vr
N1PPER EN PELLE
sir
31
Statenvergadering van Drente
HET RAADSEL
AAN BOORD
Mr- J- Schokking
èi/i (is
Een rede in de
Het
„Vrijwilligerslegioen
NEDERLAND'
Radioprogramma
Oud-minister
overleden
Dinsdagavond is te 's-Gravenhage onver
wacht op 77-jarigen leeftijd overleden mr.
J. Schokking, oud-minister van Justitie en
oud-lid van den Raad van State.
De begrafenis is vastgesteld op Vrijdag
18 Juli om half drie op de algemeene be
graafplaats aldaar.
Mr. J. SCHOKKING.
(Foto Pax).
Mr. J. Schokking heeft een rol van betee-
kenis vervuld in het politieke en staatkun
dige leven hier te lande. Te Amsterdam is
hij geboren op 10 Mei 1864. In de hoofdstad
heeft hij gestudeerd zoowel aan de gemeen
telijke als aan de vrije universiteit en wel
tegelijkertijd in de theologie en in de rech
ten. In 1S94 promoveerde hij in de rechten
op een proefschrift over de wet tot regeling
van het. toezicht op de kerkgenootschappen.
In September van dat jaar werd hij candi-
daaf. tot den Heiligen Dienst bij het provin
ciaal kerkbestuur van Zuid-IIolland. om in
1S95 zijn intrede te doen als .predikant bij
de Ned. Herv. gemeente te Wezep in Gel
derland. Achtereenvolgens diende hij de
gemeenten van Koudum (Friesland), Dord
recht en Leiden. In laatstgenoemde gemeen
te was hij tevens godsdienstleeraar in het
rijksopvoedingsgesticht.
Reeds in 1901, toen hij predikant te Kou
dum w-as, deed hij zijn intrede in de Twee
de Kamer. Het toenmalige kiesdistrict Har-
lingen vaardigde hem af naar ons parle
ment. dat toen. gedurende de regeering-
Kuyper. uiterst bewogen dagen beleefde. In
1905 werd Schokking's mandaat vernieuwd.
Hij was in de Kamer een eenling. Hij ver
tegenwoordigde toen namelijk de Friesch
Christelijk Historischen, de zoogenaamde
„Hoedemakerianen". Toen waren de recht-
sche protestanten namelijk nog verdeeld in
de anti-revolutionnairen (dr. Kuyper), de
vrij-anti re volut ionnairen (Lobman). de
christclijk-historischen (dr. de Visser) en
de Friesch-christelijk historischen (Schok
king). Tusschen de groepen Lohman en de
Visser ontstond weldra een fusie, maar mr.
Schokking en de zijnen traden eerst, in 1908
toe tot de Chr. Hist. Unie. Tusschen 1909 en
191S maakte mr. Schokking geen deel der
volksvertegenwoordiging uit. In laatstge
noemd jaar deed hij zijn wederintreden. Hij
bleef toen Kamerlid tot 1925. toen hij geroe
pen werd. als minister van Justitie op te
treden in het ministcrie-Co.iijii. Gedurende
laatstgenoemde parlementaire periode was
•de heer Schokking tevens eerst lid van
Provinciale Staten van Zuid-Holland, waar
na hij zitting kreeg in het college van Ge
deputeerde Staten.
- Zijn ministerschap duurde tot 8 Maart
1926. In dat jaar begon zijn derde parle
mentaire periode. Na het aftreden van dr.
de Viscr in 1929 werd mr. Schokking voor
zitter der chr. hist. kamergroep. In 1927
vond ziin benoeming plaats tot burgemeester
van Katwijk aan Zee. Zijn Kamerlidmaat
schap duurde tot 1932. in welk jaar mr.
Schokking benoemd werd' tot. lid van den
Raad van State, bij welk college hij zitting
nam in de afdeeling voor de geschillen van
bestuur. Hier volgde hij mr. Fabius op.
