Het bioscoopleven
tilie
Poppenspel
in Amsterdam
Aan den vooravond
Tast in uw beurs!
Noodlottig ongeluk op het
IJSSELMEER
Oogst
Achter de schermen
van den Franschen
generaien staf
Over de drie dozijn bioscoop
theaters van de hoofdstad van
het land, de „tweedeweeksthea-
ters, civiele prijzen en het typi
sche volks toonoeL
(N"PB) Welbeschouwd heeft het bioscoop
theater maar één vijand en dat is het mooie
weer. Voor het'overige gedijt de ,bios" in
die stilte; oorlof? of f?een oorlog, gezapige
vredestijd of een felbewof?en periode, de men-
«chen gaan naar de bioscopen om zich te
(verstrooien* een uurtje vergetelheid te vin
den of zich met de grootere of "kleinere
lunst van een geliefde filmster te verma
ken. Dat is zoo in gansch Nederland, in ste
den en stadjes en het' is in het bijzonder
ioo in Amsterdam.
Bioscopen heeft Amsterdam «bij de vleet"
en de hoofdstedeling of de bezoeker van bui
ten kan uitzoeken tusschen gigantische
filmpaleizen, intieme, maar bescheiden
jnoscoopzaaltjes en typische volksbuurtthea
ters, die \vaarin ze ook verschillen in
ieder preval gemeen hebben, dat ze de „beste,
nog nimmer overtroffen en beslist meest
grandioze,, films draaien volgens de ad
vertenties of aanplakbiljetten wel te ver
staan. De hoofdstad dan heeft op den kop
af de beschikking oxer drie dozijn bioscoop
theaters dat is meer dan Den Haag en
Botterdam samen bezitten! en de meeste
ervan houden er een „generaal" op na, d.w.z.
een fraai in livrei gestoken- portier, over
wiens preciese functie geen sterveling het
eens is, hetgeen ook niet de bedoeling zal
lijn, maar die de doorgaans lieftallige cas-
sière(s) minzéam assisteert.
Het is natuurlijk zoo. dat de smaak ver
andert met de tijden en wie dat nog niet
gelooft, die moet de aankleeding en inrich
ting van de Amsterdamsche bioscoopthea
ters van een jaar of twintig geleden eens
vergelijken met die van thans. Men denke
maar eens aan het vroegere Tuschinski-
theater van die dagen met zijn mollige tapij
ten, zijn ietwat kermisachtige kleureffecten
en veelkleurige schemerlampen het hui
dige, uiterst modern en behaaglijk ingerich
te „Tivoli". Tegenwoordig vraagt de door
snee-toeschouwer een modern-zalcelijk aange-
Ideede zaal, strak van lijn en sober van op
vatting, die wel schril contrasteert met de
pompeuze stijl van omstreeks 1920.
Wie tot voor "kort de Amsterdamsche
bioscooptheaters eens had willen verdeelen
in klassen of categorieën, die zou tot de vol
gende „rubriceering" moeten komen: de „pre
mière-theaters" en dat zijn er een stuk
of tien jwaar de groote. kersversche ge-
importeerde en nimmer voordien in het land
vertoonde film gedraaid wordt, de zgn.^.twee
dëwèeks-thèatèrs", (dat zijn er een stuk of
#s, die de première van de groote thea
ters een weekje later brengen) en de onge
veer twintig buurtbioscopen, waarvan de
meeste Amsterdammers de namen en plaat
sen niet of nauwelijks kennen. Volledig
heidshalve moeten wij hieraan natuurlijk de
beide „Cineacs" toevoegen, de bekende en in
den loop der jaren zoo populair geworden
journaal-theaters, waarvan de oudste in Ne
derland nog maar zes jaar bestaat en waar
men, gelijklekend, in vijftig minuten tijds
het gansche wereldgebeuren vanuit zijn
clubfauteuils overziet...
Overigens is de beperking van het aantal
buitenlandsclfe iilms, als gevolg van den
oorlogstoestand, natuurlijk niet zonder in
vloed op den gang van zaken in de biosco
pen gebleven. Men zou bij voorbeeld kunnen
zeggen, dat het verschil tusschen de pre
mièretheaters en die tweedeweeks-theaters
minder opvallend geworden is: een succes
film van vijftien of twintig, jaar geleden
doet het plotseling weer opperbest, vooral,
wanneer men hem in een der buurtbioscoop-
zaaltje raison van het civiele prijsje van
30 cent (Zondags 5 cent hooger) bezichtigen
kan!
