Voor den Zaterdagavond
Brabantsche
Een overlevering
uit de Heer-Hugowaard
Tob nooit
van Dré Brief
De
J
Ulvenhout, S Juli 1041.
Amico,
Verleeje week kwam ik 's avonds uit m'n
akkerland, den kruiwagel zwaar gelajen mee
volle bennen nuuwe piepers, jonge peekes,
peulekes, slaai, sperges en alderhanden van
zulk gerei veur m'nen groentenwagel van
anderendaags, als daar gunder, veur de „Gou
wen Koei", iets wits schemerde teugen de
vallende duisternis.
't Was veul werm gewist dieën dag en den
avond was bladstil. Lijk 'nen vurigen bol,
smeulde de zon weg achter 'n wolkenbank
boven den donkeren boschkam; heel hoog,
recht boven m'n kop, stond eenzaam 'n bleek
sterreke in den kwijnenden avondhemel.
•Nen durper, de armen gevouwen over z'n
vest, 'n uite pijp bungelend langs z'n kin, zat
in zijnen raamdurpel den vergaanden dag na
te staren. Wijerop hong Frijters over z'n
hekske, te klasjeneeren mee den wagelmaker,
die mee 'n opgerolde krant Frijters op den
schouwer tikte, telkens als ie zijnen buur
teugensprak, ik docht in 'n strategisch debat
over den oorlog. Want... eh... wie is vandaag
gin strateeg...! Maar Frijters liet z'n eigen
nie overtuigen, tenminste, de krant ver
sleet zienderoogen! Méér, ook dèt, wie
léét z'n eigen vandaag overtuigen...? Ieder
een bezit ommers 'n steuvig argument teu
gen alles, wat ie nie gèren hoort, ziet of
leest. Ditte n.1.: „da's gelogen!" Zoo denken
de, stillékes lachende, stak ik m'n pijp aan.
Nam dan de burries van den zwaren krui
wagel weer op en 't wiel piepte deur den
stillen avond mee scherpe kraskes op oew
zieleraent.
Toen wierd er gefloten. Daarachter 'nen
roep: „Dré!" 't Kwam vandaan de „Koei".
D'n Fielp! Hfl was 't, die in z'n eentje daar
Veur zat, aan 'n pinteke bruin.
Ik koerste m'n gerij in zijn richting en dan
riep ie plazierig: 'k oorde, haan 't gepiep van
't wiel, da gtj 't was! Kééü riep ie naar
binnen: „breng 'n kruik veur den Dré!"
Ik en m'n kruik waren geltfk present.
„Hah, den Fielp. Werm, ee?"
,,'Nij schoonen havond, Dré! Eerlijk
wirke!"
Kee gong efkes bijzitten. Moei lee ze
'r handen op den kolossalen buik, keek in 't
gebomt en zee ontevrejen: „gin blaaike be
weegt."
„Santjes," zee den Fielp.
Ik klonk ook, koel klokte den gerste deur
onzen nek.
„V'rek," zee Kee: ,,'nen mensch zou dorst
krygen, asie jullie ziet cutteren." Toen stond
ze op, gong naar den kelder, kwapi mee 'n
kruik en 'n glas verom. „Over honderd jaar
hebben we alleméél 'nen kalen kop", zoo
trooste Kee 'r eigen, zee: „proost, juilie!"
'k zag, ondanks den duister al, den gerste
langs heur drie nekken golven. Dan veegde
zij 'n paar schuimkralekes van 'ren „snor",
schonk 't glas nog 'ns vol en gong daar toen,
weer mee de handen op den buik, gezellig
naar zitten turen.
„Druk wist vandaag, Kee?" —vroeg ik.
„In de zaak, bedoelde?"
Ik knikte. „Mneu," knorde ze. „Nou de
soldaten hier weer weg zijn, gin zout in
den pap!"
Wij zwegen. Daar kwam den Eeker langs,
mee schup en schoefel over den schouwer;
htj kwam uit den parochiehof. „Navend sa
men," zeet-ie, zonder te kijken. Maar dan
zag ie mijnen kruiwagel staan. Keek op.
Glimlachte, zee dan: „navond baas."
„Gin dorst, Eeker?"
