Heemkunde
N1PPER EN PELLE
uan HeT moeRns
ONTBINDING
^Spierpij11
msMlM
i"AKKER*JES
- H6L6R
Ned erlandschen
opbouwdienst
Radioprogramma
209. Op de bodem der kloof.
1. „Nu zgn we toch hoop ik
gauw benedenaan. Het zal
niet lang meer duren, of
onze machine staat stil,
dat kan ik je wel zeggen!"
2. „En' er is nog niets van
onze vrienden te beken
nen!"
3. „Hoera! Daar heb je Nip-
per en Wawhoo! Ze man-
keeren blijkbaar niets!"
210. Tot ziens en welbedankt.
1. Op het allerlaatste oogen-
blik kan Nipper het veren
pakje aan zgn eigenaar te
ruggeven. Moeder is er
lang iet over te spreken,
dat hij zgn nieuwe pakje
zoomaar aan een vreemde
ling heeft uitgeleend!
2. „Hallo, Wawhoo, daar zijn
we al. XV e moeten gauw
maken, dat we verder ko
men, want we hebben nog
een lange weg af te leg
gen, eer we thuis zgn!"
L'lf'
BOND VAN HEEMKUNDE DRINGT
AAN OP EENHEID IN DE BE
OEFENING ERVAN.
De Bond van Heemkunde heeft dezer da
gen een circulaire doen uitgaan, waaraan
het volgende is ontleend:
De vele vereemgingen, die zich op heem
kundig terrein bewegen, moeten caan in
zien. dat alleen dan iets te bereiken zal
zijn wanneer de handen ineengeslagen wor
den en op die wijze vele krachten en mid
delen beschikbaar komen voor de bescher
ming, bestudcering en verzorging van ons
heem. Dan alleen is veel te bereiken op het
gebied van de streektaal en streekgeschie
denis. oudheidkunde en praehistorie, na
tuur- en landschapbesclierming, volkskunst,
folklore, zeden en gewoonten, kortom alles,
wat met de heemkunde samenhangt
Wat liggen daar prachtige vooruitzichten
wat betreft de verfraaiing van ons land
schap, van onze dorpen en kleine en groote
steden. Wat is in dit opzicht in de laatste
eeuwen al niet bedorven; welk een oneindig
groot arbeidsterrein ligt hier voor ons.
En denik eens aan het oude handwerk.
Hebben onze echte smeden, timmerlieden
en meubelmakers hun scheppingsdrang niet
•moeten wegdrukken onder de allerbanaal
ste serie-artikelen in een warenhuisallérlei,
alleen omdat wij ons gevoel voor het. volks-
schoone hadden verloren of het hadden op
geborgen op onzen muffen spinragzolder
van gemakzucht en oppervlakkigheid.
Wat weten wij werkelijk nog van de zo
den en gewoonten van onze voorouders? Is
het niet plicht, dat wii ons veel en veel
meer verdiepen in de geschiedenis van ons
eigen volk. zooals het is gegroeid en ge
worden vanaf de allervroegste tijden, die
grijze oudheid, waarover geleerd werd en
nog wordt., dat onze voorvaderen gekleed
waren in dieren vellen en waarbij we uit
ons hoofd leerden, dat hun voornaamsie
bezigheid was drinken en dobbelen en dat
zij zedelijk niet hoog stonden?
Wat ligt er nog veel arbeid te doen op
het gebied van natuur- en landschapsibe-
scherming. Al is er veel gedaan, dit ge-
hecle werk moet op andere wijze worden
aangevat om het te doen groeien als on
ontbeerlijk onderdeel van de gansche ge-
meensch apszorg.
t En wat is er voor de ouderen schooner
i taak dan de liefde/ en de 'belangstelling voor
i het heem te wekken en in te prenten bij
i de jeugd. Welk een schoone taak ligt hier
voor allen, die de jeugd op eenigerlei wij-
i ze hebben te vormen. De school, de jeugd-
vereenigingen, de arbeidsdienst, zij alle
1 zijn gemeenschappen, bij uitstek geschikt
(om het zaad te zaaien.
