heldersche vluchtelingen kunnen naar vlaardingen De oude Westfriezen Is iet Bekendmaking Toelating nieuwe leerlingen cursus Fransche taal Alkmaarsche Kaasmarkt Zaterdag 23 Augustus 1941 Tweede blad Z. ng Een vriendelijke stad met een eenigszins Heldecsch karakter BEZOEK AAN HET NIEUWE OORD Een complex woningen dat zeer royaal is opgezet PRECIES vijf minuten met de „elec- trisehe" van het station Schiedam, ligt Vlaardingen (Oost). Een wat loyaal dorpsperron. Als je door de spoor- lioomen het stationnetje verlaat, sta je op een breed plein aan het begin van Vlaar dingen. De eerste indruk, die je van de stad krijgt is een vriendelijke. Er is een r laan, die naar het hart van de stad \oert. Er zijn flinke heerenhuizen, villa's, lijk omzoomd met groen. Er is dichtbij een park, kortom 't is er breed en licht en lijkt tttaik opgezet. Toch is Vlaardingen ©en stad. u/et grooter dan Den Helder. Het telde, voordat. Vlaardingerambacht er op 1 Au gustus aan toegevoegd werd, pl. 30.000 in woners en is door deze annexatie gegroeid tot een stad van pl.fn. 38000 inwoners, de grootte dus van Den Helder in normalen tiid1. Van station oost leidt naar rechts een vrij hooge. dijk naar het voormalige Vlaardin gerambacht, dat op een afstand van nog geen 1M K.M. in het polderland ligt. De weg erheen is goed. Aan den voet van den dijk ligt rechts het wijde polderland. Daar staan wat boerderijen, omzoomd door po pels en iepen, over de slooten staan krom gebogen de knotwilgen 6til pein zend in het spiegelend watervlak. Een vriendelijk beeld. Op den achtergrond ligt Schiedam. Daar rooken de hooge schoor- steenen, daar zijn de machtige armen van de kranen, waarvan de meeste tot niets doen gedoemd zijn. Rechts van den dijk ligt Vlaar- dingen. Daar is het Oranjepark aan de grens van de gemeente. Een flink park, fraai aangelegd, een prettig ontspanningsoord voor de be woners van Vlaardingen en voor die van Vlaardingerambacht. Want Vlaardingerambacht grenst practisch aan het park, het loopt over in de gemeente Vlaardingen. En aan den buitenkant van Vlaardingerambacht naar de Schiedamsche zijde ligt het „roode dorp", dat men als tijdelijk woonoord van een honderd of meer Heldersche gezinnen bestemd heeft Het „roode" dorp. een oorlogs dorp. We noemen de plaat® waar de seml-per manente woningen voor de vluchtelingen neergezet zijn, het, roode dorp, niet om de gezindheid van zijn bewoners (want die zijn er nog niet), maar om de roode daken, die uit de verte al fel zich af teekenen in het groene land. Het roode dorp is een oorlogsdPrp. Het is gebouwd voor de Rotterdammers, die hun geheele hebben en houden met den oorlog hebben verloren en dus op straat stonden. Het ffeit echter, dat ook in Oversohie een 200-tal woningen werden gebouwd en in IJselmomde een 500 is oorzaak, dat verschil lende van de huizen in Vlaardine-erambacht niet direct een bewoner zullen vinden, zoo dat er voor de Heldersche gezinnen min stens een honderd huizen, misschien wel meer. beschikbaar zullen zijn. In October van het vorig jaar werd met den bouw begonnen, in opdracht van den algemeen gemachtigde voor den wederop bouw, ir Ringers. Er waren daar een 410 wo nlngen ontworpen.' waaronder 13 met win kel en magazijn. Binnenkort zal een groot gedeelte van de woningen voor bewoning gereed zijn. Tal van arbeiders zijn er aan bezig. De straten worden aangelegd, trottoiriegpls stapelen zich overal op, er komt in het geheel van