iess wilde vrede stichten
Reacties op hot Roods Zoo
besluit
9.28 uur
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Medelijden met Engelsche volk
dreef hem tot zijn daad
IRAK
Wil AMERIKA
bemiddelen 1
VON PAPEN BIJ
INÖNU
Verduisteren
Hoofdredacteur: J. KEESMAN, Schagen.
JONDERDAG 15 MEI 1941. 85e Jaargang. No. 11495.
JjfgCnrff der N.V. Uitg.-Mij'. „Hollands Noorderkwartier** Schagen
Binnenkort zal door de Nederlandsche Bank een nieuw bankbiljet
van f. 10. in omloop worden gebracht, waarvan de beeltenis
op de voorzijde gegraveerd is naar het schilderij .De schoone
herderin" van Paulus Moreelse (Pax-Holland)
Overtuigd van het succes zijner
missie dacht hij in twee dagen
weer terug te zijn.
Ru dolf Hess heeft, naar uit ingewijde
ingen vernomen wordt, toen hij naar En-
land vertrok, tamelijk uitvoerige aantee-
mingen achtergelaten. Hieruit blijkt, dat
zich in staat achtte uit eigen initiatief
compromisvrede tusschen Duitschland
Engeland tot stand te brengen, als het
ftm zou gelukken ,-de waarheid in Enge-
SrcQd te brengen".
De drijfveer van zijn optreden, dat
in zijn volstrekte miskenning van de
werkelijke mogelijkheden en in de
wijze van uitvoering slechts ver
klaard kan worden door de aanwe
zigheid van waanvoorstellingen,
schijnt in de eerste plaats haar oor
sprong te vinden in algemeene
menschlievend gevoel, waarvoor hij
als gevolg van zijn zwaar lichame
lijk lijden bijzonder toegankelijk was.
Rudolf Hess was weliswaar uiteraard niet
gewijd in de plannen van de opperste mi-
aire leiding van het rijk, waarmee slechts
08 n zeer kleine kring van personen bekend
naar men weet, maar anderzijds wist hij
aI noeg om de overtuiging te koesteren, dat
tvechten van den DuitschEngelschen
aorlog tot de uiterste consequentie, welken
eun Engeland ook nog moge krijgen, niet
schts moet eindigen met een nederlaag,
aar zelfs met de vernietiging van Enge-
°P nd. Hij wist, dat Engeland niet alleen bij
taxatie van de militaire, maar ook van
binnenlandsche en economische situatie
Üj Duitschland van onjuiste grondslagen
tgaat. Uit zijn papieren blijkt onmisken-
lar, dat volgens hem de voortzetting van
in oorlog door Engeland slechts mogelijk
door bedrog jegens het Engelsche publiek
?b in de zijde van Churchill en zijn kliek, bet
el Ben naar hij schrijft het eenige is, dat
ik in beletsel vormt voor den vrede op de
z «ereld, waaruit vreeselijke gevolgen voor
i menschen op het eiland moeten voort-
loeien.
Lord Hamiltoü opgezocht.
Hess gelooft nu. naar hij opmerkt, dat
)t mogelijk zou zijn Engeland te overtui-
in van den waanzin der houding van zijn
uidige leidende figuren, als het hem zou
ilukken andere Engelsche persoonlijkhe-
'n omtrent de ware situatie in te lichten.
rP iervoor kwam volgens hem lord Hamil-
r®pn in aanmerking, dien hij blijkbaar van
e olympiade in 1936 te Berlijn kende. In-
.erdaad is hij, toen zijn benzine op was, in
e nabijheid van diens landgoed met een
.arachute uit zijn vliegtuig gesprongen.
lijkbaar rekende hij er op, dat Harnilton
n zijn kring in Engeland voldoende in-
ie loed bezaten.