„Hij bleef staan. Verlegen als altfl. „Kwee...
neeë, horre. Van de meid lekkere limenade
g'had! Zal 'k den kruiwagel maar mee
nemen?"
Ik knikte: „zeg maar da Tt dalijk kom. En
den pap g*ren koud, vanavond. Zeg dat ef
kes." Hij knipte 'n oogske: „Tc zal de pan in
't water zetten!"
„Goei manneke,' bromde den Fielp.
„Braaf jonk," zee Kee.
Steeds wjjer en zachter piepte 't kruiwagel-
wiel weg.
Dan stak 'n nachtwindeke op. Roosch lis
pelend deur 't geboomt. Wijd vooruit, midden
in de dreef, hong den maansikkel te glanzen.
'Nen slag van Jen kerketoren gongde deur
den avond, die gewjjd was aan de stilte.
„Gin zout meer in den pap," zee Kee Ineens.
„Ja, 't is stillekes," beaamde den Fielp.
Den Wagelmaker stak den weg over, mee
z'n „versleten" k ant. Hij sloeg er mee
teugen 'nen boom, teugen 'n heg, Kwam
bij ons Icings, sloeg op den Fielp z'nen kalen
kop en zee „navond".
Dan zee den Fielp: ,,'n feestje kost gin
kwaad." Hij gong naar den grond zitten tu
ren. de ellebogen op z'n knieën. Maar wétte?"
„Ik weet iets," sprak Kee toen onverschil
lig-
Wjj keken heur nie aan, wamt ge kost
malkaar toch amper meer zien. Dan zee den
Fielp: „gtf wit hiets...?
„Nolleke Gommers!"
Toen lichtte den Fielp zflnen kop op: „No...
No... Nolleke...??"
Ja, wét kost er nou mee Nolleke aan de
hand zijn? Kind noch kraai, vrijgezel, niks
omhanden.
„Hij wordt zestig jaar, binnenkort," zee
Kee "oen bescheiën.
Den Fielp keek mijnen kar.t 'ns uit. Dronk
dan z'nen pint leeg, stond op, zeggende: ,,'t
wordt kinderbedtijd, menschen."
„Ja. den pap zal nou wel koud zijn, alop-
pèl.' zoo gong ik mijnen weg.
Kee zweeg. En als ik onderweuge was,
dan... 'nen bominslag? 'k Bleef verschrikt
staan. Keek omhoog, toen naar de Koel... x>h,
Kee had de deur dichtgesalamanderd!
't Ende der week kantelde 't weer.
'n Zwaar onweer over heel Brabant smeet
de locht in 't wèèrgaren, de dagen wierden
kil. En Zondag, gin weer veur de schietbaan,
kropen we gezellig bij malkaar, in de „Koei",
veur 'n potje prop. Kee was ^effenaf, als ze
ons bestellinske brocht.
„Pest in, Keeke?" vroeg den Blaauwe
vriendelijk.
„Interseert oe da?" vroeg Kee bits.
„Gin bal," antwoordde den Blaauwe harte
lijk.
„Zekers nog nie af gewist," luidde den
Fielp z'n seerjeuze diagnose. Kee gong
ve^om naar den toog, smeet heur zwart-
rjzeren presenteerblaaike rinkelend op de
toonbank.
„Wa zou ons Kee dwarszitten?" vroeg
den Joost.
„Oh," zee den Fielp, mee 'n gezicht dat 'r
alles van wist: „oh... z' is gederangeerd."
(Ge wit, ons raadslid mag zoo nou en dan
nog wel 'ns gèren deftig overdegrens spre
ken!)
„Ge...? vroeg den Jaan.
„Gederangeerd", zee den Fielp weer, kalm
en wèèrdig.
„Zoow...", antwoordde, den Jaan die z'n
eigen nie wou laten kennen: „zoozoow..., is
't dètte! Lillgk, Daar mot ze 's gauw naar
laten kijken!"
„En waar hee ze da?" vroeg den Joost,
die er geren meer van wou weten.
„Hier, zee den Fielp en hfl wees op z'nen
bilzak.
Toen vroeg den Blaauwe: „in d'r k..."
„Pottemonnee, ja", was den Fielp 'm veur!