dit ruim aangelegde dorp teekenïng. We hadden Donderdag het gpnóegen met den uitvoerder van het werk. den ir. J. M. Deutekom, die in opdracht van de gemeente EEN GEDEELTE VAN HET „ROODE DORP" DE HOOGBO UW WONINGEN VOOR DE GROOTERE GEZINNEN. (Foto's Deutekom) Vlaardingen met de leiding belast is, een rondgang over het terrein te maken. De indruk, die men van het geheel krijgt, is: een royale opzet Breede straten en huizen, die waarlijk niet het karakter dragen van een nood woning De opzet is trouwens d&t de woningen voor den duur van min sten® 25 jaar gezet zijn. De smalste straat is 22 meter breed, de breedste meer dan 40 meter. De geheele uit voering getuigt van een pj-actischan Over de woningen zelf hebben we Don derdag aT een en, ander gezegd. Men onder scheidt verschillende typen, die echter onder te verdeelen zijn in twee hoofdtypen, n.1. de zg. laagbouw en hoogbouw. Bij den laagbouw is alles gelijkvloersch. Men heeft daarbij zelfs niet de beschikking over zolderruimte. Bij den hoogbouw heeft men een etage, waarop drie, vier of vijf slaapkamers zijn gebouwcj. Voor de huur prijzen van dè huizen zie men ook ons nr. van Donderdag. Het typische van deze woningen is, dat er practisch geen hout aan verwerkt is. Alleen de vensters en die zijn breed en groot, zoo dat de huizen licht zijn. De deuren een drempels zijn van hout. De rest van de hui zen is opgetrokken van steen en beton. Er zijn zelfs betonnen vloeren, die echter door een isoleerende laag kouwerend gemaakt zijn. De huizen zijn door deze betonlaag na tuurlijk kurkdroog. De dakconstructie is van gewapend beton en afgewerkt met z.g. roode panslag een soort asfalt, zoodat inderdaad van verre de indruk gewekt wordt, dat df daken met roode pannen afgedekt zijn. De goot is van zg. bomsbeton en zit direct aan het dak vast. De woningen zijn eenvoudig, doch vriendelijk ingericht. Zooals we ree<ls schreven, er is veel licht. De keukens heb ben alle een terrazzo aanrecht en daarboven zijn ze betegeld. Bergruimte vindt men niet veel in de woningen, omdat ook al weer door gebrek aan hout geen schuren op de erven zijn geplaatst en binnenshuis vrijwel alles benut is voor woon- en slaapgelegenheid. Kasten zijn echter vrij ruim aangebracht, terwijl voor de fietsen, op ieder blok huizen, een gemeenschappelijke bergplaats is. Voor de huizen is een breed tegeltrottoir. Daarvoor een groene strook van ongeveer 5 meter breed, die door de gemeente wordt beplant en onderhouden. Dan krijgt men den rijweg, daarnaast weer een groene strook en vervolgens het trottoir voor de woningen van de overburen. Men kan dus zeggen, dat een gemeenschappelijke tuinen zijn in iede re straat, die door de gemeente 'in eigen beheer worden verzorgd. Op de open binnen terreinen is ook veel grond vóór plantsoen vrijgelaten. Ook hier zorgt de gemeente voor het onderhoud, Men kan er dus van verze kerd zijn, dat dit plekje binnen afzienbaren tijd een ideaal woonoord wordt. De omgeving van dorp." het „roode In den aanvang van ons artikel schreven we reeds een en ander over de omgeving van Vlaardingerambaoht. Het dorp is in hoofdzaak bewoond door hen, dié in de stad hun werkkring hebben en hun woonplaats verlangen in een rustige, landelijke omge ving. Ook zijn er tal van gepensionneerden, die zich hier hebben gevestigd, omdat het wo nen er vrij goedkoop was en men uitsteken de verbindingen heeft met Schiedam, Rotter dam en verder gelegen groote