De nieuwe Textiel-puntenwaardeering
De nieuwe regeling
voor textielproducten
1 Punt
Bewaren van beenderen
een nationaal belang
Gevaren van
automobiel-gasgeneratoren
Artikelen in 3 groepen
verdeeld
FELLE BRAND TE
LEEUWARDEN
Zaterdag 1 Februari 1941
Tweede blad
Voor tal van artikelen
meer punten noodig
Wij zijn. thans in staat ons bericht over
de puntenwaardeering van de nieuwe, he
den ingaande textieldistributie, dat wij gis
tere gaven, te completeeren.
Totdusver werden de artikelen onderschei
den in die, vervaardigd uit kunstzijde of
natuurzijde en die, vervaardigd uit wol, ka
toen, of andere grondstoffen.
Thans zijn de artikelen in drié groepen
verdeeld en wel a. die, van natuurwol of
natuurwolhoudend; b. die van kunstzijde en
natuurzijde en c. die van andere grondstof
fen, o.a. celvezel, kunstwol, katoen, linnen,
e.d.
Ook in de goederen, welke-^onder de distri
butie vallen is wijziging gebracht, doordat
thans verschillende nieuwe artikelen in de
distribute zijn opgenomen.
Ten slotte zijn tal van artikelen op een
hooger aantal punten dan tot 'dusver ge
waardeerd.
We geven thans eenige voorbeelden van
het antal punten, dat voor bepaalde artike
len moet worden ingeleverd, waarbij de pun
tenwaarde resp. geldt n. de bovengenoemde
onderscheiding.
Borstrok met mouwen (van stof, tricot
of gebreid): voor mannen resp. 14, 11 en 14
punten, voor jongens 6, 6 en 6 en voor
meisjes 6, 5 en 6.
Kousen, lang en lang (tricot) ook ge-
platteerd, voor mannen 6, 6 en 6; voor vrou
wen, jongens en meisjes 6, 4 en 4; (gebreid)
ook gcplatteerd: voor mannen 8, 8 en 8; v.
vrouwen, jongens en meisjes als boven.
Mantelpak: voor vrouwen 56, 25 en 36 en
voor meisjes 44, 18 en 26.
Onderbroek (lang en lang) voor man
nen 14, 11 en 14 en voor jongens 9, 9 en 9.
Kort: voor mannen 10, 8 en 10 en voor jon
gens 6, 6 en 6.
Overhemd met 1 losse of vaste boord (van
stof): voor mannen 24, 15 en 20 en voor
jongens 20, 11 en IS; (tricot of gebreid) voov
jongens 13, 11 en 13.
Pyama (van stof) voor mannen 45, 29 en
45; voor vrouwen 30, 24 en 30; voor jongens
en meisjes 25, 20 en 25; (tricot of gebreid)
voor jongens en meisjes alles 16.
Regenjas (van gummi, gegummeerde stof
of transparant) ongevoerd voor mannen 'en
vrouwen alles 25 en voor jongens en meis
jes alles op 18; (van stof, ook dubbeldoek)
gevoerd voor mannen 65, 50 en 65; voor
vrouwen 50, 45 en 45; voor jongens 50. 27
en 42 en voor meisjes 37, 18 en 23; regen
mantels voor vrouwen en meisjes als bo
ven voor regenjassen.
Sporthemd voor mannen en vrouwen 24,
15 en 20; voor jongens 20, 11 en 18 en voor
meisjes 10, 6 en 10.
Trui voor mannen alles 21; voor vrouwen
19, 14 en 19; voor jongens alles 14 en voor
meisjes 14, 8 en 14.
Tricotpakje (2-deelig) voor jongens alle6
40.
Borstrok zonder, of met mouwen (van
stof): voor mannen 7. 6 en 7; voor vrouwen
12, 6 en 12; voor kinderen als boven.
Broek (lange, rij-, tennis-, fiets- en
sitrandbroek) van stof: voor mannen 28. 28
en 28: voor vrouwen 18. 10 en 16, voor
jongens 14, 14 en 14 en voor meisjes 11, 7
en 10.
