VOOR DEN ZATERDAGAVOND
van Dré
Tob nooit
N1
II
VOOR DE OUDER!
De in 't regenwater gevallen
Augustus- vacantie-week
1
Ulvenhout, 14 Aug. 1941.
Amico,
Wieske had ons geschreven. „Vertrouwe
lijk", om 't 'ns officieel te zeggen. Wat dan
beteekent in deus geval: achter den rug om
van onzen Dré, den kunstschilder. Ja, zoo zijn
die wefkes. Ze kunnen dikkels veul mee oe
óp hebben, veur oe deur 't vuur gaan, over
dreven bewondering koesteren veur 't bietje
dat ge beteekent in de motschappij, mee ziel
en lichaam oew slavinneke zijn (als ge 't bui
tengewoon getroffen hebt) maar... daar zijn
toch altg dingskes, die oe „nie aangaan". Ge
kunt in heur trouwe oogskes 'nen reus zijn
van kracht en van wijsheid, maar... daar zgn
dingskes die wijd boven oew lichamelijke en
geestvermogens uitgaan! Ge kunt, in heur
oogen, 'n ster zijn als... als... als machinist
b.v., maar 't theelichtje stikt zij toch maar
liever eigens aan!Ge kunt, in heur oogen, den
bekwaamsten boer van 't durp zgn, maar 'r
geraniums stekt zg toch liever eigens!
Enne... ze hebben dunkt me gelijk, die wef
kes. Ik heb 'nen kearel gekend, die uitmuntte
als paedagoog, die de school, waaraan ie ver
bonden was, 'nen naam bezurgde, die klonk
als 'n klok, maar in de vacanties probeerde
z'n vrouw 'm uit te bestejen bg familie, of 'm
uit visschen te sturen, want als heuren paeda
goog thuis was, dan kon 't goeie mensch gin
baas van de kinders worden!
Wieske had ons geschreven. Vertrouwelijk,
d.w.z. achter den Dré om. En veur 'n dag of
acht gelejen, na den eten, als Dré III en den
Eeker den akker al weer op waren, dan visch-
te Trui dieën brief van Wieske uit haren zak
onder den bovenrok, zee: „wacht nog 'ns efkes
mee oew pijp", trok 'n gezicht als 'nen notaris,
die op 't punt staat om 'n oud en geheimzinnig
testament te gaan lichten en zee toen: „lees
dien 's goed, Dré".
Veur ik den brief aanvatte, keek ik m'n
Trui 'ns sjecuur aan. „Pak dan vast", zee ze
ongeduldig! Den brief was werm van heuren
zak. „Is... is..., wat is 't...?" vroeg ik
eerst nog: „iets... ernstigs...?"
„Léés maar 'ns!"
Weinig enthousiast gong ik den brief be
kijken. Zag toen, dat ie uit Amsterdam kwam,
van ons Wieske! „Zitte gij daar den gosgan-
schen dag mee in oewen zak...? Mag ons
baaske nie weten als z'n Moeder schrijft...?"
„Léés nou eerst 'ns", zee den „Notaris".
Ik begost. Weinig op m'n gemak. Wieske
begost geheimzinnig. „Wilt jullie me helpen?"
Oem! Vaneigens! Toen: „laat m'n kleine Dré
er maar buiten." Oem! Kleine Dré...! Hij
stopt z'n blonde Moeke in z'nen binnenzak.
Afijn. „Mijn groote Dré heb ik er ook buiten
gelaten. Die kan soms zoo driftig worden, ziet
U en dan kan ie niet werken, de goeierd".
•Hah, 'n vrouwenkonkeleefoeske! Tc Wierd
nuuwsgierig. Ik scheen uit de verzameling den
eenigen Dré te zijn, die er n i e buitengehou-
wen kost worden...!
Dan: ,,'t gaat over ons Truike. Die apekop,
zestien jaren, heeft 'n jongen!"
'k Wierd nou attenter. Gong critischer lezen,
want... Truike schilt maar één jaar mee Dré
III en Dré III wierd achttien in Mei. Boven
dien: dat Truike is 'n beeld van 'n toeteloe-
riske...! Opletten, Dré!
„Is dat iets om mee te lachen?" snapte
Trui ineens.
„Ik lach nie!"