„Ochja," gong ie diepzinnig, wijer: ,,'t is
hook den dood in den pot; kwaje konjetuur,
kwaje konjetuur."
„Dus", zee den Blaauwe mee 'n nuchter
tronie; „as ik 't goed begrjjp, bakker, dan is
Kee gederangeerd deur kwaje konjetuur."
„Hin 't olleke van de roos, Blaauwe," prees
den Fielp.
Seerjeus keek den Blauwe naar Ke$, waar
op zij riep: „Heb ik iets van oe aan, soms?"
„Da ..niet", kwekte den Blaauwe sympa
thiek verom:. „maar; as ik jou was, Kee, dart
liet ik 'ns gaauw naar m'n konjetuur kij
ken" en den Blaauwe sloeg daarbij op z'nen
bilzak.
„As ge me nog 's beleédigt, da zal 'k 's
naar oew vrouw stappen, verstade da?"
vroeg Kee. ,,'t Is hier 'n nette zaak, altg
gewist en zoo lank as..."
„Och borst," riep den Blaauwe: „gtj en
oew konjetuur d'rbij. Stukvergif."
Daarmee scheen den goeien naam van de
„Gouwen Koei" weer hersteld te zijn, want
Kee zweeg wgers. Gong in 'nen illustratie
zitten blaren.
Ik begreep, hoe dieën bakker mee z'n def
tig koeterwaalsch, waarvan ie eigens niks
begrept, heel ons propclub uit de rails had
laten gaan. Dus ik lichtte de zaak toe, mee
deus woorden: ,,'t is om Nolleke Gommers!"
Den Fielp knikte. Vol instemming! En zee:
„ja, nou 'k daar 'ns henkele nachten hover
geslapen eb: hallee! We zullen Nolleke zestig
jaar laten worden!
„Eerlijk jezeed." bekende den Blaauwe
nou: „daarstraks heb ik van heel ons g'e-
sprek gin letter begrepen. Maar nóu...? Nou
is me alles zoo helder en klèèr as* nen mest
put!" Toen, den Joost aankijkende: „jouw
ook, Joosje?"
„Ikke. Blaauwe? Tc Heb al tien keeren
m'n ooren geknapt, 'k Docht net: 'k zal ze
'ns uit laten spuiten."
Toen begost den Fielp de zaak uit te leg
gen. „Heerst voelde-n-ik 'r gin bliksem
veur erkende-n-ie. „Maar langzamerhand,
has 'k de zaak 'ns van halle kanten bekeken
ad, dan zaten 'r toch wel 'n paar haarige
dingskes haan! Kek 's: Nelleke wordt van
daag of mergen zestig jaar. Nou staan de
haffaires zóó: 'n zuiveren hof gouwen brui
loft zal ie nie licht vieren, want Nol eeft
zelfs nog gin varte verkeering. 'n Zuiveren
jubilee bij 'nen baas, ge wit Nol rente
niert. Was ie nou nog Raadslid hof zoo hiets,
dan was er hoog nog wel 'n feest uit den
grond te stampen. Hof burgemeester,
dan kunde 't zóó rot niet ebben laten leg
gen, hof daar is altg nog we) 'nen feestcom-
miteit va 'n paar answorsten in malkaar te
zeten hom den burger mee happlaus te laten
verdwijnen! Maar veur Nolleke his 'r niks,
niks en nog 's niks! Torn zat ie in halls
feestcommissies steeds, uldigde hieder feest-
verken hertelgk mee dus 't mot hook 's
zijn beurt worden!"
„Mot 't durp versierd worden?" vroeg
den Blaauwe, dalijk vol enthousiasme.
„Kén!" zee den Fielp. 'n Paar heere
poorten zijn gaauw gemokt!"
Toen kwam Nolleke binnen, 'n Blom in z'n
knoopsgat, kanariegeele handschoenen aan.
den bolhoed schuins-achterover en 't buikske
in 'n wit vest, parmantig vooruit. En hij
stonk als 'n barbierswinkel. Hij liep naar
den toog, gong op z'n teenen staan, om Kee
te kunnen zien en bestelde 'nen ouwen klare,
sjuust als 'nen grooten vent. „Breng 'm daar
maar", wees ie naar ons tafeltje: „naar dé
gespuis. Ik koom dalijk". En hij gong naar
den erf, achter de Koei.
