Singapore
De schrijver en deze tijd
Gevechten bij Tobroek
SPANJE
IS VASTBESLOTEI
Veulen inderdaad gekeurd
Duitsch weermachtberight
Het opperbevel van de Duitsche weef.
miacht maakt békend:
Een duikboot heeft in het Noordelijke dee!
van den Atlantischen Oceaan een krachtig
beschermden Britechen hul pk ruis er vai
20.000 brt, tot zinken gebracht. Bij aanvallen
op de Britsche ravitaillecringsscheepvaari
bracht het luchtwapen overdag cn in dei
afgeloopcn nacht drie koopvaardijschepei
met tezamen 11.000 brt. tot zinken en he
schadigcte twee andere groote vrachtsche
Pen'door bomtreffers op ernstige wijze.
Gevechtsvliegtuigen overvielen gisterei
overdag verschillende militaire doelen j(
Groot-Brittannië op succesvolle wijze. 0[
een vliegveld werden daarbij verscheiden!
viermotorige gevechtsvliegtuigen op do;
bega 11 en grond zwaar beschadigd.
In Noord-Afrika; aanhoudende levendig!
bedrijvigheid van artillerie en afdeelingei
verkenners voor Tobroek. Hier en in dl
omgeving van Solloem werden nog twe
Britsche pantserwagens vernietigd, ver
scheidene stukken geschut bemachtigd ei
krijgsgevangenon binnengebracht. Lichti
Duitsche gevechtsvliegtuigen ondersteun
den den strijd van het Afrika-corps döo!
doeltreffende aanvallen, op Britsche infan
terie en colonnes voertuigen in het gebiel
van Solloem.
In het gebied van de Middel landsche Ta
bombardeerden formaties van het Duitsch
luchtwapen overdag en des nachts militair
inrichtingen op de eilanden Malta en Krel
met goede uitwerking. Bij een aanval vai
lichte Duitsche. gevechtsvliegtuigen op twe
vliegvelden vah het eiland Kreta, werden 1
vijandelijke jagers op den beganen gron
vernield. In luchtgevechten boven het e
land schoten Duitsche jagers nog ach
vliegtuigen omlaag.
Er Vonden geen vijandelijke vluchten va
den vijand naar het gebied van het Duitsch
rijk plaats.
In den tijd van 12 tot 14 Mei verloor <1
vijand teeamen 31 vliegtuigen. Daar vb
werden er 13 in luchtgevechten, drie doe
luchtdoelarlillerie omlaaggehaald en der»
op den beganen grond vernield.
In denzelfden tijd gingen drie eigen vliej
tuigèn verloren. De bemanning van eei
gevechtsvliegtuig met luitenant Kloes
tweeden 'bestuurder Adolf, onderofficii
Engel, onderofficier Schilling en gefrelk
ICnoechel,-hebben zich door dappere en sui
cesvolle aanvallen op een wapenfabriek i
Zuid-Engel and bijzonder onderscheid»
Luitenant KöLbitz heeft bij de gevochte
in Noord-Afrika bijzondere dapperheid e
strijdlust aan den dag gelegd.
Italiaansch weermaebtheriebt
ACTIVITEIT BIJ SOLLOEM.
In zijn weermachtsbericht nr. 344 maal
liet Italiaauische opperbevel het volgen»
bekend:
Italiaansche en Duitsche vliegtuigen he
ben de luchtbases op Malta aangevallei
Tijdens luchtgevechten werden drie Bri
sche toestellen neergehaald.
In Noord-Afrika activiteit van de arti
lerie aan het front van Tobroek en va
verkcnningsafdcclingen ten Oosten van So
loem. Onze vliegtuigen onderwierpen li
haven en de inrichtingen van Tobroek as
voortdurende bombardementen. Een schi
geraakte in brand. Vijandelijke vlieg tui ge
bombardeerden Derna.
In Oost-Afrika: de vijandelijke druk wet
in alle sectoren voortgezet en vooral in de
sector van Amba-AIadji, waar onze troepe
tot het uiterste weerstand bieden.