Costuuims 3-deelig (colbert-, jacquet-,
sport-, smoking, rok), bestaande uit jas,
broek en vest: voor mannen 80. 80 en S0;
voor jongens 50. 50 en 50.
Costuums 2-deelig (colbert ene. als boven)
bestaande uit jas en broek: voor mannen
70. 70 en 70 en voor jongens 40. 40 én 40.
Dameshemd, langer dan 90 c.m., totaal,
met ronde of vierkante hals (van stof):
20. 13 en 20.
Dameshemd, langer dan 90 c.M.t totaal,
alle andere modellen (stof, tricot of ge
breid: 12. 7 en 12.
Dameshemd, korter dan 90 c.m., totaal
(van stof), voor vrouwen 12, 6 en 12 en
voor meisjes 10, 6 en 10.
Dames'hemid, korter dan 90 c.M. totaal
(tricot of gebreid): voor vrouwen 10, 6 en
10 en voor meisjes 5. 5 en 5.
Dassen (-alle soorten): voor alles 1 punt.
Directoire, langer dan 50 c.m., totaal
(van stof): 12. 7 en 7; (tricot of gebreid)
12. 7 en 7; (geplatteerd) 11. 11 en 11.
Directoire, korter dan 50 c.M., totaal (van
stof): voor vrouwen 10. 6 en 10 en voor
meisjes 7, 4 en 6.
Hemd met mouwen (van stof, tricot of
gebreid): voor mannen 14, 11 en 14 en voor
jongens 6. 6 en 6.
Hemd zonder of met ^-mouwen: voor
mannen 7. 6 en 7 en voor jongens 6, 6 en
6.
Jasje (colbert-, jacquet-, sport- smoking-,
rok-, cachemir-. tropical-, e.d.): gevoerd,
voor mannen 42. 42 en 42; voor vrouwen
38, 38 en 38; voor jongens 26, 26 en 26 en
voor meisjes 33, 33 en 33; V?. gevoerd: voor
mannen 39. 39 en 39 en voor jongens 17, 17
en 17; ongevoerd: voor mannen 28. 17 en
25; voor vrouwen 22. 13 en 20; voor jon
gens 14. 9 en 14 en voor meisjes 21. 11 en
1fi; tricot of gebreid; voor mannen 28, 17
en 25;"voor vrouwen 33, 33 en 33; voor jon
gens 14. 9 en 14 en voor meisjes 21, 11 en
16.
Omtrent de heden ingaande nieuwe re
geling voor de distributie van textielpro
ducten kan het volgende worden medege
deeld:
De kaarten tellen elk 100 punten. Zij zijn
geldig van 1 Febr. '41 tot 1 Sept. 1941.
Deze geldigheidsperiode is wederom in
gedeeld in twee termijnen, nl. in een ter
mijn van 1 Febr. 1941 tot 1 Juli 1941 en een
termijn van 1 Juli 1941 tot 1 September '41.
In den eersten termijn worden op deze
kaarten de laatste 80 punten ter beschik
king gesteld, zoodat 20 punten overblijven
voor den tweeden termijn. Tn den eersten
termijn ongebruikt gebleven punten zijn
eveneens geldig in den tweeden termijn,.
De aan bepaalde gezinnen uitgcreikten
toeslagkaart is evenals de andere kaarten
geldig vanaf 1 Februari 1941 tot 1 Septem
ber 1941.
Op de persoonlijk? textielkaart staan 10
bons, gemerkt met hoofdletters. Deze bons
hebben geen puntenwaarde. Zij zijn be
stemd voor extra beschikbaarstelling van
gerantsoeneerde textielproducten, wanneer
hiertoe de mogelijkheid en de behoefte
aanwezig is.
De op de kaart aanwezige pun
ten moeten te beginnen bij num
mer 100 door den winkelier in t e-
ruggaande richt'ing worden
afgeknipt.'
