De kracht van Japan
N1PPER EN PELLE
in den
Stillen Oceaan
H G L 6 n
unn Hm moeRns
AKKERTJES
Radioprogramma
sti
eli
„De kracht van Japan in den Stillen Oce
aan" is het onderwerp eener politieke be-
tchouwing in het tijdschrift „BerliniRom
—Tokio waarin o.a. het volgende gezegd
wordt:
De berekeningen van de Ver. Staten om
trent de strategie ter zee voorzagen sinds
Jiet verdrag van Washington van 1922, in
het geval eener deelneming van Amerika
aan een nieuwen grooten oorlog, slechts
een groote mogendheid als tegenstander. De
tendens van deze berekeningen, zooals het
geheele verdrag van Washington zelf. wa
ren kennelijk tegen Japan gericht, dat met
zijn toenemende kracht en zijn aanspraak
op leefruimte een gevaar scheen te wor
den voor de rijke bezittingen van Engeland
en voor den vvinstgevenden handel van de
Ver. Staten in Oost-Azic. Door vereeniging
der krachten van de Amerikaansche en do
Engelsche vloot geloofde men het best. tegen
de Japansche zeemacht op te kunnen.
Daarom had men in Washington het vloot-
statuut der Ver. Staten, Engeland ei\ Japan
gebaseerd op de verhouding 5 5 3.
In 1936 kregen deze berekeningen echter
met. het opzeggen van het Verdrag van
Washington door Japan den eersten zwa-
ren slag, want Japan kon toen weer onbe
lemmerd oorlogsbodems gaan bouwen. Op
27 September 1940 echter, den dag der on-
dertcekening van het driemogendliedenpact
in Berlijn, gingen de Amerikaansche bere
keningen definitief ten gronde. In dubbel
opzicht was er een beslissende verandering
ontstaan. In de eerste plaats stond vast,
dat een deelneming van de Ver. Staten aan
dezen oorlog ook de deelneming van Japan
en daarmede een oorlog aan twee fronten
tegen een Amerikaansche vloot, die door de
noodzakelijke bescherming op twee wereld
zeeën verdeeld en daarmede aanzienlijk
verzwakt zou zijn, een heel ander militair
gewicht gekregen.
Het kan den, in het driemogendliedenpact
verbonden, grooten mogendheden. Japan,
Duitschland en Italië, van Amerikaansche
zijde niet kwalijk genomen worden, dat zij
een zuiver bondgenootschap van verdedi
ging gesloten hebben. Japan koestert even
min als Duitschland eenig oorlogsvoome-
men jegens de Ver. Staten. Japan moet
echter tot zijn leedwezen constateercn, dat
de Ver. Staten oorlogsvoornemens aan don
dag leggen. Wanneer zij aan den oorlog zou
den gaan deelnemen, zal Japan aan de
zijde van Duitschland en Italië, staan. De
Amerikaansche marine zal dan voor de
zware laak komen te staan, een oorlog aan
twee fronten te voeren, zonder van de
thans reeds verzwakte Engelsche vloot
itejecnige verlichting te ontvangen.
De interventionistische politici der be-
d kende kringen in Washington hebben de
vo positie van de Japansche marine in den
e Stillen Oceaan zeer dikwijls tot een onder-
'■aawerp van discussie gemaakt, waarbij al
e© naar gelang de behoeften van de Ameri
kaansche politiek, de bet eekenis van de
Japansche vloot vergroot of verkleind werd'.
Teneinde de geweldige bewapenings
plannen erdoor te krijgen, werd de
mogelijkheid van het verschijnen
der Japansche vloot voor de Ame
rikaansche kust van den Stillen
Oceaan als een schrikbeeld voorge
steld.
Zoo kan men heden ten dage in de Ver.
Staten heel verschillende, ja zelfs sterk uit-
eenloopen.de opvattingen over de Japansche
vloot aantreffen. Diegenen echter, die in
Feuilleton
Door Monica Hart
Dat is hij nóg, zei Philip met warmte,
j— Hij is altijd in Tarrant bljjven gelooven.
