oego-Slavië
land van de
veeteelt
Aardappzlvraagstuk in
DEN HAAG
Met de stamkaart
geknoeid
Ring om Tobroek
nauwer aangehaald
De boschbranden
in AMERIKA
Klimaat zeer gunstig, groot gTas-
Iandoppervlak.
SE BOEREN MOETEN NOG
EEN EN ANDER LEEREN
(V.P.B.) Duitscliland is te allen tijde de
beste handelspartner van Joegoslavië ge
weest. In 1939 nam het 45 pet. van den uit
voer op en dekte het 54 pet. van den invoer.
Italië speelde, hoewel het veel dichterbij lag.
een. veel minder aanzienlijke rol: het nam
slechts 11 pet. van den uitvoer af en dekte
1*2 pet. van den invoer.
Joegoslavië beschikte aan de Adriatische
zee over een aantal in- en uitvoerhavens.
waarvan de grootste in Kroatië liggen.
Hiertoe behooren van het Noorden naar het
Zuiden: Soesak. Bakar. Scnj. Sibenik. Split.
Metkovitsj. Dubrovnik 1 en 2 (Gruz), als
mede de haai van Ivolor en Bar. Soesak is
met het achterland verhonden door nor-
maalspoor (men zal zich herinneren, dat de
meeste spoorwegen in Joegoslavië over
smalspoor loopen), Hier zetelen verschillen
de groote scheepvaart-maatschappijen. Het
speelt een groote rol in den in- en uitvoer
handel. Over Soesak worden o.m. ingevoerd
fosfaat, kolen, pvriet, enz., het voornaamste
uitvoerartikel is hout. De haven van Snlit is
van belang zoowel voor het uitgebreide lo
cale verkeer en vooral voor den uitvoer van
cement, bauxiet, hout. gips. graan, enz.
HET LAND VAN DE VEETEELT.
Bijna geen enkel land in het Zuid
oosten van Europa is zoo geschikt
vöor veeteelt, als Joegoslavië. Drie
vierden van de gchegle oppervlakte
worden ingenomen door gebergten
en rotsgrond. Volgens de statistiek
van 1939 van het ministerie van
landbouw waren er over het geheele
land verspreid 4.3 millioen H.A.
weidegrond, voor het grootste deel
bergweiden en almen, alsmede 1.9
millioen H.A. grasland, te zameir
dus ongeveer 1/3 van het landbouw-
oppervlak. Het klimaat is zeer gun
stig voor de veefokkerij.
De boer is echter zeer achterlijk en de
stalling van het vee is ontoereikend en on
hygiënisch.
De handel was voornamelijk op Enge
land, Xoord-Amerika en Frankrijk gericht.
Duitschland betaalde echter over het alge
meen betere prijzen voor het vee, Dat de
boer wel in staat is, meer uit de veefokkerij
le halen, bewijst een statistiek over den
vooruitgang van de veestapel over de jaren
1925—39. De toename bedroeg bij de runde
ren 12.1 bij de varkens 25 bij de
schapen 28.4 bij de geiten 3 bij de
hoenders 38.4 en bij de bijen 12.9 De
veestapel telde (in duizendtallen): runde
ren 4225. paarden 1274. ezels en muildieren
143. varkens 3504. schapen 10.154, geiten
1S66, hoenders 22.450. bijenvolken 793.
De uitvoerwaarde van den veestapel be
droeg tot op heden 46.1 pet. van de geëx
porteerde landbouwvoorthrengselen of 2S.4
pet. van den totalen Joegoslavischen uit
voer.
HET AANDEEL VAN KROATIS.
Kroatië met zijn 3.S millioen in
woners. is voornamelijk een boeren
land. Het levert het»grootste deel
van den totalen uitvoer van agrari
sche producten. Meer dan de helft
der uitgevoerde runderen is afkom
stig uit Kroatië. Ook worden veel
varkens uitsevoerd. hoewel men
het cijfer van voor den wereld
oorlog (gemiddeld 150.000 a 200.000)
niet meer heeft weten te bereiken.