Hess meende, dat een bespreking met
Ihurchill doelloos was, want hij heeft uit-
rukkelijk opgemerkt, dat hij in geen ge-
al den Engelschen premier zelf wilde spre
ien. Naar voorts uit zijn aanteekeningen
df ilijkt, was hij vast overtuigd van het
v^ucces van zijn missie. Hij rekende er op
linnen omstreeks twee dagen weer terug
e zijn, ja, hij geloofde zelfs, dat men in En
geland de_«oodige benzine voor de terug
reis tot zijn beschikking zou stellen. Hij
heeft niemand, ook zijn familie niet, die
hij spoedig hoopte terug te zien, van zijn
\oornemens verwittigd.
Berlijn weet wat komen gaat
Van welingelichte zijde wordt ver
nomen, dat men in politieke krin
gen te Berlijn, niet zonder belang
stelling kennis neemt van de reac
tie. die de zaak-Hess in de interna
tionale pers heeft gewekt. Men wijst
op de gereserveerdheid in de ge-
heele Europeesche pers, die de laat
ste jaren en vooral in het verloop
der tegenwoordige oorlogsverrichtin
gen illusies van werkelijkheid heeft
leeren onderscheiden. Men acht het
geenszins te verwonderen, dat de
pers, die haar redactiebureaux ver
van de Europeesche werkelijkheid
heeft, aan de zaak-Hess nieuwe illu
sies vastknoopt.
Op het gebied der buitenlandsche politiek
is in de geheele aangelegenheid, naar men
in de Wilhelmstrasse zeide, hoogstens inte
ressant, dat enkele landen probeeren, de
zaak-Hess te gebruiken voor een tenden
tieuze propaganda. Het ligt geheel in de lijn
der Engelsche illusiecampagne en der Ame-
rikaansche propaganda, als men in de An
gelsaksische wereld de dalende stemming
van het volk tracht op te honden met de
zaak-Hess, zonder dat men acht slaat op den
feitelijken toestand.
In beide Angelsaksische staten denkt men
klaarblijkelijk echter niet aan de ontnuchte
ring, die hun volken zullen ondergaan, wan
neer zij op zekeren dag zelf zien, wat illusie
en wat werkelijkheid is.
Hess en de Britsche propaganda.
De Britsche draadiooze dienst publiceert
het volgende bericht over de Lagerhuisver
gadering van gisteren:
„Naar aanleiding van een aantal vragen
heeft de minister-president in het Lager
huis de verzekering gegeven, dat in de
naaste toekomst een verdere verklaring
over de zaak-Hess zal worden afgelegd'.
Een der afgevaardigden verzocht Churchill
er voor zoig te dragen, dat de minister
van voorlichting. Duff Cooper, de berichten
over de vlucht van Hess op handige wijze
en met fantasie zou behandelen,"
De aohtergrond van Hess' daad.
De notities, welke Rudolf Hess in
Duitschland heeft achtergelaten, hebben,
zooals wij gister uit betrouwbare Duitsche
bron vernamen, een duidelijke verklaring
gegeven van de psychologische en politieke
motieven, wleke hem tot een dergelijke op
zienbarende handelwijze hebben doen lei
den. Hess had de onwaarachtige idéé, dat
hij door den inzet van zijn persoon aan
Engelsche instanties de waarheid over de
onhoudbare positie, waarin het Britsche
Empire verkeert, duidelijk zou kunnen
maken. Voorts wilde hij E-ngelnad tot het
sluiten van een overeenkomst bewegen,
daar hij het Britsche rijk een volledige ver
nietiging wilde besparen. Rudolf Hess heeft
dezen oorlog, waarin die twee leidende
Germaansche volken in een strijd op leven
en dood gewikkeld zijn. blijkbaar als een
groote historische tragedie gezien. Gm ve
le redenen -betreurde hij het ten zeerste,
dat deze oorlog zou leiden tot een onder
gang van -het Britsche imperium.
Geen vlucht.
Uit zijn kwaal groeide allengs de waan
voorstelling, dat hij door een persoonlijk
contact met Engelsche voorstanders van
den vrede, het Engelsche noodlot een an
dere wending zou kunnen geven.