plaatsen. Nu 1 Augustus Vlaardingerambacht bij Vlaardingen is gevoegd en deze plaats trou wens practisch reeds een geheel met het dorp was, spreekt het vanzelf, dat velen ook interesse voor deze oude plaats aan den Nieuwen Waterweg zullen hébben. Vlaardin gen is een der oudste plaatsen van ons land. Al sinds eeuwen beoefent men er de vis- scherij, doch in den loop van de jaren is het van vissohersplaats gegroeid tot een industrie- en havenplaats van beteekenis. Het is de derde havenplaats van ons land geworden. Het centrum van de stad is vrij compact gebouwd, doch de nieuwere stadsuitbreiding is zeer ruim opgezet. In verschillend opzicht doet de stad aan den Helder denken, en wij twijfelen er niet aan of degene die de stap waagt, om Vlaardingen als tijdelijk woonoord te kiezen, er zich, wat de sfeer betreft, wel thuis zal voelen. De stad is vrij rechts georiënteerd. Van de 21 raadsleden, behoorden er 12 tot de recht- sche partijen. Men vindt er een vrij leven dig vereenigingsleven, goede scholen, een Chr. H.B.S., een visscherijschool, een am bachtsschool, verschillende zangverenigin gen en openbare en een christelijke openb. leeszaal en bibliotheek, een oudheidkamer en visscherijmuseum, verschillende kerken en aardige parken. Het is een levende stad. Het dorp ligt op eenige kilometers afstand van Rotterdam. Men kent in Vlaardingen onrustige nach ten, door hevig afweervuur. De bevolking trekt zich daar echter weinig of niets van aan. In den loop van den tijd is slechts een enkele bom op de stad neergekomen Men legt zich dus rustig neer. Of dit echter ook het geval zou zijn met de Helderschen, die reeds zooveel hebben meegemaakt? Er zijn er velen onder hen die zich door het schie ten niet laten intimideeren. Het bureau Vluchtelingenhulp te Alkmaar zal verder alle mogelijke inlichtingen gaar ne verstrekken. Ook wanneer de woningen te betrekken zijn. Men stelle zich dus daar mee in verbinding als men tijdelijk zuide lijker wil trekken. Uit de geschiedenis van ons Gewest EEN WEERBARSTIG EN VRIJ VOELEND VOLKJE. HOE ZIJ TEN SLOTTE EEN VERDRAG SLOTEN MET FLORIS V. v We leven tegenwoordig in een tijd, waarin ae snelheid hoogtij viert, in het bijzonder ten aanzien van verkeersmiddelen. Afstan den bestaan niet meer. Het is niet verwon derlijk. dat deze tijd zijn stempel heeft ge drukt op onze hedendaagsche samenleving, dat verschillen in zeden, gewoonten kleederdracht daardoor als het ware zijn vervloeid en dat veel van wat eens de eigen aard van een landstreek uitmaakte, ver dwijnt De blik der menschen is ruimer ge worden én men beperkt zich niet meer tot het dorp. de naaste omgeving en af en toe een tocht naar de stad Waarmede dan in den regel was te verstaan het naastbijgele- gen plattelandsstadje, waar markt of kermis het doel van den reis vormden. Toch zijn er dingen, die zich handhaven en voor zoover Westfriesland betreft is dat in het bijzonder de taal. Die zal ook verder wel blijven, al zijn er wel eens zich deftig voelende lieden geweest., die zich er min of meer voor schaamden en die zich daarom liever waagden aan een slecht Nederlandsch dan aan een vlot Westfriesch. We zeggen: de taal zal zich wel blijven handhaven Want de rasechte Westfries zal zijn ouden aard nog wél niet gansch en al hebben verloren. Deze aard was er vroeger een van saamgebondênheid en zoo ooit een klein volk heeft gehangen aan zijn vrijheid en zijn zelfstandigheid, dan is dit wel dat