M\jn vader heeft veel geld en tijd opgeofferd
om den werkelijken dader te vinden, maar
het is hem niet gelukt.
Ik weet het, zei Lord Raynour en hjj
glimlachte. Ik kan ook misschien wel
gissen, wien je op het oog hebt, maar ik
noem geen naam. Het was heel mooi van je
vader; ik wilde maar, dat hjj meer succes
had gehad. Ik heb altijd hetzelfde idee ge
had als gij, mjjnheerArkwright, en ik heb
óók redenen om den persoon, dien gij op
het oog hebt, te wantrouwen. Tarrant is niet
de eenige, die door hem heeft moeten lijden.
Maar dit blijft tusschen ons. De man-in-
kwestie heeft zich 'n vooraanstaande plaats
in de maatschappij veroverd; een gevaarlijk
[man, om in zijn vaarwater te komen!
Ik ben niet bang openlijk te zeggen, dat
Pierce Ruthven op Tarrants plaats in de ge
vangenis béhoorde te zitten, antwoordde Phi
lip, die niet de man was om zijn opinie onder
stoelen en banken te steken. Eji ik her
haal, ik vind het jammer voor Tarrant, en
ik hoop, dat hjj ontsnapt,
j Mag ik als vrederechter erkennen, dat
ik hetzelfde wensch?
Er klonk een groot medelijden in zijn
stem.
U bent een nobel man!
Philip drukte den ander impulsief de hand.
Lord Raynour glimlachte. Ik zie dat
|Uj we goede vrienden worden, Arkwright. Ik
houd van 'menschen, die recht voor hun mee
ning durven uitkomen.
Op dat oogenblik hoorden zij een schot,
helder en duidelijk en blijkbaar niet op
jgrooten afstand van de herberg.
Met een uitroep vloog Philip naar het
raam.
Lord Raynour wierp een blik op Harry,
die eveneens was opgestaan.
Het spel is uit! Ik ben bang, zei hjj
iacht, ik ben bangarme kerel!
,Steenbyi" ondergaat de vuur
doop.
i. „Ik dank je hartelijk, Nip-
per, dat je ons de macht
over het vuur geschonken
hebt. Wij, mensen uit het
Stenen Tijdperk, zullen
nooit vergeten, wat je voor
ons gedaan hebt!"
I. „Ik heb je toch gezegd, dat
je voorzichtig zjjn moet!
Het vuur verteert nu een
maal alles, wat in zjjn na
bijheid komt!"
1. „Wawhoo, Wawhoo, help!
„Steenbtjl" is op het oor
logspad!"
164.
Het loopt goed af.
1. Nipper ziet Steenbijl's
knuppel door de lucht sui
zen; zal het Wawhoo ge
lukken, de slag af te we
ren, voor het te laat is
2. Doch hier maakt Steenbjjl
geducht kennis met Waw-
hoo's vuist, en daarmee
uit!
de Ver. Staten nog aan het sprookje ge
looven. dat een Amerikaansche deelne
ming aan den oorlog geen aanmerkelijke
belasting voor de Amerikaansche marine
met zich mee zou brengen, omiclat de Ja
pansche vloot wegens de uitgestrektheid
van den Stillen Oceaan geen actie zóu kun
nen ontwikkelen, zouden zich. wanneer het
erop aankomt, van dit zelfbedrog dras
tisch bewust worden.
Het geeft ook niets, heden in de Ver. Sta
ten op de reusachtige bedragen te wijzen,
welke zijn uitgetrokken voor den bouw van
de vlootsteunpuhten in den Stillen Oceaan,
of op den geweldigen aanbouw van de
Amerikaansche marine. Dat is allemaal
toekomstmuziek, welke niet voor 1946 wer
kelijkheid zal worden. Inmiddels is het
verdrag van Washington opgezegd.