In de meeste gevallen hebben de biosco
pen hun eigen publiek, dat de eene week
Hans Albers of Kansi Knoteck in het Iïem-
brandt-Thcaier bewondert en den volgenden
week naar de Kalverstraai trekt om zich een
paar uur met Hans Moser of Heinz Rüh-
mann te amusceren. Maar anders bij voor
beeld is het.„Nieuwendijkpubliek" dat jaren
geleden en jaren lang zwoer bij de hevige
sensatiefilms met denderende treinen, schie
tende roovers en nerveuze bankovervallen en
dat nog altoos en met genoegen queue maakt
voor Harry Piel, die het nog heden ten
dage „doet".
De volksbuurtbioscopen.
Wij spraken van de volksbuurtbioscopen,
die natuurlijk week in week uit hun „eigen
menschen" uit de buurt hebben, waarvan
vele bezoekers en bezoeksters zelfs hun
vaste plaatsje hebben, als gevolg van de prij
zenswaardige medewerking van een portier
of ouvreuse, die op haar duim weten, dat
juffrouw Jansen daar of daar en juffrouw
Pietersen beslist hier wil zitten! Het is in
die buurtzaaltjes weliswaar niet meer zoo
gemoedelijk als vijftien jaar geleden, toen de
huisvrouwen.er zich allerminst voor geneer
den om hun aardappelen mee te nemen
naar de bioscoop, om die in het donker
vast te schillen of de boontjes, om die „af te
halen", maar det atmbosfeer is er toch al
toos nog heel anders, dan in de deftige
bioscooppaleizen uit de binnenstad met hun
gegallonneerde gedienstigen.
Een gansch aparte plaats neemt het volks-
tooneel in de bioscopen in en vooral in die
van een der meest klassieke Amsterdam
sche volksstraten: de Haarlemmerstraat. Ge
durende .bijna dertig jaar lang schitterde
daar het inmiddels verbouwde en gereorga
niseerde Apollo-theater, met iederen mid
dag en avond .zijn drie-uur-durende pro
gramma. Voor de helft bestond dat uit een
of andere Europeesche of Amerikaansche
sensatiefilm en voor de andere helft uit een
door en door Amsterdamsch volkstooneel-
stuk, waaraan de namen van artisten als
Emile van Bosch, Oor Smit c.s. de beste
herinneringen bewaren. Volkstooneel van
het zuiverste water? .Het werd daar en uit
sluitend daar gespeeld en wel zóó realis
tisch,, dat het eens gebeurde, dat een „mee
gesleept" toeschouwer bij de vertooning van
„De Twee Weezen"- het tooneel opstormde
om de kwaadaardige en wreede stiefmoeder
van 'dé beide meisjes persoonlijk té lijf te
gaan, waartegen de overige medespelenden
zich categorisch verzeten....
Dergelijke verrukkelijke staaltjes gebeu
ren natuurlijk niet meer, maar iets van de
oude, onvervalschte Amsterdamsche adem,
heeft dat volkstooneel nog wel behouden,
ook al wordt er dan' nu misschien iets min
der gechargeerd gespeeld dan toen..(.„.
van de
Met vertrouwen den winter te
gemoet. In de eerste helft van
het seizoen geen inhaalprogram
ma's.
Nog slechts tvvee weken en de nieuwe
Voetbalcompetitie, seizoen 19411942, heeft
wederom een aanvang genomen. Nauwelijks
een paar weken rust zijn er geweest, doch
door de jongste bepaling van het college Van
gevolmachtigden voor de sport, zal de ge
dwongen rustperiode in het jaar 1942 zich
uitstrekken over een tijdvak van twee maan
den.
In een onderhoud, dat het A.N.P. een de
zer dagen had met den heer A. J. Staal,
secretaris van den Nederlandschen Voetbal-
hond, waarin de huidige stand van zaken in
den bond ter sprake werd gebracht, deelde
de heer Staal de volgende bijzonderheden
mede.