In 1923 maakte de heer Schokking deel
uit van de toen ingestelde staatscommissie
in zake regeling der verhouding tusschen
het openhaar en bijzonder onderwijs. Voorts
was hij lid van het algemeen college van
toezicht, bijstand en advies voor het rijks
tucht. en opvoedingswezen en het college
voor de visscherijen. Hij is ook voorzitter
geweest van het hoofdbestuur der Chr. His
torische Unie. Mr. Schokking was ridder in
de Orde van den Nederlandschcn Leeuw.
Een vreemde optocht.
L. „Heb je nou ooit van zoiets
geks gehoord, dat een dood
gewone kip de weg naar
een meteoorsteen moet wij
zen?"
„Be moei je met je eigen
zaken, Lange, we kunnen
het in elk geval eens probe-
re. We moeten die meteoor
steen hebben!!"
t. „Omdat we altijd goede
vrienden zijn geweest, gaan
we met jullie mee, ook al
lopen we gevaar, dat we ons
belachelijk maken!"
Een complot.
„Nipper en zijn troep heb
ben iets in den zin! Maak je
klaar, Gorilla! Wanneer zij
die meteoorsteen gevonden
hebben, kapen wij die voor
hun neus weg!"
„Alleen, pas goed op en kijk
uit je doppen, want met
Nipper valt niet te spotten,
dat weet ik uit ondervin
ding!"
„Het is zo klaar als een
klontje, dat Gorilla en
Schorpioen iets van plan
zyn. We zullen voor die kna
pen een beetje uit moeten
kyken!"
«Wij vinden de besprekingen hier
niet belangrijk."
De Provinciale Staten van Drenthe kwa
men Dinsdag in 'n eerste zomerzitting bijeen
onder leiding van den commissaris der pro
vincie, Mr. Dr. R. H. Baron de Vos van
Steen wijk.
De fractieleider der N.S.B.. districtsleider
Dieters, verklaarde o.m.:
Gaarne maak ik van deze gelegenheid ge
bruik om hiei' in deze vergadering een en
kel wooi'd te zeggen. Bij de eerste zitting der
Staten van Drente van het vorige jaar, heb
ik namens onze fractie aan u kennis gege
ven, dat wij die vergaderingen niet zouden
bezoeken.
In de enkele jaren dat wij hier als natio-
naal-socialisten de-vergaderingen der Staten
bijwoonden, is ons zoo vaak gebleken, hoe
het belang van de partijen en het aantal hier
gold en hoe de practisclie deskundigheid ter
zijde werd gezet.
Nooit en te nimmer hebben wij aan dit spel
in deze vergaderingen meegedaan. Daarona
waren wij hier „de vreemdè eend in do bijt"
en zijn wij dit tot op heden in dit gezelschap
gebleven. In de jaren van voor 10 Mei 1940
heeft men geprobeerd door laster, terreur,
broodroof, ambtenarehverbod, enz., onze be
weging kapot te maken.
De gemeenste laster vond zijn hoogtepunt
in het laten voorkomen aan het Nederland-
sche volk, alsof wij landverraders en spion
nen waren en de interneering van duizenden
van mijne kameraden, waaronder vrouwen
en kinderen. Het was ons niet mogelijk om
met lieden als U, Staten en Gedeputeerde
Statenleden van deze provincie te vergade
ren, die behoorden tot de meest getrouwe pa
ladijnen van de regeerende partijen in ons
land. Die in de Jagen van voor- zoowel als
in de dagen van 10 tot 15 Mei 1940 alleen
maar onze vernietiging op het oog hadden.
Onverschillig met welke middelen.
Wanneer wij vandaag wel aanwezig zijn,
dan is dat niet, omdat wij de besprekingen
van deze zitting zoo belangrijk vinden. Wij
weten immers, dat het nog steeds zoo gaat
als vóór 10 Mei 1940. Voor zoover hier aan
wezig zijn het nog steeds dezelfde lieden en
dezelfde partijgroepccringen, trots het feit,
dat de politieke partijen zijn ontbonden. Nog
probeert men deii opbouw van het nieuwe
Europa, waarin Duitschland en Italië de lei
ding zullen aangeven, te ontkennen, door
zich vast te klampen aan de angstige en hei
melijke hoop, dat Engeland zal winnen.