„Kee, wanneer wordt die Haliekriek zestig?
vroeg den Fielp
„Meneer Gommers, Fielp?" vroeg Kee,
nou ineens veul vriendelijker.
„Stik de lamp aan", viel den'Blaauwe uit:
„Kee d'r konjetuur is ineens beter, geloof ik!
Is nie? Keeke?"
„Wat hedde gij toch mee m'n konjetuur te
schaften?" vroeg Kee: „ik begrijp oe gin-
eens!"
„Lot 'm maar zeeveren, Kee, wanneer wordt
dieën kurketrekker zestig?" hield den Fielp
aan.
„Gaan juilie er wa van maken vroeg ze
bar vriendelijk.
„Da's te zeggen..., da's te zeggen..."; twij
felde den Fielp: „has 'k zekerheid kan krijgen
dat-ie z'n heigen veur zoo'n feest wil leenen.
Ge wit, hij is zoo bescheiën as..."
,,'Nen borstrok vol vlooien", riep den Blaau
we. Maar Kee docht wél, dat meneer Gom
mers 't goed zou vinden, teemde ze. Ja, sinds
den Nol vanweuge de inkwartieringen bij Kee
veul meer in de zaak kwam, 'k heb oe
daarvan verteld, is zij jegens huip veran
derd als 'n blad aan den boom. Vrouwen...!
Afijn, vlak ons eigen soort ook nie weg.
„Nou zou 't welk „leuk" zijn, as ie er iets
van in 't snotje kreeg", vond den Blaauwe:
„dan hee Kee ook nog 'nen goeie, vandaag!
De nostenliefde in de gaten houwen, jongens!
Veural as ge 'r eigens ook 'nen borrel aan
kunt verdienen, zoo spotte-n-ie.
Daar kwam Nolleke verom, knoopkes dicht
makend onder 't gaan. Ja, da's nie makkelijk;
mee zeemleeren handschoenen aan!
Aan ons tafeltje gekomen groette-n-ie
„middag, heeren."
„Middag! Heer!" groeten wig' verom.
Toen gong ie „mooi staan", om z'n eigen
'ns goed te 'aten zien. Bruinruiten costuum
zwarten bolhoed, hardblaauwen das mee rooie
stippels, wit vest, geele handschoenen, in het
knoopsgat 'nen boekie, in den borstzak 'n bra-
nietoddeke en op vuurroode schoenen! En
stinkend als 'n damestasch".
„Wat bleft ie er toch goed uitzien! vond
de Blaauwe.
„Net 'n verfvlek", zee den Fielp bewonde
rend. Oe houd bende bij nou. Nolleke...?"
„Negenendertig", loog ie straf.
„De moord van Raamsdonk", viel den Jaan
uit: „daar lee 't feest nou al op z'n gat!"
Féést...! Nolleke spitste z'n ooren dat de
bolhoed er van omhoog gong en dan dronk ie
'ns van zijnen ouwen klare.
Féést...! Hrj kee ons 'ns aan.
Féést...! Allee, op *n borreltje keek ie nie!
„Kee!! Breng 'n rondje bij de... de feest
commissie!" Gong zitten.
Hij klonk mee ons op... „het" feest!!
Toen kwam ie mee z'n sigaren. „Stikt 'ns
op, mannen Bocht van twintig cent per
stuk!" Hij begost mee z'n beentjes te schom
melen. Toen: „nog 'ns vol laten doen, jongelui?
Kee!! Waar zitte toch?!
Allee, we verrekken van den dorst. Doe vol!"
Na den vijfden vroeg is: „wafferfeest ister-
loos, mannen?'
En den Blaauwe riep: ,,'t Zestigjarig be
staan van ons virtigjarige Nolleke Lang zal
ie leven! In de gloria!
„Daar dcw» 'k aan mee!" riep Nol.
Amico, ge hoort er meer van. Maar ge ziet:
Kee heeft haren zin. De zaal floreert weer.
De feestcommissie breidt lederen dag uit,
want Nol heeft mee .Kee gecontracteerd:
alles wat de. hééren van de feestcommissie
hier gebruiken is veur mijn rekening!