Kleeding en benoodigdheden voor kinde
ren beneden 3 jaar kunnen slechts betrok
ken worden op stamkaart van het kind.
Voor de aflevering van bovenstaande
goederen dient een volledig ingevuld af-
leveringsbewijs door den kooper te worden
afgeteekend, terwijl de leeftijd van het
kind op het afleveringsbewijs moet worden
genoteerd.
Dit afleveringsbewijs heeft de handelaar
absoluut noodig voor zijn herbevoor-
raading.
Luiers kunnen slechts op spe
ciale punten worden afgeleverd.
Voor kinderen, die nog niet geboren zijn.
kunnen speciale punten worden verleend
op vertoon van doktersattest of'verklaring
van vroedvrouw of wijkverpleegster.
Voor textielkaarten, welke na 1 Februari
1941 worden uitgereikt geldt, dat bij af
gifte in:
In den eersten termijn zijn op de voor
persoonlijk gebruik bestemde kaarten 80
punten beschikbaar. Dit aantal is in een
enkel geval niet groot genoeg om een der
groote stukken aan te schaffen, b.v. een
winterjekker
Om hieraan tegemoet te komen is de mo
gelijkheid gegeven om in deze gevallen
punten te gebruiken van den volgenden
termijn.
Het ruilen van gekochte goederen
is mogelijk. Het spreekt vanzelf,
dat van het teruggeven van punten
geen sprake kan zijn, omdat losse
punten ongeldig zijn.
De bestaande regeling voor het afgeven
van speciale vergunningen vervalt met in
gang van 1 Februari 1941. Hiervoor komt
in de plaas een nieuwe regeling.
Speciale punten kunnen worden aange
vraagd voor:
a. Huwelijk, of eerste inrichting, beval
ling, sterfgeval.
b. Verhuizing.
c. Verwoesting door oorlogsgeweld en/of
brandschade.
d. Uitzet noodig voor bepaalde onder
wijsinrichtingen.
e. Uitzet noodig voor de intrede in een
klooster.
f. Specifieke beroeps- of ambtskleeding
(behalve vrijgestelde beroeps- en ambts-
kleeding).
g. Benoodigdheden voor hotels, café's,
restaurants, pensions, kantoren, scholen,
ziekenhuizen e.d.
h. Charitatieve instellingen, overheids
instellingen en bedrijven, welke textïelgoe-
deren niet op andere wijze kunnen betrek
ken.
i. Bijzondere gevallen, ter beoordecling
van distributiedienst, c.'q. rijksbureau.
In verhand met de nieuwe regeling voor
de afgifte van speciale punten, welke op 1
Maart 1941 in werking zal treden, zullen
in de maand Februari 1941 in het algemeen
geen speciale vergunningen worden afge
geven.
Slechts in dringende gevallen zulks ter
beoordeeling der plaatselijke distributiedien
sten zal van dit voorschrift kunnen wor
den afgeweken.
Onderstaande artikelen kunnen slechts op
speciale punten voor op punten gewaardeer
de artikelen met beperkten verkoop of op
Wehrmachtbezugschein worden afgeleverd:
1. Katoenen lakens. 2. Wollen dekens. 3.
Winterjassen en wintermantels en stof daar
voor. 4. Luiers.
Vrijgestelde textielproducten.
Vrijgesteld zijn de volgende goederen.
a. van de beschermende be-
roepskleeding:
1. Kleeding voor zandstraalblazers. 2 Klee
ding voor lasschers. 3. Kleeding voor arbei
ders in gieterijbedrijven. 4. Schachtklceding
voor mijnwerkers. 5. Asbeslkleeding. 6. Zuur-
vaste kleeding. 7. Oliejassen. 8. Waterdichte
beroepskleeding. 9. Beschermende kleeding
tegen teer en m e's t. 10. Schoorsteen-
vegcrskleeding. 11. Operatiejassen (geen dok-
tersj assen).
b. Van de lijf-, bedde- en huis
houd go ed e r e n:
1. Boorden van papier met stofovertrek. 2.
Doodskleeding (tegen overlegging van dok
tersattest). 3. Wasch-.en badliandjes. 4. Dwei
len, koeliedekens en moltondekens voor zoo
ver beide soorten maximaal 10 katoen be
vatten en verder bestaan uit afvalstoffen,
terwijl zij boven diep voorzien moeten zijn
van liet merk K. A. no. van de vergun
ning R.T.B. 5. Stofdoeken. 6. Wrijfdoeken.
