De Nederlandsche
Jaarbeurs geopend
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
,N
Sovjet-scheepvaart onmogelijk gemaakt
H
ezetting van
SPITSBERGEN
)e korenschuur
an Europa
Het „volksgericht" in
STAPHORST
Verduisteren
20.08 uur
Verlenging van
pachtovereenkomsten
Vrijwili
EGIOEN
D
Distributie van
vaste brandstoffen
Hoofdredacteur: J KEESMAN. Schagen.
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1941. 85e Jaargang. No. 11594.
(ffgove 6*t K.V. Ui tg.-Mij". „Hollands Noorderkwartier- Schagen
B PI
iELSCHE EN CANADEESCHE TROE
PEN' ZIJN ER KORTEN TIJD GELE
DEN AAN LAND GEGAAN.
Stockholm, 9 Sept. (DNB). Naar uit een
oterbericht blijkt zijn korten tijd geleden
tsche en Canadeesche troepen op Spits-
gen aan land gegaan. Naar uit de Engel-
i berichten verder blijkt is een groot deel
aldaar wonende mijnwerkers met hun
lilie naar Engeland geëvacueerd. Naar
beet zullen zij daar worden ingesoha-
d in de „oorlogsinspanning der gealli-
den."
Zooals de Engelsche berichtendienst
aangaande de expeditie naar Spits
bergen meldt, had men er zich tevo
ren van overtuigd, dat geen Duit-
schers op Spitsbergen aanwezig wa:
ren. Na de landing der troepen, in
hoofdzaak Canadeezen, werd de be
volking genoodzaakt inaar Engeland
te gaan. Meeren deels betreft het hier
mijnwerkers, die nu blijkbaar in de
'Engelsche mijhen moeten werken.
faar het ANP. van welingelichte zijde te
'lijn verneemt, moet in de bezetting van
tsbergen door Engelsche en Canadeesche
epen naar de meening van toonaangeven-
Duitsche kringen zonder twijfel, een
[uw bewijs worden gezien voor de toene-
nde behoefte aan prestige der Engelschen
in men met deze nieuwe „landaanwinst"
t het oog op de ruwheid van den winter
aar „veel genoegen" wenscht. Als naar
tsche meening aan dit gebied inderdaad
itaire beteekenis moest worden toegekend
men zeker niet, naar men hier verklaart,
Engelschen den-voorrang Rebben gela-
)e Berlijnsche correspondent van het VPB.
st et nog op, dat de Engelsche bezetting
1 Spitsbergen in de Duitsche bladen be-
iouwd wordt als een actie, welke slechts
i bijkomstige beteekenis heeft en waarop
Ben maar ironische commentaren dienen
worden gegeven. In het. bijzonder wordt
:de Duitsche pers gewezen op 't. typische
akter van deze operatie der Engelsche
Dt, waarmede men in Londen de popu-
teit der Engelsche offensieven wil. ver
ken.
e economische beteekenis van Spitsber-'
i, aldus gaat dit bericht verder, is bui-
„-„igewoon klein. De daar voorhanden zijn-
voorraden kolen, kwamen uitsluitend ten
""""ede aan de bevolking van Noord-Noorwe-
anÖ!jn. Daar de havens van Spitsbergen slechts
kele maanden van het jaar vrij van ijs
Aa® n, kan men de gcheele actie beschouwen
s een poging, de Britsche vloot weer wat
Ier populair te maken.
'an Duitsche zijde wordt er nog op gewe-
i, dat Spitsbergen reeds lang door de
itsche troepen zou zijn bezet, wanneer dat
lied eenige beteekenis had gehad.
irten
DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN
LAVAL EN DéAT.
ten Parijs, 9 September (D.N.B.) De ge-
4esheeren blijven tevreden over den ge-
jndheidstoestand van Laval en Déat. In de
i* vandaag weer het eerste artiikel
Pau n Marcel Déat na ^ijn verwonding ver-
Stol
ïenen.
De omsingeling van s
Petersburg
GEEN VERVOER MEER OVER DE NEWA
NAAR HET LADOGAMEER EN OVER
HET KANAAL DAT NAAR DE
WITTE ZEE LOOPT.
Berlijn, 9 Sept. (DNB.) In aan-
sluiting op het weermachtsbericht
verneemt het D.N.B., dat door de om
singeling van Pétersburg de'Sovjet
scheepvaart over .de Newa naar het
Ladogameer en over het Kanaal naar
de Witte Zee onmogelijk is geworden.