dier Westfriezen. Hoe het zich eeuwen lang tegen machtige naburen heeft verdedigd en hoe het zich ten slotte wel schikte, doch niet overwonnen be_ toonde, daarover willen we vandaag het een en ander verhalen. Het ontstaan van het graafschap Holland ging feitelijk aan de Westfriezen- voorbij. Het was Dirk 1. die een groot deel van. het latere' Holland tot leen kreeg en dié tevens den grafelijken titel verwierf. We willen ons niet verdiepen in de vraag, waarom Westfriesland niet onder zijn gebied was ge. trokken. Er zijn daaromtrent tal van ver onderstellingen te maken, doch deze doen weinig ter zake Zijji gebied omvatte de kerk van Egmond met alles wat er rechtens toe behoorde en verder datgene, wat was gele gen tusschen Suytherdes Haga tot aan For- trappe en Kinnen toe. Over het bosch Suyt herdes Haea schreven we al eens. Fort rappe legt men in Vlaanderen en Kinnen zou zijn geweest een vloed of beek. die liep tusschen Alkmaar en een Carmelietenklooster en waarnaar Kennemerland zou zijn genoemd. Als een volgzaam leenman hield heer Dirk zich blijkbaar bij datgene, wat hij had ont vangen. Anders werd dat echter reeds met zijn zoon Dirk II. die geen ongewoon verschijnsel bij heeren uit dien tijd zijn blikken liet gaan tot over de grenzen van zijn machtsgebied. Hij had daarbij succes, want hij zag zich door keizer Otto III begiftigd met al het OOK DE LAAGWONINGEN ZIJN VRIEN DELIJK ËN LICHT. land. dat was gelegen in drie graafschap pen, genaamd Masalant. Kinnen en Texlem. Dat zijn: Holland, Kennemerland en Texel. We willen onze lezers beschouwingen over het merkwaardig verschijnsel, dat Dirk I zijn gebied kreeg van den Franschen ko ning Karei. Dirk II echter ten deele dit zelfde gebied kreeg van den Duitschen kei zer Otto III. sparen. Dit alles geschiedde in het jaar 985. Maar op papier bezitten was in die da gen heel iets anders dan werkelijk bezitten. Maar. zoo vernemen we, het gelukte den graaf de Westfriézen in hun land te over vallen. te berooven en tot gehoorzaamheid te dwingen. Echter blijkbaar niet voor langen duur. Want later zouden ze hem tot zelfs hij Leiden zijn komen belagen. Weder om verslagen waren ze andermaal genood zaakt des gTaven heerschappij te verdragen. Daarmee is dan de vrijheidsstrijd der Westfriezen begonnen, die zou duren tot 1288. het jaar waarin ze en nu voorgoed een overeenkomst aangaan met graaf Floris V. Daartusschen liggen echter drie eeuwen. Men mag wel aannemén. dat gedurende al die jaren de Westfriezen zich gedroegen als vrije Heden, dat ze zich thuis weinig be kommerden om hun op papier staande on derdanigheid aan den graaf. Met het ge volg. dat deze laatste zich telkens en tel kens weer genoodzaakt voelde om hardhan dig tegen bet Wer-tfriesche volk op te treden. En zoo hebben ze in den loop der jaren met de wapens in de hand gestaan o.a. tegen Dirk TT. Arnoüd T. Dirk TV Govert met den bult. Dirk V. Floris TI. Dirk VI. Floris TTT, Dirk VII en ten slotte tegm Willem II. die door ben aan de Pa de te Hoogwoud op het ijs werd doodgeslagen. Deze veldtochten waren voor de Westfrie zen altijd moeilijk, klein als hei volk was. De uitkomsten waren zeer wisselend, doch de overwinhigen der graven blijkbaar nooit beslissend, zoodat na verloop van tijd een nieuwe onderneming noodig was. Overigens. Willem II was niet de eenige- eraaf. die er tegen de Westfriezen het le ven bij inschoot Datzelfde overkwam ook Arnoud I, die in 993 tegen hen