DE ONTWIKKELING IN Hl
WESTEN EN OOSTEN Dl
MIDDELLANDSCHE ZEE.
Ook de Portugeesche pers neemt thai
een positief standpunt in.
De steeds scherper wordende reactie (li
Spaansche bladen op den druk. welke E
geland op de richting der Spaansche b\ 1
tenlandsche politiek tracht uit te oefent i
blijft in Berlijn piet onopgemerkt, I j
Spaansche pers laat zich onduhbelizinn l
uit over de vastberadenheid van haar i i
geering en over de lijn, welke de buik 1
landsche politiek, waarover in den burgt t
oorlog de richting bepaald is, behoort
trekken. De bladen verklaren in hun artii i
len tegen de Britsche propaganda rondu
dat Spanje, zijn positie reeds bepaald het
en dat het Spaansche volk in den burge
oorlog niet alleen streed voor een binnt
landsche herordening, maar ook voor
herordening van geheel Europa. Niet a
leen de Spaansche pers, maar óok de blad'
uit Lissabon nemen een positief standpui
in. Hun artikelen zijn niet zonder l:>eteek
nis voor de houding van Portugal. Belial'
op de ontwikkeling in het Westelijk de
van de Middellandsche Zee, blijft cle as
dacht van de Berlijnsche instanties t
richt op het Oosten.
Een belangrijk feit is ongetwijfeld l
bezoek, dat de Duitsche gezant von Pap?
die inmiddels weer naar Ankara terug?
keerd is, gisteren aan den Turkschen n
nister van l>ui ten landsche zaken in Sor
coglu gebracht heeft.
PSEUDO AMBTENAAR VAN HET P.EJ
VEROORDEELD.
De 23-jarige typograaf J. K. uit IJmuide
heeft, in December van het vorige jaar wil
keiiers in V'elsen en Wormerveer bestol»
Hij gaf zich uit als ambtenaar van lu
P.F..N. en zei, dat hij gegevens moest vei
zamelen voor de elrctriciteitsdistributie, Tei
wijl de winkeliers deze gegeven gingen o|
zoeken, stal de pseudo-ambtenaar geld u
de toonbankladen. Hij werd gister tot vi
piaanden gevangenisstraf veroordeeld. Kr
was acht maanden gcëischh
Rubber, petroleum en oliehou
dende vruchten.
Een deel van deze productie wordt
in Singapore zelf verwerkt, in
hoofdzaak voor militaire doelein
den. Aan petroleum zal men in Sin
gapore ook niet spoedig gebrek heb
ben. Nederlandsch-Indië bracht het
in 1938 tot een productie van 7,4
millioen ton of 3 procent van de
In de richting van het vasteland sluit
het zich aan bij de onder Britsche souve-
reiniteit staande Maleische staten. In te
genovergestelde richting bevindt zich Ne
derlandsch-Indië, beginnend met het groo
te eiland Sumatra. De Maleische staten
produceeren meer dan de helft van al de
natuurlijke rubber ter wereld. Op het
schiereiland, waarop zich Singapore be
vindt, zijn ongeveer 1,5 millioen h.a. met
rubberplantages bedekt. De omliggende ge
bieden produceeren eveneens enorme hoe
veelheden rubber.
wereldproductie.
Van niet minder belang zijn de landbouw
producten, daaronder nemen de oliehouden
de vruchten de voornaamste plaats in, m
hoofdzaak die van de kokos- en ohepalmcn.
