DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
OVER DEN STRIJD
OP KRETA
De positie van
Zwitserland
japansche critiek op
BATAVIA
Hoogaarsche premier
te Rome
„Rantsoen vleesch"
is 100 gram
Persoonsbewijs
Verduisteren
9.56 uur
Ex keizer Wilhelm t
Ambtelijke
BEKENDMAKING
Hoofdredacteur: J. KEESMAN, Schagen.
DONDERDAG 5 JUNI 1941. 85e Jaargang. No. 11511.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier" Schagen
Aanstaand debat in het
Engelsche Lagerhuis
CHURCHILL EN ATTLEE ZULLEN
ER AAN DEELNEMEN. VER
SCHILLENDE STROOMINGEN IN
DE BRITSCHE OPENBARE MEE
NING.
Berlijn, 4 Juni (D.N.B.) Naar de
parlementaire redacteur van Reuter meldt,
zal het Lagerhuis in zijn volgende vergade
ring een debat over den Britse-hen terug
tocht op Kreta houden. Churchill en Att-
lee zullen daaraan deelnemen.
De redacteur meldt verder, dat de terug
tocht „verschillende stroomingen" in de
Britsche openbare meening heeft doen ont
staan. Sommigen willen een „verkleind
oorlogskabinet" en de onvoorwaardelijke
verwijdering van alle ambtenaren, die ge
toond hebben, niet „volkomen u-p to date"
te zijn. Ongetwijfeld zal bij het debat ver
langd worden, dat het regeeringsapparaat
en het productiesysteem vereenvoudigd
[worden. Vooral zal men aandringen op in
voering van den dienstplicht, „mobilisatie
ider industrie" en het ondergschikt maken
van alle andere aangelegenheden aan de
belangen der oorlogsproductie. Men zal
den invoer van machines en nog eens ma
chines van overzee eïsohen, zelfs al zou
daardoor de aanvoer van levensmiddelen
belemmerd worden. Er zullen voorts voor
stellen gedaan worden voor een uitbreiding
der rantsoeneering. een strengere rantsoe
neering en een energieke campagne voor
de productie van levensmiddelen in het ei
gen land.
Een dienstplicht voor de arbeiders wordt
door de arbeiderspartij afgewezen. Alle par
tijen zijn echter van meening. dat een alee-
meene dienstplicht in de industrie op het
oogenblik de beste maatregel is. Tenslotte
n verlangt een aantal afgevaardigden, dat de
re verschillende takken van de burgerlijke
verediging in één ministerie vereenigd wor
den.
„Langzaam maar zeker komt in Engeland
een storm op na de nederlaag op Kreta", zoo
schrijft de Londensche correspondent van
„Nya Dagligt Allehanda" volgens het A.N.P.
Voor de eerste maal keert de critiek zich
ook tegen Churchill. In het bijzonder heeft
een artikel van de „Daily Mail" opzien ge
baard, waarin wordt gezegd: „Churchill wei
gerde te gelooven, dat ergens in het moeder
land ongerustheid heerschte wegens den te
rugtocht uit Griekenland. Misschien kan "hij
er van overtuigd worden, dat het volk ern
stig verontrust is over Kreta. Veranderingen
zijn noodzakelijk en Churchill behoort niet te
dralen ze aan te brengen. Het lot van zijn
regeering kan zeer wel van een direct en
krachtig ingrijpen afhangen". De correspon
dent teekent. hierbij aan, dat men te Londen
zulke woorden sedert Churchill de leiding
der regeering op zich nam, niet meer had
gehoord.
De slagvelden op Kreta opgeruimd.
Over den strijd op Kreta meldt het D.N.B.
nog uit Berlijn, dat nü de slagvelden zijn op
geruimd en de gevallen tegenstanders zijn
begraven, het aantal dooden onder Engel-
schen en Grieken op ongeveer 5000 kan wor
den geschat. Het aantal gewonden is nog niet
bepaald. In het doodencijfer zijn niet de ver
liezen begrepen, die den Britse hen strijd--
krachten op den terugtocht overzee zijn toe
gebracht. Het staat vast, dat die verliezen
ten gevolge van de voortdurende aanvallen
op talrijke transportschepen een veelvoud
van de verliezen op Kreta bedragen.
VOORBEREIDINGEN OP CYPRUS.