Wij kunnen ten aanzien van het verloop
Van de competitie van het afgeloopen sei
zoen tevreden zijn. Natuurlijk hebben zich
hierbij tal van moeilijkheden voorgedaan,
zooals de langdurige vorstperiode, welke een
ongewenschte stagnatie in de competitie ver
oorzaakte, alsmede de bijzondere moeilijk
heden, voortspruitende uit de huidige tijds
omstandigheden. Het verheugt mij u thans
te kunnen verklaren, dat wij al deze moeilijk
heden gelukkig met succes het hoofd hebben
kunnen bieden.
Gezien deze ervaringen, gaan wij dan ook
met vertrouwen de nieuwe eompefitie tege
moet.
De nieuwe competitie zal voor het
Zuiden reeds 7 September a.s. een
aanvang namen. Dat hebben wij
wel moeten doen. omdat wij hier
in de eerste klasse met-twaalf ver
eenigingen te maken hebben. Het
Jigt in de bedoeling dit aantal het
volgend jaar terug te brengen tot
elf en een jaar later tot tien. Hier
aan zijn natuurlijk bepaalde conse
quenties verbonden ten aanzien van
de promotie- en degradatieregeling,
vooral wanneer mén daarbij reke
ning houdt met het feit, dat wij
ons dit jaar zelfs gedwongen heb
ben gezien, vijf afdeeliogen in het
leven te roepen voor de tweede
klasse.
Hoe wij hier de promotie- en degradatie
regeling zullen oplossen is en blijft voor-
loopig nog een ernstig punt van bespreking
en als dusdanig voor velen een open vraag
Reeds eerder hebt u mij gevraagd naar
onze ervaringen, opgedaan na de fusie der
verschillende voetbalbonden en naar de be
langstelling van het publiek voor de voet
balsport. Ik kan u naar aanleiding hier
van wel verklaren, dat de ervaring op dat
gebied opgedaan ons ten zeerste zijn mee
gevallen. Wij hebben in de meeste gevallen
zelfs volledige bevrediging en waardeering
ondervonden van beide partijen.
De belangstelling voor het voetbalspel is
met enkele uitzonderingen welke aan
plaatselijke, incidenteele omstandigheden te
wijten zijn, meer dan normaal gebleken.
In het afgeloopen seizoen hebben wij- het
zonder internationale ontmoetingen moeten
stellen, doch daartegenover staat, dat wij
wedstrijden hebben'gehad, welke quantita-
tief een bijna internationale belangstelling
wisten te trekken. Zoo werden dé beslissings
wedstrijden tusschen A.D.O. en D.H.C. door
ongeveer 50.000 toeschouwers bezocht.
Competitie-indeeling voldeed.
De competitie-indeelyig van verleidlen Jaar,
die hoofdzakelijk het werk is geweest van
den beer K. J. J. Lotsy, heeft uitstekend
voldaan.
Zoo zijn over het algemeen de protesten
van de confessioneele vereenigingen ten
aanzien van haar indoeling in deze compe
titie ongegrond gebleken. In vele gevallen
is uiteindelijk gebleken, dal de betrokken
vereenigingen niet te laag. doch meestal te
hoog aangeslagen waren. Degradaties zijn
dan ook niet uitgebleven.
De nieuwe competitie-indeeling is op het
oogenblik nog niet geheel gereed en kon
daarom niet geheel worden gepubliceerd.
Het nieuwe uniforme reglement van den
na de fusie ontstanen Nedèrlandschen Voet
halbond is gereed en zal binnenkort in druk
verschijnen. Dit reglement voorziet in een
eroote behoefte en is het resultaat van zeer
uitgebreide werkazamheden. is gelijk voor
alle afdeelingen en bevat o.a. e?n uniforme
boeleregeling.
Het ligt in onze bedoeling in de eer
ste helft van dit nieuwe seizoen geen
inhaalprogramma's vast te stellen.
Bovendien begrijpt u, dat wij bij de
samenstelling van onze programma's
heel moeilijk rekening kunnen hou
den met de. belangen van de ver
eenigingen afzonderlijk. Zoo kan het
niet uitblijven, dat in plaatsen als
Rotterdam, Den Haag en Amsterdam
meer dan één eerste klaswedstrijd op
denzelfden dag zal worden vastge
steld.
