OII l'(l n t
Leen- en pachtwet
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
's Avonds
weer op straat
7.35 uur
Vereenigde Staten
Verduisteren
öok Rusland kan
geholpen worden
Heden onderteekening
vredesverdrag
Winterhulp heeft
collectanten noodig
Laan. Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Netnummer 2240.
MAANDAG 10 MAART 1941. 85e Jaargang. No. 11439.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier"
Vanavond gaat de
verduistering in om
aangenomen
Uitzonderingstoestand voor de,
provincie Noord-Holland opge
heven.
Officieel wordt medegedeeld:
Op voordracht van den hevelhebber in den
Luftgau Holland, den luitenant-generaal Si-
burg, heeft de bevelhebber der Dnitsche
weermacht in Nederland in overeenstem
ming met den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied, Rijksminister
Seyss-Inquart, den voor de provincie Noord
holland afgekondigden uitzonderingstoestand
en daarmede tevens de in zijn bekendma
king van 27 Februari 1941 uitgevaardigde
en duurt tot morgenochtend
8 05 uur
Thailand lodocbina
Met 60 tegen 31 stemmen heeft de
Senaat Zaterdagavond de Leen- en
Pachtwet definitief aangenomen. Zij
gaat nu nogmaals naar het Huis van
Afgevaardigden, dat verschillende
door den Senaat goedgekeurde wij
zigingen en toevoegingen moet aan
nemen.
De wet bepaalt o.a., dat de Ameri-
kaansche regeering in eigen of par
ticuliere bedrijven bewapeningsma
teriaal kan laten vervaardigen om
het dan uit te leenen aan landen,
wier defensie den President „belang
rijk voor de defensie van de Ver. Sta
ten" voorkomt. Het aanwezige mate
riaal mag de president terstond tot
een waarde van 1.3 milliard dollar
aan andere mogendheden afstaan.
Ook wordt hij gemachtigd in de' ha
vens en in def abrieken der V.S. oor
iogsschepen, vliegtuigen en ander
bewapeningsmateriaal van oorlogvoe
rende landen te laten repareeren. De
president mag voorts gegevens over
de bewapening aan andere mogend
heden doorgeven.
De wet heeft een geldigheidsduur tot 1 Juli
1943, tenzij de meerderheid van het Congres
haar op een vroeger tijdstip buiten werking
6telt. Geen der bapalingen van de Leen- en
Pachtwet kan volgens een amendement, dat
aangenomen is, dusdanig uitgelegd worden,
als zou de President daarmee volmacht ge
kregen hebben konvooibescherming te ver
strekken voor de verscheping van oorlogs
materiaal naar andere mogendheden. Echter
heeft de Senaat verscheidene voorstellen ver
Worpen die konvooien principieel wilden ver
bieden. Eveneens zijn talrijke pogingen van
de oppositie mislukt om de actie van de
lAmerikaansche strijdkrachten tot het weste
lijk halfrond te beperken.
United Press meldt nog, dat het amen-
aement-Reynolds, dat Rusland niet behoo-
ren zou tot de staten, die ondersteuning
kunnen ontvangen, met 56 tegen 35 stem
men is afgewezen.
De stroomingen voor en tegen.
Naar aanleiding van het aannemen van
iïe wet tot hulpverleening aan Engeland
door den Amerikaanschen éenaat schrijft
de New Yorksche correspondent van
Stockholms Tidningcn o.a.: het behoeft
geen bewondering te wekken, waarom de
,Ver. Staten zoo aarzelend besloten hebben
van de vredes- tot de oorlogsproductie over
te gaan. Aan den eenen kant was men ge
tuige van de koortsachtige bemoeiingen
van Washington, aan den anderen kant
hebben de zakenwereld èn de Amerikaan-
sche industrie een remmenden invloed uit-
goefend. Het Amerikaansclie bedrijfsleven
houdt zich nog steeds aan het parool „Bu
siness as usual". En van dit standpunt uit
beschouwt het ook den geheelen oorlog.
Men vreest in Amerikaansche economische
kringen, dat door de politiek van Roose-
velt, als gevolg van de reorganisatie van
het Amerikaansche bedrijfsleven, zekere
gevaren voor de particuliere ondernemers
zullen ontstaan, zelfs dan, wanneer de vre
destoestand zou terugkeeren.
Deze, van financieele en industrieele
kringen uitgaande, remmende invloed is
een werkelijke machtsfactor, die belet heeft,
dat de wet inzake de hulpverleening snel
is aangenomen.