Tegenwoordig worden veel oliehou
dende zaden en vrurhtcn (soja-
boonen, raapzaad, ricinuse enz.)
verbouwd. Ook in don hout uitvoer
speelt Kroatië de grootste rol.
Erts en metalen levert het land eveneens
op. Langs de kust van Dalmatië ligt veel
bauxiet; de laats,te jaren voerde Joegoslavië
daarvan tusschen de 300.000 en 400.000 ton
uit. Petroleum komt in Kroatië, zij het dan
in geringe mate. voor. Ï.Tzererts en kolen
vind» men er eveneens, doch de exploitatie
.steekt nog in de kinderschoenen. Ook de
overige takken van industrie zijn in Kroatië
in rijke mate vertegenwoordigd. De voor
naamste plaatsen, waar deze beoefend wor
den. zijn Agram en de steden aan de kust
van Dalmatio.
Op één na de grootste 6fad. tevens de
tweede hoofdstad van Joegoslavië, is
Agram (Zagreb). Deze stad telt thans on
geveer 250.000 inwoners: kort na rlmi we
reldoorlog waren het er slechts 110.000. Het
is een voornaam knooppunt van spoorwe
gen.
Op het gebiéd van den handel neemt
Zaerch een voorname plaats in. De textiel'
industrie van Joegoslavië is sterk vertegen
woordigd in Slowenië. F.r zijn b.v. 50 groo-
tere en kleinere textielfabrieken, waarin
20.000 arbeiders werken. Verder is er veel
leder, hout- en bergbouwindustrie.
Als niet ieder meewerkt zon
algemeene distributie het ge*
volg kunnen zijn.
(Van onzen Haagsehen correspondent)
Sedert eenige weken worstelt Den Haag
met het aardappel-vraagstuk. Een maand
geleden was er voor iedereen nog genoeg,
doch sedertdien zijn de wintervoorraden,
zoowel bij den handel als bij particulieren
vrijwel opgeraakt, en hier hebben maar
zeer geringe aanvoeren tegenover gestaan.
Met het gevolg dat de groentenhandelaren
eerst begonnen zijn hun klanten te rantsoe
neeren wie 3 kg. bestelde, kreeg er 2
b.v. en dat er nu vele winkels zijn die
niets meer hebben, 's Morgens vroeg staan
xooral in de volksbuurten de menschcn bij
tientallen voor de nog gesloten winkels, in
de hoop een maaltje piepers op den kop te
kunnen tikken. Het gebeurt n.1. nog al
eens, dat er in den loop van den ochtend
wat aardappels aankomen en dan zoo
spoedig mogelijk verdeeld worden over de
handelaren, die het meest krap zitten. Tot
ernstige relletjes is het nog niet gekomen,
ook nieti n Rotterdam en Delft, waar men
door vervoersmocilijkheden eveneens vrij
wel zonder aardappelen zit, maar het
spreekt wel van zelf dat de bevoegde auto
riteiten al het mogelijke doen om deze moei
lijkheden zoo snel en afdoende mogelijk op
te lossen.
Er zal'b.v. ook een onderzoek worden in
gesteld, of wellicht een deel van de voor
Den Haag bestemde aardappelen op ham
ster- en smokkelwccen terecht zijn geko
men. aangezien reeds de vorige week Je
normale hoeveelheid aan Den Haag gele
verd is, nl. 1500 t., overeenkomende met 3
kg. per week per hoofd der bevolking, het
geen toch zeker voldoende geacht mag
worden
Als laatste middel, in geval van
voortdurende moeilijkheden, heeft
men altijd nog een algemeene aard-
anpeldïstributie achter de hand,
doch onze voedseldictator heeft
verleden week nog verklaard, dat
men het liefst, een volksvoedsel als
de aardappel vrij zou laten.
Maar dan moet ook iedereen, handel en
publiek, medewerken om een rationcele
verdeeling. blijvend mogelijk te doen zijn.