optrok. Het kwam tot een treffen bij Winkel en in dit gevecht maakte een Westfriesche pijl een einde aan des Graven leven. Waarop de Westfriezen een volledige zege over het gra felijk leger behaalden.. In 116S was het Floris III, die een ern stige nederlaag leed. Zooals meestal gebrui kelijk. koos ook hij weer den vinter uit om het waterrijk gebied der koggen en ambach ten binnen te vallen. Zijn uitvalsplaats was Schóorl en slechts een smalle strook gronds en de bevroren Rekere lag tusschen hem en Westfriesland. Een aantal van zijn iongere ridders begonnen echter te morren, toen de graag nog talmde met den aanval. Ze trok ken er op af. Westfriesland binnen en zet ten Schagen in brand. (Zie onze onlangs ge plaatste artikelen St Vincentnacht in Scha- gen). Het leger begon te plunderen ert ge droeg zich vrij zorgeloos. Dat laatste werd' hun ondergang, want. opduikend uit hun riefthosscben. vielen de Westfriezen solda ten en edelen op het lijf. waarbii de mees ten werd afgemaakt. De graaf liet daarop ziin lecer opbreken en de veldtocht was be ëindigd'. Maar. gelijk reeds gezegd, ten slotte werd met Floris V een verdrag gesloten. En dit verdrag, dafeerend van 1288. m-unt in meni gerlei opzicht uit door zijn eigenaardigheid en het is de vraag of dikwijls zulk een over eenkomst tot stand is gekomen. Contractu- ant te eener zijde was graaf Floris. Te an dere' zijde was het niet West-Friesland: de vrije bewoners kenden en erkenden geen overheden, die voor hen ontraden. Daarom waren het: drie vieremieelen van 't Hoog- woudpr Ambacht, van Nieuwedorn. Winkel. .Barsingerhorn. Oostmanroe. Vrolen, Outdorp broeck. Zuvst herwon de. Noorstherwonde Oifkersnoel Warmenhuvsen. Nieulant. Du- ringehorn. F,nichehroec. Oeterleeck, Veen- huvseu en-de Medemihlick. Ongemerkt zij. dat Drechterland een af- zonderliik verdrag sloot. De Wet-ffripzeri ten slottp erkenden Floris V niet als htm graaf, zooals bil dat in Hol land was. O neem die macht werd te groot geacht Ze erkenden hem als hun heer en ze gaven hem het recht, in hun land wegen te maken naar ziin goeddunken, waarvoor ze hem de tienden van het koren en de vroon schuld afstonden. Fén tiid van groote woelingen was daar mee ten einde Dat echter de oude geest ongebroken voort bleef leven, bewees het Westfrieschp volk door de groote rol, welke het wppr apn drietal eeuwen later, snelde in den bovri'dinfsnorlog tegen Span ie F,ukhjd- zen. Hoorn. Alkmaar gaven aafl het geheele conflict een wending, welke de trotsche landvoogd' Al va wel nimmer voor mogelijk had gehouden. Burgemeester en Wethouders van S C H A G E N brengen ter algemeene kennis, dat de toe lating vSn nieuwe leerlingen tot den cursus in de Fransche taal zal geschieden op 2 September a.s. De aangifte zal moeten ge schieden vóór of op genoemden datum bij het Hoofd van den cursus, den Heer A. KONING, Stationsweg te Schagen. Schagen, 21 Augustus 1941. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De aanvoer was zoowaar grooter gister. Met 49.000 Kg. werd de 50.000 bijna bereikt en werden de achter ons liggende week- aanvoeren alle geslagen. Dit kwam doordat een fabriek, die men geruimen tijd niet had gezien, weer was verschenen, terwijl er niet minder dan 12 boerenstapels waren. De hoogste prijzen kwamen uit den aard der zaak overeen met de maximumprijzen, respectievelijk f 56.voor 40 plus en f 43.50 voor 20 plus. De ééne stapel commissie 40 plus bracht f 55 op. De