„Dat doede wel!" Tc Las wijers. Wieske
schreef, dat „die jongens" 'n blaag was van
amper achttien jaar. Tja, mee 'nen kearel
van vijftig zou ze 't wel nie aanleggen. En dat
die snotneUs-van-'n-jongen zoo brutaal was,
heele avonden door „onze straat" liep „tot
schandaal voor de buren". Er met die Truike
dan geen huis-te-houden was. Zij gisteravond
nog, toen die knul weer de buurt onveilig
maakte, 'n vollen' pot thee had ls een vallen.
Alle kostelijke thee weg en 't servies geschon
den! Dré toen zoo kwaad geworden was en
gevraagd had: „snotneus, wat is er met jou
toch aan de hand, tegenwoordig? Je wordt
eiken dag 'n stuk stommer en onhandiger!"
Dat alles werkte op Wieske's zenuwen. „En
nu een vriendelijk verzoek. Vader en Moeder?
Mag ik Truike 'n tijdje naar jullie toe stu
ren?" En zoo wger!
„Is dat nou alles", viel uit m'nen mond.
Waarop Trui hartelijk informeerde, waar of
mijn verstand zat, op mgnen ouwer? En ik
heur kost inlichten, dat 't nog alty op de
eigenste plek zat als op m'n tiende jaar,
toen... ik héur leerde kennen...!
„Hier dieën brief", zee Trui. „Bemoei-d-oew
eigen maar nieverans mee, ik zal dat verken
weer wel alleen wasschen!"
Pats! Heel de Dré-serie was nou compleet
uitgeschakeld. Dré m, omdat die nog gin
verstand had, volgens 't vrouwvolk. Dré II,
omdat die van zulke dingen gin verstand had,
volgens 't vrouwvolk. Dré I, omdat die wel
nooit verstand zal krijgen.
Ik zeg: ge kunt bg oew Trui te boek staan
als 'nen gewéldigen machinist, van heur
theelichtje blijfde éf.
't Goot. Wiedes! 't Was toch zekers... va-
cantiemaand! Den regen hong, ïyk 'n kralen-
gordgn, loodrecht van den zwarten hemel om
laag. Den weg zag groen van 't afgesturmde
blad, de velden vaagden weg in den schemer
van water, water!
't Was Zondag. Truike was op komst. „Nou-
nou", zee Dré in, die nog van niks wist:
„nounou", daar zal ze wel nie deurhenen
komen! Zoo hee 't schaap er niks aan!" „Ja-
ja", gaf Trui,als 'n goeie tooverheks, ten ant
woord: „jaja, ze komt vast, horre! Gaat maar
gerust naar 't spoor, jullie!"
„Ja, Dréke", lachte-it-ik: „span de sjees
maar in, horre. Trui hee suiker gemorst en
da's... visite!"
„Da's bijgeloof", zee den Eeker afkeurend
maar bescheiën. „Zoo is 't, Eeker, viel Trui
bg, die anders toch wel wèèrde hecht aan 'n
„pgltje op de thee", of aan 't schèèr die open
op den grond valt...! Zoo'h schèèr is ruzie,
verstade
Deur hondenweer zgn de twee kleinmannen
Truike gaan afhalen aan de stadsche statie.
Als ze eindelijk afgerejen waren, de sjees
inspannen is altg 'n gebeurtenis daarna mok
ten de heeren veul werk van huilie toilet, tel
kens als den Eeker over den modderigen erf
was gewist, poetste-n-ie weer z'n schoenen,
als ze dan eindelgk afgerejen waren, was
't hier stil in den huis. 'n Tikske te stil. Ik
verzon al iets, om wat lawgd te maken, sliste
'n liedeke mee m'n tong, maar ik kwam deur
die stilte-met-voorbedachten-rade nie henen.
Toen gong ik maar achter de krant zitten!
Kost ik tenminste m'n gezicht „loslaten".
Na efkes zee Trui: „zeg..." Nou was 't mijn
beurt. „Zwijg nou stil, toeteloeris, 'k lees hier
sjuust iets bezonders."
„Onderstenboven, zekers
De die...! Die ziet nou ólles!
„Doe me 'n plazier, ee, ouwen gek, en lot
mg mee dat jonk betijen. Wieske gééft ons
nou dat vertrouwen..., dus! Stuur me nou
niks in de wèèr, mee oew onwijshedens, mee
oew... „beelden uit oew kinderjaren"... eh...
onze schooljaren en zoo...!"
„Oow. Noemde gij dat vandaag onze
„schóóóljaren...Wat... zijn... wij... allank...
opschool"... ee? Truike?!"