Blijkt nu ook verder hieraan wat te hape
ren, dan zou toch nog aardnppeldistributie
moeten worden ingevoerd. Wij mcenen te
weten, dat alles gereed ligt om eventueel
op korten termijn hiertoe te kunnen over
gaan.
ROOSEVELT ZAL CANADA BEZOEKEN.
De Canadeesche minister-president, Mac-
kenzie King, heeft, naar uit Ottawa gemeld
wordt, medegedeeld, dat Rooscvelt hot voor
nemen heeft om tusschen 10 en 15 Mei een
bezoek te brengen aan Canada. Roosevelt
kon den juisten datum van zijn aankomst
nog niet opgeven, hij zal echter arriveeren
op een tijdstip, dat. het Canadeesche parle
ment nog ir» zitting hijeen is De Canadee
sche minister v. marine. MncDonald. heeft,
naar uit Montreal wordt gemold, verklaard,
dat. Canada 45 pet., van zijn nationale inko
men moet besteden aan het bestrijden van
de kosten van den oorlog. I-Iij gaf voorts uit
drukking aan de meening, dat het empire de
overwinning zal betalen. De weg daarheen
zal echter harder zijn dan oo" d« geschie
denis van liet enmi--
Chauffeur had kolen noodiq!
Op 15 Januari van dit jaar stapte de 25-
jarige chauffeur S. L. B. uit Amersfoort,
waar hij zich sinds kort gevestigd had, het
distributiekantoor binnen daar ter plaatse,
overhandigde zijn stamkaart en verzocht
den ambtenaar aan het loket hem een brand
stoffendistributiekaart te verstrekken. Op
een vraag van den ambtenaar, waarom hij
niet om een dergelijke kaart was gekomen
toendaarvoor de tijd was, antwoordde de
'chauffeur dat hij toon geen kaart noodig
had, omdat hij nog bij zijn moeder in woon
de. „Doch nu," zoo vertelde hij verder „ga
ik op mezelf wonen en moet dus brandstof
fen hebben".
De ambtenaar, wien dit verhaal een tik
je onwaarschijnlijk voor kwam, ging toen de
stamkaart eens aan een nauwkeurig onder
zoek onderwerpen en alras bleek hem, dat
hel met deze stamkaart niet heelemaal in
orde was. Er stonden maar twee kruisjes
op aangeteekend, terwijl er in werkelijkheid
al minstens tien geplaatst moesten zijn en
ook het nummer klopte niet met het num
mer waaronder de chauffeur stond inge
schreven bij den distributicdicnst. De zaak
werd daarom in handen van de Justitie ge
geven.
Men bleek te doen te hebben met
een ernstig geval van oplichting.
De man woonde n.1. voordat hij
zich in Amersfoort gevestigd had. in
IJsselmonde en daar was hij op ze
keren dag zijn stamkaart kwijt ge
raakt. Bij den plaatselijken distri-
butiedienst verkreeg hij na eenige
moeite 'n duplicaatstamkaart, waarop
evenwel een ander nummer voor
kwam. Op deze laatste kaart had
de man zich op de. gebruikelijke
wijze in het bezit gesteld van de
hem toebehoorende distributiebe
scheiden, doch toen hij naar Amers
foort verhuisde „vond" hij zijn eerste
stamkaart en meende nu, dat hij
daarop nog eens weer alle distribu
tiekaarten kon krijgen.
Hij zou dan beginnen met het aanvragen
van een brandstoffenkaart, want om kolen
zal hij het meest verlegen. Gistermorgen
had B. zich voor de Utrechtesche rechtbank
t<! verantwoorden voor deze oplichting. De
officier van Justitie eischte in verband met
den ernst van de zaak een gevangenisstraf
voor den tijd van twee maanden.
Over veertien dagen zal de rëchtbank uit
spraak doen.
LADING VAN HET ROODE KRUIS
VERLOREN.
