De Rijkscommissaris
spreekt te Amsterdam
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
7.40 uur
0 Vele autoriteiten aanwezig
- Verduisteren
Hitier onverwacht te
Lioz aangekomen
BERLIJN vannacht
aangevallen
Eden uit Cairo
vertrokken
De bespreking van
Weygand met Darlan
Geen bevriezing
van de prijzen
Laan. Scharren. Tel. 444 (2 lijnen). Netnummer 2240.
DONDERDAG 13 MAART 1941. 85e Jaargang. No. 11442.
Uitgave der N.V. Uitg.-Miv .Hollands Noorderkwartier"
EEN TOTENKOPFREGIMENT
DEFILEERT.
In een groote bijeenkomst, welke de kring
Noord-Holland van het „Arbeitsbereich" der
N.S.D.A.P. in Nederland gistermiddag in
heit Concertgebouw te Amsterdam had ge
organiseerd. heeft de Rijkscommissaris,
Rijksminister Sevss-Inquart een belangrijke
rede gehouden. De belangstelling voor de
ze gebeurtenis was overweldigend groot.
De heer W. Paustian, leider van den
kring Noord-Holland van het. „Arbeitsbe
reich" der N.S.D.A.P. in Nederland, heette
de aanwezigen welkom.
Naast de Duitsche autoriteiten waren aan
wezig de commissaris van de provincie
Noordholland, mr. A. J. Backer. de regee-
ringscommissaris en burgemeester van Am
sterdam, de heer E. J. Voute en de com
missaris van het N.V.V., de heer Wouden
berg. Voorts verscheidene belangrijke figu
ren uit de N.S.B. en de N.S.N.A.P., profes
soren van de Amsterdamsche Universiteit,
vertegenwoordigers van het Amsterdamsche
stadsbestuur enz.
Na de begroeting hield de Rijkscommis
saris de volgende rede:
Partiigenooten. kameraden.
Ongeveer twee weken geleden waren
Amsterdam en eenige steden in Noordhol
land het tooneel van beroeringen, die ge
richt waren tegen de openbare orde en de
veiligheid van het openbare leven. Amster
dam is weliswaar het terrein, waar niet
alleen tengevolge van de structuur der so
ciale verhoudingen van zijn bewoners, maar
ook door de samenstelling der bevolking op
zichzelve, vaak ongeregeldheden voorkwa
men, die het radicale optreden noodig
maakten van de organen voor de handha
ving der orde. zoodat dergelijke woelingen
en stakingsbewegingen niet als iets geheel
ongewoons beschouwd kunnen worden. In
het onderhavige geval hebben echter zon
der twijfel die krachten vooral weer de Jo
den, die ten slotte dezen als vernietigings-
oorlpg tegen het Duitsche volk bedoelden
strijd hebben ontketend, weer de hand in
het spel gehad en een deel van de tot dus
ver ordelijk haar werk verrichtende be
volking tot. tegenstand opgehitst en verleid.
Juist om dezen reden was het noodzakelijk
met de scherpste middelen en op de mees!
besliste wijze dezen tegenstand te breken.
Ik hoop, dat het Nederlandsche
volk uit de ervaringen der laatste
dagen geleerd heeft, hoe onverbidde
lijk de bezettingsmacht haar taak
en haar recht weet te handhaven.
Ik hoop, dat het Nederlandsche volk
zich in de toekomst niet meer zal
laten verleiden door elementen,
vreemd aan land en volk. Wij zul
len in de toekomst, wanneer dat
noodig is, nog harder zijn. Vooral
waarschuw ik er voor, de Duitsche
weermacht en de leden der weer
macht te beleedigen,
De door den-bevelhebber der weermacht
gegeven instructies zijn ondubbelzinnig en
radicaal. De Nederlandsche bevolking moet
er kennis van nemen, dat in een door oor
logshandelingen bezet gebied een staking
en evenzeer een uitsluiting in ieder geval
ontoelaatbaar, ja volkomen ondenkbaar is.
en steeds moet worden beschouwd als een
vergrijp tegen de door de bezettingsmacht
te handhaven orde. Mocht een in openbaren
dienst zijnde ambtenaar of employé in het
vervolg staken, dan vernietigt hij daarmede
zijn bestaan. Wij hebben intusschen met
verordeningen een bescherming ingesteld
tegen ongerechtvaardigd ontslag en een
recht van controle op de loonverhoudingen.
