat een voor-
loon Ure opzet. Men ziet dus twee lijnen
het geraamte dat de heer Witteveen maakt
voor de stratenindeeline en het contact, dat
bet adviesbureau heeft met de belangheb
benden. Het snreekt van zelf. dat er naar
gestreefd wordt, deze heide lijnen elkaar
spoedig t£ doen kruisen.
Indien men met de belanghebben
den tot overeenstemmine is geko
men gaat een voorstel tot toewijzing
naar het college van B. en W. Dit
college zendt het voorstel met een
advies aan den algemeen gemachtig
de voor den wederopbouw, die dan
ziin beslissing inzake de toewij
zing kan nemen.
Zij, die na het overleg met bet bureau
teleurgesteld naar buis zijn gegaan of zich
om andere redenen tekort gedaan gevoelen,
zullen, zoolang althans de algemeen ge
machtigde geen beslissing heeft genomen,
bun bezwaren aan ^cn commissie kunnen
voorleggen. Met ingang van 1 Januari 19*1
rs deze commissie ingesteld onder voorzit
terschap van ntr. J. Dutilh.
Aangezien het geruimen t'id zal vorderen.
alv<#ens het geheele stadsplan cm deze wij
ze is bestudeerd, zal men trachten zoo
snoedig mogelijk tot een beslissing inzake
■ie grond"itgifte te komen in de afzonder
lijke op zich zelf reeds volledig bestudeerde
stadswijken.
De urgente gevallen.
Naast dezen algemeen en gang va n
zaken staat de behandeling van die
gevallen, welke zoo urgent geacht
moeten worden, dat zij uit de groote
hoeveelheid vraagstukken gelicht
moeten worden en afzonderlijk zul
len worden afgedaan Hierbij moet
in het bijzonder gedacht worden aan
aangelegenbeden, waarbij bet pu
bliek in wijderen kring betrokken
is. Uiteraard loopt men bier de
kans, dat andere belangen eeniger-
rnate in het gedrang komen, doch
een ieder zal inzien, dat dit in het
belang van de algemeene zaak zal
moeten worden aanvaard.
De uitvoering van de gemeentelijke pu
blieke werken in Rotterdam zal geschieden
onder leiding van den „Diwero".
Bij de uitvoering van den wederopbouw
is men uitgegaan van het beginsel, dat dit
zooveel mogelijk door Rotterdam en doo"
de Rotterdamsche diensten tot stand moet
worden gebracht. De ..Diwero" is dan ook in
het bijzonder bedoeld als een lichaam, dat
aan Dr. Ringers gelegenheid geeft in direct
contact te treden met de uitvoerders van de
Rotterdamsche publieke werken, zoodat hij
de verantwoordelijkheid kan dragen voor
tempo en <ie uitvoering.
Een er van komt ter hoogte van
de vijfde verdieping te liggen.
De „Kölnische Zeitung" maakt melding
van plannen van Publieke Werken van
New York om vier „super-straten" aan te
leggen. De nauwe straten van de wolken-
krabberstad op Manhattan zijn hoe langer
hoe minder op het toenemende verkeer be
rekend. Men komt ergens gauwer te voet
dan per auto. De plannen voorzien in vier
groote straten voor doorgaand verkeer. Een
daarvan zal ter hoogte van de vijfde verdie
pingen en dus boven alle andere straten ko
men te liggen, zoodat'de auto's hier, zonder
dat zij dooivkruispunten worden gehinderd,
in elk gewenscht tempo vooruit kunnen ko
men.
De kosten von deze vier „super-straten"
worden op 65 millioen dollar geraamd.
De „Kölnische Zeitung" voetg aan haar be
richt toe. dat bij den aanleg dezer straten
ook militaire overwegingen een woordje
meespreken. Men kan zich nl., aldus zegt
men te New York, op zekeren dag voor de
noodzakelijkheid geplaatst, zien om in geval
van oorlog de geheele bevolking van zeven
millioen zielen van New York-City snel te
evacueeren.
naar Engeland vertrokken
Wendell Willkie is gisterochtend met den
Yankee Clipper via Lissabon naar Engeland
vertrokken. Hij wordt vergezeld door Cowles,
den uitgever van de Minneapolis Star Jour
nalen door den bankier Therne. Willkie ver
klaarde, dat zijn reis een particulier karak
ter draagt. Hij kon niet zeggen, wanneer hij
naar Amerika zal terugkeeren. Hij zeide te
hopen terstond na zijn aankomst in Londen,
Churchill, den minister van arbeid Bevin en
andere Engelsche staatslieden te ontmoeten.
EVACUATIE VAN BRITSCHE KINDEREN
GESTAAKT.
Volgens een bericht van de New York
Herald Tribune uit Londen heeft onderstaats
secretaris Shakespeare medegedeeld, dat de
evacuatie van Britsche kinderen naar Cana
da, Australië en de Ver. Staten, wegens hel
gebrek aan scheepsruimte en de gevaren dei-
zeereizen gestaakt is.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 33 uur
ITALAANSCHE STRIJDERS MOGEN
PARTIJLID WORDEN.