8. Boenlappen. 9. Panlappen, vaatkwasten,
panschuurders en zwabbers. 10. Kleedjes voor
serveer- en andere bladen (alle soorten). 11.
Corsetten, corseletten, bustehouders, sous-
d. Van de mode-artikelen:
'les.
c. Van de hoofdbedekking:
l.Mutsen en baretten van stof. 2. Petten
van stof. 3. Hoeden (alle soorten).
d. .Van de mode-ar tik e 1 e n:
q 1<2^rue,S,,riemen' ceint"urs. 2. Bretelles.
3. Sokophouders. 4 Mouwophouders. 5. Slob
kousen (sous-pieds), (alle modellen). 6. Hand
schoenen (met uitzondering van gevoerde tri
cot, of gebreidt) 7. Oorwarmers, 8 Knie war
mers. 9. Polswarmers..
e. Van het kleinvak:
1. Jabots, ruches en dergelijke aan mode
onderhevige witgoederen. 2. Stoffen van kant
en tulle (machinaal en handwerk, eventueel
ook geborduurde kant en tulle, onafhankelijk
de breedte der stof) en daaruit vervaardigde
artikelen en kleeding, ook sluiers enz. (met
uitzondering van peignoirs, kamerjassen,
strandkleeding, kapmanteltjes, omslagdoe
ken). 3. Kanten entre-deux e.d. hoogstens 30
cm. breed. 4. Tres (alle soorten). 5. Galon (al
le soorten). 6. Passementerie (alle soorten).
7. Band, bandfluweel, lint en elastiek. 8. Ve
ters en overeenkomstige vlechtweefsels. 9.
Strikken, corsages, kunstbloemen, gamee-
ring, haarbandeaux, haarnetten e.d. 10.
Rouwartikelen, voor zoover geen kleeding.
f. Van de sanitaire artikelen:
1. Damesverband. 2. Pluksels, watten en an
dere verbandstof. 3. Bandages. 4. Elastieken
knie-, enkelkousen, e.d. 5. Sluitlakens.
g. Van p ara pl ui es, enz.:
1. Parapluies. 2. Parasols. 3. Parapluie- en
parasolfoudralcn. 4. Tuinparasols.
h. Van de handwerkartikelen:
1. Handwerken (met uitzondering van
kleeding, lijf-, bedde- en huishoudgoederen,
alles voor personen van 3 jaar en ouder).
2. Voorgeteekende en geborduurde spat-
kleeden.
e 3. Voorgeteekende en geborduurde sier-
kleeden (waarvan de teekening of het bor
duursel zich over het geheele kleed uitstrekt
en zich dus niet slechts tot de randen of hoe
ken beperkt).
4. Handgeweven tafel-, divan-, kapstok-
en sierkleeden.
5. Tapijtnaaigaren in handelsopmaak.
6 Ilandwerkgaren (b.v.) borduurgaren ke
limwol, zcphynvol ed) in handwerkopmaak
zooals strengetjes, kluwentjes, en spoeltjes
van minder dan 25 gram.
