Groot succes io den oorlog Ier zee
Moord te Delft
Radiorede van
CHURCHILL
20.45 uur
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
te..
Iran tegen de
Engelsche eischen
Bonaanwijzing
aardappelen
Hoofdredacteur: J. KEESMAN. Schagen.
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1941. 85e Jaargang. No. 11580.
ttffgörr <f»r N.V. Uitg.-Mfp „Hollond* Noorderkwortier" 4 Schagen
JIJ TOEVAL ONTDEKT.
Daders waarschijnlijk bekend
Vrijdagavond ongeveer half acht zag een
jongen een gevulde jutezak drijven in den
nabij de spoorbaan naar Den Haag gelegen
yijver van het Agnetapark te Delft. De jon
gen waarschuwde de politie, die een onder-
joek instelde. De zak bleek het lijk te be
vatten van den 19-jarigen H. de Man, wo
nende aan de Bui ten watersloot te Delft
Uit het onderzoek is gebleken, dat de Man,
die een opgewekte, levenslustige jongeman
was, op een werkelijk beestachtige wijze is
vermoord. Laf en onverhoeds moet hij zijn
neergeslagen. Hij had een vrij open wond
de linkerslaap, waardoor ook een midden-
oorbloeding is ontstaan. Door dezen slag
moet de jongeman zeker het bewustzijn heb
ben verloren. Daarna zijn hem beide been en
bij elkaar gesnoerd en wel op deskundige
wijze met een z.g. zeemansknoop. Dit laat-
ate is wel zeer typeerend, omdat een der ver
dachten, nl. Hugenholtz, behalve een bekende
poeier ook een bekende zeiler is.
Om het bloed te stelpen heeft men het
trtlll ilachtoffer kleeren om het hoofd gewonden,
laarna de handen over de borst gelegd en
wn Jutezak tot aan het middel over het
ïoofd getrokken. Tevoren was hem nog een
nnstreeks vijf kilo zwaren steen om den
gebonden. Het touw was eveneens met
Ben zeemansknoop aan den steen bevestigd.
De politie is overtuigd, dat de moord bin-
ïenshuis in de buurt van het Agnetapark
ïeeft plaats gehad. Het touw, waarmee de
,'ermoorde gebonden was, was nl. geheel
ichoon, hetgeen uiteraard niet het geval zou
ijn, wanneer de moord in deze regenachti-
f10 [e periode buiten zou zijn gepleegd. Na den
ldenifiioord moet het slachtoffer naar den vijver
lijn gedragen en daarin zijn geworpen.
Vermoedelijk heibben de daders de Man
en klap gegeven met een bot voorwerp te-
sn de linkerslaap, tengevolge waarvan hij
yen-eens vermoedelijk bewusteloos is
Braakt. De daders hebben hem toen de voe-
gelxmden, een aardappelenzak over het
loofd getrokken, het lichaam met touwen
ebonden en met een kei, een zgn. flagstone
yelke uit een tuin afkomstig moet ziin, ver-
iwaard en in den vijver van het Agneta-
iark geworpen.
Dat de moord werd gepleegd in den nacht
aanfran 14 op 15 Augustus wordt afgeleid uit den
<jertoestand, waarin het lijk verkeerde en uit
ma iet feit, dat een der verdachten na 15 en de
lcje indeie na 13 Augustues niet meer in Delft
gezien. Bovendien heeft de vermoorde op
l0S. 4 Augustus des avonds om acht uur zijn
noning verlaten en is hij daarin niet terug-
jeB, ï^keerd. Het slachtoffer was oorspronkelijk
?$ankwerker van beroep, diende daarna bij
oen?de marine, was eenigen tijd telefonist bij
den evacuati©dienst en was sedert een half
aar zonder werk.
D« politie deelde ons desgevraagd mede,
j^lat het hier geen politieke moord betreft.
iterjle beweegredenen zijn echter onbekend.
Opsporing van twee studenten
gevraagd, f 5000.belooning.
niet
dei
X)(I-
de
niet
dat
S®1- i,
icht
lat»
eni jen,
:er< illf
De commissaris van politie te Delft ver-
als verdacht van dezen moord, opspo
ring, aanhouding en voorgeleiding van Jan
'an Blerkom, zich ook noemende Jan Verha-
geboren te Vlissingen op 2 Januari 1918,
ludent te Delft, en van Oharles James Court-
öey Hugenholtz, geboren In Borculo op 23
'an^Jlaart 1915, eveneens student te Delft.
