Het oorlogsvers
heden
van
DE DICHTER EN HET
TIJDBEELD.
Merkwaardige oorlogspoëzie on
zer hedendaagsche Nederla^d-
sche dichters.
De dichteres een kind van zijn tijd
en zoo ooit, dan wordt dat in on
zen tijd duidelijk door de vele oor
logsverzen die geschreven worden
en andere poëzie welke onder den
druk van de bewogen dagen die
wij doormaken, ontstaat. Enkele
voorbeelden daarvan laten wij in
onderstaand artikel volgen.
Den dichter wordt veelal een merkwaardig
plekje, als woon- en werkplaats toegedacht:
de Ivoren Toren. Het heet dan dat hij zich
daar, afgewend van de aarde en alle we
reldlijke beslommeringen aan de muze
wijdt en derhalve buiten het wereldbestel
staat. Zulke dichters zijn er zeker en
om ons tot het eigen land te bepalen wel
licht zouden wij daartoe Neerlands groote
poëet Roland Holst moeten rekenen.
Ook zijn daar, zij het in geringe mate. de
scheppers der zgn. arcadische poëzie, een li
terair' genre, aldus genoemd naar het Zuid-
Grieksche landschap Arcadië, waar een on
bedorven en idyllisch herdersleven zou
worden gevonden, onaangetast door de be
schaving. In die poëzie wordt dan het land
leven verheerlijkt en geïdealiseerd, meerma
len in sentimentcelen zin en gesteld tegen-
over de verdorvenheid en de onnatuur van
het stadsleven.
In tegenstelling tot dit alles mag echter
worden vastgesteld, dat velen onzer heden
daagse!^? dichters (Hoornik, Den Brabander
Van Hattum, Aafjes, Hoeksta. e:a.) in hun
poëzie wel degelijk en duidelijk kinderen
van hun tijd blijken en dat zij zich aller
minst onttrekken kunnen aan de wereld
rondom hen en wat daarin gebeurt. Vooral
de oorlog en wat daarmee verband houdt
(het nachtvliegen, de bombardementen, enz.)
keeren terug zelfs herhaaldelijk in de
poëzie der jongere dichters.
Van Hattum.
Zoo riep de Amsterdamsche dichter Van
Hattum bij het uitbreken van den oorlog
een visioen op dat gelukkig niet bewaar
heid werd van het ondergaan van Am
sterdam door ©en bombardement. Wij laten
het hieronder volgen:
VERZONKEN KLOKKEN.
En, als de stad in puin verkeert,
wat wel moet komen, nu elk een
vertrouwd zich maakt, met wat gemeen
en duivels is, en God onteert;
als dat gebeukt, en vrouw en kind
een toevlucht zoekt, en over-helt
het huis, dat al hun vreugden telt;
als kind noch vrouw die schuilplaats
vindt.
Dan rilt de tijger naast het lam,
de kreupele naast den athleet,
de stamelaar naast den profeet:
dan kruipt Gij uit, mijn Amsterdam.
Dan ziet men, wat Uw steeg verbergt,
dan staat het grachtenhuis te kijk;
geen enk'le kerk blijft ge dan rijk,
geen toren, die den hemel tergt.
Dan wordt Ge steen in Uw moeras;
geen laatre eeuw, die U hervindt
en waar verstikte 't argloos kind
welt uit den grond een giftig gas.
Waarlijk, de verschrikkingen van den
oorlog zijn hier in alle felheid aanwezig.
Hoornik
In sterker mate wellicht nog geldt, dat
voor verschillende gedichten van Ed. Hoor
nik, wiens bekende vers „Mattheus" in 1938
bekroond werd in de prijsvraag van de
„Vrije Bladen" en in. 1939 onderscheiden met
De notawisseliag tusschen
Engeland en Japan
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft te
genover de pers verklaard, dat het ministe
rie van buitenlandsche zaken op 25 Februari
een antwoordnota van Churchill heeft ont
vangen en enkele dagen geleden hierop ge
antwoord heeft. Dit antwoord kan slechts
niet toestemming van Engeland gepubliceerd
worden. Daar echter Butler den inhoud van
dit memorandum van Matsoeoka aan Eden
gedeeltelijk gepubliceerd heeft, zal Japan
zonder inbreuk te maken op het diplomatie
ke gebruik, thans hetzelfde doen. Matsoeoka
heeft niet don indruk gekregen, dat Chur
chill een antwoord verwacht heeft, doch hij
heeft gebruik gemaakt, van de gelegenheid
om de volgende punten naar voren te bren
gen:
1. In zijn memorandum aan den minister
van buitenlandsche zaken, Eden. heeft
Matsoeoka nooit het plan gekoesterd ook
slechts maar één toespeling te maken
op het feit. dat hij bereid is op te treden
als bemiddelaar tusschen oorlogvoerende
staten in Europa. Matsoeoka heeft het
niet voor mogelijk gehouden, dat eenige
passage in zijn memorandum aanlei
ding gegeven zou kunnen hebben voor
een dergelijke veronderstelling.