Maar nou schei 'k er af, want we hebben
van den avond nog 'n feestvergadering...!
Veul groeten van Trui, Dré III, den Eeker
en als altij gin horke minder van oewen
t.a.v.
DRÉ.
Uit de
geschiedenis
van ons
Gewest
ADA EN DE GRUWZAME
HEER EKO.
Een allerwonderlijkst boekje viel ons dezer
dagen in handen. Het was typisch ouder-
wetsch, dat wil zeggen vorige-eeuwsch. De
voor- en achterzijde werden gesierd beter
zou men kunnen zeggen ontsierd door
stijve kinderprenten met respectievelijk als
opschrift „De Barometer" en „Het Micros
coop".
Het boekje zelf bevat een gedicht, dat de
eenigszins vervaarlijke titel draagt van
„De Vloek. Een Volksschool uit de Heer-
Hugowaard". Het werd gedrukt bij de fir
ma P. Kluitman te Alkmaar en is nim
mer uitgegeven. Althans op de voorpagina
kunnen we lezen, dat het „wordt verkócht
door J. Ligthart". die wellicht tevens de
dichter is geweest. Wellicht. Want de on-
derteekening luidt slechts „Zuidscharwoude
1866".
We weten "niet of de historie, die in het
boekie wordt bezongen, in de Heer-Hugo
waard inderdaad noe onder de bevolking
voortleeft bij wijze-van mondeling dooree
geven legende. Mocht dit het geval ziin.
dan zal misscrien een onzer lezers zoo
vriendelijk willen zijn ons daaromtrent in
te lichten.
Daar waar gij in Heer-Hugowaard
Den middenweg aanschouwt.
Daar wijst men u nog heden aan
Waar 't adelijk slot eens heeft gestaan.
Door Hugo zelf gebouwd.
Thans heeft men op dienzelfden grond.
Door Hueo's deugd bproemd.
Een boerenwoning slechts geplaatst.
Waar rund en schaap in 't ronde graast
En Binkhorstplaats genoemd.
Aldus luiden enkele der inleidende cou
pletten. De ter plaatse bekenden zullen
hieruit misschien kunnen afleiden, waar
de geschiedenis zich ongeveer moet hebben
afgespeeld.
Deze Heer Hugo wordt dan verder ge
schetst als de deugdzame grondvester van
een groot geslacht, welks laatste telg even
wel in alles zijn tegenhanger was.
Maar daar leeft nog een and're naam
In de herinnering voort.
Doch die wel verre van beroemd.
Die wordt met afschuw steeds genoemd
En meestal half gesmoord.
't Was Eko! woest en wreed van aard.
De laatste uit Hugo's stam.
Die. trotsch op zijnen adelbrief.
De tienden niet naar maatstaf hief.
Soms meer dan vijfden nam.
In Eko's dagen dan leefde er in de Heer
Hugowaard een meisje, Ada geheeten.
Een maagd, in deugd en schoonheid rijk.
De bloem der waard, want haars gelijk
Was in den omtrek niet.
Men vermoedt reeds wat er gaat gebeu
ren. Eko werd verliefd op de sehoone
maagd en wil haar voor izch hebben.
Ada evenwel is verloofd met een jonge
man. Eghert genaamd en. wanneer ze
door het toeval op Eko's slot wordt ge
voerd en Eko haar tracht te belagen, slaat
ze ziin voorstellen af.
On Eko's hevel wordt dan de bruigom
op het slot gebracht en in Ada's tegen
woordigheid eischt de Heer van den iongen
man. dat hij afstand doet van zijn bruid
ten gunste van Eko.
Hii weigert. Maar nauwelijks is de wei
gering hem over de linnen gekomen of
reeds ziiet hii neer. verraderlijk doorboord
door Eko's zwaard.
Eko's drift ontbrandde vervaarlijker dan
ooit maar Ada bleef kloek eq bedaard de
herinnering aan haar Ecbert getrouw en
wees elk verzoek van het monster Van de
hand.
En Eko
Kies! roept hij. wordt mijn gunstgenoot
Of sterf een nare hongerdood
In 't onderaarsch gewelf!