„Ga-d-oew krant weer maar lezen", zee Trui
dramatiek: „maar ge zg gewaarschouwd, kin-
derachtigen vent!"
't Blééf gieten. Pepkes! De ramen leken van
dik geribbeld glas. Ge kost er amper deur
zien.
„Eindelgk!" zuchtte Trui: „ik hoor de
sjees".
„Da's den regen."
Gin antwoord, Trui luisterde. Dan: „hoor
de 't nóu?"
„Regen".
Maar ze had 't goed gehoord. Even later
draaide de sjees den inrij deur, om dan, mee
'nen bocht, den erf op te draaien. Den kledder
spatte teugen de blipden. Den Dré sprong van
den bok, vong z'n zuster in de armen en droeg
ze binnen. Den Eeker kwam mee den bagage
daarachter, die was zwaar! Berekend op veul
...„vacantie".
't Was 'n plazierig veromzien. Vaneigens!
Dat jonkgoed brengt altg veul leut en levens
lust mee, Truike had van alles te vertellen
over thuis, over Vader, die wel 'ns moppert,
over Moeder, die soms zoo ouwer we tsch is,
over Bart, die mee had willen komen, maar
alweer gesjeesd was en dus zgnen vacantie
thuis mot blijven. Truike pakte uit, had veur
ieder 'n verrassing, na 'n uur zat ze aan den
koffie, te luisteren naar den Dré, onderwgl
den Eeker Truike's koffers bovenbrocht, de
sjees gong uitspannen, binnenree, er de spuit
opzette, properspoelde en afzeemde. Bles z'n
tuig kreeg ook 'n beurt, dan gong den beest
de wei in.
Tot den eten gong alles zgnen gewonen,
plazierigen gank. Toen dee ik m'n dutje en
gong naar „de Koei".
'8 Avonds was de kleine Trui wat stiller,
dan anders, docht me. Maar da's wel meer
mee kinders, den eersten dag als ze van huis
zgn, zelfs... als ze él zeuventien zgn enne...
„verloofd".
Maar Dinsdag al „vong Trui 'nen brief, die
begost mee den aanhef: „Liefste Truike", En
die verschrikkelijk vochtig eidigde, n.1. mee
„1000 kussen". Van den Josef.
Trui blonk. Van edele verontwèèrdiging,
van speurzin, van van alle meugelijke
Grootmoederlijke deugden! Terwgl ik den
brief las, stond Trui, mee de vuisten in de
zg, vlak veur me, 'n Houding van: dieën
brief krggt ginmensch dan over m'n Igk!
„Nou...?!" zee ze, als ik over 't voch
tige ende was henengekomen: „nou?!"
„Trui, de weareld is nog niet zoo slecht
als vroeger! Ik geloof, ik schreef onder
dienst nét zoo, maar ik was veul scheutiger
mee m'n nullen als ik op pampier gong kus
sen!"
„Verroest, flaauwen labes! zee Trui. die
uit heuren hemel van zalige verontwèèrdiging
tuimelde: „verroest! Is dét 'n antwoord?"
Dan gong de brief in heuren zak en terwgl
ze heuren rok oplichtte en gebogen den brief
stond weg te friemelen: „wat hee 'n mensch
aan Jou veur steun, lamzak?"
Den anderen mergen, als den postbooi
kwam, zat de kleine Trui mee 'n gerekt
halske toe te kgken. Dan kreeg ze 'n kleur
en vroeg: „ls er niets... eh... voor mij, uit
Amsterdam, post?"
Kiske-van-den-smid keek nog 'ns z'n brie
ven na, Truike hoopte, Trui... zat als 'n kat
veur 't muizengat, maar Kiske schudde den
kop, 'nen franje van water wiebelde aan
z'n klep, en hij zee dan: „neeë, juffrouw,
maar 'k zal er op letten, horre!"
„Moeder hee wel iets anders te doen, dan
alle dagen brieven schrijven, zee Dré III in
blanke onschuld. „Overmergen Trui, dan komt
Moeders' brief altij?"
'n Rap oogske van z'n zus, 'n spottend
bevingske van heur lip, was veur Dré III Alle
antwoord. Méér... den wakkeren tiep was 't
nie ontgaan. Efkes kneep ie z'n oogen wat
toe, zag fel naar z'n verlegen zuster, knipte
'n oogske naa mij...! Jaja, hg hakte ook al
mee dat bgltje, lgk ge wit. Verschillende kee-
ren zelfs! Dan zuchtte-n-ie, terwijl ie weer
'nen botram „verscheurde": „oooh... is 't...
détte...?"