Sinds vijf jaar bestaan er voor Ja
pan geen beperkingen meer voor de
bewapening. Japan heeft in die ja
ren niet stilgezeten. Het is daar
om mogelijk dat de generale staven
van Engeland en Amerika even
verbaasd zullen zijn als eenige
marine-attaché's bij een vlootparade
voor Jokohama een jaar of vijf-zes
geleden, toen er een heel onbekende
nieuwe Japansche eenheid van zrwa
re klasse te zien viel.
De verbazing was toen gegrond. De toen
malige marine-attaché's hadden immers
een grondige kennis van de aanwezige ma
rine-eenheden. Zij kenden ook de capaciteit
van de werven, zij kenden de ijzer- en staal-
productie dTsook het- verbruik in Japan. En
toch waren de vermoedens van deze des
kundigen verkeerd. Voor Japan is dit een
typisch, doch zeer opmerkelijk toeken, dat
in liet belang van de Japansche verdedi
ging zeer nuttig, voor de strategische plan
nen der vijanden van Japan echter zeer
bedenkelijk is.
Het kan en mag hier niet de taak ziin,
den sluier der geheimen on te lichten. Wel
kan gezegd worden, dat Japan on bet
oogenblik de absolute strategisch superio
riteit in het gebied van Oost-Azië bezit.
Hierbij sluit zich aan het sinds jaren op
volle toeren loopende program van nieu
wen aanbouw.
Sinds lang bekend en in het openhaar
steeds weer vermeld is de houw van twee
slagschepen, drie vliegtuigmoederschepen,
twee lichte kruisers en tien torpedojagers.
Hierbij dient slechts vermeld te worden,
dat een deel van deze eenheden reeds sinds
lang gereed is en dat nieuwe oorlogsbo
dems op stapel staan, waarbij bijzondere
beteekenis is gehecht aan den bouw van
torpedojagers en zware kruisers.
New? op een andere groote bron van
kracht, welke de Japansche marine ter be
schikking slaat, dient hier gewezen te wor
den. Dat zijn de hulpkruisers. Het is aan
de wereld niet onbekend, dat Japan als
eigenaar van op twee na de grootste koop
vaardijvloot, over moderne en snelle sche
pen beschikt, die juist voor de taak van
een oorlog van hulpkruisers gemaakt zijn.
Hef zal de taak van deze hulpkruisers zijn.
niet alleen de verbindingen van den tegen
stander met Oost-Azië af te snijden, doch
ook de lange toevoerwegen der Ver. Staten
naar de zuidelijke grondstoffenlanden te
verstoren.
In de Ver. Staten troost men zich wat
betreft, de kracht der Japansche marine
vooral met de verwijzing naar het feit. dat
Amerika vijftien slagschepen bezit, terwijl
er van Japan maar negen bekend zijn. Een
botsing tusschen Japansche en Amerikaan
sche slagschepen in den Stillen Oceaan zou
echter voor de Verecnigde Staten slechts
dan eenige kans van slagen hebben, wan
neer zij alle zware eenheden uit den A tl an
ti schen Oceaan haalden. En dat de weg van
de Golf v. Mexico en 't Panama-kanaal naar
den Stillen Oceaan ter hoogte van Hawaii
lang en gevaarlijk is. en de terugweg even
veel kostbaren tijd vereischt, is bekend,
waarbij op de admiraliteit steods de zorg
om het lot van de verlaten andere kust
drukt. Van deze zorgen is de Japansche
admiraliteit juist bevrijd. Van de Koe rillen
in het hooge noorden tot den evenaar en
langs de Chineesche kust tot de nieuwe
steunpunten in. Fransch-Indochina. ligt een
hechte vesting-gordel rondom Japan, welke
door geen vloot zonder de allerzwaarste ver
liezen verbroken kan worden. Sinds lang
heeft men in Amerika geprobeerd, dit stra
tegische voordeel van Japan in zijn positie
in den Stillen Oceaan te verminderen door
verscheidene Amerikaansche eilanden in
den Stillen Oceaan tot vlootsteunpunten te
maken.