Wanneer wij deze zitting van de
Staten van Drente bijwonen, dan is
dat niet, vanwege de belangrijkheid
van de besprekingen, doch wij be
schouwen deze zitting als een zeer
bijzondere, Ja zelfs als een historische
zitting.
Wij weten, <Jat het thans werkelijk de eer
ste keer zal aijn, dat ons volk een Neder-
landsche volksgemeenschap zal kunnen bou
wen naar eigent aard en wezen, zonder scha
delijke invloednn van Aziatische slimmerik-
ken en verpolitiekte dominees, pastoors en
andere zoogenaiamde intellectueelen.
Wij hebben, onzen weg gekozen en dat is
de weg waarlamigs het Nederlandsche volk zal
kunnen 'en moeten gaan om zich ten volle
te kunnen onti|>Vx)ien zxtnder weer geknecht
te worden doar "n partijenkliek, die den eer
lijken arbeid' ininacht, die dc adbeiders en
boeren, ja ganscli het werkende deel van ons
volk overlevende, aan de Joodsche intriges
van het intemaiÉionale grootkapitaal, waar
bij Joden en Christenen hand in hand gin
gen.
Ook de heeranj hier aanwezig, zullen moe
ten kiezen. Het k#omt er thans op aan, dat wij
als Nederlanders den weg vinden tot het
Duitsche broedervolk.
Dat is ook df keuze, waarvoor thans ons
volk staat en vatn allen die ons Nederland
sche volk nu nog niet oozet of door onver
stand er toe brengen om te volharden in een
waanzinnige halsstarrigheid van een ten
doode gedoemd isteitsel of van vergane ideeën.
Zij dragen tegenover ons land en volk een
groote verantwooitdelijkheid.
Waar het op aan komt is dit en dit al
leen: „Of wij ais "Nederlanders begrijpen, dat
wij, willen wij p<ak onze plaats in het nieu
we Europa innamen, moeten toonen, dit
waardig te zijn.
's-Gravenhage, Itt JuJL Voor het „Vrij
willigerslegioen rÖedeiiand'" worden keu
ringen verricht o'ft de volgende data en
plaatsen:
18 Juli van 10-18 u»ir in Groningen Concert
huis, Pioelestraat 30.
9-13 uur in 's-Hertogenbesch,
Prins Hendrikkazerne.
15-19 uaur, in Eindhoven, huize
Maria, Kruisstraat 53.
19 Juli van 10-13 uwr in Meppel, hotel Wes
terbeo k, Woldstraat
15-19 utur in Coevorden, café
Abel, markt
10-13 uhr in Roermond, Swal-
mersffcrant 61.
15-19 UiOr in Maastricht, hotel
Momsus, Vrijthof.
20 Juli van 10-18 uur in Zwolle, school aan
de Turfmarkt.
1U-13 uur in Tilburg, werklie
denver. Tuinstraat 68.
15-19 uur in Breda, restaurant
Modern.
21 Juli van 9-13 uur in Deventer, Parkw. 2.
15-19 uur in Hengelo, Deutsches
Haus
10-19 uur in Rotterdam, Deut
sches Haus, Volkspark.
22 Juli van 10-18 uur ln Amsterdam, school
Iepenweg 13.
10-19 uur in Den Haag, Koning
innegracht 22.
Aangenomen worden Nederlandsche on
derdanen van 17 tot 40 jaar, die wel of geen
militairen dienst hebben verricht, met een
minimum lengte van 1.G5 meter. Voor offi
cieren bestaat geen leeftijdsgrens.
Voor de gezinsleden van de aangenomene
wordt gezorgd, voor zoover het kostwinners
betreft.