Op het oogenblik wordt Cyprus intensief
voorbereid voor de verdediging tegen een
aanval en de helft van de bevolking der
steden op Cyprus is reeds naar het vasteland
overgebracht., aldus een bericht van United
Press uit Nicosia, op het eiland Cyprus. Er
zijn slechts zeer weinig Engelsche vrouwen
op het eiland achtergebleven en alleen de
zusters van het Roode Kruis zijn nog aan
wezig.
Men gelooft op Cyprus, dat een Duitsche
aanval op het eiland moeilijker zal zijn dan
de verovering van Kreta, daar de Engelsche
luchtmacht de vliegvelden van Egypte en
Palestina als betrekkelijk dichtbij gelegen
steunpunten kan gebruiken. In de afgeloopen
week heeft het loeien van de alarmsirenes
aangetoond, dat vijandelijke vliegtuigen ver
scheidene malen boven het. eiland zijn ver
schenen. De bevolking bleef rustig.
Cyprus bezit een eigen verdedigingscorps.
Bovendien bestaat er nog een Cypersch regi
ment, dat aan den strijd in Oost-Afrika,
Noord-Afrika en Griekenland heeft deelge
nomen.
„Ned.-Indië onderschat de kracht
van Japan", aldus beweert de
Japansche pers.
De Japansche bladen „Miyko Sjimboen"
hen „Hotsji Sjimboen" bevatten hoofdartike
len, waarin zij uiting geven aan hun onge
duld over „de vijandigheid" van de Ned.-In
dische autoriteiten gedurende de in Batavia
:u4gevoerde handelsbesprekingen met Japan.
Zij dringen er op aan, dat Japan „zijn póli-
htiek van besluiteloosheid" zal laten varen
en ermede zal beginnen krachtige maatre-
gelen tegen Batavia te nemen. De „Hotsji
ni Sjimboen" raadt den Ned. Indischen auto-
n(riteiten aan de in haar bezit zijnde jongste
voorstellen van Japan goed in overweging
te nemen. Het blad legt er den nadruk op,
dat in haar besluit niet alleen het succes of
in het. fiasco van de onderhandelingen ligt,
doch ook de toekomst van het Zuidelijke
gebied van den Stillen Oceaan. Beide bladen
ia vermoeden de hand van Engeland en de
Vereenigde Staten achter „de dwaze stug-
heid". van Ned. Indië alsmede een verkeerd
vertrouwen in de mogelijkheid, dat Enge-
'd« land uiteindelijk de overwinning op de as-
f, mogendheden zal kunnen behalen.
De „Miyako Sjimboen" herinnert in dit
verband aan het recente bezoek aan Bata-
via van van Kleffens en Weiter, resp. mi-
r. nister van buitenlandsche zaken en minis
ter van koloniën van de Nederlandsche emi-
grantenregeering te Londen- Het blad schrijft
dat de houding van Ned. Indië ten opzichte
van Japan sedert hun bezoek stugger ge
worden is De „Hotsji Sjimboen" noemt als
bijkomende factor voor de stugge houding
van Ned Indië, dat Batavia de kracht van
Japan onderschat, hetwelke men baseert op
'den tijd welke Japan besteedt aan de vij
andelijkheden in China, welke het. vijfde
jaar zijn ingegaan, alsmede op de misplaat
ste meening. dat Japan niet in staat is zijn
„druk" te richten op het Zuiden. Het blad
betoogt, dat, uitgaande van deze dwaling.
Ned. Indië probeert de handelsbesprekin
gen met Japan te rekken. De „Hotsji Sjijn-
boen" schrijft: Aangezien Joshizawa een
laatste nota met onze minimum-eischen
reeds heeft overhandigd, aan H J. van Mook.
den directeur voor de afdeeling economische
zaken, zouden wij tot Ned. Indië een ern
stig woord van waarschuwing willen rich
ten De sleutel tot succes of mislukken der
onderhandelingen en tot de toekomst van
het zuidelijk deel van den Stillen Oceaan,
ligt in de handen van Ned. Indië. Wij drin
gen er bij Batavia op aan hierover ernstig
na te denken en voorzichtigheid aan den
dag te leggen.
NED. INDISCHE LICHTING
OPGEROEPEN.
De Nederlandsch-Indische regeering heeft,
volgens bericht van United Press uit Bata
via de lichting 1923 voor militaire opleiding
opgeroepen.
bul
[Eb
HARTELIJKE ONTVANGST EN
WEDERZIJDS WAARDEEREN-
DE WOORDEN.