Oogenschijnlijk zou men zeggen, dat daar
door de belangen van deze vereenigingen
worden geschaad, doch in de praktijk komt
het hierop neer, dat als men inderda'ad re
kening houdt met deze factoren en dus op
een of andere wijze tegemoet tracht te ko
men aan de verlangens van een van de be-
trokkeü vereenigingen, men in werkelijkheid
niet rechtvaardig handelt tegenover andere
vereenigingen, zooals de tweede- en derde
klassers, die dan met hetzelfde recht zouden
kunnen opmerken, dat haar belangen wor
den geschaad, door het- tegemoetkomen aan
de verlangens van de eerste klassers. Het is
en blijft een moeilijk probleem om het ieder
naar den zin te maken, doch met dient zich
hierbij op een gezond standpunt te stellen,
het ongezonde club-chauvinisme vermijdend.
VOOR DE TUBERCULOSE-
BESTRIJDING!.
De Nederlandsche Centrale Ver-
eeniging tot bestrijding der tuber
culose schrijft:
De nood is hoog gestegen en
daarom verdient de op 29 en 30
Augustus te houden landelijke col
lecte ten behoeve vah de tuber
culosebestrijding de volle belang
stelling van het geheele Nederland
sche volk.
De deelnemende organisaties heb
ben zich achter de Nederlandsche
Centrale Vereeniging tot bestrij
ding der Tuberculose geschaard.
Nimmer werd in Nederland te
vergeefs een beroep gedaan op de
vrijgevigheid, wanneer het de tuber
culosebestrijding gold.
In dezen tijd, waarin reeds een
toename van het aantal tuberculose
patiënten valt waar te nemen, zal
dit met nog meer klem dienen te
geschieden. Weest daarom mild in
uw gave en toont, dat gij een warm
hart hebt voor uw lijdenden mede-
mensch. Groot is de verwachting.
Toont, dat gij de roepstem hebt ver
staan.
Vader en zoon bij het ophalen
van het net, waarin vermoedelijk
een lichte hom'was geraakt, om
het leven gekomen.
Donderdagavond half twaalf is te
Volendam de botter V.D. 15 binnen
gebracht. De beide opvarenden, de
45-jarige schipper Veerman en
diens 18-jarige zoon. warAi om het
leven gékomen. De botter werd
stuurloos op het IJsselmeer aange
troffen door een tweeden zoon van
Veerman, die terstond een onderzoek
instelde Vermoedelijk hebben de
slachtoffers bij het binnenhalen van
de visch een lichten bom in hun net
gekregen, welke tot ontploffing is
gekomen.
Veerman Iaat een vrouw en zee
kinderen na.
NED.-INDlë.
DE JAPANSCHE JOURNALISTEN
UITGEWEZEN.
Tokio, 22 Aug. (D.N.B.) De vertegen
woordigers van het groote Japansche dag
blad „Tokio Nitsji Nitsji" in Nederlandsch
Indië zijn door de autoriteiten te Batavia
uitgewezen, waarbij als motief werd opge
geven, dat hun blad artikelen heeft gepu
bliceerd, welke gericht waren tegen de be
langen van Nederlandsch-Indië. Het betreft
hier o.a. berichten over anti-Japansche- ex.
cessen in Nederlandsch-Indië.
DE MEISJES KUNNEN HET
BIJNA NIMMER OVER HUN
HART VERKRIJGEN DE POP
PEN WEG TE DOEN. - DE
OUDSTE POP IS 5000 JAAR!
(N.P.B.) De eerste pop of het eerste speel
goedbeest, waaraan het kind zich werkelijk
gaat hechten, blijft meestal nog vele jaren
het lievelings-speelgoed. Vooral meisjes
kunnen het vaak niet over haar hart ver
krijgen om haar eerste pop weg te doen
zelfs wanneer ze allang den ,poppenleeftijd"
te boven zijn. Ook poppen met een of meer
geheel of gedeeltelijk gebroken ledematen
genieten doorgaans de voorkeur boven de
andere poppenkinderen, en men heeft meer
malen geconstateerd, dat meisjes wel groote
bewondering, doch nooit liefde en gehecht
heid voelen voor griezelig-mooie poppen.
De oudste poppen, welke men tot op heden
gevonden heeft, hebebn den eerbiedwaardi-
gen leeftijd van 5000 jaar en werden gevon
den in Chandoe-daroe in Britsch-Indië. In
deze oeroude stad vond men trouwens aller
lei soort houten en steenen speelgoed. He
laas was het houten speelgoed reeds groo-
tendeels vermolmd en vergaan. 4000 jaar ge
leden speelden kleine meisjes in Egypte
met poppen.