2. Matsoeoka verklaarde, dat Japan hij he1
vervullen van de plichten, die hij in het
dri eraogen dhed en pact op zich genomen
heeft, steeds aan den kant van zijn
bondgeriooten zal staan, evenals Japan
ook zijn verdragstrouw gedurende het
bondgenootschap met Engeland vol
doende bewezen heeft.
Het vertrek der Britsche
legatie uit Sofia
In een nota, die de Engelsche gezant te
Sofia gisterochtend heeft overhandigd
aan den Bulgaarschen minister-president,
is omtrent de motieven van Engeland tot
het verbreken der diplomatieke betrekkin
gen met Bulgarije o.m. verklaard, dat de
Engelsche regcering het niet eens is met de
verzekering van Bulgarije, dat de Duitsche
troepen in Bulgarije den vrede op den Bal
kan in stand houden. Het toetreden van
Bulgarije tot het driemogendpact zoo
wordt in de nota verder gezegd en de
opmarsch van Duitsche troepen, vormen
de voornaamste redenen voor het besluit
van Engeland. De nota geeft uitdrukking
aan de meening. dat er naar Engelsche.
opvatting geen twijfel aan bestaat, dat het
het doei:is van de Duitsche actie om het
met Gruol-Britannië. geallieerde Grieken
land te bedreigen en aan te vallen. De nota
verwijt de Bulgaarsche regeering. dat zij
de Duitsche voornemens begunstigd heeft.
Ootmoeting Goering-Aotonescu
Rijksmaarschalk Hermann Goering is
gisteren tegen 11 uur in Weenen aangeko
men. Hij begaf zich. terstond naar ,het
vliegveld Aspern, .waar om 11 uur 20 de
Eoemeensche staatsleider, generaal Anto-
nescu, met een speciaal vliegtuig uit Boe
karest landde.. Terstond na de aankomst
op het vliegveld begeleidde de rijksmaar
schalk zijn gast per auto naar het hotel
Imperial.
Des middags begon in Belvedere een be
spreking tusschen den rijksmaarschalk en
den Roemeenschen staatsleider.
De oienwe Fraosche munten
Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap exit!
Naar de Petit. Parisien meldt, zullen
krachtens een besluit, van Pétaiu op de
nieuwe Franscbe munten van 10 en 20
frank in plaals van de leuze der Fransche
revolutie „Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap" de woorden „arbeid, gezin, vader
land" gedrukt worden. Binnen 3 tot 4 maan
den zullen de munten in omloop gebracht
worden. De nieuwe vijffrankstukken zullen
reeds binnen een maand verschijnen.
Het wordt lente, zegt ook de A N.W.B. en daarom zijn de schilders
aan het werk gezet, die de verkeersborden een extra verfje moeten
geven (Foto Pax Holland)
op de Handelshoogeschool te Rotterdam het
diplomt D.H., alsmede het diploma Rus
sisch. Sinds het jaar 1921 tot 1939 was hij
bij verschillende groote firma's in vooraan
staande posities werkzaam. In 1939 wijdde
hij zich aan de studie van het recht, welke
door het uitbreken van den oorlog werd
onderbroken. In militairen dienst was hij
kapitein bij het derde depót bereden artil
lerie, vanwaar hij naar den Opbouwdienst
overging. Daar was hij tot Maart 1941
werkazam.
De heer van Ravenswaaij is gehuwd en
is den protestantschen godsdienst toegedaan.
Japansche landing bij Pakhoi
De stad bezet.
Naar eerst thans bekend wordt, zijn
verscheidene eenheden van het Japansche
expeditieleger voor China bij het aanbreken
van den dag Maandag in de nabijheid van
de stad Pakhoi in het zuidelijk deel der
provincie Kwantocng aan land gegaan. Kort
daarop hebben zij deze belangrijke Zuid-
Chineesche havenstad bezet. Reeds in den
nacht van Zondag op Maandag verschenen
verscheidene eenhedpn der Japansche vloot
'in de Golf van Tonking en zetten sterke
strijdkrachten aan land, welke terstond op
weg gingen naar Pakhoi. Deze Japansche
actie werd uitgevoerd om de leveranties
voor Tsjoengking via Pakhoi te verhinde
ren. -
den C. W. vao der Hoogtprijs van de Maat
schappij der Nederlandsche. Letterkunde te
Leiden. Hier volgt allereerst Hoorniks fel
aansprekende vers:
BOMBARDEMENT.