Rome. 4 Juni (D.N.B.):
De Hongaarschè minister-president en mi
nister van buitenlandsche zaken, von Bar-
dossy, is gisterochtend om 9.30 uur in de
Italiaansche hoofdstad aangekomen. Op het
station werd hij verwelkomd door den Duce,
den minister van buitenlandsche zakén. Cia-
no. den secretaris van de partij Serena. als
mede door andere leden van dp regeering
en de drie staatssecretarissen van de weer
macht.
Bardossy heeft een bezoek aan Ciano ge
bracht en daarna aangezeten aan een door
den Duce aangeboden diner. Bij deze gele
genheid hebben zoowel Mussolini als Bar
dossy gewaagd van de hartelijke betrekkin
gen,- welke tuschen beide landen bestaan
en hun vertrouwen in de overwinning der
spilmogendheden uitgesproken.
Die nacht en dag over het gewas thans de wacht houden. Nu het zomersehe
weer zijn intrede heeft gedaan, zijn de vogelverschrikkers weer op hun post
(Het Zuiden)
BRITSCH DIEPTEPUNT NOG NIET
BEREIKT.
Rede van Australischen premier
BERLIJN, 4 Juni (D.N.B.). Naar de Times
meldt, heeft de Australische premier, Men-
zies, voor een groote menigte toehoorders
te Melbourne onder meer gezegd, dat het
zeer wel mogelijk is, dat het Britsche rijk
zijn dieptepunt in dezen oorlog niet bereikt,
heeft Men zal ongetwijfeld elk deeltje
weerstandsvermogen in het rijk noodlig heb
ben, om niet op een kwaden dag in de ver
leiding te komen de geheele zaak als ver
loren op te geven. De vijand is, wat zijn
wapening betreft verre superieur aan de
strijdkrachten van Engeland en zijn bond-
genooten. Zij kan daardoor een snel initia
tief nemen en alle regels van oorlogsvoe
ring ondersteboven keeren. Het is de Duit
sche oorlogsmachmerie, die Engeland en het
Britsche rijk steeds nieuwe nederlagen toe
brengt
Bondsraat Pilet kant zich tegen
geruchten; verhouding met
Duitschland meer dan correct!
De chef van het Zwitsersche poli
tieke departement, bondsraad Pi-
let, heeft gisteren voor den stan
denraad een rede uitgesproken over
de buitenlandsche politiek, waarin
hij in het bijzonder inging op de be
trekkingen van Zwitserland met de
groote mogendheden. Ter inleiding
verklaarde hij, dat Zwitserland, ge
legen als een geographische zoowel
als politieke encla e in het middel
punt van Europa, een onbeperkte
neutraliteit nastreeft, waardoor het
hoopt zijn betrekkingen met het
buitenland correct en zoo vriend
schappelijk mogelijk te kunnen
houden.
Deze betrekkingen moeten onder de heer-
schende omstandigheden ook over het ge
heel bevredigend worden genoemd. Ameri
ka bijv. heeft zich bereid getoond begrip
le hebben voor de bijzondere behoeften van
Zwitserland. Zwitserland zal niets nalaten
om dit begrip ook verder .te behouden. Met
Rusland heeft Zwitserland zoojuist een
handelsovereenkomst gesloten, waarvan
een vergroote en succesvolle samenwerking
kan worden verwacht. Het Britsche rijk be
houdt jesens het land de sympathie, die het
van oudsher gehad heeft jegens het land
van de bergen. Het is echter nog te wen-
schen, dat Engelands blokkadepoli tiek re
kening houdt met de behoeften van Zwit
serland. Met Frankrijk is Zwitserland ook
verder verbonden door de volstrekte vriend
schap, die de beide landen in den loop der
eeuwen verhonden heeft. Wat. Italië betreft,
toont het feit, dat kortelings een nieuwe
handelsovereenkomst is gesloten, dat de
traditioneele betrekkingen tusschen den
beide staten hartelijk ziin gebleven. Italië
heeft jecens Zwitserland een groot begrip
getoond, vooral ook sedert het begin van
den oorlog. Aan de betrekkingen van Zwit
serland met' Duitschland wordt van den
kant van Zwitserland een bijzonder belang
gehecht. Te allen tijde heeft Zwitserland
met ziin grooten nabuur in het noorden,
die in het sociale drama, dat geheel Europa
oo het oogenblik "hervormt, de algeheele
aandacht tot zich trekt, een uitwisseling
van den meest verschillenden aard en van
vitale beteekenis onderhouden. Men kan
met voldoening eonstateoren. dat de betrek
kingen van Zwitserland met het Duitsche
Rijk meer en beter zijn dan correct. Uit
l'-oebele bron worden vaak valsche gerucn-
ten verspreid, die in de hoogste mate be
treurenswaardig zijn en die met nadruk
van de hand moeten worden gewezen.