Zoo heeft men uit die eeuwen
poppen gevonden van geweven stof,
opgevuld met papyrus-snippers,
soms vergulde lichaampjes en krul
len, gevormd uit een soort klei: dan
weer eenvoudige houten poppen
met lange rokken, verder poppen
van leer en tenslotte ook echte „ba
kerkindertjes" waaronder ook
kleine negertjes, 'die geheel inge
pakt op hun kussentjes lagen. Doch
buiten deze betrekkelijke eenvoudige
poppen hadden de Egyptenaren ook
poppen met beweegbare .armen en
Aan het Duitsche Witboek, dat een toe
lichting geeft op de dramatische oorlogs
dagen van 1940, ontleent het V.P.B. nog de
volgende bijzonderheden.
'Uit de documenten van La Charite, ge
vonden op het station van het kleine Fran-
sche stadje en thans gepubliceerd door het
Duitsche departement van buitenlandsche
zaken, blijkt duidelijk, hoe de „dramtis per
sonae" do hoofdvertolkers van de dramati
sche gebeurtenissen achter de schermen
van het web van het noodlot weefden, waar
in zoovele kleine landen verstrekt zijn ge
raakt.
Reeds korten tijd na het uitbreken van
den oorlog en vooral in het begin van het
jaar 1940 blijkt het. dat. Frankrijk zich ge
heel gebonden acht aan zijn grondgebied
in Europa, aan „la patrie". Nog droeg de
Fransche bodem de sporen van de giganti
sche worsteling der jaren 1914 tot '18 en
Frankrijk was vastbesloten om den oorlog
uit te breiden op andere fronten om het
thuisfront, waarvan de innerlijke zwakte
bekend was. te ontlasten. Ook Engeland
streefde hiernaar, doch niet met inzet van
al zijn krachten. Het Britsche eiland im
mers, zoo redeneerde men, was onaantast
baar en de belangen van het empire gaan
l>oven die van Frankrijk. Daarom moest
Engeland zijn krachten sparen voor den be
slissenten eindstrijd en steeds zien wij weer
hoe deze geheime documenten van den
Franschen staf eenerzijds blijk geven van
het streven naar uitbreiding van-het oor
logsgebied, van het verlangen om een snelle
beslising te forceeren, terwijl de Engelsclie
legerleiding een politiek van afwachten wil
de volgen, in de hoop Amerika tot actieve
interventie te kunnen bewegen.
De aanval van Sovjet-Rusland op het
kleine Finland had op geen gunstiger tijd
stip kunnen .komen. Hier was de gezochte
aanleiding o'm het oorlogsterrein naar het
hooge Noorden te kunnen verleggen en da
delijk na den bolsjewistischen inval geven
Frankrijk en Engeland den wensch te ken
nen, Finland zoo doejtreffendmogelijk te
hulp te komen. Anderhalf jaar later zouden
Engelsche bommen neerhagelen op hetzelf
de Finland, dat destijds zoo uitbundig werd
geprezen.
De actie in Scandinavië.
Generaal Gamelin werkte in breede trek
ken en ontwerp uit voor een gewapende tus-
schenkomst in Finland. Dit plan bevatte in
hoofdzaak de ontscheping van geallieerde
troepen te Petsamo. Tevens zou men „bij
wijze van voorzorg" de hand leggen op de
havens en vliegvelden aan de Westkust van
Noorwegen. Dit plan voorzag bovendien de
mogelijkheid de operaties verder tot Zwe
den uit te strekken om aldaar de ijzermij
nen van Gallivare te bezetten.
„Evenwel", zoo teëkent generaal Gamelin
aan. „bleek in den loop van de militaire be
sprekingen onder de geallieerden op 31 Ja
nuari en 1 Fehruari. die voorafgingen aan
de zitting van den oppersten raad, dat de
Britten de rechtstreeksche hulp aan Fin
land op den achtergrond schoven en besliste
aanhangers bleken van een tegen de Noor
delijke ijzermijnen gerichte actie. Men liet
dus in werkelijkheid de operaties tegen
Petsamo varen.