Zoo blijft dan het eerste groote doel van
'den bond: allen die op dit gebied werkzaam
{zijn bijeen te brengen. Alle krachten, die
3 teich op het gebied der heemkunde bewe-
[gen zoowel landelijke, streeks- of plaats-
1 fcerwijze vereenigingen, moeten door den
wond voor heemkunde worden samengc-
yoegd met waardeering en zooveel mogelijk
met inschakeling van al deze organisaties.
[Waar verschillende organisaties hetzelfde
Hverk doen. of waar een betere taakverdee-
jiling mogelijk is. zullen we de gewenschte
[Verbeteringen in overleg met de oude ver-
I eenigingen tot stand trachten te brengen.
t Alle partieele acties willen wij samenvoe-
s #cn, omdat wii de dingen nu anders willen
en kunnen zien dan voorheen en omdat door
s ieen grootere samenwerking veel meer mid-
e delen en krachten beschikbaar kunnen ko-
Ic men voor de bescherming, de verzorging en
n |de verdere ontwikkeling van wat wij onder
t jheem willen verstaan.
i. Waar wij mogelijkheden zien, aldus he-
t sluit de circulaire van den Bond van
ij Heemkunde, richten wij streeksgewijze af-
ideelinge op waarvan de leden dit streven
,f ondersteunen.
:t Wat betreft onze schriftelijke uitingen
:t i
t, Feuilleton
Door Monica Hart
33
moge worden opgemerkt, dat binnen den
kortst mogelijken tijd eenige kleine ge
schriften zullen verschijnen.
Het secretariaat van den Bond voor
Heemkunde is gevestigd bij G. A van
Schai'k, Haarlem. Verspronckweg 100.
's-Gravenhage, 12 Juni. In de staats
courant is heden opgenomen het volgende
uitvoeringsbesluit van den secretaris-gene
raal van het departement van algemeene
zaken betreffende de ontbinding van den
Nederlandschen opbouwdienst.
Artikel 1.
Het op 21 Maart 1941 bij den Nederland
schen opbouwdienst ingedeelde personeel
wordt geacht op dien datum den dienst te
hebben verlaten.
Artikel 2.
De werkzaamheden van het afwikkelings
bureau van den Nederlandschen opbouw
dienst moeten uiterlijk op 30 September 41
zijn beëindigd.
Artikel 3.
Het bij het afwikkelingsbureau van den Ne
derlandschen opbouwdienst ingedeelde per
soneel wordt, zoolang het als zoodanig dienst
doet, bezoldigd naar de regelen, welke op
21 Maart 1941 bij den Nederlandschen op
bouwdienst golden.
Artikel 4.
(1). Aan het personeel van den Nederland
schen opbouwdienst, het in artikel 3 bedoel
de personeel daaronder begrepen, worden
bezoldiging en toelagen uitbetaald tot en
met den dag van vertrek.
(2). Bovendien ontvangt het kader een
uitkeering ten bedrage van:
a. twee maanden bezoldiging, c.q. ver
meerderd ni'et toelagen, indien het vier
maanden of langer bij den opbouwdienst is
werkzaam geweest,
b. een maand bezoldiging, c.q. vermeer
derd met toelagen, indien het korter dan
vier maanden bij den opbouwdienst is werk
zaam geweest.
Artikel 5.
(1) Aan het gezin en de verwanten van het
personeel, dat niet overgaat naar den Ne
derlandschen arbeidsdienst, die in het genot
waren van kostwinnersvergoeding, wordt de
HOOFDSTUK XLVI.
Toen ze aan tafel gingen, Dora aan den
arm van Graaf Bridgetown, vond het meisje
een tuil Maréchal rozen naast haar bord lig
gen, een attentie van den. ouden edelman.
Dora bloosde en dankte den gever hartelijk.