7. Angorawol in iedere opmaak.
k. Van de diverse artikelen:
1. tapijten, karpetten, matten, kleedjes, ta-
pijtstof, looperstof en cocosartikelen, klei
ner den 90x160 c.m.; 2 tafel-, divan-, kapstok
en wandkleeden en afgepaste goblins; 3
linoleum, balatum, stragula, vloerzeil en
vocaleum, cylinder of drukdock; 4 vlaggen
en vaandels (geen vlaggendoek); 4 calquecr-
linnen en schilderslinnen; 6 bockbindersslof-
foir,' 7 speelgoed; 8 artikelen voorzien van
meer dan 50% metaaldraad en de daaruit
vervaardigde klocding; 9 paramenten (aile
soorten) ook kleeding voor koorknapen, mis
gewaden e.d.; 10 theemutsen, theebeurzen e.
d 11 siérkussens en poefs: 12 bont en daar
uit vervaardigde hovenkleeding, voor zoover
liet bont daarin niet gebruikt is als voering;
13 natuurzijden en kunstzijden naai-, rijg- en
festonneergarens; 14 lampekappen, glans
cretonne: 15 pitten en petroleumbranders:
16 tasschen, beurzen, doozen. etui's. koffers
stofzuigerzakken. hangmatten, sierkussens.
kleerenhangcrs. poppenkleeding: 17 vissche-
rijartikelen (geen visschersgaren); 18 artike
len vervaardigd uit jute. sisal. hennep, ra-
meh, manilla; 19 kunstleer, leerdoek en was
doek; 20 artikelen vervaardigd uit geperst
vilt; 21 verduisteringsstof (zwarte stof voor
zien van paplaag) en daarvan voor verduis-
teringsdoeleinden vervaardigde artikelen.
Ook verduisterincsstof van afvalproducten
mits voorzien van speciaal merk van een
der rijksburcaux; 22 schoorsteenloopers, ta-
felloopcrs. antimaoassers en sierkleedjes
kleiner dan 1 vierkante meter. 23 kam-
neerartikelen met uitzondering van dekens,
tenten en rugzakken: 24 glasgordijnstoffen
en afgepaste glasgordijnen van kunstzijde
en/of celvezel; 25 plunjezakken, plastrons
(zwemklecding), ijsbockey-benoodigdheden.
tafeltennisnetten, scheenbeschermers, zonne-
kleppen, teen-, en pantalonbeschermers,
panaanvatters, velvetsponzen. kunstzijden
sponzen, sponzenzakjes van oilsilk, weekend
taschjes van stof ed., avondtaschjes. allesoor
ten regenpijpen, kook- en koksmutsen, kast
randen en schoorsteenvallen, nachtzakken,
kamerschermen, gordijnkoord, touw, rubber-
1 garen, zadeldekjes, reddingsboeien en zwem-
voor een das
of een boord
Boorden en dassei i
worden op de nieuwe
textielkaarten op één
punt gewaardeerd. Bij
het uiaken van ons toi
let zullen wij deze on
derdeden van onze klee
ding nu met extra zorg
bekijken.
(Foto Pax-Holland)
vesten; 26 pantoffels en schoenen, voor zoo
ver uit textiel vervaardigt!.
Verkoop winterjassen verboden.
De verkoop van win terpassen, winter
mantels en van stof daarvoor is in zijn
geheel verboden. Ieder echter die geen
winterjas heeft en die er een noodig heeft
kan bij de plaatselijke distributieburcaux
speciale punten krijgen. Zoodoende komen
de winterjassen bij degenen, die ze werke
lijk noodig hebben.
Dienst schaarschtemeidingen.
Er zal een dienst schaarschtemeidingen
worden ingesteld, waardoor de directeur
van het Rijksbureau voor de Distributie
van Textielproducten door den handel er
van op de hoogte wordt gesteld wanneer
schaarschte dreigt te ontstaan in een be
paald artikel, zooals ondergoed, doeken,
lakens, enz. Het Rijksbureau zal dan zorg
dragen dat het betrokken goed in stan
daardkwaliteiten wordt aangemaakt en te
gen een vasligesteldcn prijs onder de be
volking wordt gebracht.
Tweede handsch kleeding halve
puntenwaarde.
De detailhandelaren in tweedehandsch
kleeding zullen een vergunning noodig heb
ben. Tweedehandsch gedragen kleeding en
tweedehandsch gebruikte huishoudelijke
textielgoederen mogen door den kleimhan
del op de halve puntenwaarde gewaar
deerd worden.