Bleu Voor dengene, die aanwijzingen kan ge-
ecftiven, welke leiden tot aanhouding en opspo-
ïde-ring van den dader, wordt een belooning van
lamyijfduizend gulden in uitzicht gesteld.
Distributiebescheiden vergeten.
Bij het door de politie ingestelde onder
hoek is komen vast te staan, dat de verdach-
ïieate J. C. J. Hugenholtz op Zaterdag j.1. om
en ongeveer 18.15 uur, zijn tijdelijke verblijf
splaats te Voorburg heeft verlaten en per
■rMtets naar onbekende bestemming is ver-
be trokken. Hij was toen gekleed in een effen
vei grijs costUum met donkere streep, en had
He een vrij simerige grijze deukhoed op. Voorts
reetjbleek het, dat hij heeft vergeten zijn distri-
mede te nemen Met het oog
he! hierop zou de politie er prijs op stellen in-
eet[dien zij werd gewaarschuwd, wanneer een
met het signalement overeenkomend per
soon tracht levensmiddelen enz. zonder bon
nen te verkrijgen.
Uitwijzing van Japansche
jonrnalisten nit Ncd. Indië
Het Japansche blad „Nitsji Nitsji Sjim-
boen" brengt op zijn voorpagina het bericht
dat zijn correspondenten te Batavia, Isji-
basji en Tobisjima op 5 Augustus last ge-
kregen hebben Nederlandsch-Indië te ver-
laten, blijkbaar omdat de autoriteiten van
J Ned. Indië bezwaar maakten tegen de door
dit dagbladconcern gevoerde politiek.
Sinds de blokkeeringsmaatregel, zoo
schrijft het blad, is Ned. Indië volkomen
hj toegetreden tot het Engelsch-Amerikaan-
fiche kamp van anti-Japansche omsinge-
I Uns, Voorts drukt het. blad een artikel af
Dmtschland strijdt voor Europa f
148 200 br. ton
vernietigd
Hoofdkwartier van den Führer, 24
Aug. (D.N.B.) Het opperbevel der weer
macht deelt mede:
„In de Oekraïne hebben Duitsche troe
pen het bruggehoofd Tsjerkassy aan den
Dnjepr. dat de vijand tgt dusverre taai
had verdedigd, genomen. Ten Noordwes
ten van Kiev is de achtervolging van
den verslagen vijand tot over den
Dnjepr voortgezet. Ten zuiden van het
Umemmeer zijn sterke Sovjetstrijdkrach
ten verslagen en over de rivier de Lowat
teruggeworpen. Meer dan 10.000 gevange
nen en een omvangrijke buit vielen in
onze handen. De in Estland strijdende
troepen rukken in concentrischen aan
val naar Rev-al op. De aanval aan
weerszijden van het Ladogameer. dde
door onze Finsche bondgenooten met
buitengewone dapperheid wordt onder
nomen, blijft goede vorderingen maken.
In Noord-Afrika leverde op 22 Augus
tus een aanval van Duitsche stuka's op
de haven van Töbrook bijzonidier veel re
sultaat op. Bomtreffers stelden afweer-
battteriien buiten gevecht, vernield-en
opslagplaatsen v. munitie en beschadig
den versoheidee schepen. Gevechtsvlieg
tuigen hebben in den afgeloopen nacht
met goed gevolg vijandelijke stapelplaat
sen bij Mersa Miatroeh gebombardeerd.
Overdag noch des nachts verschenen
vijandelijke vliegtuigen boven Duitsch
gebied.
Tusschen 22 Juni en 23 Augustus heeft
de Britsohe luchtmacht in gevechten bo
ven Groot-Brittannië. boven de Engelsche
wateren, in Noord-Afrika en bij aanval
len op Daiitsch gebied en het bezette ge
bied 1044 vliegtuigen verloren. Daarvan
werden er 916 neergeschoten door af-
deelingen der Duitsche luchtmacht, 128
door de marine. In diezelfde periode
gingen in den strijd tegen Engeland 127
Duitsche vliegtuigen verloren".