Een Amerikaansche vloot, welke uitloopt
om deze eilanden te gaan verdedigen, is
blootgesteld aan het gevaar van een aan-
ff"
Rheumatische pijnen
"AKKERTJES" werken niet al
leen pijnstillend maar ze ver
wijderen ook de stoffen, die Uw
rheumatische pijn veroorzaken.
zienlijke versnippering. Uit alles kan slechts
samenvattend de conclusie getrokken wor
den. dat de Japansche marine een betrek
kelijk lichte en tegen haar krachten volko
men opgewassen taak te. vervullen heeft,
terwijl de taak van de Amerikaansche ma
rine eigenlijk pos binnen het bereik der
mogelijkheden treedt na uitvoering van het
thans pas begonnen vlootbouwprogramma.
Japan staat aan de zijde der asmogend-
heden. Het wijst met hen elke uitbreiding
van den oorlog van de hand. De taal der
kanonnen zal Japan echter op dezelfde
wijze beantwoorden.
TROEPEN EN OORLOGSTUIG NAAR
MANILA.
Volgens een Domeibericht uit Manila is
het Amerikaansche vrachtschip Washington,
groot 23.000 brt., met troepen en oorlogsma
teriaal aan boord in Manila aangekomen.
Het aantal .der troepen is niet bekend.
ZATER./AG 10 MEI 7941.
Nederlandsch Programma.
Hilversum I. 415.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gewijde muziek (gr.pl.).
8.45 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.17 Gramofoonmuziek.
10.00 Herhaling van ernstige avondmuziek
programma's.
12.00 Ensemble Erika Helen.
12.42 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten.
1.00 Ensemble Bandi Balogh en gramofoon
muziek.
2.00 Voor het gezin.
2.20 Amusementsorkest, de Romancers en
soliste.
3.45 Gramofoonmuziek.
4.00 Bijbellezing (uitzending voorbereid door
de Chirst. Radio Stichting).
4.20 Zang met pianobegeleiding.
4.40 Gramofoonmuziek.
5.00 Fluitduetten.
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursbe
richten.
5.30 Orgelspel.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 Voor de binnenschippers.
6.30 Omroeporkest en solist.
7.00 BNO: Vragen van den dag.
HOOFDSTUK VII.
Philip schoof het gordijn heelemaal opzij en
staarde over de wijde uitgestrektheid van het
moeras. Zpn gezicht verried de grootste op
winding en zijn vingers 'drukte hy krampach
tig in de palm van zijn hand.
Twee of drie schoten volgden met kot te tus-
schenpoozen; kleinere rookwolkjes wezen de
plaats aan, waar de achtervolgers zich bevon
den. Achter een granietkegel werd opeens de
gestalte van een man vaag zichtbaar; hjj snel
de over den steenachtige, verraderlijken grcr.d
voort, zooals het Harry en Philip toescheen,
recht op het moeras van Torren Mire toe.
- Hij is het! riepen de jonge mannen toen
in één adem uit; hjj heeft een ge weef by
zich
Op een of andere wyze had de veroordeelde
zich meester weten te maken van een geweer
en de toeschouwers zagen dat het bezit ervan
hem op zijn vlucht hinderde, daar hij het op
een vreemde manier vasthield. Bij het bleeke
licht van de maan waren zijn gestreepte ge
vangeniskleren duidelijk zichtbaar.
Stemmen klonken van alle kanten. De
vluchteling was aan drie kanten ingesloten
en voor hem lag Torren Mire, waar hij een
zekeren dood tegemoet ging. Bovendien mocht
de politie van haar wapens gebruik maken.
Overal op den weg bevonden zich groepje?
menschen, die druk praatten.
Hij heeft niet de minste kans, zei Harry
ernstig. Waarom geeft hij zich niet over?
Vermoedelijk verwacht hij geen consideratie.
Hij zou een idioot zijn als hij zich over
gaf, antwoordde Lord Raynour; ik hoop
dat ze hem doodschieten, dat is het beste voor
hem en voor ons allemaal.
De twee jongelieden keken hem verbaasd
aan. Waren zijn woorden niet in tegenspraak
met wat hij zoo juist gezegd had? Had hij
hen niet zélf verteld dat hij naar Princetown
was gegaan om te zien of hy iets voor Tarrant
kon doen?