Terwijl zoo de tijd verstreek en Finland
bloedend uit duizend wonden, alleen zijn
beenen en lange haren. Een paar
mooie exemplaren hiervan bezit het
Britsche Museum te Londen. Uit ve
le feiten blijkt, dat de kleine Egypti
sche meisjes, die twee eeuwen voor
Christus geboorte hebben geleefd,
met een toegewijde liefde voor hun
poppenkindertjes hebben gezorgd.
Zoo vond met in de sarcophaag van
een Egyptische koningsdochter de
kleine, verschrompelde mummie met
een pop in de armen liggen, als wil
de zij het geliefde speelgoed ook
bij het sterven niet verliezen.
In het Oudheidkundig Museum te Leiden
vindt men bil de afdeeling Egypte een soort
harlekijntje, dat eveneens als thans het ge
val is, door middel van een touwtje in be
weging kan worden gebracht. De pias voert
dan een beweging uit, welke doeti denken
aan het koren-malen, dat de slaven vroeger
in Egypte moesten doen. Daarnaast ligt een
ander stuk speelgoed, in zijn soort niet min
der origineel dan de harlekijn, die koren
maalt: een uit hout gesneden krokodil met
verschrikkelijk-groote muil, welke men open
en dicht kan klappen, wat dan een tame
lijk huiverinwekkende aanblik biedt. Met
dit kleine beest speelden de Egyptische jon
getjes even gaarne als de moderne jonge
tjes met hun gezellige.teddybeertjes.
Ook de bal heeft reeds eeuwenlang deel
uitgemaakt van het kinderspeelgoed. De
ballen uit het oude Egypte, welke men in
het Britsche Museum kan bezichtigen, heb
ben vrijwel geheel hun kleur verloren, doch
uit gekleurde teekeningen uit dien tijd ziet
men vaak afbeeldingen van kindoren, die
met ballen spelen, welke rood, geel, licht- of
donkerblauw waren gekleurd.
Ook in den tijd der Grieken, Romeinen
en Germanen was er een groote verschei
denheid van poppen en ballen. Vooral de
Grieken hebben mooie ballen gemaakt, zoo
als vondsten in oud-Grieksche graven van
het jaar oOO voor Chr. getuigen. Vele Griek-
sche meisjes zullen dan ook wel met een be
zwaard hart afscheid genomen hebben van
hun lievelingspoppen, wanneer zij bruid
werden; het gebruik eischte namelijk, dat
dan al het speelgoed aan een godin moest
worden geofferd. Het woord „pop" is waar
schijnlijk afkomstig van het Latijnsche
woord „pupus", hetgeen „zuigeling" betee-
kent.
heroïsche worsteling moest voortzetten, be
raadslaagden Engeland en Frankrijk nog
steeds over een mogelijke hulpactie, zonder
evenwel tot overeenstemming te kunnen
geraken.
Men beraadslaagde nog. toen het bericht
kwam, dat Sovjet-Rusland en Finland een
wapenstilstand hadden gesloten.
De Inval in Noorwegen,
Duitschland doorkruiste de plannen van
Engeland en Frankrijk. Teekenend is in dit
verband een schrijven van admiraal Dar-
lan, waarin#deze betoogde, hoe het mogelijk
was, dat Duitschland de door de geallieer
den beraamde plannen kon voorkomen en
waarin hij uitdrukkelijk constateert, dat het
Duitsche oppercommando, „gezien het ge
brek aan discretie ten opzichte van de in de
intergeallieerde samenkomsten besproken
projecten" de besluiten van den tegenstan
der moet hebben gekend.
Dan volgt het echec van de geallieerden
in Noorwegen. Hoewel' Frankrijk zich ver
zet f^en de Engelsche plannen om het ge
bied rond Drontheim weer te ontruimen en
steeds opnieuw aandringt om Engelsche
vliegtuigen en ander materiaal, trekken de
geallieerden uit Noorwegen térug.
Hoezeer Noorwegen zelf zich door Enge
land verlaten voelde, welks „hulp" onvol
doende was. welks vloo t „niet eens de
Westkust van Noorwegen verdedigde", be
wijzen de uitlatingen van den Noorschen
gezant te Parijs afdoende. Het Scandinavi
sche avontuur heeft ten slotte de scheuring,
welke gaandeweg tusschen Frankrijk en
Engeland is ontstaan, nog verbreed en uit
eindelijk geleid tot den kloof, welke na den
Fransch-Duitschen wapenstilstand niet meer
te overbruggen was en tot een oncn vijand
schap moest leiden.