Vanzelfsprekend geeft Ada de voorkeur
aan dit laatste naargunstig lot en dus
wordt ze naar een naar en akelig hok ge
sleept onder het slot
Daar was sinds Eko had regeerd.
Reeds menig lichaam in verteerd.
Als offer van zijn wrok.
God bleef evenwel de godvruchtige bij
staan en heel spoedig gaf ze den geest.
Zij trad des Hemels troonzaal in.
Aan eng'lenhand geleid.
Daar werd zij voor haar strijd beloond
Als Hemelburgeres gekroond.
Daar leeft ze in eeuwgheidl
Intusschen, Eko ontging zijn gerechte
straf niet. Het uur van Ada's verscheiden
was tevens het uur. waarop zijn noodlot
zich over hem begon te voltrekken. Men
luistere slechts:
Doch let: in 't uur dat Ada's geest
Dit stof der aard verliet.
Zat Eko aan zijn avondmaal,
Maar oncoroerri stond kom en schaal,
Want eetlust,had hij niet.
Een felle koorts greep 't lichaam aan.
In wellust afgebraakt.
't Geweten reeds zoo lang gesmoord.
Toont hom nu niets dan moord op moord.
Daar het met kracht ontwaakt.
De waanzin overvalt hem. Hij vervloekt
alles, zichzelf, zijn slot. zijn lot en rent.
zich vervolgd wanend door Ada's schim,
ten slotte het kasteel uit. dat hij niet weer
zal betreden.
Dan wenscht hij. dat hij geene rust
On deze wereld vond.
Zoolang er van dat schoon gesticht,
Door hem als moordhol ingericht.
Een steen op d'andere stond!
In alle vreeseliikheid wordt deze vloek
vervuld. Lange iarert nog bleef het sint
iedie en onbewoond staan en menige boer
heeft toen
Eon spook met oogen rood geschreid,
Door 't dichtste hosch zien gaan.
Gelukkig voor Eko werd ten slotte het
ka stoel sesloont.
En zie! Nog vond men 't avondmaal
Onaangeroerd in kom en schaal.
Maar 't was tot steen verhard.
En nog wanneer de oogsttijd naakt.
De Heer dp tienden gaart.
Dan spreekt men in verstaanb're taal,
Want men toont-hem't versteende maal
Dat daar nog wordt bewaard.
Ziedaar de schrikkelijke geschiedenis van
Eko de gruwzame laatste telg uit Hugo's
anders zoo roemrijk en deugdzaam geslacht.
Hoewel onze dagen vol eenoeg zijn van
groofe gebeurtenissen om het verleden te
doen vergeten, kan het zjjn dat toch uit
die lang voorbije dagen iets is blijven han
gen. We hprhnlon daarom onze vraag: Wie
weet er meer van?
(Toevallig kunnen wij zelf onzen mede
werker wel iets inlichten. Het verhaal moet
ook als tooneelstuk geschreven zijn, want
in het laatst van de vorige of begin van
deze eeuw is te Heerhugowaard opgevoerd
het drama: ..Ridder Eko of de vloek van den
Waard". Onze oudere lezers zullen zich dat
stellig herinneren en weten wellicht
daarover nog wel enkele bijzonderheden.
Speelde de toen bekende amateur-tooneel-
speelster mevr. A. Zomer niet de hoofdrol?
Red.).
SloHen vol sappige geurige vruchten
zijn de oogst van de aardbeienpluk in
Kennemerland (Pax-Holland)
Kracht en Taak
De man boo£ zich, met gefronst voorhoofd,
dieper over het vel papier met cijferreeksen,
dat voor hem op tafel lag.
•„Zoo gaat het ook niet," mompelde hfl,
„onmogelijk".
„Ik kom er niet meer uit."
Met zijn pen op het papier tikkend, rookte
hg automatisch een cigaret, met korte, ner-
veuse trekken, waarvan hij niets proefde.
Toen schonk hij zich een glas sherry in uit
den naast hem staanden flesch, dronk het in
één teug half leeg en zuchtte ongeduldig. Op
nieuw begon hij de verschillende cijferkolom-
men op te tellen, die steeds weer dezelfde
eindcijfers te zien gaven, waarvan het verge
lijken hem nog wanhopiger maakte.