ook zondèr uitdrukkelijke klachten van den
betrokken werknemer, die het mogelijk ziil-
len maken, de gerechtvaardigde aanspraken
der arbeiders in het oog te houden en te be
veiligen, voor zoover dat onder de gegeven
omstandigheden mogelijk is. Vooral zullen
langs dezen weg de ongerechtvaardigde en
a-sociale loonvcrschillen uit den weg ge
ruimd en verhoogingen toegelaten worden,
waar de sociale behoeften der werknemers
dit eischen en waar zij volgens dc economi
sche omstandigheden mogelijk zijn. Het
strikte stakingsverbod bete.ekent derhalve
niet een belemmering der levenseischen van
den arbeider, maar vormt een maatregel,
die in het eminente belang der instandhou
ding van de orde in het bezette gebied on
der alle omstandigheden gehandhaafd zal
worden.
Op het oogenblik, waarop de Duitsche
organen voor handhaving van de orde in
grepen, stortten deze beroeringen ineen. De
als raddraaiers schuldig bevonden perso
nen zullen al naar omstandigheden door
het militaire gerechtshof tot een harde,
onvermijdelijke maar verdiende straf wor
den veroordeeld. Maar ook de kring van
hen, die volgens den aard van dit land
mede verantwoordelijk zijn voor de vor
ming der openbare meening, moet door
drastische maatregelen er aan herinnerd
v orden, dat hier door de bezettingsmacht
geëischte ordé onder alle omstandigheden
moest worden gehandhaafd en dat de be
zettingsmacht in staat is om zelfs de at
mosfeer, die ten slotte opwekt tot feitelijke
handelingen van tegenstand en deze daar
mede eigenlijk eerst mogelijk maakt, te
treffen..
De beschikking betreffende het innen der
boeten zal als gevolg hebben, dat naar
alle waarschijnijlkheid de groote kring
van hen, die met open blik de nieuwe
vormgeving der dingen tegemoet zien en
deze houding trouw gebleven zijn, slechts
bij uitzondering getroffen wordt, met uit
zonderingsgevallen kan echter rekening
gehouden worden. Deze episode in de ge
schiedenis der bezetting is afgesloten. De
voor. de bezetting als normaal geldende om
standigheden zijn weer ingetreden. De
vastbeslotenheid der bezettingsmacht om
haar standpunt te verwezenlijken, is dui
delijk.
Waar het om gaat.
Ik maak onmiddellijk van deze gelegen
heid gebruik, om voor u partijgenooten en
kameraden te treden, teneinde uiteen
te zetten, waarom het thans gaat, want de
kracht van onze bajonetten is vooral be
doeld voor den vijand van buiten. Binnen
het terrein echter, waar wij moeten be
sturen, doen wij ons vooral gelden door de
kracht der idee die wij vertegenwoordigen
en door de overtuiging die uit de verkon
diging van deze idee medegedeeld wordt.
Ik kom derhalve vooral tot u, de partij
genooten uit den Arbeitsbereich. aangezien
gij immers mijn nauwste medewerkers
moet zijn bij de verwezenlijking van de
taak, die mij de Fuehrer in dit land heeft
gegeven. Gij zijt ertoe geroepen, het Ne
derlandsche volk door uw leven een voor
beeld te geven van de nationaal-socialis-
tisc.he volksgemeenschap in het gebied der
proot-germaansche gemeenschap. Gij moet
weten, waarom het gaat, welk doel wij
moeten bereiken en hoe wij een standpunt
moeten bepalen ten aanzien van de afzon
derlijke gebeurtenissen die zich voor ons
voordoen. Ik juich het toe, dat zich in ons
midden een zoo opmerkelijk aantal Ne
derlandsche nationaal-socialisten bevindt,
die in een harden nog vaak verkeerd be
grepen strijd als pioniers medewerken aan
den opbouw van een nieuw Europa en die
deze idee en strijdgemeenschap zeker
kunnen zijn van onze onverbrekelijke ka
meraadschap. Ik spreek echter ook in het
bewustzijn, dat mij de overige Nederlan
ders. hooren.
Uit eeuwenlange droom gewekt.
Nederland is uit een eeuwenlangen droom
gewekt. De Nederlanders zien zich met dit
ontwaken tegelijk geplaatst voor het eene
probleem: Duitschland. Duitschland betee-
kent voor de Nederlanders in het algemeen
voor de Hollanders in het bijzonder,
zooals in een aan gedachten rijk geschrift
van een Hollander uiteengezet is, de eisch,
een standpunt te bepalen ten aanzien van
de dingen der wereld. Nederland merkt,
dat het niet meer naar zijn stillen tuin en
zijn rustig omheinde bosschage terugkeert.