De oliepalmcn nemen verreweg de eerste
plaats in. Dit hebben zij niet alleen te dan
ken aan hun olie, doch meer nog aan het
krachtvoeder, dat uit het residu wordt ver
vaardigd. Door bijvoeding met 1 kilogram
van deze veekoeken vermeerdert de melk
productie met 3 liter per dag. In Neder-
Jandsch-Indië wordt, met het oog op de be
Jeugdtooncel op straat. - De jonge acteurs, die de figuren van de poppenkast leven inblazen, hebben een dankbaar
gehoor, dat zijn enthousiasme niet onder de denkbeeldige stoelen of banken steekt
(Pax-Holland)
ook, zonder uitzondering, zich te bezinnen
op de verbondenheid met den volkseigen le
vensstijl
De schrijver is het oog der volksgemeen
schap, dat, over alle dingen heenstrijkt en
deze doordringt,. Op dit oogenblik schijnt
ons volk met. blindheid geslagen te zijn.
Aan den schrijver cle taak, het weer ziende
te maken uit de positieve kracht van zelf
bewustzijn.
Vervolgens voerde dr. van Ham het woord,
die zeide dat een van de groote moeilijkhe
den in het leven van den kunstenaar is
het feit, dat zijn beroep onbeschermd is, on
beschermd tegen zakelijke willekeur bij de
bepaling van zijn loon cn onbeschermd te
gen de concurrentie der beunhazen.
Om een eind te maken aan cle zakelijke
willekeur, zal in het lelfergilde naast de
groep der schrijvers een zakelijke groep
worden opgenomen, de. organisatie van uit
geverij en boekhandel, zoodat in één orga
nisatie bijeengebracht zullen zijn allen, die
bij het ontstaan en cle verspreiding van het
bock belang hebben.
Diefstal in
levensmiddelenbedrijf
In Januari van dit jaar is ingebroken in
een filiaal van Simon de Wit in de Toren-
straat, te 's-Gravcnhagc. De daders verschaf
ten zich toegang door gaten te boren in
een achterdeur, waarna zij in den winkel
waren gekomen en zich hier te goed hadden
gedaan aan st.erke drank en diverse lekker
nijen. Zij hadden reeds 70 pakjes margarine,
worst, lucifers enz. klaar gezet, Tloch wer
den toen door de politie op hccterdaad be
trapt en gearresteerd. Verschillende fles-
schen sterke drank en flesschen augurken
hadden zij stuk gegooid.
Zaterdagochtend stonden de schuldigen
aan dezen diefstal terecht. Het waren de
drie gebroeders de M., oud resp. 18, 19 en 20
jaar cn Th. C. v. d. M., 20 jaar oud.
Allen waren goede beleenden van de poli
tie, doch waren meermalen door cle mazen
van het net geslipt. De officier van justitie
vond daarom zware straffen op haat- plaats
en vorderde togen Z. de M., Th. C. v. d. M.
en H. de M. ieder 2 jaar gevangenisstraf,
door te brengen in de jeugdgevangenis te
Zutphen. Tegen J. de M. eischte hij 1 jaar
tuchtschool.
Uitspraak 29 Mei.
Kunstmatige mestbereiding
In verband met de schaarschte aan mest
in den iancl- en tuinbouw, zijn op den proef
tuin van het Zuidhollandsch glasdistrict te
Naaldwijk, onder leiding van rijkstuinbouw-
consulent Ir. J. M. Riemens, zeer belangrijke
proeven genomen met kunstmatige mest
bereiding. Hiervoor heeft men tarwestroo,
waaraan verschillende kunstmeststoffen toe
gevoegd worden (vooral stikstof en fosfor)
gebruikt, waarna een ferment,aiie plaats
heeft.
De twee proeven slaagden minder gunstig
en champignonbroed op deze most gelegd,
groeide niet goed uit.
De derde pi-oef is thans echter veel beter
geslaagd. Een gedeelte versch organisch ma
teriaal (jonge slaplanten en gras) werd toe
gevoegd, hetgeen oen groote verbetering
bleek te zijn. In het. aldus behandelde ge
deelte van den mesthoop trad geruimen tijcl
een flinke broei op (temperatuur van 70
graden C-) En deze kunstmatig bereide
mest is gebruikt voor meloenrijen. In het
gedeelte van den hoop zonder versch or
ganisch materiaal kwamen geen hoogere
temperaturen voor dan ruim 50 gr. C.