Ambtenaren van het Amerikaansche Roo-
do Kruis hebben bekend gemaakt, dat het
Grieksche vrachtschip „Gregoris", dat een
lading van het Roode Kruis ter waarde van
120.000 dollar aan boord had, drie weken ge
leden in het zuiden van den Atlantischcn
Oceaan tot zinken is gebracht.
Noord Afrika
Duitsche verkenningstroepen
rukken verder naar het Oosten.
Bij de gevechten in Noord-Afrika hebben
de Duitsche en Italiaansche troepen in be
proefde wapenbroederschap gemeenschanpe-
lijk de aanvallen van de Engclschen vanuit
Tobroek afgeslagen en den ring om de stad
nauwer aangehaald.
Nadat de op 20 April in het gebied rond
om Solloem door de Engelschen gedane aan
vallen waren afgeslagen, zijn op 21 April
Duitsche verkenningstroepen verder naar
het oosten opgerukt. Het kwam herhaalde
lijk lot gevechtshandelingen, die succesvol
voor de Duitsche verkenningstroepen zijn
verloopen.
Aan de grens tusschen Cyrenaica én
Egypte hebben de Engelschen de poging on
dernomen om met vrij sterke eenheden de
fronten van de Duitsche en Italiaansche
strijdkrachten te doorbreken. De Britten
werden met zware verliezen teruggeslagen.
Verscheidene pantserwagens cn vrachtauto's
vielen in Duitsche handen. Bovendien wer
den vier Britsche officieren en talrijke on
derofficieren en manschappen gevangenge
nomen.
De Engelschen zetten hun pogingen voort
om uit Noord-Afrika een deel van hun
strijdkrachten via de zee weg te voeren.
Duitsche gevechtsvliegtligen hebben een con-
vooi, bestaande uit vrachtschepen bemand
met Britsche troepen uit Noord-Afrika, met
succes aangevallen. Ren vrachtschip kreeg
midscheeps een voltreffer. De bemanning
ging in de booten. Een ander schip, in de
buurt waarvan verscheidene hommen waren
neergekomen, bleef stil liggen. Aangenomen
kan worden, dat dit schip verloren is ge
gaan.
De Engelsche verliezen
in GRIEKENLAND
Berlijn keert de rollen om en
laakt onjuiste Britsche bericht
geving.
De berichten uit vijandelijke bron over
zware Duitsche verliezen in Griekenland
hebben in Berlijn zeer de aandacht gelrok
ken, omdat zij de vcrliesverhouding omkee-
ren. Van militaire zijde werd gister ver
klaard, aldus het D.N.B., dat de Duitsche
verliezen juist buitengewoon klein zijn. De
drijfveer voor de Engelsche berichten ziet
men in het feit, dat de Engelschen cn Grie
ken op hun vlucht zeer groote verliezen heb
ben geleden en nog lijden, vooral tengevolge
van het optreden der Duitsche luchtmacht.
Men schat het aantal Engelsche soldaten,
die de laatste dagen om het leven zijn geko
men door het in den grond boren der trans-
portschcpci), op ongeveer 30.000. De tot zin
ken gebrachte tonnage bedraagt 122.000,
waarhij dan nog de beschadigde schepen ko
men. Sedert eergisteren spoelen aan de kust
van Volos tot aan den voet. van den Olym
pus dagelijks duizenden lijken van Engel
sche soldaten aan.
Om een illustratie te geven van de onop
rechtheid der Britsche berichtgeving over
den militairen toestand, verwees men te Ber
lijn overigens naar het ooggetuigcverslag.
dat een Amerikaansche correspondent heeft
gegeven voor den kortegolfzender WCAB te
Philadelphia. Hij had zich van Athene naar
Istanboel begeven, om daar zijn verslag door
te geven. Hij zeidc „Het Britsche expcditiele-
ger, dat 80.000 man sterk is, trekt langzaam
terug. De heldhaftige Grieksche soldaten of
feren zich op om den ^ritschen terugtocht te
dekken. Deze uitspraak van een niet-.Duitsch
gezind journalist acht men te Berlijn af
doende.