Het begint te begrijpen, dat de tot Neder
land gerichte vraag van het lot eerst dan
een volksch Nederlandsch antwoord zal
krijgen, wanneer het tegenover Duitsch
land een waarlijk scheppende houding weet
te veroveren. De voorwaarde voor een zoo-
el actieve, dus een actie eischende
houding is, dat men een duidelijk inzicht
heeft in de grondslagen van deze actie.
Gemeenschappelijkheden en vermoede te
genstellingen uit het heden moeten haar
motiveering en ontwikkeling vinden in de
historische wording.
Wij weten, dat dit Nederlandsche volk,
dat zijn volksche substantie, evenals een
groot deel van het Duitsche volk, gevonden
heeft in de stammen der Friezen, Neder-sak-
sers cn Franken, indertijd, toen de eerste
rijksstichting in het middel-Europeesche ge
bied plaats vond, dus in het Carolingische
rijk, reeds in een gemeenschap met andere
stammen, die thans versmolten zijn tot het
Duitsche volk, was opgenomen en in de dee-
lingsverdragen, die ten slotte langs de rijks
grens geleid hebben tot het Frankrijk en
Duitschland van den modernen tijd, lag het
deel van de Nederlanden, voor zoover het
voorwerp kan zijn van mijn beschouwingen,
dus de thans bezette gebieden cn voor zoo
ver zij toen reeds aan de zee ontworsteld
waren, als germania inferior dus Neder-
Duitschland in het gebied der gemeen
schap van dit eerste rijk. Dat in die tijden
rijkslegers in de Nederlanden bestreden en
onder meer ook teruggeslagen werden vormt
geen bijzonderheid voor de Nederlanden.
Gebeurtenissen van gelijken aard hebben
zich in alle andere deelen van het rijk voor
gedaan, wanneer de dragers der macht om
dynastieke of confessioneele redenen, zich
keerden tegen de rijksidee, of wanneer de
volksche substantie van een deel van dit
rijk in het nauw werd gebracht.
De bewering zal niet worden uit
gesproken, dat de Nederlanders in
die tijden niet een bij zon deren, eigen
aard hadden, zooals die zich nu een
maal op grond van de substantie
van het ras en de harde levenserva
ringen aan de kusten der zee even
zeer ontwikkeld heeft als bij voor
beeld in de Oostelijke- en de Alpen
gouwen. Men kan echter rustig be
weren, dat omstreeks de wisseling
van de zestiende eeuw het Neder
landsche volk precies zooals de ove
rige volksstammen die toen verbon
den waren in het gemeenschappelijke
rijk, heeft beschikt over de eigen
schappen en voorwaarden om bij een
overeenkomstige verdere ontwikke
ling een element te worden van het
Duitsche volk", waartoe de in het rijk
gebleven stammen intusschen zijn
versmolten.
(Zie vervolg pag. 4 Tweede Blad).
Ned. s s. „Raotan Pandjang"
over tijd
Wellicht tot het maken van een
omweg in den Indischen Oceaan
gedwongen.
Het Nederlandsch Indische departement
van marine maakt, volgens U. P. het volgen
de bekend: „Het s.s. „Rantau Pandjang" is
over tijd. Het schip had reeds geruimen tijd
geleden in Nederlandsch Indië moeten arri-
veeren."
Men is te Batavia van meenïng, dat het
schip misschien door operaties van vijande
lijke zeestrijdkrachten in den Indischen Oce
aan tot het maken van een tijdroovenden om
weg is fgedwongen.
(De „Rantau Pandjang" is een schip van
25-12 ton. Het is in 1922 gebouwd en is eigen
dom van de Kon. Paketvaart Mij.)
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7 58 uur
DEFENSIE-UITGAVEN VAN NED.-INDIË.
Aanvullende voorstellen bij Volks
raad Ingediend.
Bij den Volksraad van Nederlandsch-Indië
zijn, volgens U. P., aanvullende voorstellen
voor uitgaven voor de verdediging ingediend.
Ter herdenking van den
schlnss".