Vooral onder de huidige omstandigheden
kunnen deze proeven inzake kunstmatige
mestbereiding uiterst belangrijke gevolgen
met zich brengen.
De oorlog op den Atlantischen Oceaan. Overlevenden van een getorpedeerd Engelsch koopvaardijschip
worden door de bemanning van een Duitsch marine-vaartuig aan boord genomen (Weltbild-Pax-HolUnd)
centrum van de
voornaamste grondstoffen
TIN, STEENKOLEN, GOUD, RUB
BER, SUIKER, PETROLEUM IN
OVERVLOED VOORHANDEN.
Japan tracht evenwicht
te herstellen door
verbond met Thailand
V.P.B. Singapore geldt, vooral na de
in de laatste vijftien jaar aangelegde ver
sterkingen, in de eerste plaats als een der
sterkste militaire steunpunten van Groot-
Brittannië in Zuid-Oost-Azië. Doch daar
nevens mag men ook niet uil het oog ver
liezen, dat het omgeven is door gebieden,
die de voornaamste grondstoffen produ
ceeren.
Singapore is een vlootbasis en
een vesting van buitengewonen
sterkte. Het havenverkeer heeft
een ongekenden omvang genomen.
Verder is van belang, dat zich bin
nen een omtrek van meer dan 2000
kilometer geen enkel ander machts
centrum bevindt, dat het ook maar
in de verte tegen Singapore kan op
nemen. En ten slotte moet men
niet vergeten, dat deze omtrek
moet worden beschouwd als de pro
ducent van de voornaamste grond
stoffen, die niet alleen van het
grootste gewicht zijn voor Singa
pore, maar waarvan het ook ter-
dege voordeel weet te trekken. De
kring, waarbinnen zich Singapore
bevindt, beslaat een oppervlakte
van ongeveer zoo groot als Euro
pa.
De verschillende deelen van dit gebied
staan onder elkaar in uitstekende verbin
ding. Bovendien loopt er in de richting
West-Oost een van de voornaamste water
wegen ter wereld door. Op het punt van
den nauwsten doorgang ligt Sigapore, zoo
dat het de controle kan uitoefenen over al
le verkeer tusschen den Indischen en den
Stillen Oceaan.
Zijn macht wordt nog, zooals wij reeds
opmerkten, versterkt door de aanwezigheid
van grondstoffen in rijke verscheidenheid
in zijn onmiddellijke nabijheid.
hoeften aan plantaardig vet voor de Neder-
landsche margarine-industrie, vooral de
kokospalm verbouwd.
Tin< kolen, koffie, suiker en ta
bak.
De Maleische staten nemen een eerste
plaats in wat betreft de tinproductie. Meer
dan een derde van de wereldproductie komt
vandaar. Dit metaal wordt ten deele ver
werkt in Singapore en Penang, ten deele
uitgevoerd naar alle deelen van de wereld.
Steenkolen zijn er in groote hoeveelheid
voorhanden. Alleen reeds op Malakka on
geveer 700 000 ton. Verder vindt men er
goud. In de laatste jaren werd er op Ma
lakka gemiddeld 35.900 „ounces" stofgoud
gewonnen.
Tenslotte moeten wij nog suiker, koffie en
tabak vermelden. De twee eerste artikelen
worden voornamelijk geleverd door het
eiland Java, de tabak door Sumatra. Van
bijzonder belang voor de tin-productie zijn
de eilanden Banka en Billiton, terwijl Su
matra en Borneo aanzienlijke hoeveelheden
petroleum opleveren.
De Noordoostelijke grens van den kring
van 2000 kilometer vormen de Philippijnen,
die onder Amerikaansche souvereiniteil
staan. Zij vormen het voornaamste produc
tiecentrum van Manillahennep. Zij leveren
eveneens coprah en suiker. Ook de oliepalm
wordt er verbouwd. De uitvoer van een cn
andei is voornamelijk voor de Vereenigde
Staten bestemd.