Behalve bij deze bureaux kunnen aanmel
dingen geschieden op de volgende adressen:
Amsterdam, hotel van Gelder. Damrak 24;
Heerlen, Hotel du Nord, J. Pommé, Sta
tionsstraat 17;
Groningen, Rademarkt 23a;
Arnhem, hotel Keizerskroon, Markt 32;
Breda, Boschstraat 67;
Deventer, hotel van Wely, Keizerstraat 1;
Utrecht, hotel Thalia. Stationsplein 9;
Den Haag, Koninginnegracht 22.
Een vrijbiljct voor de reis van de woon
plaats naar het keuringsbureau kan afge
haald of aangevraagd worden bij het „vrij
willigerslegioen Nederland" Den Haag, Ko
ninginnegracht 22,.resp. bij de hierboven ge
noemde bureaux. Een vrijbiljet voor de te
rugreis wordt bij de keuring onverschil
lig of de candidaat wordt aangenomen of
niet uitgereikt.
VRIJDAG 18 JULI 194L
Hilversum I, 415,5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 B.N.O.:Nieuwsberichten.
8.15 Schriftlezing en meditatie (voorbereid
door de Christ. Radio-stichting).
8.25 Gewijde muziek (gr.pl.).
8.45 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.20 Gramofoonmuziek.
11.00 Amabile-sextet.
11.20 Declamatie.
11.40 Amabile-sextet.
12.00 Omroeporkest
12.40 Almanak.
12.45 B.N.O.: Nieuws- en econ. berichten.
1.00 Orgelconcert.
I.30 Musette-orkest „Les gars de Paris" en
gramofoonmuziek.
2.00 Arnhemsche. orkestvereeniging en soliste
en gramofoonmuziek.
4.00 Cursus: „Een dominéé over de kerk"
(voorbereid dooor het Vryz. Prot. Kerk-
comité).
4.20 Gramofoonmuziek.
5.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- en beurs
berichten.
5.30 Voor de jeugd.
5.45 Nieuw Hongaarsch Strijkkwartet.
6.30 Sportwetenswaardigheden.
6.40 Orgelconcert.
7.00 B.N.O.: Vragen van den dag.
7.15 Voor de kleuters.
7.25 Gramofoonmuziek.
7.30 Onze cursus fotografie.
7.50 Gramofoonmuziek.
8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Amusementsorkest, Omroeporkest en
solist
9.30 Berichten (Engelsch).
9.45 B.N.O.: Nieuwsberichten.
10.0010.15 BNO: Uitzending ln de Engel-
sche taal.
Hilversum n. 801.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.20 Pianovoordracht (er.pl.).
II.00 Voor de kleuters.
11.20 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek.
12.00 Berichten.
12.15 Ensemble Bandi Balogh.
12.45 B.N.O.: Nieuws- en econ. berichten.
1.00 Gevarieerd middagprogramma.
3.00 Voor de vrouw.
3.45 Gramofoonmuziek.
4.30 Voor de jeugd.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- en beurs
berichten.
5.30 Orgelconcert en zang.
6.00 Causerie „Het heidendom als gods
dienst (voorbereid door de Christ. Radio
stichting)
6.15 Klaas van Beeck en zijn orkest.
6.45 Toeristische raadgevingen.
7.00 B.N.O.: Economische vragen van den
dag.
7.15 Fransch-Italiaansch muziekprogramma.
8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten.
8.15 Utrechtsch Stedelijk orkest.
9.009.20 Boekbespreking.
9.45 B.N.O.: Nieuwsberichten.
10.00 Avondwijding (voorbereid door het
Vrijz Prot. Kerkcomité).
Feuilleln
door
E. Philips Oppenheim
21
Hg liefkoosde haar vingers, wat zij lijdelijk
toeliet.
„Paul Chicotin, de massa-moordenaar voor
de Zaak, is dood," fluisterde hy, maa Paul
Chicotin, de minnaar van Tanya, leeft nog."
„De hartstocht in mijn hart is gestorven,"
zuchtte zij. „De man, die dien weer opwekt,
moet een der onzen zijn. Zeg mij dus, mijn
vriend, als je mij nog begeert voor wie
werk je?"