Ontruimen de Grieken
Thracië?
In militaire kringen te Sofia verwacht
men dat de Grieken op grond van een plan
dat blijkbaar reeds sedert het .uitbreken van
de Grieksch—Italiaansche vijandelijkheden
bestaat, binnenkort Thracië zullen ontrui
men, zegt U- P
De Grieksche troepen, die aan de Grieksch
Bulgaarsclie greüs staan en nooit zeer groot
in aantal waren, ook niet gedurende dezen
oorlog met Italië toen zij slechts matig wer
den versterkt, zouden zich op een door de
bergen loopende verdedigingslinie, die zich
,van Saloniki Westwaarts uitstrekt, terug
trekken.
Ook marinepersoneel
vergoeding oorlogsschade
Datum aanvrage formulieren ver
lengd.
(Van onzen Haagsehen correspondent.)
Naar wij vernemen, zal krachtens nadere
beslissing van de bevoegde instanties, voor
taan in beginsel onder „militairen te velde",
ook het marinepersoneel worden begrepen
voor de vergoeding van persoonlijke oorlogs
schade. Dit betreft schade, geleden aan per
soonlijke eigendommen, tijdens, tengevolge
van en in verband met de oorlogshandelin
gen. Op grond van de bestaande bepalingen
was tot dusver een groot aantal van deze
verzoeken door het Departement van Defen
sie later het Hoofdafwikkelingsbureau
afgewezen. Door marinemannen alleen waren
ongeveer 6000 verzoeken ingediend, waarvan
op ten hoogste een honderdtal gunstig is be
schikt.
De naderhand door Financiën ingestelde
commissie heeft tot taak alle door Defensie
afgewezen verzoeken nader te onderzoeken
en te toetsen naar de maatstaf welke ook bij
de schadevergoeding, aan de burgerbevolking
is en wordt aangelegd.
Sedert 8 Februari, toen zij haar arbeid
aanving, heeft deze commissie reeds 47.000
verzoeken om schadevergoeding van door
Defensie afgewezen oud-militairen binnen
gekregen. De beoordeeling geschiedt door
oud-officieren naar de norm dat vergoed
wordt hetgeen op het oogenblik economisch
noodzakelijk is voor den aanvrager, waar
door een ruimere toepassing mogelijk is dan
vanwege Defensie, gebonden aan verouder
de voorschriften, mogelijk was.
In verband met het groote aantal gevallen
en mede ten gerieve van de oud-marine-
mannen is de datum, waarvoor een aangif
teformulier moest worden aangevraagd, ver
lengd tot 1 April a.s. Het adres is: Schade-
Enquelecommissie voor Militairen te velde,
Javastraat 4, Den Haag.
De voorgenomen
onderwijsverbeteringen
VOORLOOPie NAAR 35 LEER-
LINGEN PER KLAS.
(Van onzen Haagschen correspondent)
De leerlingenschaal wordt, zooals men
weet, te zijner tijd verlaagd. De secretaris
generaal van het Departement van opvoe
ding, prof. dr. J. van Dam, heeft hierom- i
trent per radio onlangs nog eenige mede-1
deelingen gedaan, waarbij bleek, dat hein j
voorshands éen klassegemiddelde voor hei
L.O. van 35 leerlingen voor den geest staati j
althans bij een z.g. zesmansschool. Thans
schommelt dit tusschen 39 en 48. Vooral,
in kleinere plaatsen zijn echter grootere I
klassen soms wel tot 60 leerlingen
geen uitzondering geworden, zoodat hier
allereerst heel wat te verbeteren valt.
Het ideaal voor verdere toekomst is 30j
leerlingen per klasse, doch hiertoe zullen
zeker 13.000 nieuwe leerkrachten noodig j
zijn. Voorloopig kunnen er 2200 worden'
aangesteld voor de gelden welke vrijkomen
door de 40 procent korting op de salaris-
'i sen der kloosterlingen en blijkbaar hoopt
i prof. Van Dam aldus tot een gemiddelde
van 35 te komen. Een hoopgevend begin in
ieder geval.
I Een moeilijkheid in vele plaatsen is ook
nog, dat er niet voldoende ruimte is om het
De zitting van den Amerikaanschen Senaat
te Washington ter behandeling van de
kwestie der hnlpverleening aan Engeland.