„Wétte?" viel Truike uit.
„Ik docht hardop, Truike", zee den Dré
kalm. ,,'k Docht over de wije toekomst, ziede.
hoe mijn neefkes en nichtekes over huiliën
Oome Dré zullen denken...!"
„Eet liever, dan zoo te zitten kletsen; ge
mot er nog van groeien, kinders!" zee
Trui!
„Ja, Opoeke", gekte Dré III: ,,'k zal oe de
ooren van oewen kop frèten!"
„Ik... ben... ik groei niet meer", bitste de
kleine Trui. De stemming wierd zoetekesaén
wat scherper. Ze begosten malkaar in de
kaart te kijken.
Na 'n week was Trui heuren vangst drie
brieven en twee prentkaarten, één vol mee
vraagteekens!
En de kleine Trui wierd stiller, brak bor-
denkommekes; éénen keer 'n mooie kan. Toen
toen stond Josef bg ons op den weg...!
Mee z'n fiets. Uren stond ie in den regen.
Truike knapte op. Heur oogskes blonken
weer, op 'r wangen kwam wat kleur. Dat
den Josef in 't natte bosch of verstolen in
'nen stal moest slapen héér 'nen zurg.
Hij wés er en dat was voldoende.. Nou wierd
de ouwe Trui bleek. En begost borden te
breken. Den Dré zweeg. Liet niks uit. Was
strikt neutraal. We zwegen trouwens alle-
méél. We wisten precies wat er gebeurde,
maar we dejen of we niks begrepen. Truike
wierd drukker, gezelliger! Had ook geen
heimwee meer naar Amsterdam. Ja, zelfs
merkte zg „niks" van Trui's hatelgkheden.
Den Eeker...? Liep rond als den verper
soonlijkten Kweetnie! Stond overal buiten.
Ja, den Eeker stond overal buiten, hoe
sjecuur ie z'n schoenen ook gepoetst had, om
Truike van de Statie te halen...!
Maar op 'nen avond kwam de krant, hier
't sjecuurste gelezen deur den Eeker. ,,'k
Gaai efkes sjek halen", zee-t-ie.
Josef stond op den weg, geleund teugen
'nen boom. Ge künt, dunkt me nóg zien den
deuk in dieën boom, van den Josef zijnen
schouwer. Truike zat in de voorkamer, lanks
'n splitje van 't gordgn te... nouja... te
vrijen.
Trui liep 'r eigen te verbgten. Zee teugen
me: „dat hou'k nie vol. Straks gooi 'k 'nen
emmer water over dieën loep."
Dré III? Zag gin Truike, ginnen Josef.
Den Eeker? Oja die was tabak halen!
Maar als ik de krant wou lezen, was ze weg!
'n Half uur later kwam den Eeker verom.
't Wierd al donker. Trui had den avond
pap gereed. We gongen eten.
Maar Josef heben we nooit meer verom ge
zien.
Z'n portret had in de krant gestaan.
Opsporing verzocht deur de ouders van
Josef Zusenzoo. Te Amsterdam.
Den Eeker wou die ouwers nie te lank in
onrust laten. Onder onzen pap mot Josef
gehaald zijn, deur den Veldwachter.
Truike nekt weer borden en kommekes.
Kiske-van-den-Smid krggt van haar smeek-
oogskes veur 'nen brief, om tien Josefs te
laten smelten! Haar vriend, Kiske heeft
nooit brieven veur de kleine Trui...!
't Is 'n heele spanning, hier! Dré m ziet
nou en dan z'n grootmoeder vragend aan;
soms den Eeker. Dré III is „iets" kwyt; den
boom staat er nog wel, maar da's ook alles!
Den Eeker...? Die is weggekropen achter zgn
onschuldigste kweetnie-gezicht mee de duu-
zend sproeten.
En Truike..., dat zieltje...! Tc Heb mee
heur te doen. Ze zoekt 't heele bosch af, komt
soms sliknat thuis op de fiets.
Maar Trui triomfeert! Hoelank nog...??
Zoo'nen schoenpoetsenden Sproetenkoning
toch! Hij gong even... sjek halen!
Kom, ik schei maar af.
Veul groeten van Trui, Dré m, den Eeker
en als altg gin horke minder van oewen
t.é.v. Dré.