Alle Italiaansche strijders in dezen oorlog
zullen zich kunnen aanmelden om lid te wor
den van de fascistische partij, aldus een Ste-
fanibericht uit Rome. Dit besluit van den
Duce is door den partijsecretaris aangekon
digd.
MOORDENAAR VAN DUITSCHEN OFFI
CIER NOG NIET TERECHTGESTELD
BOEKAREST, 22 Jan. (D.N.B.) Het, in
het buitenland verspreide bericht, dat de
moordenaar van den Duitschen majoor van
den generalen staf, Doering, Dinsdagavond
standrechtelijk zou zijn doodgeschoten, is
niet juist.
Het standrechtelijke vonnis is nog niet
uitgevoerd, omdat de Roemeensche auto
riteiten van den dader nog meer over den
achtergrond van den aanslag hopen te ver
nemen.
NU HET VERKEER TE LAND STERK BEPERKT IS, wordt alles gedaan om het ver
voer op de scheepvaartroutes zoo snel moge lijk te herstellen. Alle stoomijsbrekers zijn
voor dit doel gemobiliseerd. Een dezer booten voor het Centraal Station te Amsterdam
in actie. (Pax-Holland)
Churchill
Het Britsche volk gaat de eind-
faze van den oorlog in.
Naar de Engelsche berichtendienst meldt,
heeft Winston Churchill het tweedaagsche
debat in het Lagerhuis over de Engelsche
productie en het gebruik van het menschen-
materiaal besloten met een lange rede, waar
in hij o.a. zeide, dat hij een oorlogskabinet
bestaande uit vier of vijf personen, die geen
ministersfunctie hebben, op het oogenblik
niet raadzaam acht. Met betrekking tot de
werkzaamheden van den onlangs ge vorm
den uitvoerenden raad voor den invoer
meende Churchill, dat deze Raad nog niet
tot een conclusie heeft kunnen komen over
de wijze, waarop men den invoer van Enge
land het beste kan opvoeren. Bijzonder moei
lijk noemde de premier de voorziening der
industrieën met geschikt menschenmate-
riaal. In dit verband wees hij ook op de als
gevolg van het gebrek aan scheepsruimte
moeilijk geworden militaire transporten
naar overzeesche gebieden, doch hij gaf ten
slotte als zijn meening te kennen, dat de
Britsche oorlogsmachine binnen afzienbaren
tijd op volle toeren zou draaien.
Volgens den Britschen berichtendienst
heeft 'Churchill aan het slot van zijn rede
in het lagerhuis gezegd: „Het is verre van
mij. een rooskleurig beeld van het heden en
de toekomst op te hangen. Ik geloof niet.
dat het gerechtvaardigd is. dat wij andere
dan de somberste geluiden laten hooren.
terwijl zich voor ons Rijk. ja voor de geheele
Engelsch-sprekende wereld, een afgrond
uitstrekt, ik zou het een plichtsverzuim ach
ten, wanneer ik het Huis niet deelgenoot
maakte van mijn indruk, dat ons volk de
eindfaze van den oorlog ingaat.
Na de rede van Churchill werd het Lager
huis verdaagd, zonder dat er gestemd werd.
VAN WERKNEMERS EN WERK
GEVERS. PLAN TOT RECRU-
TEERING VAN MANNEN EN
VROUWEN VOOR OORLOGSINDU
STRIE.
De Britsche minister van arbeid Bevin
heeft, volgens eens bericht van United Press
uit Londen, in het Lagerhuis de debatten
geopend met de aankondiging, dat werk
gevers zoowel als werknemers nieuwe of
fers zullen moeten brengen. De minister
verzekerde beide groepen „fair play" van
de zijde der regeering. Hij verklaarde, dat
op het oogenblik een plan in voorbereiding
is voor de oorlogsindustrie, voorzoover zij
niet reeds andere belangrijke functies te
vervullen hebben.
De tewerksteling zal vooreerst vrijwillig
zijn, maar kan in dienstplicht worden ver
anderd voor het geval de omstandigheden
dit eisehen.
Bevin maakte bekend, dat de vervaardi
ging van vliegtuigen en schepen is uitge
breid. Hij voegde hier niettemin aan toe
dat, hoewel het doel „op vrijwillige wijze
kan en zal worden bereikt", toch reeds een
toestand is ingetreden, waarin het noodig
is de arbeiders in leeftijdsgroepen voor den
dienst van de nationale industrie in te
deelen. Uitzonderingen tengevolge van rang
of sociale positie zullen niet meer kunnen
worden gemaakt.
Bevin uitte voorts de verwachting, dat
het rneerendeel der in aanmerking komen
de personen zich vrij willig ter beschikking zal
stellen. Hij zeide: „Wij zullen vele vrouwen
voor den nationalen dienst moeten oproe
pen, die onder normale omstandigheden
geen beroep behoeven uit te oefenen. Voor
al op de kantoren 7,al een groote vraa£
naar vrouwen komen om de functies dei-
mannen over te nemen. Als de vrouwen zich
voor dezen dienst beschikbaar stellen, zal
de Staat een veel grootere verantwoordelijk
heid voor de kinderen op zich moeten ne
men, dan tot dusver het geval was."