Petersburg is na Moskou het belangrijkste
centrum van metaalnijverheid, chemische
en electrotechnische industrie. Bovendien is
de helft van de scheepsbouwnijverheid te
Petersburg gevestigd. De energievoorziening
der stad is zeer geschaad door den Duitschen
ppmarsch en de Finsche successen bij de
Swir. De productie zal dan ook binnenkort
gestaakt moeten worden en dit verlies kan
niet door andere industriegebieden gecom
penseerd worden.
De lucht- en marinebases in het gebied
van Petersburg worden eveneens bedreigd,
waardoor ook de aanvoer van voorraden
voor de Sovjets te Hangoe en op Oesel en
Dagoe opnieuw beperkt wordt.
Nieuwe verliezen voor luchtmacht
der Sowjets.
Berlijn, 9 Sept. (DNB): Van be
voegde zijde wordt gemeld, dat een
Duitsch jachteskader gistermiddag in
een kwartier tijds 16 Martin-bom-
menwerpers der Sowjets heeft neer
geschoten.
Volgens tot dusver bij het DNB. ontvangen
berichten, hebben de Sowjets op 8 September
in totaal 86 vliegtuigen verloren, waarbij 81
werden neergeschoten en 5 op den grond
vernield.
Luchtaanvallen op Moskou.
Berlijn, 9 Sept. (DNB). In den nacht van
8 op 9 Sept. hebben kleine formaties Duit
sche gevechtsvliegtuigen voor den oorlog be
langrijke doelen in Moskou aangevallen. Een
autofabriek kreeg verscheidene bomtreffers
Er ontstonden eenige branden. Een vrij groo
te. groep gevechtsvliegtuigen deed met suc
ces aanvallen op de ravitailleeringsinstalla:
ties van de ingesloten stad Petersburg.
Britsche persstemmen over strijd
ln het Oosten.
Stockholm, 9 September (D.N.B.):
Volgens een bericht uit Londen in de
Dagens .Nyheter schijnt een groot deel van
derfj verantwoordelijke Engelsche militaire
correspondenten den toestand aan het Ooste
lijke front thans als, critiker te beschouwen
dan vroeger. Zoowel de militaire medewer
ker van de Daily Telegraph als ook Lidell
Hart in de Daily Mail geven in hun mi
litaire overzichten, naar het Zweedsche blad
meldt, uitdrukking aan de overtuiging, dat
het uitblijven van een krachtig tegenoffen
sief der Sowjets thans .de gevaarlijkste fac
tor vormt. Lidell Hart schrijft in de Daily
Mail o.m.: men mag plaatselijke tegenaan
vallen der Sowjets niet verwarren met een
tegenoffensief. De reden voor het uitblijven
van een tegenoffensief is waarschijnlijk, dat
de Sowjets niet voldoende reserves voor een
dergelijke operatie hebben. Lidell Hart wijst
verder op de ongetwijfeld buitengewoon
groote beteekenis van den eventueelen val
van Petersburg. Voorts zegt hij, dat men d&
Daitschland strijdt voor Europa
ST. PETERSBURG
gebonbardeerd
Hoofdkwartier van den Führer, 9
Sept. (D.N.B.) Het opperbevel der
weermacht maakt bekend:
„Zooals reeds in een speciaal be
richt bekend is gemaakt, hebben snelle
divisies van het Duitsche leger, op
schitterende wijze gesteund door ge*
vechtsformaties tan het luchtwapen,
ten Oosten van St Petersburg de Ne
wa bereikt. De stad Schluessel'bürg.
aan het Ladogameer. is door een regi
ment infanterie stormenderhand inge
nomen. Daarmede is de Duitsch-Fin-
sche ring om St. Petersburg gesloten
en de stad thans afgesneden van alle
verbindingen over land.
Gevechtsvliegtuigen hebben gisteren
en in den afgeoopefc nacht wapen- en
ravitailleor'ingsbedrijven in St. Peters
burg gebombardeerd. Een tweede nach
telijke aanval van hei luchtwapen was
gericht op Moskou.