Het kan soms leelgk spoken en stormen op
de levenszee. Maar misschien hebben wg het 't
moeilgkst, wanneer het stormt in eigen inner-
Igk, wanneer de kompasnaald in zoo'n voort
durende wilde beweging is, dat wg geen rich
ting meer kunnen aflezen, waarheen, wat nu,
waar moeten wij het zoeken?
Er zijn oogenblikken in een menschenleven,
waarop ook het sterkste geloof, de diepst ge
grondveste overtuiging wankelen, omdat de
gebeurtenissen te overweldigend Igken voor
onze menschelijke zwakheid om ze te dragen.
In zulke momenten hebben wg behoefte aan
den steun van een mensch, aan een hand, die
ons wordt toegestoken, alleen figuurlgk ge
sproken of misschien ook letterlgk. Aan iemand
die met ons spreekt, of misschien niet eens veel
spreekt, maar die in elk geval ons moreel zoo
ver versterkt, ons evenwicht in zooverre her
stelt dat wg voelen: „nu kan, nu durf ik weer
verder". Aan een noodhaven-
Er zijn menschen die als een soort geestelgke
magneet, allen tot zich schgnen te trekken, die
door het leven in het nauw gedreven en, voor
hun gevoel aan het einde van hun weerstand
gekomen, een noodhaven zoeken. Het zgn niet
eens altgd bizondere menschen, maar wel typen
die een groote gevoeligheid bezitten in com
binatie met een sterken weerstand en een rui
men blik op het leven. Zg kunnen iemand soms
helpen aan een dosis nieuwe levensmoed zon
der de oorzaak te kennen, die die levensmoed
tot het nulpunt deed dalen.
Zoo'n type was Dorothee Alster. Hoewel zy
zelf geen gemakkelgk leven had, aan de zyde
van een hoogst nerveuzen, tot melancholie ge-
neigden man, met twee levenslustige, maar
veel aandacht en zorg vereischende kinderen,
en met een nauwelijks toereikend inkomen,
was zg een „noodhaven" van waaruit menig
levensscheepje met nieuwen moed zee koos.
En toen zij op een warmen middag stond te
strijken, herkende haar fgne intuïtie een
mensch in nood in de kantoor-collega van een
jonger zusje, die een enkele maal bg haar aan
huis kwam, en nu tegen half zes aanbelde. En
daarom was zg hartelijk en gastvrg, hoewel ze
moe was en allerminst bezoek gewenscht had.
„Zoo Riet, kom je weer eens kijken? Zoek
maar zelf een plaatsje, ik ben dadelgk klaar
met strijken en dan zal ik je een glas limonade
geven". Terwgl ze het strgkwerk afmaakte,
observeerde Dorothee ongemerkt de bezoekster.
Riet praatte met een klame maar wat vlakke
stem, alsof haar gedachten mijlenver verwijderd
waren van hetgeen waar ze over sprak. Het
waren vooral haar oogen die Dorothee's aan
geboren drang tot helpen en beschermen op
wekten. De uitdrukking van die oogen was niet
zoekend noch rusteloos, zy had eer de gelaten,
onbestemde blik van iemand, die niets meer
zoekt, omdat zij de overtuiging heeft dat er
toch nergens uitkomst te vinden is.
Dorothe had eenmaal te voren die uitdruk-
king in iemand's oogen gezien als meisje van
16 jaar, toen zy te jong en onervaren was a
de beteekenis ervan te peilen. Die persoon hi
den volgenden dag een poging tot zelf moot
gedaan, en daardoor had Dorothee die uitdruk
king nooit meer vergeten.
Over Riet dacht zij: „groote moeilijkhede
of een groot verdriet. En zij is van het soor
dat er niet over spreken kan."
Toen Dorothee op het punt was de tafel
gaan dekken zei Riet, met een blik op haj
horloge:„Kom ik ga maar eens."
„Blgf bg ons eten", zei Dorothee, ik vi»
het gezellig, en mijn man en de kinders hj
mogen je ook graag."
„Zou ik?" weifelde de andere.
„Waarom zou je niet?"