Hij schudde het hoofd. „Ik beantwoord al
je vragen. Tanya," verdedigde hij zich. „Ik
vertel je alles. Van jou vertel je mij niets.
Waarom treed je op voor sous, indien je op
de planken van de Folies Bergères behoorde
te dansen? Ben jij hier in opdracht van den
kring?"
„De Kring is uit Parijs verdreven," ant
woordde zij. Hij J9 in 't geheim en met de
angstvalligste voorzorgen in Marseille weer
opgericht. Ik vervul hier een zending, maar
't is zoo moeilijk om vorderingen te maken
zonder geld en zonder vrienden."
Hij nam een portemonnaie, die bol was van
het bankpapier, uit zijn zak en wierp die voor
haar op de tafel.
„Zeg nooit weer dat je zonder geld bent,"
berispte hij. „Chicotin is zijn liefdes althans
trouw. Je bent myn goede vriendin geweest,
Tanya. Je hebt in myn armen gelegen."
„Ik neem alleen geld aan van mijn min
naar."
„Kan ik dat niet weer worden?" vroeg Chi
cotin.
Zij schudde bedroefd haar hoofd, hoewel
haar oogen een belofte spraken.
„Dat ben je geweest. Paul," zei zy, „en een
ideale ook. Je zoudt het weer kunnen wor
den, maar dan zou je moeten bedenken dat
de prijs van myn liefde niet je geld, maar
je hulp moet zijn."
,,Maar hoe kan ik helpen?" vroeg hy. „Ik
heb je al gezegd dat Paul de Massa-Moorde
naar dood is. Ik werk voor mij zelf. Ik sta
geen enkele zaak voor. Frankrijk, Italië,
Ruriand, 't is mij alles eender. Ik heb de
vaderlandsliefde overleefd. Ik heb den wijn
lief, een goed leven, de weelde, en jou."
„Bewys het dan," zei zij en greep naar zyn
hand. „Ik vraag je niet om weer de Massa-
Moordenaar, de geesel op aarde,- te worden,
zooals de burgerlijke Pers je noemde. Geef
mij een paar inlichtingen."
„En welke zijn die?"
Zij stond langzaam op en keek in 't rond.
Wat zij zag, scheen haar te voldoen. Zy ging
weer zitten en plantte haar elelbogen op de
tafel.
„Het is sedert lang hekend, Paul," begon
zij, dat Frankrijk het karkas geweest is,
waarmee een aantal van zijn zoogenaamde
staaslieden zich gevoed hebben. Zij bestalen
het land voor groote sommen, zogen het uit,
en bedienden zich daarbij van individuen, zoo
als de man, dien zij in Genève doodschoten,
uit vrees dat hij vertraden zou wie zyn mede
plichtigen waren. INie mannen zijn nog in
leven. Zoover wij w»ten. zijn zij nog betrok
ken bij het grootste fïnantieele schandaal, dat
de wereld ooit gekend heeft. De aristocraten,
wier hoofden onder de guillotine vielen en
wier bloed de goten rood kleurde, zyn onschul
dige kinderen, bij hen vergeleken. Deze man
nen, die door de Communisten gehaat worden,
noemen zich de mannen des volks. Ze regee-
ren door en voor het volk, zeggen zij. Zij noe
men zich eerlijke bergers. Zij houden de hoog
ste ambten bezet. Hhtn maitressen, met juwee-
len behangen, rollen in hun limousine door
Parijs en verpesten er de atmosfeer. Hoor
eens, Paul en zij greep hem stevig bij een
schouder indien wij in een positie verkeer
den om de waarheid openbaar te maken, zou
geheel Frankrijk zich aan onze zijde scharen,
de revolutie zou als een vernietigende orkaan
over het geheele ta.nd gieren. Sovjet-Frank
rijk zou daaruit ver rij zon, in het bezit van de
hoogste macht. Wy zouden die niet langzaam
behoeven te verwerven, ten koste van het
bloed onzer nagels. Frankrijk, het ware Frank
rijk, zou de wereld 'regieeren. Toon je een wei
nig lankmoedig, smeeflc ik je! Zij nam een teug
champagne, en het glas beefde in haar vin
gers.