Duikbootén hebben in hèt Noorden
-van den Atlantischen Oceaan vier koop
vaarders. met een totaal van 21.500
ton, tot zinken gebracht
Op het Britsche eiland heeft het
luchtwapen in den nacht van 8 op 9
September militaire installaties ge:
bombardeerd in het graafschap York
en haveninstallaties van Great Yar-
mouth. Een aanval van Duitsche ge
vechtsvliegtuigen in den nacht van 7.
op 8 September op vijandelijke schepen
in de golf en op de reede van Suez
heeft groot succes "gehad. Een tank
schip van 7000 brt. werd vernietigd. Vijf
andere groote - koopvaarders werden
zwaar beschadigd.
De vijand is in den afgeloopen nacht
naar West- en Zuidwest-Duitschland
gevlogen. Door hef neerwerpen van
bommen op woonwijken, vooral in
Kassed heeft de burgerbevolking ver
liezen geleden aan dooden en gewon
den. Luchtafweergeschut schoot een
der aanvallende Britsche bommen
werpers neer.
Bij de uitvoering van convooi-dien-
sten ter ravitailleering van de in het
uiterste Noorden strijdende troepen,
ontmoette de arillerieschoolboot „Brem
se", groot 1400 ton. in Nóprd-Noorsche
wateren tijdens slecht zicht plotse
ling Britsche zeestrijdkrachten, be
staande uit een kruiser en twee tor-
pedobootjagers Ter bescherming van
het convooi aanvaardde de „Bremse"
deri strijd tegen deze superieure vij
andelijke strijdkrachten en ging na een
""'kort. hard gevecht tengevolge van
verscheidene torpedotreffers verlof-en..
Door het dappere optreden van de
„Bremse" bereikten alle schenen van
het convooi ongedeerd hun plaats van,
bestemming. Een- deel der bemanning
is gered.
beteejeenis van de bezetting van Iran door,
de EngelschBolsjewistische troepen niét
mag overschatten. Iran. zoo "schrijft hij woor
delijk volgens het Zweedsche blad, heeft geen
directe spoorwegverbinding met de Sowjet-
Ünie. De Kaspische havens hebben slechts
een beperkte capaciteit, en de wegen zijn
slecht. Iran is weliswaar een rugdekking
voor de algemeene posities van Engeland en
de Sowjet-Unie in het middenoosten, Iran
waarborgt zekere olievelden, maar biedt
geen oplossing van het probleem der hulp
transporten aan de Sowjets.
CHURCHILL
OVER
DEN OORLOG
Stockholm, (DNB). De Britsche minister
president, Churchill, heeft gister in het La
gerhuis verslag over den oorlogstoestand uit
gebracht. Hij verklaarde onder meer, dat
Britsch-Amerikaansche hulpverleening voor
de Sowjet-Unie dringend noodig is, hoewel
de Sovjet-Unie over zeer groote middelen en
zeer groote froepenmassa's beschikt. Daarom
aldus Churchill, moeten de Engelschen zich
groote offers getroosten om de Sowjetbehoef-
ten door leveranties te bevredigen.
MAAR TOCH HEEFT HET DE LIEFDE
NIET VERMOGEN TE DWINGEN.
Dezer dagen hebben we gemeld, dat de
Staphorster boerenzoon Jan. zich onder den
indruk van een volksgericht, dat recht over
hem sprak, had bekeerd tot een Staphorster
schoone, die bepaalde rechten op hem kon
doen gelden, en beloofd had hagr te zullen
trouwen.
Bii nader inzien doet hij dat echter 'niet.
Want. den avond daarop kwam het meisje,
dat door hem verlaten was. hem aan zijn
woning opzoeken en zij slaagde erin Jan s
hart te heroveren.
Jong Staphorst had het zoo echter niet
bedoeld, toen het zich met het geval was
gaan bemoeien Nauwelijks had het er dan
ook kennis van gekregen, dat Jan ten twee
de malen voor de charmes van Jentje .was
gezwich.t of het begon een belegering va*i
de wofiing, waarin het paar zich ophield,
met de bedoeling Jan nu voor goed voor
Hilligje te winnen. Deze opzet is evenwel
mislukt. Tot 12 uUr des avonds hebben on
geveer 300 opgeschoten Staphorster jongens
en meisjes de woning van Jan's ouders om
singeld. Zij hebben de „vesting" met tal
van projectielen bekogeld, en haar ook da
nig beschadigd, maar ze hebben Biet het
resultaat van hun belegering gezien. Jan gaf
zich voor de tweede maal niet, over. Bij
Jentje was hij in den kelder gekropen en
daar zat hij veilig.