Na het eten zag Dorothee kans, een uurtj
met Riet alleen te praten terwgl haar man zij
krant las en de meisjes hun huiswerk maai
t^p. Riet sprak haar moeilijkheden niet uit
maar zg voelde in de andere een warme gent
gen belangstelling, een woordeloos aanbod aai
hulp, indien deze mogelijk en gewenscht zot
zijn. En toen zij om 11 uur naar huis ging
stond haar gezichtje moe maar ontspannen e
hadden haar oogen dien verren, vagen blii
niet meer. Dikwijls is het voor een mensch i
nood voldoende, wanneer hg contact voelt mt
iemand, die waarachtig hoopt dat de anden
niet te gronde zal gaan.
Dr. Jos de Cock,
bel
Er was een tgd en hg ligt waarlgk nq
niet zoo heel ver achter ons! dat men 4
opvatting huldigde, dat het kind, zooals h?
pas de wereld intreedt, een onschuldig wichl 3,
schuldeloos wicht was. Een blad blanco papia J
Wat er op geschreven werd: goed of kwaad
zie, dat hing maar af van zgn opvoedo
(sters). En het baart geen verwondering, dj
men in dien tgd ontzaglijk veel van de opvoi
ding verwachtte en overal spoken zag! Een»
zgds meende men, door middel van opvoedin
en onderwijs het kind te kunnen brengen, waa
men het zoo graag hebben wilde, anderzjjé
was men bang voor de vele verkeerde invlot erj
den, welke van buiten af zouden inwerken q f
dïr
v<x
be<
«al
de:
IETS is in 't Neder-
landsche klimaat wis
selvalliger dan het
weer van den dag. Wanneer U
deze regels leest, dan kan het
een stralende dag zijn, of een
zwarte storm en regen kunnen
door de boomen en over 't
strand gieren en tegen de rui
ten kletteren: het kan snik
kend heet of ook misschien na-
herfstachtig koud zijn. Maar
één. ding staat vast: de eerste
week van Augustus heeft dui
zenden en duizenden vacantie-
gangers bittere teleurstelling
gebracht! Heeft niet de aller
opperste rijmelaar der Neder-
landsche courantenwereld, Clin-
ge Doorenbos, reeds in zijn lijf
blad gejeremieerd:
,Wat een pruts Augustus
maand je:
Wat een water! Ongekend!
Is de eene bui verdwenen,
d'Andere is weer present"...??
De eerste regen- en windda-
gen van de vacantiemaand Au
gustus stellen, en niet voor
den eersten keer, het probleem
aan de orde: moeten wij vast
houden aan den ouden sleur,
die nu eenmaal de vacantie's
in Augustus bepaalt? Of is er
een betere tijd?
De meteorologische waarne
mingen, sinds vele tientallen
jaren ononderbroken voortge
zet, kunnen en moeten hierop
antwoord geven. Doch daarbij
dient men te bedenken, dat
gemiddelde waarden, over
een halve eeuw, gemiddelde
uitkomsten gevenwan
neer men, op grond der waar
nemingen, de vacantietijd ver
schuift, dan blijven er niette
min natte en droge vacanties,
doch gemiddeld zullen ze
gunstiger kunnen blijken te
zijn.
Er valt over heel Nederland
in één jaar gemiddeld 70 c.m.
neerslag. Het meeste, nl. 7.9
cm. in Augustus!; het minst
nl. 4,0 c.m., in Februari. In
Moeten wij onze zomervacantie verzetten
(Van onzen weerkundigen medewerker.)
Juni: 5,9 c.m.;
September: 6,4
Mei: 4,8 c.m.
Juli 7,1 c.m.;
c.m.
Dit brengt ons niet verder,
terwijl we de groote zomerva-
cantie maar meteen naar Mei
en Juni zouden verleggen
en dat is wat erg vroeg.
Dr. C. Braak, van het K.N.
M.I., heeft eenige jaren geleden
(H. D. '32) de weergesteld
heid van Juni. Juli, Aug. en
Septin dit verband, iets na
der beschouwd. Hij verdeelde
dé maanden in de, in de me
teorologie gebruikelijke, perio
den van 10 dagen: de decaden
1, II, III. Dan blijkt het aan
tal uren neerslag te zijn in:
Juni
Juli
Aug.
Sept.
I II III mnd.
24,2- -20.824.1 69.1
23,7-19.4 30,2 73.3
22,7--26,6- 35,5 84,8!
27,630,222,2 80,1
Dit is dus voor Augustus al
erg ongunstig. Met de tempe
ratuur is het al evenzoo: 17,6°
Celsius in gem. in Aug. tegen
18,2° in Juli.
Op grond van deze en veler
lei cijfergroepeeringen, welke
wij wegens de plaatsruimte, die
zij zouden vergen, niet verder
kunnen overnemen, komt dr.