Welnu, hoor nu jiaar mij. antwoordde hy.
Dat is allemaal mooi voor propaganda-
vergaderingen. Daar, tusschen zooveel ande
ren, mag je dat gerust zeggen, maar hier zyn
wij alleen en je kunt nooit weten. Houd je dus
bedaard, kleintje!
Zij zweeg eenige oogenblikken. om dan voort
te gaan: Ik was met Berthold, een paar mi
nuten voor hij op het schavot stierf. Een com
pagnie gendarmea en een commissaris van po
litie waren er ook bij. Zij dachten dat ik zijn
zuster wa.s. Bertholds laatste woorden werden
door al die menschen gehoord ook door den
priester maar deze was slim. Berthold wist
waarom ik daar was en bij het eerste recht-
streeksche woord van hem tegen mij, zou een
kogel uit den revolver van het Hoofd der gen
darmes een einde aan zijn leven gemaakt heb
ben. Hij zei mij dat ik in zijn kamer een wei
nig geld zou vinden. Verlaat Parijs, ried hij
mij, ga naar Marseille. In Parijs is geen toe
komst voor je. Zoek dadelijk werk in een van
die aardige plaatsen langs de kust Cannes,
Juan, Nice. In die lustoorden van de wereld
zullen ze je met rust laten, en leer jij misschien
vergeten. Toen werd het teeken gegeven. Hij
stierf.
En wat had hij daarmee willen zeggen?
vroeg Chicotin vol spanning.
Met deze laatste woorden vertelde Bert
hold mij, dat de waarheid in deze streken ge
zocht moest worden, antwoordde zij. Daar
om kwam ik hier. Kun je mij daarbij helpen,
myn minnaar, die mij in zijn armen heeft ge
houden en dat misschien weer mag doen?
Paul Chicotin rilde, hoewel de nacht zwoel
was, en vroeg: En werd het geld door je in
zijn kamer gevonden?
Ja een paar honderd francs, meer niet
Er was ook een brief geweest. Die was ver
dwenen. Dat had de politie gedaan. Zy wist
zeer goed, wat hy mij daarin te zeggen had.
Zij wenschte dat hij zijn geheim met zich zou
nemen in het graf.
Chicotin stak met bevende, geel bevuilde
vingers een nieuw sigaret op. Een twaalftal
eindjes lagen reeds op de tafel.
De heele zaak is misschien een fabeltje,
zei hij. Er is niets mee te beginnen geen
aanvangspunt. Naar wat zou je aan deze kust
moeten uitkijken, vraag ik je? Berthold be
hoorde den moed gehad te hebben, om één
naam, één wenk te geven. Die kogel zou hem
een aangenamer dood bezorgd hebben.
Berthold was verstandier dan jij, beet zjj
hem verachtelijk toe. Hij wist, dat indien
hij mij één wenk gegeven had, ik de zon nooit
weer zou hebben zien opgaan.
Chicotin rilde opnieuw. Hy was zeker van
zichzelven, maar in zijn hart was hij senti
menteel.
Is er iets, dat je hier vasthoudt? vroeg
hy.
Niets, antwoordde zij. Ik bezoek al
deze plaatsen op goed geluk af. Ik heb tien
francs te vorderen voor mijn zang en mijn
dans van vanavond. Ik betaal zijn kamer per
dag. Mijn kleeren bestaan uit vodden.
Zij stonden op en hij nam haar arm.
Ik heb een auto, zei hy. Zal het Nice
zijn of Juan?
Zij gingen den cafétuin uit en de donkere
straat op. Zij hing aan zijn arm.
Waarheen jij wilt waarheen jij wilt,
lispelde zy zoo zacht, dat het bijna onver
staanbaar voor hem was. Zy bleef hem vast
houden en volgde hem gedwee waar hij ging.
(Wordt vervolgd,y