(Foto Weltbild)
aantal klassen op korten termijn belang
rijk uit te breiden. Heel wat passen en
meten zal dan ook noodig zijn. Ook hier
zal herhaaldelijk blijken, dat na de af
braak bezuiniging sedert minister Mar-
chant de „weg terug" niet gemakkelijk is.
Toch zal het er van moeten komen en
hiertoe gaan departement, gemeente- en
schoolbesturen nu, binnen de grenzen van
het financieel en anderzins mogelijke, de
handen ineen slaan.
De Italiaansche verliezen
Nieuwe opqaven.
Het opperbevel van de Italiaansche weer
macht deelt mede:
Door de gebeurtenissen van den oorlog
vooral in Cyrenaica, was het niet mogelijk
van de afdeelingscominandanten, die te zor
gen hebben voor het opmaken en doorgeven
der verliezen, de volledige opgaven met naam
en toenaam te verkrijgen. De volgende cij
fers hebben betrekking op de verliezen in de
maand Februari en op die verliezen, die nog
niet op vroegere lijsten voorkwamen cn op
verliezen, waarvan tot en met 28 Februari
van dit iaar de voorgeschreven documenten
of officieele rapporten zijn ontvangen.
Aan het Grieksche front: gesneuveld 2386,
gewond 4841, vermist 5590. Albaneehen; ge
sneuveld 14, vermist 42.
In Oost-Afrika, Italianen: gesneuveld 127,
gewond 530, vermist 126.
In Noord-Afrika, Italianen: gesneuveld 68,
gewond 98, vermist 12230; marine: gesneu
veld 35, gewond 20, vermist 142.
Het luchtwapen: gesneuveld 37, gewond 87.
vermist 165.
De lijst der gesneuvelden zal in een extra
nummer in 't tijdschrift „Le Forze Arma-
te'! (het blad van de Italiaansche weer
macht) gepubliceerd worden. Het vaderland
brengt den roemrijken strijders en hun ge
zinnen zijn ontroerden en eeuwigen dank.
maatregelen met Ingang van Zaterdag 8
Maart 1941 te 24 uur opgeheven.
De Höhere S.S. und Polizeiführer heeft
tegelijkertijd maatregelen betreffende de
verkeersbeperkingen in de provincie Noord-
Holland eveneens opgeheven, zoodat daar
mede de oude toestand van 24 Februari 1941
weder van kracht wordt.
Heden over een week, 17 Maart is, zooals
bekend, de aanvangsdatum van de lijsten-
collecte van Winterhulp Nederland, welke
duurt tot Zaterdag 23 Maart. In dien tijd
zullen de reeds bekende figuren met de
roode bus en de lijst weer over het geheele
land in het straatbeeld verschijnen, maar
hoeveel er dit ook zullen zijn, te veel kun
nen er nimmer aan den oproep voor collec
tanten gehoor'geven. De behoefte aan col
lectanten is daarvoor te groot. Om een denk
beeld te geven van het aantal medewerkers
is het volgende voorbeeld van nut: een stad
als Amsterdam heeft minimaal 6000 collec
tanten noodig.
Daarom doet Winterhulp nogmaals een
dringend beroep op die landgenooten, die
daarvoor in aanmerking komen, om zich
aan te melden als collectant.
Japansch minister
□aar Berlijn
DAARNA NAAR ROME.
Op uitnoodiging van de Duitsche regeering
zal de Japansche minister van buitenland-
sche zaken, Matsoeoka, binnenkort een be
zoek aan Berlijn brengen. Dit bezoek heeft
ten doel de bespreking van alle kwesties,
die voortvloeien uit de samenwerking op
grond van het driemogendhedenverdrag tus
schen Duitschland, Italië en Japan. Na zijn
besprekingen te Berlijn zal Matsoeoka zich
naar Rome begeven.
Oproep van Benesj
aan Joegoslavië
Om soldaten naar Afrika te
zenden.
De gewezen president van de voormalige
Tsjechoslowaaksche republiek, Dr. Benesj,
heeft via de Engelsche radio een oproep ge
richt tot Joegoslavië om zijn eer te redden
door actief aan den strijd tegen de asmogend-
heden deel te nemen en drie of vierhonderd
duizend soldaten via Saloniki naar Afrika
te zenden, waar thans om het behoud van de
Europeesche cultuur wordt gestreden.
De Voelkische Beobachter noemt dezen op
roep een even driest als dilettantisch voor
stel om Joegoslavië als kanonnenvleesch voor
den strijd in Afrika te winnen.
FEEST IN THAILAND.