Ze probeerde de rozen op de een of andere
manier aan haar japon te bevestigen. Ze was
eenvoudig en zonder veel sieraad gekleed en
kon geen broche vinden, die voor dit doel ge
schikt was. Ze kreeg evenwel een gelukkige
ingeving. Haar plaats aan tafel was vlak
naast den schoorsteenmantel. Zij duwde haar
stoel achteruit, stond op en liep op een oude
Chineesche vaas toe, een van de geliefkoosde
antiquiteiten van haar vader.
Ik heb altijd een kleinen voorraad veilig-
heidspelden en dergelijke dingen in die vaas.
legde ze lachend uit. Vader kan er zich
heelemaal niet mee vereenigen en zegt, dat
ik een verschrikkelijk vandaal ben.
Terwijl ze sprak stak ze haar hand in de
vaas en bevestigde vervolgens de rozen op
zoo handige wijze, dat de stelen en bladeren
de wijze van bevestiging totaal verborgen.
Men had de gasten aangevuld tot twaalf, door
zekeren heer en mevrouw Gilmor te vragen,
buren van de Arkwright's. Op Harry rustte
zeer tegen zijn zin de verplichting vriendelijk
te zijn tegen mevrouw Gilmor, doch daar de
tafel door Dora gearrangeerd was, sprak het
vanzelf, dat hij haar aan zijn andere zijde
vond. Philip had Helen tot tafeldame Het
meisje maakte snelle vorderingen en had veel
van haar schuwe onbeholpenheid afgelegd.
Aan haar andere zgde zat Lord Kentard en
hoewel het meispe zooals gewoonlijk weinig
spraakzaam was, gaf ze toch niet den indruk
van geestelijke achterlijkheid.
Philip beschouwde dit als een zeer ver
blijdend teeken, maar lang stonden zijn ge-
laatstelijk aan hen toegekende kostwinners
vergoeding, uitbetaald tot en met het einde
van de kalenderweek, volgende op die, waar
in het vertrek plaats had.
(2). Ten aanzien van de in het eerste lid
bedoelde personen, die op het einde van de
week, volgende op die, waarin het vertrek
plaats vond, nog geen inkomsten hebben ver
kregen of loongevenden arbeid hebben kun
nen aanvaarden, wordt de kostwinnersver
goeding doorbetaald tot en met den dag
voor dien, waarop zij zoodanigen arbeid heb
ben kunnen aanvaarden, doch uiterlijk tot
en met het einde van de vierde kalender-
week, volgende op die, waarin het vertrek
plaats had.
(3.) Aan ongehuwden, wien een vergoe
ding voor ongehuwden is toegekend, kan
deze vergoeding worden doorbetaald gedu
rende dezelfde termijnen en op dezelfde
voorwaarden, als in het eerste en tweede lid
is bepaald ten aanzien van de doorbetaling
van kostwinnersvergoeding.
Artikel 6
Dit besluit wordt geacht in werking te
zijn getreden op 21 Maart 1941.
Lnchtaanvallen op ons land
In den nacht van Woensdag op
Donderdag vlogen tamelijk veel
Engelsche vliegtuigen boven ons
land.
Het A.N.P. meldt uit Den Haag: In den
nacht van 11 op 12 Juni vlogen er tamelijk
veel Engelsche vliegtuigen boven ons land.
Het resultaat was in verhouding echter zeer
gering. In een stad in Zuid Holland beliepen
een 30-tal woonhuizen glasschade. Van de
burgerbevolking werd een persoon zwaar, en
werden twee minder zwaar gewond. In een
andere stad kregen rails wat schade, doch
zoo gering, dat het verkeer niet onderbro-
iS geweest. 4
Engelsche vliegtuigen aan Ne-
derlandsche kust neergeschoten.
Berlijn, 12 Juni. (D N B.) Bij pogingen
van de Britsche luchtmacht om naar de
Nederlandsclie kust te vliegen, en hij lucht
gevechten boven het Kanaal, hebben Duit
sche jachtvliegtuigen en luchtdoelartillcrie
in de middaguren van gisteren, naar het
D.N.B. verneemt, vijf Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Hierover wordt nog vernomen, dat twee
Britsche bommenwerpers van het type Bris-
tol-Blenheim tegen den middag probeerden,
naar het kustgebied van Nederland te vlie
gen. Zij werden daarbij door een Duitsche
patrouille jagers tegengehouden en na een
kortstondig vuurgevecht brandend omlaag
geschoten. Drie Britsche jagers van hét ty-
dachten hierbij niet stil; er waren nog andere
problemen om over na te denken.