Toen de machines uit de wolken kwamen
liepen de kinderen den kelder in
en gingen met elkaar een spel beramen,
en speelden het, maar 't was met tegenzin.
Boven hun hoofden rinkelden <ie ramen,
maar een van hen zette een liedje in,
dat, wijl ze 't kenden, allen overnamen,
en daarmee bezig sloeg de treffer in.
Het werd heel donker, maar één stem
bleef zingen,
het werd nog donkerder, er vielen dingen
snel achtereen, want telkens klonk een plof.
Toen woei in 't mondje, dat nog zone,
•wat stof,
en dat bemoeilijkte blijkbaar het zingen,
want het klonk zachter en tenslotte dof.
Merkwaardig is ook zijn zesregelig ge
dichtje:
NACHTVLIEGER.
Zwart het heelal
Hoeve!e ruimten hebben hem bedolven?
Het escadrille, dat zijn loop besprong.
is ver.
Wie peilt zijn val?
Staat er geen vrouw te turen naar de
golven?
Waar zij het eiland droomt, verschiet
een ster.
Den Brabander.
Ten slotte laten wij van den dichter Gerard
den Brabander (die met de twee andere
reeds genoemde dichters de „Amsterdam
sche school" vormt» een vers volgen, waar
in het huidige tijdsbeeld even duidelijk
aanwezig is:
DAAR VIEL EEN STER.
De dood was nu wel zeer nabij,
het was maar drie. vier deuren ver,
daar viel en floot een zwarte ster,
een vuurvonk, en het was voorbij.
De ouders zagen zich verdwaasd
door pijn en sluimring overmand,
maar in zijn kinderledikant
zat baby-lief en zong verbaasd
en speelde mét de rose schelp
van opoe's grijze hoofd gerukt:
Zij had nog nooit een bloem geplukt
die zóó van bloei uvas overstelpt.
En zware bloei, de dood nabij,
het was maar drie, vier deuren ver,
daar viel en floot een zwarte ster.
een vuurvonk, en het was voorbij.
Uit al de^ze voorbeelden moge de invloed
van de tijdsomstandigheden op het werk
onzer hedendaagsche dichters wel duidelijk
blijken.
mr. W Michiels van Kessenich, nam
deel aan den maaltijd, welke deze week
in de .Mosa fabrieken door de Cen
trale Keuken van den Distributiedienst
was georganiseerd. Men liet zich het
bord %snert" uitstekend smaken
(Foto Het Zuiden)
DONOVAN BIJ DEN ENGELSCHEN
KONING.
De Amerikaansche kolonel Donovan, die
met een speciale opdracht in Europa ver
blijft. is naar uit Londen wordt gemeld, door
uen Koning van Engeland in audiëntie ont
vangen.
DE ZOMERTIJD IN ENGELAND.
Naar Stockholms Tidningen uit Londen
meldt, wordt in Engeland met ingang van
3 Afei de zomertijd met nog een uur ver
lengd.
Levensloop van Zaandam's
nieuwe burgemeester
De heer C. van Ravenswaaij, die. zooalg
wij gisteren meldden, is benoemd tot bur
gemeester van Zaandam, tevens regeerings-
commissaris voor die gemeente, is op 19
September 1897 te Amsterdam geboren, waar
hij ook het gymnasium bezocht, dat hij met
het diploma B. verliet. Daarna behaalde hij
De 82-jarige Harm Piel te Rouveen is het slachtoffer geworden van een roofmoord. Inwoners van het
plaatsje bespreken het gebeurde. Op den achtergrond de woning van den ouden Piel
(Foto Pax-Hollancf
De oude Sloterdijkermeerweg aan den Westelijken rand van Amster
dam, bij vele wandelaars goed bekend, gaat verdwijnen. Er worden
plannen uitgewerkt, om hem aan het verkeer te onttrekken
(Foto Pax-Holland)
De karakteristieke stoepen en stoepjes, waarom Naarden bekend is, zullen
volgens een in den gemeenteraad gedaan voorstel waarschijnlijk gesloopt worden.
De kwestie is althans in onderzoek. Of daartoe ook de typische ingang van
het raadhuis zal behooren. staat zeer te bezien (Foto Pax-Holland)