Onderzeeërs en oorlogsschepen, die in
overzeesdhe wateren opereenen. melden
de vernietiging van in totaal 25 vijan
delijke vrachtbooten van tezamen 148.200
brt Hiervan hebben de duikbooten al
len in 'n achtervolging van verscheidene
dagen en na zwaren strijd uit een kon
vooi, dat van Engeland naar Gibraltar
voer, 21 vraohtbooten van 122.000 ton in
totaal weggeschoten. Bovendien hebben
zij van de escorteerende strijdkrachten
een torpedojager der Afri-dii-klasse, een
korvet en een bewakingsvaartuig tot
zinken gebracht, slechts acht, schepen van
dit krachtig beveiligd konvooi slaagidien
er in te ontkomen in de Portugeesche
territoriale wateren.
van deze correspondenten, waarin -zij ver
halen van de hevige beperkingen waaraan
zij onderhevig waren. Zij waren gefouil
leerd, verhoord en als spionnen behandeld.
Het artikel vermeldt voorts, dat onlangs in
Nederlandsch Indië biljetten zijn aange
plakt met een anti-Japanschen inhoud en
dat de anti-Japansche stemming is toege
nomen door propaganda die van officieele
zijde is geïnspireerd, vooral sinds de Ja
pansche trepen Indo-China zijn binnenge
trokken.
Van de 7.000 Japanners in Ned. Indië heb
ben ongeveer 1500, voornamelijk vrouwen
en kinderen, het land reeds verlaten we
gens „de steeds slechter wordende handels
betrekkingen tusschen Japan en Neder
landsch-Indië en wegens den stelselmatigen
anti-Japansche druk."
Ned. Indië en de blokkeeringsmaatregel.
Batavia, 23 Augustus (Domei) Men
verwacht, dat de regeering van Ned. Indië
een verordening zal uitvaardigen waarin
de remises uit Japan onder de wet op de
blokkeering van saldi geregeld worden.
Een nieuwe overeenkomst is hieromtrent
tot stand gekomen tusschen het wisselcon
trolebureau en den heer Imagawa, direc
teur van de Jokohama Specie Bank te Ba
tavia. Inmiddels heeft de heer J. H. Rit-
man op 21 Augustus als woordvoerder van
de Ned. Ind. regeering verklaard, dat nog
niets gezegd kan worden omtrent de toe
komst der handelsbetrekkingen tusschen
Japan en Ned. Indië. Hij onthulde, dat er
op dit punt nog geen beslissing bereikt was
en hij voegde er aan toe, dat een licentie
voor export over het algemeen niet ver
strekt wordt. Ritman verklaarde tenslotte,
dat het besluit van de regeering afhangt
van de toekomstige ontwikkeling van den
toestand.
Elke Inmenging in binnenland-
sche aangelegenheden van de
hand gewezen.
Washington, 23 Aug. (D.N.B.) De ge
zant van Iran, Mohammed Sjayesteh heeft
Vrijdag een onderhoud gehad met den
Amerikaanschen minister van buitenland-
sche zaken Cordell Huil.
Na afloop van de bespreking verklaarde
de gezant aan de journalisten, dat Iran ver
zet zal bieden tegen eiken aanval, van wel
ke zijde die ook moge komen. Iran zal strij
den tegen elke mogendheid), zelfs wanneer
zijn kansen slechts zouden staan van 1 10.
Vervolgens sprak de gezant de bewering
tegen, over het bestaan van een Duitsche
„vijfde colonne" in Iran. Hij verklaarde,
dat de Duitsche bevolking in Iran slechts
700 personen sterk is. In de laatste twee
jaar zijn er geen visa aan Duitsche toeris
ten verstrekt. Alle Duitschers worden,- even
als de andere vreemdelingen in Iran, nauw
keurig gecontroleerd.
Het antwoord van Iran.
Teheran, 24 Aug. (D.N.B.) Over den in
houd van de .Iraansche antwoordnota op
de jongste Engelsch-Bolsjewistische démar
che is officieel nog niets bekend gemaakt,
doch in gewoonlijk welingelichte kringen
verluidt, dat Iran in de nota den nadruk
legt op de handhaving van zijn neutrali
teit en elke inmenging in zijn interne aan
gelegenheden van de hand wijst. De nota
verzet zich bovendien, naar men meent te
weten, tegen alle tendentieuze vermoedens
nopens de in Iran gevestigde Duitschers.
Het grootste in Iran verschijnend© blad,
dc „Ettelaat", bespreekt de rede van den
Heerscher, j.1. Woensdag in de officiers-aca
demie gehouden, en betoogt vooral, dat niet
alleen bij het leger, maar ook bij het volk,
dat eensgezind achter den heerscher staat,
onvoorwaardelijke opofferingsgezindheid
valt waar te nemen.