De diamant, die in Dora's beursje was ge
vonden, was een imitatie gebleken en de voor
de hand liggende verklaring was, dat deze
steen zorgvuldig naar den echten was ge-
copieëerd, met het doel den diefstal te beman
telen. Waarschijnlijk had de dief... zonder
twijfel Staunton Heath,... geen kans gezien
de imitatie onopgemerkt op de plaats van den
verdwenen en echten steen neer te leggen,
nadat hij den gestolen diamant in veiligheid
had gebracht. En toen hg op het bridge-
avondje den valschen steen bij zich had en er
geen raad mee wist had hij er gebruik van
gemaakt voor een laaghartige wraakneming
op het jonge meisje, dat zijn huwelijksaanzoek
had afgewezen.
Dit was Lady Kentard's meening over de
toedracht, een meening, die door iedereen ge
deeld werd. Eén ding was zeker, namelijk, dat
nu vaststond dat de diamant werkelijk ge
stolen was, Staunton Heath hieromtrent
moest ondervraagd worden en eventueel
wegens den diefstal vervolgd moest worden.
Het is mg een raadsel, had Lady Ken
tard gezegd, dat wij niet eerder ontdekt
hebben, dat de steen valsch was. Maar om de
waarheid te zeggen, noch Hugh noch ik heb
ben er goed naar gekeken. Wij hebben hem
dadelijk als den eersten steen geaccepteerd.
Ik heb hem direct in zgn étui gelegd en er
niet verder naar gekeken. Pas vanmiddag,
toen Grale kwam om mij een paar vragen
te doen. haalde ik hem te voorschijn en hij
zag dadelijk, dat het een imitatie was.
De wending, die de historie met den dia
mant genomen had, stond Philip maar matig
aan. Juist nu de zaak weer in het vergeetboek
raakte, zou ze opnieuw opgerakeld worden.
Als Staunton Heath niet vrgwillig bekende
de dief te zjjn, zou er ook hiervoor een ver-
pe. Hurricane vlogen in het gebied van Ca-
lais naar de Fransche Kanaalkust. Ook zij
vielen alle ten offer aan den Duitschen af
weer. Terwijl twee der Britsche vliegtuigen
door Duitsche Messerschmitt jagers werden
neergehaald, vernietigde luchtdoelartillerie
de derde machine.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Zaterdagavondprogramma.
9.30 Berichten (Engelsch).
9.45 Gramofoonmuziek.
10.0010.15 BNO: Engelsche uitzending:
„Dutch news reel".
Morley wil Helen ln de stad houden?,
Iroeg Raynour.
Ja, hij wil haar in huis doen bij twee lieve
Oude dames, die ik hem heb aanbevolen. Het
fcijn allerliefste menschen en ze zullen goed
Voor Helen zorgen en haar verdere opvoeding
frerzorgen. Mijn vader heb ik hier nog niets
Iran verteld, maar ik zal het direct doen zoodra
Mörley mij hiervoor zijn toestemming geeft.
Koowel Vader als Dora vreezen beiden nog,
flat Helen door haar pleegouders opgeëischt is.
En Morley verzocht mij niets te zeggen voor
hij er zeker van was, dat alles in orde zou
komen.
i Philip dronk zijn glas leeg en ging met Lord
Raynour naar beneden, waar hij tot zijn ver
wondering de gasten al aanwezig vond.
Marion Kentrad zag er eenigszins rood en op
gewonden uit. Ze was druk in gesprek met
John Arkwright en Dora, toen ze Philip en
Lord Raynour in het oog kreeg. Ze scheen het
lioodig te vinden hen direct op de hoogte te
brengen van wat besproken werd.