Een tik op de delft" deed hem opzien.
„Ja, binnen".
Een oudere collega van kantoor kwam bin
nen.
„Stoor ik?"
„Ach neen, jjj niet, je weet er toch alles
van. Ik tracht weer eens voor de zooveelste
keer uit te vinden, hoe ik van mijn schulden
kan afkomen zonder kleerscheuren, maar ik
zie er geen gat in."
„Ik kwam juist eens zien, of ik je niet hel
pen kan", zei de ander hartelijk. „Mag ik
eens kijken?" met een gebaar naar de vel
len papier op.tafel.
„Ga gerust je gang. Als je een oplossing
weet, zal üc je zeer dankbaar zijn. Ook een
glas sherry?"
„Neen dank je," zei de bezoeker vriende
lijk. Hij was een wat oüdere man met een
prettig verstandig gezicht. Als terloops merkte
hij het aschbakje vol half-opgerookte cigaret-
ten op, het lichte beven van zijn jongeren col
lega toen deze zijn glas leegdronk en het op
nieuw vulde. Maar hg' zei niets, doch boog
zich aandachtig over die notities. Tenslotte
zag hij op.
„Zoo hopeloos kan ik het niet vinden. Als
je dit plan uitvoert, zou je dus 40.per
maand kunnen afbetalen. Dan ben je in twin
tig maanden iets meer dan anderhalf jaar
van al je schulden af."
„Maar wat een leven al dien tijd," zei de
ander bitter. „Ik heb alles geschrapt, behalve
absoluut onontbeerlijke levensbehoeften. Dus
twintig maanden lang geendruppel alcohol,
een enkele cigaret na de maaltijden. Denk je
dat eens in, Tervaart."
Tervaart glimlachte even.
„Beste jongen, denk alsjeblieft niet, dat ik
wil schoolmeesteren, maar de hoeveelheden,
die en het tempo, waarin jij den laatsten tijd
rookt en drinkt, beteekent geen genot meer,
alleen een stelselmatige verdooving. En in
tusschen breek je je weerstand af". „Het
houdt mij er bovenop", mompelde de andere.
„Dat denk je, ja. Maar intusschen neem je
steeds voorschot op je energie, die toch al
voor zware eischen wordt gesteld door je zor
gen. Wordt niet boos, maar je bent op het
oogenblik bezig om met je verstand net zoo
te doen als je met je financiën gedaan hebt.
Net zoolang voorschot nemen tot de zaak
vastloopt. En achterstand wat je gezondheid
betreft is nog hèel wat erger; daarvan weet
niemand of die nog ooit in te halen is. Geloof
mij, de eerste dagen van niet drinken en wei
nig rooken mogen moeilijk en onaangenaam
rijn, je zult eens zien hoe anders je je
voelt na twee, drie weken als je volhoudt.
Daarenboven moet het nu eenmaal," zei de
jongere man met een zweem van moed. Hij
hield zich flink, kwam zijn besluit na, zag in
de volgende maanden zijn schulden slinken
en voelde zich krachtiger en beter dan in
jaren.
Toen het financieel desnoods weer gekund
had, was zijn neiging tot overmatig drinken
en rooken geheel verdwenen, al bleef hij een
man die een goede borrel kon waardeeren en
in een vrij uur met smaak een sigaret opstak..
Het ligt niet in onze hand om vast te stel
len, hoeveel er van ons geëischt wordt. Om
dat wij onze taak niet in overeenstemming
kunnen brengen met onzen weerstand, dienen
wij, ingeval van een zware taak, onzen weer
stand zooveel mogelijk versterken. Hoe zwaar
der taak, hoe meer zorgen, hoe meer behoefte
men heeft aan afleiding.
Daar is niets tegen, mits men die afleiding
zoekt op gezond terrein.
Goede lectuur, goede muziek, mooie wande
lingen of fietstochten of andere sport, lief
hebberij in dieren en planten, dat zijn alle
maal dingen die de behoefte aan afleiding' kun
nen voldoen en onzen weerstand intact laten,
ja veelal nog versterken.
Dr. JOS. DE COCK.
Nadruk verboden.