Onderscheid tusschen de met „een
rantsoen vleesch" of „een rantsoen
vleeschwaren" gemerkte, bonnen en
de desbetreffende bonnen van de
vleeschkaart
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij vestigt er
nogmaals met nadruk de aandacht op, dat
de met „een rantsoen vleesch" gemerkte
bonnen, welke onbeperkt geldig zijn, recht
geven op het koopen van een heel rantsoen
vleesch (honderd gram, been inbegrepen) of
een heel^ rantsoen vleeschwaren, dus op een
hoeveelheid, welke twee maal zoo groot is
als kan worden gekocht tegen afgifte van
een genummerde bon van de vleeschkaart
Evenzoo geeft met „een rantsoen vleesch
waren" gemerkte bon recht op het koopen
van een heel rantsoen vleeschwaren, dus op
een hoeveelheid, welke tweemaal zoo groot
is als kan worden gekocht tegen afgifte van
de voor vleeschwaren bestemde genummer
de bonnen van de vleeschkaart, die slechts
óp een half rantsoen vleeschwaren recht
geven.
VATICAAN-SPANJE.
Daar noch de Spaansche regeering, noch
de heilige stoel bijzonderheden heeft bekend
gemaakt'over de onlangs gesloten overeen
komt omtrent de benoeming van de Spaan
sche bisschoppen, is men er in kringen van
Vaticaan van overtuigd,, dat deze overeen
komst tegelijk met het concordaat gepubli
ceerd zal worden. Men neemt namelijk aan,
dat dit concordaat binnenkort gesloten zal
worden. Ook de reis van den Spaanschen
ambassadeur bij den heiligen stoel naar
Madrid staat wellicht in verband met dit
concordaat.
POGING OM STAATSGREEP UIT TE
VOEREN IN CHILI MISLUKT.
Gewapende inval in vergadering
welke werd gepresideerd door
president.
SANTIAGO DE CHILI, 4 Juni (S.P.T.).
Aanhangers van de Chileensche Volkspar
tij hebben met vuurwapens een inval ge
daan in het secretariaat van de Radicale
Partij, waar een vergadering plaats vond
onder leiding van den president der repu
bliek, Pedro Aguirre Cerda, Bij het vuurge
vecht., dat ontstond, werden vijf leden van
de Radicale Partij zwaar gewond. De voor
zitter der partij, Fernando Pinto, werd ge
dood. De politie greep spoedig in en ver
richtte vele arrestaties. Onder de gevangen
genomen personen bevinden zich twee vrou
wen. De daad van de aanhangers der Chi
leensche Volkspartij wordt beschouwd als
een poging om een staatsgreep te doen.
eerst na 1 Januari
1942 verplicht
De Staatscourant bevat een uitvoe
ringsbesluit Persoonsbewijzen III
van den secretaris-generaal van
binnenlandsche zaken, waarbij be
paald wordt, dat het steeds bij zich
dragen van een persoonsbewijs is
verplicht Van 1 Januari 1942 af.
(Het eerste uitvoeringsbesluit had
bepaald, dat men na 1 October 1941
van een persoonsbewijs moest zijn
voorzien. Red.)
TURKIJE voert geen
•graan meer uit
Commentaar op de Fransch-
Turksche betrekkingen.
In een zitting >van het parlement heeft
de Turksche minister-president verklaard,
dal. Turkije in het afgeloopen jaar met het
oog op de eigen behoefte geen broodgraan
heeft uitgevoerd. Ook in de toekomst zal al
het graan in het land blijven.
Wat dit betreft, zal Turkije de volledige
onafhankelijkheid ten aanzien van het bui
tenland bewaren, aldus een bericht van het
D.N.B. te Istanhoel.