Berlijn, 25 Aug. (D.N.B.) De Britsche
minister-president Winston Churchill heeft
Zaterdagavond voor de radio een rede ge
houden.
President Roosevelt en ik, zoo begon Chur
chill, hebben elkaar in een door bergen om
zoomde baai „ergens op den Atlantisch en
Oceaan" ontmoet aan boord van het nieuw
ste Britsche slagsch.ir- om daar gedurende
drie dagen, omringd door de vooraanstaande
mannen van de Britsche en Amerikaansche
weermacht met elkaar te confereeren. Deze
ontmoeting, zoo zeide Churchill. is het sym
bool geweest van de eenheid onder alle En-
gelsch sprekende volken der wereld en heeft
ten doel gehad, „alle goede krachten der
wereld tegen de slechte krachten, welke in
Europa en over een deel van Azië heer-
schen" te mobiliseeren.
Het gaat er om, zoo ging Churchill voort,
de vele volken van de ellende, waarin zij
door de „slechte krachten der wereld" ge
stort zijn, te verlossen. Op het oogenblik zijn
er afschuwelijke dingen aan den gang. Ge
heel Europa wordt door de oorlogsmachine
der Nazi's vertrapt. De wereld is thans getui
ge van een onderdrukking, zooals de ge
schiedenis nog nooit heeft gekend. Vele vol
ken zijn verslagen. Andere naties, zooals de
Italianen, de Hongaren, Bulgaren en Roe
menen vormen, naar Churchill zeide, de
„jakhalzen van den Nazi-tijger". Zweden,
Spanje en Turkije, zoo beweerde Churchill,
zijn bang wie van hen *t eerst aan de beurt
zal komen.
Vervolgens sprak de minister-president
over het DuitschBolsjewistische conflict,
waarin, naar hij meende te weten, „de
Nazi's voor het eerst veel bloed moeten ver
liezen."
Wijzende op de door de Sovjets in hun land
aangerichte vernielingen, verklaarde Chur
chill, sedert den inval der Mongolen in de
zestiende eeuw is er nooit zulk een meedoo-
genlooze strijd gestreden. Doch dit, zoo ging
Churchill voort, vormt niet de eenige ver-
wosting, want sedert vijf jaar zwerven nu
reeds de Japanners in het Chïneesche rijk
rond en hebben kort geleden ook hun hand
uitgestoken naar Indo-China. Thans bedrei
gen zij Singapore, dat onder Britsche be
scherming staat en de Philippijnen, die door
de Vereenigde Staten worden beschermd. Het
is zeker, dat aan dit alles een einde moet
komen.
Op den Atlantischen Oceaan heeft Roose
velt en hij Churchill derhalve het be
sluit genomen, allen volken der wereld een
verklaring te geven, volgens welke de Ver
eenigde Staten en Groot-Brittannië bereid
zijn hun den weg te toonen om de wereld
„van de onderwerping te bevrijden". Hitier
en zijn medewerkers hebben jarenlang van
een nieuwe wereldorde gesproken. Deze we
reldorde, zoo beweerde Churchill, is echter
niet anders dan „de heerschappij van het
Pruisendom, van den paradepas, van het con
centratiekamp en van het peletonvuur."
Het lot van de „onderdrukte" volken is
zwaar. Zij dienen echter te bedenken, dat,
wanneer de tunnel misschien ook lang mag
zijn, het einde van den tunnel eenmaal be
reikt zal worden.
Vervolgens beweerde Winston Churchill
dat machtige strijdkrachten op het punt
staan zich te bewapenen oan de bezette lan
den te hulp te komen. Dit is de boodschap
van Roosevelt en Winston Churchill, die
zich steeds gehaast hebben de „zaak der ge-
heele wereld te dienen". Op den Atlanti
schen Oceaan is tot de definitieve vernieti
ging van de „Nazityrannie" besloten.
Churchill veronderstelde van Adolf Hitier,
dat deze voornemens is na een „eventueele"
onderwerping van de Sovjet Unie Groot
Brittannië te onderwerpen, waarna hij een
„aanval op de Vereenigde Staten en het ge-
heele overige westelijk halfrond" zal begin
nen, omdat, naar Churchill verder beweerde,
hij streeft naar de verovering van de ge-
heele wereld.