Dit korte overzicht toont, duidelijk aan,
•dat Singapore, zooals wij zeiden, omringd is
door landen, die in economisch opzicht van
helgrootste belang zijn voor deze Engel-
sche basis. Daar staat tegenover, dat Japan
thans een vriendschapsverdrag heeft, geslo
ten met Thailand, dat het noordelijke deel
van het schiereiland Malakka inneemt.
HET INVOERVERBOD VAN ZWITSER-
SCHE BLADEN IN FRANKRIJK.
In verband met het verbod van invoer
en verkoop van Zwitsersche dagbladen in
het onbezette deel van Frankrijk verluidt,
dat de aanleiding tot dit verbod de niet
objectieve berichtgeving over Frankrijk is
geweest. Bovendien beteekent dit verbod
een bescherming voor de Fransche dagbla
den, die zwaar te lijden hadden van de
concurrentie der Zwitsersche dagbladen, die
tot dusverre in beperkte male in het onbe
zette deel van Frankrijk konden worden in
gevoerd.
Rede van Dr. Goedewaagen.
Woensdagmiddag zijn op uitnoodiging
van den secretaris-generaal een aantal
schrijvers bijeen gekomen op het departe
mentvan volksvoorlichting en kunsten, waar
zij door Dr. T. Goedewaagen en Dr. J. van
Ham, hoofd van de afdeeling bankwezen
aan dit departement zijn toegesproken.
Dr. Goedewaagen hield een rede over den
schrijver en dezen tijd en begon met een
uitspraak van Hugo van Hoffmannsthal uit
bet begin dezer eeuw aan te halen, waarin
de schrijver gezien wordt als de bedelaar
onder de trap; hem is opgelegd zich niet
kenbaar te maken en te wonen als een on
bekende onder de trap van zijn eigen huis.
Zoo iS'de positie van den schrijver al
lengs geworden in een samenleving, waarin
het mêedoogenlooze spel der vrije maat
schappelijke op winst gerichte krachten de
kunst en de litteratuur in het bijzonder tot
een luxe heeft gemaakt en waarin het or
ganische verhand tusschen schrijver en
volk is teloor gegaan.
In het bijzonder het nationaal socialisme
is zich, aldus spreker, echter van zijn volk-
schen taak bewust, ook ten aanzien der
schrijvers.
Voiksche overhcidspolitiek houdt in, dat
de staat op zijn hoede is tegen eiken aan
slag op het, eigene en vertrouwde en te
vens alles bevordert, wat in staat is, de
blikscherpte t.e bevorderen.
Zien wij terug over den tijdgeest, die
sinds den wereldoorlog, ook ons land be-
heerschte, dan zien wij in het late huma
nisme dier dagen, het herfsttij van het hu
manisme, een ontstellend tekort aan volksch
verantwoordelijkheidsgevoel. De dichter be
weegt zich aan den rand van bet volksbe
staan. Tusschen hem en het groote gebeu
ren der dagen gaapt een kloof: waar von
den de wereldhistorische gebeurtenissen
sinds 1918 een stem in de poëzie van Ne
derland?
Waar is het proza?
Er kwam geen drama en geen epos van
grooten stijl, omdat er geen volksch of
historisch verantwoordelijkheidsbesef in
den schrijver was.
De voiksche gedachte is een voortvloeisel
uit de idee van de eenheid en de organische
samenhang van het leven. Zij doet een be
roep op alle kunstenaars en op alle dich
ters en prozaisten, van welken aard dan
De passage in het interview met den beer
Veenstra, directeur van het abattoir te Am
sterdam. over de vleeschvergiftiging te Ha
renkarspel, tijdens de kermis aldaar, in '37,
bohoeft, een rectificatie, zegt het A.N.P.
Het was hier niet de schuld van den
slager, dat het vleesch na consumptie on-
gewenschte gevolgen opleverde, doch van
een onvoldoende keuring van de zijde van
den veearts-keurmeester. Het veulen was
inderdaad gekeurd, doch niet op de juiste
wijze.