De grootste besparing op Uw
stroomrantsoen verkrijgt U
door het gebruik van de
beste en zuinigste lampen
ooit door Philips vervaardigd:
PHILIPS
DE PHILIPS „BI-ARLITA" LAMPEN VOLDOEN AAN ALLE EISCHEN,
OPGENOMEN IN DE KEMA-V00RSCHRIFTEN EN STAAN ONOER
VOORTDURENDE MARXTC0NTR0LE OER KEMA.
Halifax acht toestand Britsche
scheepvaart kritiek
Conferentie met Huil.
De Britsche ambassadeur. Lord Halifax,
heeft Dinsdag een bezoek gebracht aan den
minister van buitenlandsche zaken der Ver.
Staten, Huil, om met hem, naar de Associated
Press meldt, den internationalen toestand te
bespreken. In aansluiting daarop veéklaardc
Lord Halifax aan de pers, dat de toestand
voor de Engelsche scheepvaart, verder in
verband met het Duitsche opdringen naar de
Middellandsche Zee en de bombardementen
op Engeland en andere gebieden, kritiek is.
Hij weigerde echter antwoord te geven op de
vraag, welke van deze punten hij het meest
kritiek achtto.
Het vliegveld Lakehurst thans
ook door vlammen omringd. t
De reusachtige boschbrand, die in den
staat Ne\V Jersey woedt, heeft thans ook de
bekende Amerikaansche marineluchtbasis,
Lakehurst, bereikt, waar voor den oorlog,
zooa'.s bekend, de uit Europa komende groote
luchtschepen plachten te landen.
Volgens de laatste berichten is het vlieg
veld bijna geheel door vlammen omringd. De
sterke wind bemoeilijkt het blusschingswerk.
Voor den strijd tegen do vlammen zijn dui
zenden personen opgeroepen.
In de staten New York, New Jersey, New
Hempshire, Vermont, Maryland, West Vir-
ginia, Virginia en Connesticut zijn door
boschbranden ruim 100.000 acres bosch ver
nield. Aan dc Oostkust zijn bijna 500 zomer
huisjes ten prooi gevallen aan de vlammen.
De totale schade van dc reusachtige bosch
branden, die in deze dagen in de oostelijke
staten hebben gewoed, is nog volkomen on
berekenbaar.
De boschbranden in New Jersey zijn de
zwaarste, die deze staat nog ooit heeft be
leefd. De steden Cassville en Laurclton wor
den thans eveneens door de vlammen be
dreigd. In totaal zijn reeds meer dan 42.000
morgen boschland afgebrand. Rond 100 hui
zen zijn ten prooi gevallen aan het vuur. Een
persoon is gedood. 40 tot 50 gewond. Dc scha
de bedraagt rond 2-millioen dollar.
DE BELASTINVERHOOGING IN
AMERIKA.
Uit congreskringen verluidt, dat het voor
stel van den minister van financien tot het
heffen van 3.5 milliard dollar aan nieuwe
belastingen een verhooging der inkomsten
belasting van 4.5 op 6.6 behelst. De be
lasting op corporaties zal van 24 op 30
worden verhoogd. Bovendien zal de grens
voor belastingtoeslagen op hoogcrc inkomens
inkomens verlaagd worden. Voorgesteld
wordt voorts o.m. belasting te heffen op het
personenverkeer per trein en verhooging
der belasting op benzine, spiritualiën, siga
retten en auto's.
Jong geleerd, oud gedaan. Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft voor onge
schoolde of onvoldoend geschoolde jonge werklieden de mogelijkheid geschapen, zich
in de ambachtsscholen onder deskundige leiding in hun vak te bekwamen. In de
Iaschafdeeling geeft de leeraar aanwijzingen, terwijl de leerling het apparaat bedient
(Foto Pax-Holland.)