Braak ongeveer tot deze ge-
vol et rek kingen:
1. Over heel Nederland
wordt de hoogste neerslag be
reikt in Augustus III (dat wil
dan zeggen: 20—31 Aug. - Red.)
Daarop volgt echter
Juli III. Er schijnt dus het
gevaar te dreigenvan den
regen in den drop te geraken!
De regenval-maxima zijn ver
der regionaal verschillend
Oost-Nederland heeft voorna
melijk Juli-maxima; een bree-
de strook achter de Noordzee
kust heeft Augustus-maxima,
en in een smalle strook vlak
achter de liooge duinen treft
men een regenrijkste October-
maand aan.
II. Wat het aantal regen
dagen betreft: hier vallen de
regionale verschillen zoo goed
als weg; Augustus III heeft een
onbestreden maximum, doch
met slechts kleine verschillen
volgen Juni III en Juli III.
III. In zonneschijnpercenta-
ges vallen de minima elders;
voor 't heele land in Juli III,
maar: dan zijn de dagen ook
zoo heel lang!
De slotsom van dr. Braak, al
het bewerkte materiaal be
schouwende, is echter aldus
samen te Vatten:
A. Vervanging van Augus
tus III door Juli III geeft geen
vooruitgang in alle opzichten,
en in het Oosten des lands zal
die vooruitgang het allerminst
zijn.
B. Een éérdere vervroeging,
bijv. Juli IIII of Juli II—
III en Aug. I zal echter, naar
zijn oordeel gunstig zijn
voor heel Nederland,
behalve voor het uiterste Oos
ten en Zuiden de streken
rond Winterswijk-Maastricht.
Daarbij zouden wij kunnen op
merken, dat bijv. Bchoolvacan-
ties niet regionaal te regelen
zijn, en dat verreweg het groot
ste deel onzer bevolking in het
midden, het Westen en het
Noorden woont: wat het
zwaarst ls moet dan maar het
zwaarst wegen.
Door een algemeene ver
vroeging der vacanties, zoo,
dat in elk geval de laatste
decade van Augustus er
buiten valt, zal men in
normale omstandigheden
en gemiddeld den
Nederlandschen vacantie-
gangers minder neerslag,
minder regendagen en
evenveel of meer zon
neschijn verschaffen.
Als dit statisch vaststaat, is
het dan niet tijd met den sleur
te breken en de zomervacanties
2—3 weken te vervroegen?
Rest nog de vraag: wanneer
we nu afzien van de school
kinderen en andere gelukki
gen, die een maand of nog lan
ger vacantie hebben en ons
wenden naar degenen die een
vacantie week krijgen, wat
dan?
Dan zouden wij, op grond
der in vorengenoemd arti
kel verwerkte gegevens,
den raad willen geven:
vermijdt Juli III en Au
gustus II en III en geeft
die week in Juli II of Aju-
gustus I, dus: van 10—20
Juli of 1—10 Augustus.
Weliswaar is dit jaar in
Jie periode juist de regentijd
gevallen, maar déér kan de
meteorologische statistiek voor-
loopig niets aan doen: dat risi
co blijft men houden.
Over een halve eeuw beke
ken is de eerste decade van
Augustus echter een „beste
vacantieweek". Dat moge den
teleurgesteldcn van begin Au
gustus tot schralen troost
strekken!
de kinderziel. En zie, er waren opvoeders, éi
hun kinderen van alle kwaad vere hielden
bg de opvoeding en het onderwgs de grooti
mogelijke zorgen in toepassing brachten. H(
resultaat? Ideale kinderen? Flinke jongens®
meisjes? Deugdzame volwassenen? Och - L
het viel zoo tegen, zoo bitter tegen!
De gevangenissèn konden niet opgerulm
worden en de politie werd niet overbodig u
de deugd kroonde niet overal het leven.
En men begon te beseffen, dat er iets in h«
kind was, waartegen men o zoo weinig doe:
kon, dat het kind niet zoo schuldeloos was, al
men dacht.