Wat zegt u ervan?, zei ze luid; dat
Was wel het meest onverwachte wat had kun-
A nen gebeuren. Ik moest er eigenlijk teleurge
steld door zijn, maar ik geloof niet dat dit het
beval is. Het bewijst dat wat de detectives
lan Staunton Heath hebben gedacht, waar
boet zijn; alleen zijn de feiten nog érger dan
te hebben kunnen vermoeden!
Dora keek haar broer aan en deze vond dat
te er betrokken uitzag. Het deed ook hem on-
iangenaam aan. dat juist een toespeling werd
kern a« kt op dat ongelukkige incident met den
liamant.
Hij ging naast haar staan alsof hfl haar als
Iteeds onder zijn hoede nam.
Wat is er dan gebeurd?, vroeg h$.
Wel, verklaarde Lady Kentard, de
diamant, die in Dora's beurje gevonden werd,
Is heelemaal geen diamant; het is niets anders
Ban een knappe imitatisJ
GESMOKKELDE TARWE IN BESLAG
GENOMEN.
Rijksambtenaren hebben Dinsdag in Epen
(gemeente Wittum) beslag kunnen leggen
op 500 kg. gesmokkelde tarwe. De smokke
laars wisten te ontkomen.
zenuwpijn? Neem direct een
"AKKERTJE"! Een beier en
vlugger middel is er niet, want
pijn en oorzaak verdwijnen I
ZATERDAG 14 JUNI 1941.
Hilversum I. 415 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.25 Symphonisch strijkensemble (opn.).
10.00 Ernstige muziek (opn.).
12.00 Pianovoordracht.
12.30 Gramofoonmuziek.
12.40 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 De Melodisten en gramofoonmuziek.
2.00 Voor het gezin.
2.20 Na gedane arbeid... muziek en vroolijk-
heid!
4.00 Bijbellezing (voorbereid door de Christ.
Radio-Stichting).
4.20 Zang en piano.
5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs
berichten.
5.30 Orgelspel.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 Voor den binnenschipper.
6.30 Het orkest Eloward (7.00—7.15 BNO:
Vragen van den dag).
7.45 Nederland voedt zichzelf. Productieslag
1941.
volging tegen hem moeten worden ingesteld
en zou de heele geschiedenis op de openbare
terechtziting komen. Dora zou als getuige
aan al de ellende van een kruisverhoor zijn
blootgesteld. Weliswaar zou haar onschuld
dan voor verstandige menschen zonneklaar
blijken, maar er bleven toch altgd nog be
krompen en kwaaddenkende zielen over, die
nu eenmaal zweren bij het spreekwoord:
Er heet geen koe bont of er is een vlekje
aan!
De maaltijd liep ten einde: de heeren bleven
niet te lang bij hun port en hun sigaren,
maar voegden zich spoedig bij de dames in
den salon. Men wilde het niet al te lang
maken, want het was nog een heele rit naar
Londen. Vooral Graaf Bridgetown hield niet
van nachtwerk, zooals hij het noemde. Trou
wens, hij zou wat eerder dan de anderen ver
trekken en hij had Lord Raynour een plaats
aangeboden in zijn wagen, die om tien uur
zou voorkomen. De Kentards, die hun kleine
auto buiten hadden laten staan, zouden wat
later wegrijden.
Dora en Marion hadden allebei een mooie
stem en Harry speelde goed piano, zoodat
het bijna vanzelf sprak, dat een deel van den
avond aan muziek en zang gewijd werd. Phi
lip maakte van de gelegenheid gebruik om
met Helen een kleine wandeling in den tuin
te doen en toen Greta het tweetal langs het
open venster zag voorbijgaan, keek ze hen
met gefronst voorhoofd en trillende lippen na.
Zoo kwarn langzamerhand het einde van
den avond. De Graaf en Lord Raynour waren
al vertrokken en de Gilmor's hadden spoedig
hun voorbeeld gevolgd. Lord Kentard was
even naar buiten gegaan om den motor van
zijn kleinen wagen te inspecteeren. Dora zou
inmiddels nog een laatste lied zingen.