„An-
Aardbeving op komst
Men zij gewaarschuwd I
De directeur van het Seismologisch Insti
tuut van de Harvard-Universiteit, dr. L. Leet
heeft de steden aan de Amerikaansche Oost
kust voor het gevaar van aardbevingen ge
waarschuwd, aldus U. P> Hij schrijft in een
artikel: „Er zijn aanwezingen, dat een der
Noordoostelijke metropolen, als New York,
Boston, Portland, Bridgeport of Providence,
in de komende 50 jaar door een zware aard
beving getroffen zal worden. Het is niet te
vroeg om reeds thans hiervoor te waarschu
wen, opdat men de leering, getrokken uit de
rampen van Tokio en San Francisco, ten
nutte kan maken."
Leets voorspelling berust op het feit, dat de
laatste eeuw het aantal aardbevingen gesta
dig is toegenomen, waarbij de tusschenruim-
ten tusschen de sterkere schokken steeds
kleiner worden.
VIJF BRITSCHE VLIEGTUIGEN
NEERGESCHOTEN.
Naar het D.N.B, verneemt, is in den afge-
loopen nacht een aantal Britsche vliegtuigen
boven Duitsch gebied verschenen. Zij vielen
twee steden in Noord-Duitschland en Berlijn
aan. Volgens de tot dusverre ontvangen be
richten heeft de Duitsche afweer vijf vijan
delijke vliegtuigen neergeschoten.
De Britsche aanval op Berlijn was de eerste
sedert 82 dagen.
De Fuehrer is gisteravond om on
geveer 21.00 uur onverwacht te Linz
in Oostenrijk aangekomen om deel
te nemen aan de herdenkingsplech
tigheid naar aanleiding van het feit,
dat drie jaar geleden de Oostmark
werd bevrijd.
De bevolking bereidde dén Fuehrer
een geestdriftige ontvangst.
Ter -gelegenheid van den derden verjaar
dag van de vorming van Groot-Luitschland
heeft rijksminister Dr. Goebbels een rede
gehouden. Hij vergeleek de hopelooze situ
atie, waarin Engeland zich heden bevindt,
met de in elk opzicht stabiele en veilige po
sitie van Duitschland en hij leidde uit deze
tegenstelling het onwankelbare vertrouwen
in de overwinning af, waarmede het Duit
sche volk de komende gebeurtenissen tege
moet ziet.
Voor de eerste maal in onze gescheidenis
verklaarde de minister, staan alle Duitschers
aangetreden om voor het Duitsche volk thans
definitief de plaats onder de zon te bevech
ten, die de wereldplutocratie het tot dusver
heeft ontzegd. Terwijl de wereld nog steeds
haar hoop stelt op strijd en broedertwist in
Duitschland, wordt in werkelijkheid het
Duitsche volk in al zijn stammen in dezen
strijd tot een onverbreekbare eenheid aan
eengesmeed.
Dr. Goebbels betoogde voorts, hoe deze
oorlog de beslisende strijd is tusschen twee
vijandelijke werelden, hoe het socialisme der
jonge volken de plutocratie van een oude
verroeste wereld terneerwerpt. In dezen
„klassenstrijd tusschen rijke en arme na
ties" heeft Churchill het pleit reeds verloren
Duitschland is op het gebied der levensmid
delenvoorzieningen en op economisch ge
bied gedekt. De beste weermacht ter we
reld staat gereed om het bevel van den
Fuehrer op te volgen. IJdele dreigementen
en gezwets van den vijand kunnen Duitsch
land geen angst aanjagen. In vastberaden
stemming wacht het Duitsche volk op de
bevelen van den Fuehrer. In vast vertrou
wen op hem, die den goeden weg wijst, gaat
het de beslissing tegemoet.
De eerste spinazie van de West-Frlesche
kassen is ter markt gebracht. Rappe han
den snijden nu de jonge groente, welke ia
kisten naar de veilingen wordt gezonden.
(Foto Pax-Holland)
Na een laatste bespreking met
Britsche bevelhebbers.
De Engelsche minister van bui-
telandsche zaken, Anthony Eden, is
Dinsdagmorgen uit Egypte vertrok
ken.
De Londensche nieuwsdienst had tevoren
uit Cairo gemeld, dat Eden en de cthei van
den generalen staf, Dill, hun besprekingen
m$t de chefs van de drie afdeelingen der
weermacht, generaal Wavell, admiraal Cun-
ningham, en luchtmaarschalk Longmore, nog
hadden voortgezet.
Zooals gemeld, is generaal Weygand
weer in Fransch Marokko aangekomen. In
een bespreking gaf de algemeene gedele
geerde der provincies uitdrukking aan de
volkomen en onvoorwaardelijke loyaliteit
van Algiers en geheel Fransch Afrika je
gens den persoon van maarschalk Pétain.