Publieke verkoopi ngen en veilingen van
textielproducten - zijn slechts toegelaten,
wanneer een vergunning door het Rijks
bureau is verstrekt.
Voor de huisvrouw een be
langrijke taak weggelegd.
Velen in den lande zal het wellicht on
bekend zijn, dat de verwerkingsindustrie
van beenderen in Nederland een zwaren
tijd doormaakt, een zwaren tijd in dien
zin, dat de aanvoer van grondstoffen
in dit geval dus beenderen veel te wen-
schen overlaat Een natuurlijk gevolg hier
van is, dat de groote bedrijven hier te
lande, waar beenderen worden verwerkt,
zich genoodzaakt zien bun werkzaamhe
den te beperken, ja zelf bedreigd worden
met algeheele stillegging.
Nu zal men zich direct afvragen: wat
zijn' dan wel de oorzaken van dit euvel?
Deze moeten in de eerste plaats gezocht
worden in den oorlogstoestand, waardoor
de aanvoer van overzee is stilgelegd. In
normale tijden toch werden ook beende
ren uitgevoerd uit Engelsch-Inclië, Egypte,
Marokko en Zuid-Amerika. Hieraan was
nu eenmaal niets te veranderen.
Nu doet zich echter nog een andere be
dreiging voor. Een bedreiging evenwel,
welke w 1 kati worden afgewend, indien
de huisvrouwen 'hierbij medehelpen. \Vat
is nl. het geval? In dezen tijd van vleeseli-
distributie met- de daaraan gepaard gaan
de vleeschlooze dagen, komen de huis
vrouwen op de gedachte, om veel meer
dan in vredestijd het .geval was, beende
ren bij den slager te koopen en hiervan
'soep te koken. Wat gebeurt er nu met de
ze „soepbeenderen" na het gebruik, been
deren, welke voor de verwerkingsindus
trie nog zeer goed bruikbaar zijn? Ze ver
dwijnen voor het grootste gedeelte in den
vuilnisemmer. En als ze eenmaal hierin
zijn beland, zijn ze voor de beenderenin-
clustrie verloren.
Beenderen vertegenwoordigen nog een
groote waarde, welke voor onze samenle
ving van groot belang zijn, nl. lijm, gela
tine, beenzwart, technisch vet en beendeiv
meel. Vele honderden groote en kleine fa
brieken en werkplaatsen op het gebied van
de papier-, textiel- en houtbewerkingsin
dustrie, alsmede grossiers en winkeliers
betrekken op hun beurt van de verwer
kingsbedrijven deze onmisbare artikelen
voor tallooze andere doeleinden.
De Nederlandsche huisvrouw zal, door
de beenderen aan den schillebocr af te ge
ven, niet alleen de binnenlandsche indus
trie steunen en de in deze industrie werk
zame duizenden arbeiders en hun gezin
nen, doch er bovendien van overtuigd kun
nen zijn, dat zij vele onontbeerlijke levens
behoeften zal kunnen blijven betrekken.
Bovendien zij er nóg den nadruk 'op ge
legd. dat geen heëndéren uit Nederland
mogen worden uitgevoerd, zoodat deze dus
uitsluitend aan het Nederlandsche bedrijfs
leven ten goede komen.
De Leeuwarder brandweer werd gisteren
nacht gealarmeerd voor een brand, welke
was ontstaan in de wasch- en strijkinrich-
ting „de Noordster" van den heer F. Feene-
ma aan het Zuidvliet aldaar.
Aanvankelijk liet de brand zich niet ern
stig aanzien. Toen de brandweerlieden ech
ter begonnen met het verwijderen van de
turflaag tusschen het plafond van de gelqk-
vloersche verdieping bleek, dat een groote
vuurhaard bestreden moest worden. Plotse
ling sloegen de vlammen door den vloer.