Begrijp me niet verkeerd, vervolgde de
edelman; wat ik bedoelde is, dat het zooals
de zaken op het oogenblik staan, beter voor
hem is dat hij doodgeschoten wordt dan dat
hij levend in hun handen valt. Een snelle dood
is beter dan gevangen genomen te worden en
te weten dat er nog een morgen is.
Harry was het daar wel mee eens. Philip
zag de dingen evenwel anders. Hij verdedigde
zijn standpunt met warmte en er ontstond een
discussie, die onderbroken werd door een be
scheiden klopje van Silas Marden, die hem
kwam meedeelen dat hij uitging om eens te
informeeren.
Wat is er te Informeeren? vroeg Lord
Raynour met gefronste wenkbrauwen. De
man heeft toch zeker geen kans gezien om te
ontsnappen
Hij gaf den jongelieden een snellen blik,
alsof hij zeggen wilde: Ik moet me wel zoo
houden; vergeet niet dat ik magistraat ben!
Neen, Mylord. Hij is niet ontsnapt, maar
hij heeft zich in de hut op Torren Pound ver
schanst. En hij verdedigt den nauwen ingang
met zijn geweer. De politie durft bet huis niet
te bestormen uit vrees dat er dooden vallen.
Hij heeft al 'n man gewond. Het kan een moei
lijk werk worden.
Lord Raynour stond op en keek een oogen
blik in gedachten verzonken naar buiten; ver
volgens keerde hij zich om en. zei langzaam
en ernstig: Ik denk, Marden, dat ik met u
meega naar Torren Pound om te trachten den
ongelukkigen man tot rede te brengen.
Toen wendde hij zich tot Philip en Harry:
wat denken jullie ervan? Voelen jullie er-
wat voor om mee te gaan?
Harry en Philip stemden natuurlijk toe.
Marden evenwel vond het noodig om te pro
testeeren. Er was ongetwijfeld gevaar aan
verbonden en het leven van Lord Raynour was
van te veel waarde voor het graafschap
Devonshire! Lord Raynour wuifde evenwel
glimlachend alle tegenwerpingen weg.
Ik mag er my niet aan onttrekken,
wendde hij zich tot Philip. Er komt mis
schien bloedvergieten van als Tarrant zich
niet goedschiks overgeeft. Als magistraat is
het mijn plicht te trachten dit te voorkomen.
En de beide jongelieden, die zich met
moeite in hun doorweekte schoenen werkten,
maakten bij zichzelf uit dat Lord Raynour
niet alleen een edelmoedig', maar ook een
dapper man was.
HOOFDSTUK VIII.
Zwijgend liepen ze voort in het donker. Ze
kwamen slechts langzaam vooruit, want er
was geen pad en het moerasland lag bezaaid
met steenen. Lord Raynour liep voorop en
tastte zijn weg met een stok. In zijn jonge
jaren had Cyril Franklyn, thans Lord Ray
nour, .de reputatie veroverd van een intel
ligent en aangenaam man, die zijn Weg we)
vinden zou, ondanks het feit, dat hij niet
rijk met aardsche middelen gezegend was. En
al spoedig bleek hij in staat heel royaal op
een Londensche étage te leven, terwijl zyn
familie de grootste moeite had op hun ver
vallen buitengoed de eindjes aan elkaar te
knoopen. Het geluk was met hem; hy gokte
cp de Effenctenbeurs, ofschoon niemand had
kunnen zeggen in wat voor papieren hjj spe
culeerde; hij werd geacht betrokken te zijn
nu eens in deze maatschappij dan weer in
gene, maar zijn naam werd nooit in een
prospectus genoemd. Er werd gefluisterd dat
7.15 Omroeporkest en solist.
7.45 Voor den boer.
8.00 BNO: Nieuwsberichtten.
8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Omroeporkest met solisten en gramo
foonmuziek.
9.25 Dagsluiting, voorbereid door de Chr.
Radiostichting.