Te Berlijn wijst men er voorts nog op,
dat de veronderstelling, dat Hess uit
Duitschland gevlucht is, niet op goede
gronden berust, zijn plannen wijzen in het
geheel niet op een vlucht. De feiten, dat
Hess zijn gezin in Duitschland achter liet
en dat hij in plaats van naar een neutraal
land te gaan, rechtstreeks den weg naar
Engelnd koos, hewijzen reeds duidelijk, dat
hij gehandeld heeft onder den invloed van
een idee-fixe. Toonaangevende Duitsche
krlnge n zijn er rotsvast van overtuigd, dat
Hess in zijn Engelsche gevangenschap een
faire houding zal aannemen, en dat hij
niets zal doen of verklaren, dat ln strijd is
met de Duitsche belangen.
Te Berlijn vraagt men zich echter wel af,
of de verantwoordelijke kringen deze hou
ding zullen eerbiedigen en of men dit tra
gische persoonlijk noodlot niet voor de En
gelsche propaganda zal uitbuiten.
AANBOD BIJ VOORBAAT VAN
DE HAND GEWEZEN.
Iraaksche deputatie naar Turkije
tevreden.
Naar het agentschap Stefani uit
Beiroet meldt, zon volgens uit
Bagdad ontvangen berichten de re
geering der Ver. Staten haar be
middeling hébben aangeboden in
hef Iraaksche—Engelsche conflict,
In Iraaksohe kringen verklaart men,
dat dit aanbod reeds van te voren
iR gediscrediteerd, daar Roosevelt
als tusschenpeirsoon voor Engeland
alleen in overeenstemming met de
Engelsche belangen zal handelen.
Volgens een uit Jeruzalem ontvangen be
richt heeft de Britsche hooge commissaris
het vertrek van alle Engelsche vrouwen
en kinderen uit Palestina bevolen.
Volgens onbevestigde berichten uit Cairo
zullen deze vrouwen en kinderen naar
Egypte worden gebracht.
Geen blokkade gevaar voor Irak.
Naar van Iraaksche zijde verklaard wordt,
behoeft Irak het blokkadegevaar niet - te
vreezen. want de autarkie van het land
staat in groote lijnen vast.
Irak zal in volstrekte nationale eensge
zindheid doorvechten tot de verovering van
zijn absolute onafhankelijkheid.
De militaire toestand.
Omtrent den militairen toestand in Irak
zijn in Annam de volgende bijzonderheden
ontvangen.
De beschieting gedurende twaalf dagen
van de vliegvelden van Sennelseban en
Sjoeaiti door Iraksche vliegers en artillerie
heeft zeer zware beschadiging veroorzaakt.
Sennelseban is een ten koste van zes mil-
1-ioen pond sterling gebouwde sterkte met
ondergrondsche opslagplaatsen, onderko
mens en bunkers. De doeltreffendheid van
deze installaties is door voortdurende Irak
sche aanvallen zeer verminderd. De talrijke
Engelsche vliegeraanvallen op de Iraksche
belegeringstroepen hebben slechts weinig
kunnen uitrichten.
De vervanging der verliezen is voor Enge
land zeer moeilijk, aangezien de gevaarlijke
situatie in Egypte het niet veroorlooft noe
menswaardige versterkingen naar Irak te
sturen. Irak daarentegen beschikt juist on
der de stammen over tienduizenden man
gevechtstroepen, die tot dusver nog in het
geheel niet zijn opgeroepen, omdat men een
algemeene mobilisatie voorloopig nog on-
noodig acht.
Gewezen Iraaksche premier
plotseling overleden.
Het Giornale d'Italia verneemt uit Da-
mascus, dat de voormalige Iraaksche pre
mier Taha el Hasjimi plotseling is gestor
ven. De overledene was de voorganger van
den huidigen Titularis Kailani. Toen deze
aan dé macht kwam, vluchtte Hasjimi uit
Bagdad.
Tevreden.
De in Bagdad ontvangen berichten over
de missie van den Iraakschen minister van
oorlog, Sjaukat, in Ankara vermelden, dat
deze missie bevredigend verloopeD ia
De gezant van Saoedie Arabie in Cairo
heeft het in het buitenland verspreide be
richt betreffende beweerde troepenconcen
traties van zijn land tegen Irak met beslist
heid tegengesproken. Zekere veiligheids
maatregelen van Saoedie Arabie hebben,
naar de gezant verklaarde, alleen betrek
king op de bescherming van de eigen gren
zen.