markt was vlug. Dit beteekent. dat de meeste stapels voor het begin van de markt reeids besproken waren. Zonder gemaakte afspraken tusschen koopers en marleters, schijnt het moeilijk thans nog de hand op het een en ander te leggen. De kwaliteiten waren dooreen genomen goed. Het weer werkt in dit opzicht krach tig mee en we gaan langzamerhand aardig naar de goede Septemberkaas. Omtrent T.V.'s hoorden we dan ook deze week weer niet De meeste kaas ging weg voor weinig onder het- hoogst LANGEDIJR WEL ANIMO. Voor de betrekking van vakonderwijzer li chamelijke oefening hebben zich 32 sollici tanten aangemeld. BROEK OP LANGENDIJK. DE VERKOOP VAN POOTAARDAPPELEN. Zooals wij reeds vermeldden, is de ver koop van pootaardappelen niet toegestaan. Tot 15'Agustus heeft echter de gelegenheid bestaan, om door den N.A.K. vroeggerooid goedgekeurd pootgoed van de A-klasse van teler aan teler te verkoopen; daarvoor moes ten vergunningen aangevraagd worden bij de Ned. Akkerbouw Centrale te Den Haag. Hiervan is door verscheidene gegadigden ge bruik gemaakt. Dit gold alleen voor vroeg gerooid A-pootgoed. De handel in de andere kwaliteiten is nog niet toegestaan. KRIEL TOT 28 m.M. De regeling voor de kriel, welke met in gang van Maandag jl. zou gelden, maar on voldoende bekend was gemaakt, althans op te korten termijn, dat daarmee voldoende rekening kon worden gehouden en de oude kriel niet op tijd kon worden weggemaakt, is weer veranderd. Thans is bepaald, dat tot en met Zaterdag a.s. de kriel tot 28 m.M. zal mogen worden aangevoerd en geveild. De tuinders krijgen dus nog gelegenheid, hun ouden voorraad op te ruimen. ZUEDSCHARWOUDE. COR GROOT t ln den ouderdom van 65 jaar is alhier overleden de heer Cor Groot Jongeren zegt dezen naam niet veel. de oudere generatie denkt aan hem terug als voordrager, die voorheen een zekere vermaardheid genoot en aan tallooze feesten zijn medewerking verleende. De laatste jaren hoorde men wei nig meer van hem. al bleef hij in zijn uiter lijk nog steeds van den artist houden. ALKMAAR EEN PRACHTIG Z.G. KERMISPROGRAM- MA IN 'T GULDEN VLIES. Traditie getrouw Aeeft de directie van t Gulden Vlies voor de laatste week in Au gustus (de z.g. Kermisweek) weer een bui tengewoon fraai programma samengesteld. Om te beginnen komt Zondag 24 Aug. het gezelschap Herman Bouber met een van zijn beste volksstukken (Zeemansvrouwen). Spel met zang in 4 bedrijven. Dit is een van die stukken met een lach en een traan die het nog steeds doen en waarvoor altijd groote belangstelling blijkt te bestaan. De plaats bespreking hiervoor begint Donderdag 21 Aug. om 11 uur. Dinsdag 26 en Woensdag 27 Aug. geeft het gezelschap „De Kluchtspelers" o. 1. V. Kees van Dam twee opvoeringen van de dolver makelijke klucht met zang en dans „In 't Gouden Haantje" met den populairen ko miek Piet Kohier in de hoofdrol. Stellig moogt U niet verzuimen een van deze dol- vroolijke avonden mee te maken. Op Donderdag. Vrijdag en Zaterdag resp. 28, 29 en 30 Augustus zoowel des middags als des avonds komt er hier iets wat in ja ren niet in Alkmaar geweest is. nl. groots opgezette specialiteitenvoorstellingen recht streeks uit Theater Carré te Amsterdam, „Carré's Variété-Revue", persoonlijk samen gesteld door den Directeur van Carré den heer Alex Wunnink, Goede wijn behoeft geen krans. Al met al een programma dat klinkt als een klok.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1941 | | pagina 5