Nederland 1940 I 4
Nederland 1940 II
Idem met bel. fac.
Amsterdamsche effectenbeurs
Kalme affaire. Goed beurssenti.
ment. Oploopende koersen. -
Nederlandsche beleggingen prijs,
houdend.
OBLIGATIES
STAATSLEENINGEN.
V.K. L.K.
Nederland 1941 I 4 97%-977/16
97ii-97n
98% 98%
96%
98% 98%
Nederland 1938 3.3% 87%-87%
87%-8711/ii
Oost Indië 1937 3 89% 89%
Oost Indië 1937 A 3 87% 87Vi
DUITSCHLAND
D. Gr. b '40 Ct. 6
Konv Kas (m.v.) 4
PROVINCIALE EN GEM. LEENINGEN.
A'dam '37 I 3%. 88% 87%
's Grav. '37 I 3% 92
N Holl. '38 3 83
N-HoJl. '38 II (3%) 3 87 87%
R'dam '37 I ITI 3% 84% 84%
Z.-Holland 1937 3 88 88
HYPOTHEEKBANKEN.
Ned. .Hyp b. Veendam 3% 92% 93
INDUSTRIEELE ONDERNEMINGEN.
Buitenland.
Farbenind. I. G. 7
Gelsenk. Bergw. 5
AANDEELEN.
BANK* EN CRED.-INST.
Binnenland.
Koloniale Bank A 194% 194
Ned. Ind Handelsb. A 134 135
Ned. Handel Mij. c.v. A 137 137%
INDUSTRIEELE ONDERNEMINGEN.
Binnenland.
A.K U. 129%-130%
128%-129)jj
Calvé Delft c.v. A 75 76
Centr. Suiker Mij. 208 210
Fokker g A 185 1S5
Lever Bros en Unllever cv.A127%-129%
128%-13^
Ned. Ford 271% 272
Philips G Bv.A. 238-236%
236%-24lV(
156 157
Philips pref. A.
PETROLEUMONDERNEMINGEN.
Binnenland.
Dordtsche Petr. g. A. 228 231
Kon. Petr. 250%-255%
252-257
SCHEEPVAART-MAATSCHAPPIJEN.
Holland-Amerikalijn A. 11S%-122
122-122'
Java China-Japanlijn A 148-151 154-155
Kon. Ned. Stoomb. Mij. 154%-156%
nat. bez. v. A. 157-157^
Kon. Paketvaart A. 249 250
Ned. Scheepv Unie A. 178-181% 179-18
Rott Lloyd A 148 150
Stoomv. M. Nederland A. 147 149-149^
SUIKER-ONDERNEMINGEN.
HVA. 440-444% 440-41
Javasche Cultuur 261 262
N I SU. 258 259%
Ver. Vorstenl. Cult 120%-122
121%-«
TABAKSONDERNEMINGEN.
Deli Batavia Mij. 198 197-200
Deli Mij cv. A.
Senembah
274-272 26S-2I
222 218%-22
RUBBER-ONDERNEMINGEN.
Amsterd. Rubber 270%-275%
272%-271
Bandar Rubber Mij. A. 217 224
Deli Batavia Mij. A. 212 214
Koersen Nederlandsch
clearinginstituut
Koersen van stortingen op 23 April 1941
Belga's 30.1432; Zwitsersche Francs 43.56
Fransche Francs 3.768; Lires 9.87; Deenschi
Kronen 36,37; Zweedsche Kronen 44.85; Tsje
chische Kronen (oude schulden) 6.42.
WINTERHULPEN EDERLAND
S»ort op 5553 of op 877
POSTGIRO-NO1! VAN DE WIN
TERHULP NEDERLAND.
Winterhulp Nederland, Den Haag,
Na WM.
Ak bank der Winterhulp Neder-
der land la aangewezen de Kasver-
eenlgtng N.V., Amsterdam, No. 877.
Ge brengt geluk tn veler leven!!
TELEGRAM VAN PETAIN AAN DEN PAUS.