Onderhoud van een uur met den
Turkschen president.
Ambassadeur von Papen heeft Woensdag
middag een onderhoud van een uur gehad
met den president der republiek, Inönü. De
audiëntie werd bijgewoond door den mi
nister van buitenlandsche zaken Saragoglu.
S.P.T. meldt uit Ankara: De Turltsche
republikeinsche volkspartij is Dinsdagavond
bijeengekomen voor het aanhooren van, een
uiteenzetting van den minister van buiten
landsche zaken, Saragoglu, over de ontwik
keling van den buitenlandschen politieken
toestand. De afgevaardigden namen met
spanning kennis van de verklaringen van
Saragoclu. Daarna nam minister-president
Saydam het woord en bevestigde de uiteen
zettingen van den minister van buiten
landsche zaken.
Gereed voor den start. De kunstige
modellen getuigen van het enthousiasme,
waarmede de zweefvliegtuigsport door
de jeugd wordt beoefend (Het Zuiden)
Engelsch-Amerikaansch bezoek
aan MATSOEOKA
Willen de Anglicaansche staten
een nieuwe regeling?
De Amerikaansche ambassadeur Joseph
Grew en de Britsche ambassadeur Sir Ro-
bert Craigie hebben gisterochtend afzonder
lijk een eerste onderhoud gehad met den
Japanschen minister van buitenlandsche za
ken, Matsoeoka, na zijn terugkeer uit Euz-o-
pa. Grew bracht om 10.30 uur een bezoek
aan Matsoeoka, terwijl Craigie om 11.30 uur
in het ministerie aankwam.
Goed ingelichte kringen gelooven, dat de
EngelschAmerikaansche afgezanten ge
tracht hebben de Japansche houding te pei
len ten aanzien van een nieuwe regeling der
betrekkingen tusschen Japan, Engeland en
Amerika en andere hangende kwesties.
WIL KNUDSEN ZIJN FUNCTIE
NEERLEGGEN?
Hij voelt zich achtergesteld.
Volgens Associated Press wil de leider
van het federale productenbureau, Knud-
sen, zijn functie neerleggen, wanneer een
onafhankelijk prioriteiten bureau gevormd
mocht worden, dat alleen verantwoordelijk
zou zijn aan het leger, de marine en het
bureau voor de miunitiecontróle. Knudsen
zou tegenover vrienden hebben verklaard,
dat hij zijn post niet langer zou kunnen
bekleeden, wanneer een andere instantie
gemachtigd zou worden er over te beslis
sen welke bewapeningsmateriaten het eerst
moeten worden vervaardigd en welke op
drachten achtergesteld zouden moeten wor
den hij andere.
Staking van machinisten
in AMERIKA
De jl. Zaterdag aangekondigde staking
van machinisten op elf scheepswerven in de
baai van Sanfrancisco, is thans uitgebroken,
ten einde de arbeiders in de andere fabrie
ken tot staking te dwingen, die voorzien zijn
van bewapeningsopdrachten tot een totale
waarde van 500 millioen dollar. De bladen
melden, dat. ofschoon het. aantal machinis
ten slechts 700 van de 16.000 arbeiders be
draagt. de arbeid werd neergelegd, toen vele
andere arbeiders weigerden de stakingspos-
ten te passeeren. De bladen melden even
eens, dat de stakers een weekloon van 64.40
dollar in plaats van 58.24 dollar verlangen,
zooals in de contracten van de American
Federation of Labor is vastgelegd. Tot dus
verre Zijn nog geen incidenten voorgevallen.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
5.44 uur
BEROERING IN AMERIKA.
VOORUIT GEWAARSCHUWD^
ZEGT DE WILHELMSTRASSE.
Zooals wij gisteren reeds mededeelden,
werd de intensiveering van den oorlog in
't oostelijk deel van de Middellandsche Zee
voor Duitschland aanleiding de Roode Zee
tot oorlogszone te verklaren. De ontwikke
ling der oorlogsoperaties deed een dergelijke
verklaring verwachten, ln Solloem staan de
Duitsche troepen op Egyptisch gebied: En
Egypte vormt de kuststreek van de Roode
Zee.