„Het is echter goed dat er oogen zijn die
dit gevaar hebben gezien. Hoe lang ook de
strijd zal duren, wij zullen, zoo besloot Ghur-
ohill, nooit ophouden onzen plicht te doen
om de wereld weer de vrijheid en rechtvaar
digheid terug te geven."
De toestand in het Verre Oosten.
Over den toestand in het Verre Oosten
verklaarde Churchill, in zijn rede nog, dat
aan de Japansche „bedreigingen" thans een
einde zal worden gemaakt. De Vereenigde
Staten hebben blijk gegeven van een onein
dig geduld teneinde de moeilijkheden met
Japan langs vriendschappelijken weg op te
lossen. Engeland hoopt ernstig dat dit zal
gelukken. Zou dit echter niet het geval zijn,
dan zal Engeland zich natuurlijk zonder
aarzelen aan de zijde der Vereenigde Staten
stellen.
Scheorbesloit
pachtovereenkomsten
Doordat in de pachtovereenkomsten veel
vuldig werd bepaald, dat de pachter niet ge
bruik zou maken van artikel 27 van de pacht
wet, volgens welke hij voor het ontvangen
van toestemming voor het veranderen van de
bestemming van het gepachte object zoo noo-
dig de hulp van den rechter kon inroepen,
was het den verpachter steeds mogelijk zijn
toestemming daartoe te onthouden.
Indien de verpachter dit niet wenschte,
Verduisteren
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6.40 uur
's-Gravenhage. 23 Aug. De secretaris
generaal van het departement van landbouw
en visscherij maakt onder verwijzing naar
hetgeen terzake reeds is medegedeeld, be
kend, dat gedurende het. tijdvak van Maan
dag 25 Augustus t.m. Zaterdag 30 Augustus
a.s. de met „3 reserve" gemerkte bon van
de bonkaart „diversen" recht gefet op het
koopen van 3 kg. aardappelen.
Zeep,
Wij maken onze lezers er op attent, dat
bon 106 algemeen voor zeep deze week af
loopt.
BEKENDMAKING
's Gravenhage, 23 Aug. Het Rijkscom
missariaat maakt bekend:
Met de aanduiding .Grundstueck" in de
verordening 154/11 van den Rijkscommissa
ris voor het bezette Nederlandsche gebied
worden zoowel bebouwde als onbebouwde
terreinen bedoeld. Derhalve valt ook het
huizenbezit onder de genoemde verordening.
kon dus niemand hem dwingen de bestem
ming van het verpachte object te verande
ren.
Het scheurbesluit pachtovereenkomsten,
dat in de plaats treedt van artikel 27 der
pachtwet, bepaalt, dat de pachter- na overleg
met den verpachter bevoegd is de be
stemming van het gepachte geheel of gedeel
telijk te wijzigen, indien de algemeene of
landbouwkundige belangen dit wenschelijk
maken. Indien de verpachter zich hiertegen
verzet, richt de pachter zich tot het pacht
bureau, met het verzoek om machtiging tot
geheele of gedeeltelijke wijziging van de be
stemming van het verpachte. Het pachtbu
reau geeft deze machtiging slechts na het
desbetreffende advies van den Rijksland-
botiwconsulent te hebben ingewonnen.
Het pachtbureau kan aan het verleenen der
machtiging voorwaarden verbinden.
Dit besluit geldt zoowel voor pachtovereen
komsten voor onbepaalden tijd als voor
pachtovereenkomsten voor bepaalden tijd,
welke vóór 1 Januari 1936 zijn aangegaan.
Bij wijziging van de bestemming van het
gepachte wordt allereerst gedacht aan de
omzetting van grasland in bouwland, het
geen van groot belang is voor de voedsel
voorziening van ons volk, of noodzakelijk
ter verbetering van de bodemgesteldeid.
Onder wijziging van bestemming is o.m.
ook begrepen de omzetting van weiland in
hooiland, hetgeen in sommige streken in be
paalden omvang zeer gewenscht is met het
oog op een betere voorziening van het vee
met hooi en kuilgras.
De pachters, die bezwaar mochten hebben
tegen het nemen van initatief ten deze, kun
nen zich in verbinding stellen met den Rijks-
landbouwvoorlichtingsdienst.
Door de moeilijkste omstandigheden banen ook de Hongaarsche troepen zich in het Oosten een weg.
Een pantserwegen passeert een stroom (OrbU-Holl«nd)