9.30 Berichten (Engelsch).
9.45 B.N.O.: Engelsche berichten.
10.00 B.N.O.: Nieuwsberichten, sluiting.
Nederlandsch Programma.
Hilversum H. 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding (uitzending voorbereid
door het Vrijz. Protest. Kerkcomité).
10.20 Gevarieerd programma (opn.).
12.00 Berichten.
12.15 Orgelconcert en mannenkoor,
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten.
1.00 Gramofoonmuziek.
1.45 Voor de jeugd.
2.00 Stedelijk orkest van Maastricht.
2.45 „Vulkanische uitbarstingen", causerie.
3.00 Gramofoonmuziek.
3.35 Stedelijk orkest van Maastricht en solist
4.00 Gramo.oonmuziek.
4.15 Ensemble Bart Ekkers.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 Bij bel vertelling (uitzending voorbereid
door het Vrijz. Protest. Kerkcomité).
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursbe--
richten.
5.30 Orkest Eloward.
6.15 Spangena koor Rotterdam en gramofoon
muziek.
6.45 Reportage.
7.00 BNO: Groningsch praatje.
7.15 Gramofoonmuziek.
7.30 Causerie „Frankrijks dilemma. Continent
of imperium"
7.45 Gramofoonmuziek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag of gramofoonmuziek.
8.30 Vaudeville-programma.
10.00 BNO: Nieuwsberichten, sluiting.
hij groote bedragen had verdiend bij de wed
renzien, ofschoon hij nooit een enkel rijpaard
voor zichzelf bezeten had. Het eenige vast
staande feit was, dat hij de beschikking had
over een hoop geld.
Cyril Franklyn had Wendelsham Manor
gekocht, nadat Spencer Tarrant er' afstand
van had moeten doen; dit had hij gedaan uit
pure vriendelijkheid 'en hulpvaardigheid,
en om den geruïn eerden Tarrant te
steunen had hij er meer voor ge
geven dan de werkelijke waarde. Door deze
grootmoedige daad had hij den grondslag ge
legd voor de hoogachtig, welke men in het
Graafschap voor hem koesterde. Er werd
zelfs beweerd, dat hij het landgoed aan den
voormaligen eigenaar zou hebben teruggege
ven, als het noodlot dezen niet vervolgd had.
Zoo onverwacht landedelman gewoi'den, had
Cyril Franklyn zich ontpopt als een model
landheer. Hij huwde de dochter van een
grondbezitter uit de buurt, een schatrijke-
ei'fgename die zijn toch al aanzienlijken rijk
dom enorm deed toenemen; hij wijdde zich
met ijver aan de belangen van de streek en
werd de afgod van zijn pachters en van de
andere bewoners van het Graafschap.
Na den dood van zyn broer vreesde men,
dat hij Dartmoor zou gaan verlaten om op
zijn voorvaderlijk slot zyn intrek te nemen,
maar hij gaf toen te kennen, dat hij zich
zoo één voelde met de streek, waar hij thans
gevestigd was, dat hij het niet van zich kon
verkrijgen zijn tegenwoordige woonplaats te
ruilen voor het kasteel in Northumberland.
Vaak reisde hij daarheen om de belangen
van zijn erfgoed te verzorgen, maar zelden
werd hij op zijn tochten naar het Noorden
vergezeld door zijn echtgenoote, die ziekelijk
was en die daarom slechts zelden het huis
verliet, in tegenstelling met zijn dochter Gre-
tha, die vaak in Londen vertoefde en graag
uitging. Philip liet. voor zoover althans de
slechte weg niet zijn attentie vereischte, de
gebeurtenissen van dien avond in zijn geest
de revue passeren, maar het laatste bericht,
de oorzaak van hun nachtelijken tocht, had
het voorafgaande eenigszins op den achter
grond gedrongen. Het vreemde sieraad, dat
ze onderweg gevonden hadden in den met
bloed bevlekten zakdoek, had hij in zijn zak
gestopt en er verder niet meer aan gedacht.
yVordt vervolqd