Na de Duitsche verklaring bestaat er een
groote kans, dat de in dienst-van Engeland
varende schepen ook al komen zij van de
overzijde van den Atlantischen Oceaan, het
slachtoffer der oorlogshandelingen zullen
worden. Nadat president Roosevelt het sper-
verbod voor Amerikaansche schepen in de
Roode Zee had opgeheven, was het scheep
vaartverkeer. dat in hoofdzaak transporten
voor Engeland vervoerde, zeer levendig ge«
worden.
Vooruit gewaarschuwd!
„Het is een teeken van het Duitsche ver
antwoordelijkheidsbesef, dat men te Berlijn
de Roode Zee open en eerlijk als oorlogs
gebied heeft gequalificeerd."
Deze opvatting vernam men in alle po
litieke kringen van de Duitsche hoofdstad.
In de Wilhelmstrasse zei men omtrent de
officieele Duitsche verklaring, dat thans
niemand kan zeggen, dat hij niet vooruit
gewaarschuwd Js. als hem iets overkomt.
S.P.T. mel<üjmit Ankara: De Duitsche
mededeeling, wólgens welke de Roode Zee
tot oorlogsgebied is verklaard, heeft in po
litieke kringen te Ankara veel beroering
gewekt.
Men verwacht tengevolge van den Duit-
schen maatregel, dat de oorlog in dit ge
bied intensiever gevoerd zal worden.
Beroering in Amerika.
Vooral in Amerikaansche kringen te Ber
lijn heeft het geval groote beroering ge
wekt, omdat men van oordeel is, dat do
Amerikaansche schepen ondanks deze waar
schuwing het verkeer in deze zone zuilen-
blijven voortzetten.
In de Wilhelmstrasse is deze Duitsche
maatregel „een teeken van het verantwoor
delijkheidsgevoel van Duitschland" genoemd
Voorts sprak men de verwachting uit, dat
de Amerikaansche regeering waarschijnlijk
minder gunstig op dezen maatregel zal rea-
geeren.
Mevr. Roosevelts
woorden weerlegd
Aanhalingen uit redevoeringen
van haar man den president,
In verband met de verklaringen van me
vrouw Roosevelt, dat haar man nooit be-
loofd heeft het land niet in den oorlog te
voeren, publiceert de Times Herald de vol
gende uitlatingen van Roosevelt tijdens de
verkiezingscampagne:
Boston 30 October 1940: „Wij bewa
penen ons niet ten behoeve van een
strijd of een interventie in een
vreemd conflict. Ik herhaal nog
maals, dat ik op het platform vam
onze partij blijf staan, dat wij niet
moeten deelnemen aan vreemde oor
logen, noch ons leger, onze marine
of ons luchtwapen voor den strijd
in vreemde landen buiten Amerika
zullen zenden, tenzij in het geval
van een aanval. Aangezien ik tot
u, vaders en moeders, spreek, geef
ik nogmaals de verzekering. Ik heb
dit. reeds vroeger gezegd, maar ik
zal 't nogmaals en steeds weer zeg
gen, uw jongens zullen niet in een
vreemden oorlog gezonden worden."
New York 23 October 1940: „Uw regeering
heeft zich in 1935 er toe gezet om met het
oog op de in de geheele wereld toenemend©
gevaren al de toevallen uit te schakkelen,
die in bet verleden tot den oorlog hebben
geleid. Wij hebben duidelijk gemaakt, dat
'schepen onder Amerikaansche vlag geen
munitie naar oorlogvoerende landen kun
nen brengen en dat zij zich buiten de oor
logszones moeten houden."
Brooklvn 3 November 1939: „Ik strijd er
voor om voor onze natie welstand en vrede
'e behouden. Ik strijd er voor om ons volk
uit vreemde oorlogen verwijderd te houden
en vreemde reegeeringsconcepties ver te
houden van de Vereenigde Staten."
Cleveland 3 November 1940: „Het eerste
doel van onze buitenlandsche politiek is,
ons land uit den oorlog te houden."