Aangewakkerd door den Oostenwind, laaide
het vuur hoog op. Een dichte vonkenregen
dreef boven de verre omgeving, die door de
vlammen geheel werd verlicht. Met zes stra
len bestreed de brandweer het vuur, dat zij
na een uur hard werken geheel meester
was Het geheele pand en 'n groote voorraad
goederen, welke gereed stond, om aan de
klanten te worden bezorgd, gingen verloren.
Verzekering dekt de aanzienlijke schade.
Het A.N.P. zegt:
Het mag langzamerhand bekend worden
geacht, dat in uitlaatgas van benzinemoto
ren een wisselend percentage koolmonoxyde
voorkomt, waardoor het in auto's en gara
ges een ernstig gevaar voor leven en ge
zondheid oplevert.
Een vee] grooter gevaar is echter in het
automobielbedrijf naar voren gekomen, door
dat wegens benzincgebrek gasgeneratoren
in gebruik zijn genomen, waarin anthraciet
hout, turf en cokes met weinig lucht wor
den verbrand, zoodat in het gevormde gas
veel koolmonoxyde voorkomt.
Het koolmonoxyde is een reuk-, smaak-,
kleurloos, niet prikkelend gas. dat zijn aan
wezigheid in de lucht op geenerlei wijze
verraadt. Het is zeer vergiftig. Kleine hoe
veelheden veroorzaken reeds bewusteloos
heid. Wordt het slachtoffer niet spoedig in
zuivere lucht gebracht, dan is de dood niet
zelden het gevolg.
In uitlaatgas van benzinemotoren
zit zelden meer dan 10% koolmo
noxyde. Meestal zal het 5% niet
overschrijden. Tn generatorgas even
wel komt van 20 tot 30% en hooger
voor. Als men het groote aantal doo-
delijke gevallen door uitlaatgas
vergiftiging nagaat, is het wel drii-
delijk. dat men ten aanzien van ge
neratorgas de allergrootste voorzich
tigheid in acht dient te nemen.
Men zorge er voor, dat zich geen genera
torgas in gesloten ruimten kan verspreiden.
Koude, en verduisteringsmaatregelen zijn
vaak oorzaak, dat ventilatie-opening^i, deu
ren en ramen gesloten worden gehouden.
Dit. is al gevaarlijk ten aanzien van ge
woon uitlaatgas. Een ventilatie, die afdoen
de het vergiftigingsgevaar door generator-
gas wegneemt, zal veelal niet gemakkelijk
zijn aan te brengen. Daarom is het beste,
de generatoren, zoolang zich daaruit gassen
ontwikkelen, in de buitenlucht te plaatsen.
Ook dan nog dient men rekening te hou
den met de groote giftigheid, b.v. door te
letten op de windrichting, het niet plaatsen
van de generatoren onder een openstaand
raam van een woonruimte e.d.
Verder zorge men er voor, dat. in auto's
en cabines een behoorlijke ventilatie wordt
onderhouden en dat geen gassen uit het
carter door pedaa(openingen e.d. in den wa
gen kunnen dringen.
Zeer bijzondere arbeid, waarbij het inade
men van generatorgas onvermijdelijk is,
moet worden verricht onder bescherming
van een gasmasker, waaraan versche lucht
wordt toegevoerd, o.a. de hier te lande ver
vaardigde van der Grintenkap. Filtenmas-
kers. die een bescherming geven in lucht
met hoogstens 2 a 3% koolmonoxyde, zijn
in deze omstandigheden niet betrouwbaar.
Tn geval van vergiftiging late men den
betrokkene niet loopen of fietsen Men brengc
hem in zuivere lucht en zorge. dat hij niet
kan afkoelen. Is hij bewusteloos, let er dan
goed op. of hij nog ademhaalt en pas anders
onverwijld kunstmatige ademhaling toe.
Liefst onder toediening van zuurstof, waar
aan koolzuur is toegevoegd.
Het toedienen van melk (voor bewusteloo-
zen is dit streng verboden) moet wo-clen
ontraden.