Omtrent de zitting is de volgende offi-
cieele nota uitgegeven:
In zijn besprekingen met Admiraal Dar
lan, generaal Huntziger, admiraal Platon
en generaal Bergeret heeft generaal Wey
gand een uiteenzetting gegeven betreffen
de de volstrekte solidariteit, die het Fran-
sche imperium verbindt met het moeder
land en gaf hij de verzekering, dat de in
tegriteit van het imperium door eigen
lcracbt, tegen alle vijanden zou worden
verdedigd. De eenheid van het koloniale
rijk en het moederland zal verder- zoo
ais reeds gemeld door de benoeming
van hooge Mohammedaansche persoonlijk
heden in den Franschen natiofialen raad
bekrachtigd worden.
Bullitt over de voedselvoorzie
ning van Frankrijk.
De vroegere Amerikaansche ambassa
deur te Parijs, Bullitt, heeft zich voorstan
der verklaard van het leveren van belang
rijke goederen aan Frankrijk door de Ver-
eenigde Staten. Hij noemde het „besliste
onzin", wanneer Engeland Amerikaansche
leveranties zou verbieden. Het Amerikaan
sche Roode Kruis moet de verzending van
geneesmiddelen, melk en andere belang
rijke artikelen naar het onbezette Frank
rijk op grootere schaal voortzetten. De
Vereenigde Staten, aldus Bullitt, moeten
verder bijdragen tot de dekking van de
Fransche behoefte aan tarwe. Bij aankoop
daarvan kan gebruik gemaakt worden van
het geblokkeerde Fransche tegoed. Bullitt
verklaarde voort op het standpunt te staan,
dat leveranties aan het bezette Frankrijk
niet gewenscht zijn Op de vraag, of de
regeering van Vichy onder controle van
i Berlijn staat, antwoordde Bullitt: „Neen".
(Van onzen Haagschen correspondent)
Naar wij vernemen wordt bij de Prijzenbe-
heersching als grondslag genomen, dat de
winst of de winstmarge dezelfde mag blij
ven als vóór 10 Mei. Blijkt echter de marge
van b.v. eën fabriek nog zoo ruim tc zijn, dat
zij de hoogere kosten zelf kan dragen, dan
wordt voor prijsverhooging geen toestem
ming gegeven. Anderzijds beoogt de Prij-
zencommissaris dus niet een bevriezing van
de prijzen. Een nauwkeurig onderzoek voor
de samenstellende factoren van den ver-
vangenden prijs is dus telkens noodig.
Spoedig zijn nu prijsregelingen te wachten
voor de taxitarieven, voor het vrachtauto-
vervoer, voor visch en voor nieuwe surroga
ten. Zeer belangrijk is natuurlijk de prijs
bepaling voor allerlei nieuwe producten,
waarbij met name gedacht wordt aan tex-
tielgoederen van vervangende weefsels.
Angst voor intlatie in
Amerika
Publiek kan de enorme bewape-
ningskosten niet opbrengen.
De republikeinsche senator Taft, bekend
economisch expert, heeft in een rede uiting*
gegeven aan de vrees, dat de financiering
der enorme wapeningsuitgaven de Ver
eenigde Staten blootstellen aan het gevaar
van inflatie. De schatkist, aldus Taft,
schijnt voornemens te zijn. gedurende 15
maanden een federale leening van een
milliard dollar per maand uit te geven.
Bij het publiek kan echter nauwelijks meer
dan drie milliard geplaatst worden, de rest
moet dus van de banken komen. Daar
mede begint de inflatie, wanneer 'geen
economische reglementeeringen worden
uitgevaardigd.
Rpglementeeringen zouden we.er een vorm
van autoritair regime zijn. Er schijnen in
Washington velen te zijn, die een dergelij-
ken regeoringsvorm wenschen.
Donald Montgomery, financieel expert
van het ministerie van landbouw, heeft in
een openbare rede de vrees uitgesproken,
dat de verbruiksgoederen in de Vereenigde
Staten gerantsoeneerd zouden moeten wor-
den.indien de productie niet aanzienlijk zou
toenemen en toezicht op de prijzen zou wor
den ingesteld. Levensmiddelenprijzen heb
ben de eigenschap zeer snel te stijgen, al
dus Montgomery, en wanneer de groothan-
delsprijzen de hoogte ingaan, is het onmo
gelijk een stijging der kleinhandelsprijzen
tegen te houden.