Terwijl ze zong gebeurde er plotseling een
ongeluk. Zy stond vlakbij den muur onder
Hilversum n. 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek,
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding (voorbereid door het
Vrijz. Prot. Kerkcomité).
10.20 Fragmenten uit de operette „Frauen
im Metropol" (opn.). Gramofoonmuziek en
„Ons schemeruurtje" (opn.).
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 Zang met pianobegeleiding.
1.40 Voor de jeugd.
2.00 Het Rotterdamsch Philharmonisch Or
kest en soliste (2.453.00 „Stad en Land")
4.00 De Romancers en soliste.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 Bijbelvertelling (voorbereid door het
Vrijz. Prot. Kerkcomité).
5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs
berichten.
5.30 Viool en piano.
6.15 Amsterdamsch a cappella-koor „Bel
Canto" en gramofoonmuziek.
6.45 Reportage.
7.00 BNO: Groningsch praatje.
7.15 Gramofoonmuziek.
(Om 7.30 Werkers ontmoeten elkaar).
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Vroolijke voordracht met muzikale om
lijsting.
8.30 Torenmuziek opn.).
9.20 Het Concertgebouworkest, het Toon
kunstkoor Amsterdam en solisten (opn.).
9.40 Gramofoonmuziek.
9.55 Dagsluiting (voorbereid door de Christ,
Radio-Stichting)
10.00 BNO: Nieuwsberichten, sluiting.
een zware, antiek console, waarop een Chi
neesche vaas stond. Eensklaps braken de
krammen en het zware stuk houtwerk met
de vaas kwam naar beneden.
Een schreeuw van schrik klonk door de
kamer en Harry, die voor de piano zat,
trachtte nog Dora weg te trekken. Het was
evenwel te laat. De console raakte haar niet,
maar in haar val raakte de vaas met een
hevigen bons haar slaap. Zij zonk op den
grond en er vloeide bloed uit een wond aan
haar voorhoofd, langs haar gezicht. Met uit
roepen van schrik en ontsteltenis haastten
allen zich naar het gewonde meisje. Zij lag
met haar hoofd op Harry's knie en hij tracht
te met zijn zakdoek het bloed te stelpen,
Het is niet diep, zei hij: de snee be-
teekent niets, maar zij is van den schrik
flauw gevallen.
Terwijl hij sprak vloog Lady Kentard, die
naast het meisje was neergeknield, met een
schreeuw van schrik ovqreind.
Zij staarde Dora aan, doodsbleek, en toen
keek ze met ontstelde oogen John Arkwright
,en Greta aan.
Wat is er? vroeg Dora's vader adem
loos.
Marion wees naar Dora's borst. De groote
tuil Maréchal Niel-rozen was losgerukt, toen
Harry zijn meisje had willen terzijde trekken.
Stelen en bloemen lagen op den grond naast
haar en op haar borst, nu niet langer door de
bloemen verborgen schitterde, groen en drei
gend, een groote diamant.
HOOFDSTUK XLVII.
Philip was van zijn wandeling met Helen
niet in de kamer teruggekeerd, om van de
gasten van zijn vader afscheid te nemen. Hij
was in de eetkamer geroepen ornaat zich daar
een onverwacht bezoeker bevond. Zijn prettig
tête-è-tête was gestoord door een huisknecht,
die hem was komen zeggen, dat mijnheer
Stevens hem wachtte en dadelijk wilde
spreken.
Philip fronste het voorhoofd; hij kreeg een
voorgevoel van onheil, toen hij den naam
hoorde.
XVat kan Stevens van mij willen? mom
pelde hij. Er moet wat bijzonders aan de
hand zijn, dat hij op dezen tijd nog hier komt.
Stevens was de chef van het Londensche
kantoor van Arkwright en Zoon, de ver
trouwde en betrouwbare rechterhand van de
firmanten. Philip wendde zich tot Helen, die
naast hem was blijven staan en weinig aan
dacht schonk aan de oorzaak der stoornis.
Wordt vervolgd.