In bepaalde kringen had men dit reeds eer
der aanvaard, maar ook al weer niet heel zui
ver. Daar heerschte de opvatting, dat opvoe-
ding en onderwijs niets vermogen en dat he:
voorbeschikt, wat uit een kind zal groeien
Hier dus een onmachtige houding, waar strak
sprake was van een overdreven idee ten aan
zien van de macht van opvoeding en onderwijl
Wg in onzen tgd zgn zoo langzamerhand
aan beide ideeën ontgroeid en wij zijn tot h«
inzicht gekomen, dat het kind niet als ee
„blanco vel papier" ter wereld komt, dat he
in aanleg goede en kwade eigenschappen mei
brengt, eigenschappen, welke*vaak erfelj
verkregen werden. Wg weten ook, dat opvoe
ding en onderwgs veel vermogen, en du
niet alles.
Wg hebben leeren inzien, dat een verstal
dige opvoeding en goed onderwijs middel kun
nen zgn om het goede in het kind naar tyovei
te halen, tot ontwikkeling te brengen en he:
kwade op die wijze terug te dringen op der
achtergrond. Zonder evenwel de zekerheid t<
hebben, dat het op een kwaden keer ineen
doorbreekt en den mensch, dien we langen tiji
als een goed individu kenden, tot een misdadi
ger of iemand, die ons zeer tegengevallen it
maken. Dan zien we, dat de opvoeding ge- i
faald heeft en wij vragen ons af, wat daarvai Y
de oorzaaken kunnen zijn. Soms maar ooi
al weer niet a 11 ij d kunnen we die naspeu h
ren en komen we tot het besef, dat we btb
paalde dingen niet gezien hebben of\r te wel d
nig aandacht aangeschonken hebben. We heb-
ben dan ervaringen opgedaan en we nemei b
ons voor beter uit te kijken. We hoor en i:
zulke gevallen de opmerking: „Dat zal me
bg het volgende kind niet meer overkomen. Ei
ben nu ervaringen rijker geworden!" Of: „De
opvoeding van het tweede kind gaat weer ge-
makkelgker, dan die van mijn eerste. Ik bet
nu beter onderlegd." Inderdaad. Het zijn de
ervaringen, welke ons by het opvoedingswerl
zoo veel dienst bewgzen kunnen en men moe«
als opvoeders veel en veel meer letten op zijn
kinderen, veel meer de ervaringen met hen
opschrijven. In sommige gezinnen bestaat de
goede gewoonte een dagboek bg te houden,
Ik weet wel, dat dit veel tijd kost en weinig
menschen volharden in het dagelijks noteeres
van de ervaringen, niettemin, voor velen onzei
zou het van groote beteekenis zgn, als we al
en toe eens in zoo'n dagboek konden kgken
wat we met onzen eersten meemaakten...
Gelukkig, dat moeders vooral op dit terreil
een goed geheugen hebben"
Kinderen!
Wat is er en wat wordt er nu nog wel ge
dweept met het kind. Ge kent toch de uit
drukking: „De eeuw van het Kind? Koning
Kind
En toch, als we een oogenblik nadenken
weten we het allen: Het kind is er niet, er
zgn kinderen, millioenen maar geen vai
die allen is gelgk aan een ander kind, zoo min
er ook een ding in de natuur precies gelijk is
aan een ander ding. Er is hoogstens sprake
van een zeer vergaande overeenkomst
(denk bijv. aan tweelingen).
Maar in wezen is ieder kind iets aparts.
Ouders weten dit best.
„Mgn tweede is zoo geheel anders dan onze
eerste." Deze opmerking kent u allen. En in
derdaad, in het gezin zien we de verschillen
duidelgk. Zeker, Er zijn wel overeenkomsten,
men kan vaak aan de kinderen zien, dat ze
uit hetzelfde gezin komen, dezelfde trekken
bezitten, nauwkeuriger bestudeering leidt tot
de gevolgtrekking als hierboven reeds ge
noemd.
Kinderen. Millioenen kinderen. Elk met een
eigen aanleg, eigen vermogens, een eigen be
stemming in de wereld.
En wat weten wg van elk kind afzonderlijk!
Wat weten wg van de wereld: ons kind?
O zoo weinig, zoo bitter weinig vaak.
Onlangs sprak ik een moeder, een zeer ver
standige vrouw, die veel over opvoeding ge
lezen heeft en haar oogen en ooren den kost
gaf. Zg had twee dochters. „De eene," zoo zei
ze, „ken ik onderhand wel, al weet ik nog niet
alles. Maar de tweede leer ik nooit kennen.
Daar krgg ik nooit vat op.
En het was deze moeder, die mij wees op de
groote moeilijkheid kinderen op te voeden tot
hun eigen bestemming, welke voor ons ver
borgen is.