De regeering van Thailand heeft bij de
creet bepaald, dat de klokken van alle
Boeddhistische tempels en alle Christelijke
.cerken geluid zullen worden bij de onder
teekening van het vredesverdrag van Tokio
De bevolking heeft aanwijzing gekregen,
dan de vlaggen van Japan en Thailand te
hijschen. Er worden groote feestelijkheden
voorbereid.
De vredesconferentie te Tokio.
Naar van betrouwbare zijde vernomen
wordt, is gistermiddag de volledige tekst
van de instructies van Viohy voor de vre
desconferentie te Tokio ontvangen. De
Fransche delegatie heeft evenwel medege
deeld, dat zij niet in staat zal zijn, haar de
finitieve antwoord nog aan de Japansche
regeering te doen toekomen. Hedenochtend
zal de Fransche ambassadeur een bezoek
brengen aan Matsoeoka, en waarschijnlijk
zal hedenmiddag de vijfde informeele bij
eenkomst der Japansche, Fransche en Thai-
landsche delegaties worden gehouden, waar
na de drie delegaties het voorloopige vre
desverdrag parafeeren.
KOLONEL DONOVAN IN DUBLIN.
De afgezant van president Roosèvelt in
Europa, kolonel Donovan, is per vliegtuig
uit Londen in Dublin aangekomen. Hij
werd door een vertegenwoordiger van het
Iersche ministerie van buitenlandsche za
ken ontvangen. Donovan had een onder
houd van een uur met De Valera. Daarop
gebruikten beiden in gezelschap van kar
dinaal Macrory den maaltijd. Per vliegtuig
is Donovan weer naar Londen teruggekeerd
COMMISSARIS VAN POLITIE ONTSLAGEN
Volgens de Tel. is de commissaris van po
litie te Zaandam, de heer C. Roscher, uit
zijn functie ontheven.
OUDE MOORDZAAK
OPGEHELDERD
Justitie looft belooning uit.
Op Zaterdagmorgen 11 Maart 1939 is uit
een sloot, loopende langs den Middenweg van
Herbayum naar Wynaldum, het lijk opge
haald van de negentienjarige mejuffrouw T.
Hoekstra, verpleegster te Franeker. Op eeni-
gen afstand van het lijk lag de fiets van het
slachtoffer, het voorwiel in de sloot, hetgeen
aanleiding gaf tot het vermoeden, dat zij te
water was gereden en verdronken.
De Justitie stelde een uitgebreid onderzoek
in, daar verschillende omstandigheden er op
schenen te wijzen, dat factoren aanwezig wa
ren, die ingrijpen van de Justitie wettigden.
Op het stoffelijk overschot van het slachtof
fer werd sectie verricht, aldus de Tel.
Den avond te voren moet een voorbijgan
ger een woordenwisseling hebben gehoord
tusschen een man en een meisje, terwijl
eenige oogenblikken later deze man in snelle
vaart zou zijn voorbijgereden. Thans precies
twee jaren later, schijnt de Justitie aanwij
zingen te hebben gevonden, die het vermoe
den van moord wettigen. De officier van
Justitie te Leeuwarden heeft, aldus de Tel.,
heden per aanplakbiljet laten bekendmaken,
dat de Justitie f250.belooning uitlooft aan
hem of haar, die aanwijzingen kan geven
welke leiden tot aanhouding van den dader
of de daders van den moord op mejuffrouw
Hoekstra.
Bijbelonderzoek-
vereeniging opgeheven
DUITSCHERS BESCHOUWEN DIE
ALS HETZORGANISATIE.
Naar de D.Z. mededeelt is de Internatio
nale vereeniging van Bijbelonderzoek (In
lernationale Bibclforscher vereinigung)
opgeheven en het vermogen in beslag ge
nomen.
In de kassen te Zwaag (N.H.) waar de pruimeboomen In bloei staan, zijn ook korven
met bijen geplaatst, om het bestuivingsproces, dat ten deele met plumeau's geschiedt
te helpen bevorderen* (Foto Pas-Holland)
Deze vereeniging, aldus de D.Z., met haar
aangesloten mantelorganisaties bedrijven
in woord en schrift onder het mom van
wetenschappelijk onderzoek een hetze te
gen staats- en kerkelijke organisatie. Zij.on
dergraaft de volksche gedachte en de auto
riteit van de staat in anarchistischen zin.
Het laten voortbestaan van deze vereeni
ging is gevaarlijk voor de openbare orde.