De FranschTurksche betrekkingen
Parijs, 4 Juni (D.N.B In Fransche re-
geeringskringen merkt men naar aanleiding
vai# verschillende Turksche perscommenta
ren op het Turkije betreffende deel der ver
klaring van admiraal Darlan op, zoo meldt
het. persbureau Afip, dat het in het geheel
niet de bedoeling was van Darlan, Turkije
een actie te verwijten, welke reeds lang ge
leden is en welke haar wortels had in het
nationale streven van het Ottomaansche
volk. Admiraal Darlan wilde bij deze gele
genheid, zoo verklaart men van Fransche
zijde, uitsluitend het Engelsche dubhelgpel
aan de kaak stellen. Overigens zijn de
FranschTurksche betrekkingen steeds ge
lijk gebleven. Er bestaan niet alleen han
delsverdragen, zoo verklaart men in deze
kringen, doch het jongste verdrag over
Alexandrette toont bovendien aan, dat de
betrekkingen op twee grondslagen gebouwd
zijn, n.1. op een van oudsher bestaande
vriendschap tusschen Frankrijk en Turkije
en op de wederzijdsche eerbiediging der
rechten van de beide staten in het Nabije
Oosten.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
5.20 uur
Maandag a.s.
bijzetting
te DOORN
Gistermorgen is in huize Doom
de voormalige keizer van Duitsch
land, Wilhelm II. overleden,
In vervolg op de levensbeschrij
ving, elders in dit nummer, ver
nemen wij nog het volgende:
Duitsche persstemmen na haf
overlijden.
De bijzetting van het stoffelijk over
schot van den ex-keizer geschiedt a.a.
Maandagmorgen in de slotkapel van
Doorn, die voor deze gelegenheid
provisorisch wordt ingericht. Vol
gens den wensch van den overledene
is de kring der deelnemers beperkt
tot de naaste familie. Toch worden
ook enkele delegaties uit Duitsch
land verwacht. De Fuehrer heeft de
gemaïin van ex-keizer Wilhelm II en
den kroonprins telegrafisch zijn
deelneming betuigd.
Berlijn, 4 Juni (D.N.B.) De Duitsche
bladen wijden groote aandacht aan het
overlijden van den Duitschen ex-keizer. In
uitvoerige artikelen wordt de levensloop
van Wilhelm 2 met de politieke gebeurtenis
sen van zijn tijd geschilderd. Daarbij ver
klaart men. dat de politiek van Wilhelm II
er niet in is geslaagd het web van Enge-
land's omsingeling te verscheuren. In dit
verband betoogt de Deutsche Allgemeine
Zeitung, dat in 1914 geen sprake geweest
kan zijn van Duitsche schuld aan den oor-,
log. Steeds herhaalde pogingen om met En*
geland tot een vergelijk te komen strand
den, zoo schrijft het blad, omdat Engeland
nooit .bereid was ondubbelzinnig zijn stand
punt te bepalen. D.e Engelschen hebben door
hun houding in voorjaar en zomer 1913 bij
een overeenkomstige situatienogmaals be
vestigd, waarom het hun ook destijds te
doen was: Duitschland beletten zich te ver
heffen en het vernietigen. „Na den wereld
oorlog" zoo vervolgt het blad, „heeft Wil
helm 2 den opbouwarbeid van den Fuehrer
met bewondering en gloeiende hoop voor da
toekomst van het Duitsche volk gevolgd."
De Berliner Boersenzeitung schrijft: „Hei
is beter niet te onderzoeken hoe schuld en
noodlot in de buitenlandsche politiek van
het Wilhelminische tijdperk dooreengestren-
geld waren. Vast staat in ieder geval, dat da
leidende Duitsche staatslieden uit de perio
de voor den wereldoorlog een politiek vani
illusie hebben gevolgd tegenover het gevaar
van het Engelsche streven naar omsinge
ling. Zoo werd de Duitsche bewegingsvrij
heid op het gebied van de buitenlandscha
politiek steeds meer beperkt, totdat Duitsch
land in 1914 onder de ongunstigste omstan
digheden zonder sterke bondgenooten ge
dwongen werd tot den strijd om zijn be
staan."
's-Gra venh age, 4 Juni. Op grond
van de verordening van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche gebied
nr. 20 1941 wordt bepaald:
1. Aan de Joden in den zin van par. 4
der verordening van den Rijkscommissaris
nr. 189 1940 wordt verboden:
a. Het publieke baden in zee-, strand^
zwembaden en overdekte badinrichtingen.
b. Het betreden van publiek^ plantsoe
nen en lokalen, evenals het huren van ka
mers in publieke logeergelegenheden (ho
tels, pensions, logementen) in zee- en strand
badplaatsen en andere dergelijke plaatsen.
c. Het bezoek aan paardenrennen als toe
schouwer.
Handelingen in strijd met dezen maatre
gel zijn overtredingen en worden met hech
tenis van maximaal zes maanden en boete
tot 1000 gulden of met een van beide ge
straft, voor zoover niet volgens andere be
palingen een hoogere straf is bepaald.
Deze regeling treedt heden in werking.