Den volgenden dag is het paar voor dag
en daufa naar het gemeentehuis getogen
voor den ondertrouw. Toen kon een volks
gericht geen effect meer hebben. En na hun
ondertrouw zijn bruid en bruidegom naar
de stad gegaan voor het inkoppen voor de
bruiloft. Jentje had gezegevieia. Hilligjo
den strijd verloren.
Waaruit men ziet. dat ook een volksge
richt» liefde niet altijd vermag te dwingen.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.08 uur
Kan verleend worden voor ter
mijn van twee jaar.
In de Nederlandsche Staatscourant van 9
September 1941, no. 175, is gepubliceerd het
besluit van de secretarissen-generaal van
Justitie en van Landrouw en Visscherij. be
treffende pachtovereenkomsten, welke reeds
vóór 1 Januari 1936 van kracht waren. Dit
besluit geeft den pachter het recht om na
afloop van den overeengekomen pachtter-
mijn aan de Pachtkamer een verlenging van
de overeenkomst te vragen voor den tijd
van twee jaar.
Ten gevolge^van dit besluit is het mogelijk
geworden, dat de pachter na afloop van de
overeenkomst nog op het gépachte blijft en
zijn bedrijf voortzet. De pachtrëchter kan
daartoe onder bepaa'ie voorwaarden de
pachtovereenkomst verlengen en indien
zulks noodig is daarin wijzigingen aan
brengen. Het verzoek daartoe moet van 'den
pachter zelf uitgaan en wel binnen een
maand na het verstrijken van den overeen
gekomen termijn.
De termijn van twee jaar, waarmede de
pachtovereenkomst verlengd kan worden,
doet vermoeden, dat binnen dien tijd een
nadere regeling, ten aanzien van overeen
komsten als de onderhavige tot stand zal
komen.
HONGERIGE HERTEN
plunderden de velden
Herten hebben de laatste nachten
groote schade aangericht aan de land
bouwgewassen op de landgoederen ..De
Hindekaipp" en ..De Ginkel", gelegen
op circa 4 K.M. ten Noord-Oosten van
Ede. Schade is toegebracht aan de
rogge, aardappelen en bieten. De rogge-
schoven zijn uit elkaar - gerukt, waar
na de gevulde aren zijn opgegeten
Voorts hebben de dieren aardappel
velden omgewoeld', waardoor zij in de
gelegenheid waren zich te goed te doen
'aan aardappelen. Verder hebben ook
de bietenvelden het moeten ontgelden..
De schade wordt geschat op eenige
honderden guldens.
Dat is de Oekraïne, de landstreek in het
iden van Rusland, waar de bewoners weer
oed gevat hebben, een gelukkige toekomst
Remoet gaan, nu zii door de Duitsche
bevrijd zijn van hun onmen-
helijke onderdrukkers.
Overal in de Oekraine worden de Duitsche
ldaten en hun bondgenooten geestdriftig
.irwelkomd. Overal gaan zij weer aan den
beid en halen, daar in dt korenschuur
Jwan Europa, den oogst binnen.
Ziehier een der resultaten van den strijd
pen het bolsjewisme. Overal waar de tra-
anten van Stalin vernietigd rijn. gaat een
inly ilukkige bevolking aan het werk en helpt
hujj ttontaan mede aan den opbouw van het
dit ieuwe Europa.
De strijd tegen het bolsjewisme, is eeir
rijd die gestreden wordt ter wille van ons
Ier toekomst. Het is "n strijd, die Duitsch-
ind begonnen is en die het met behulp van
bij ijn bondgenooten en de vrijwilligerslegioe-
ens4en, zal voeren totdat de overwinning be-
aald zal zijn.
De strijd tegen het bolsjewisme i6 een
trijd, waarin beslist wordt ook over de toe-
omst van Nederland. Daarom zijn reeds
'al9, luizenden Nederlandsche mannen, strijdérs'
zor" n de gelederen van ons legioen en daarom
*o0,Wordt ook van u verwacht, dat u z*lt hel
len onderdrukte volkeren te bevrijden van
iet bolsjewistische juk.
Doet wat van u verwacht wordt, doet uw
k'e, dicht.-meldt u aan bij het
u^
Koninginnegracht 22, 's Gravenhage.
Grooter dan ooit
AAN DE VOORLICHTING EEN BE
LANGRIJKE PLAATS INGE
RUIMD.
De 45e Jaarbeurs is geopend, het negen
de lustrum is hiermede ingeluid. De Direc
teur dr. J. Milius heeft een rede gehóuden
voor de pers, waarin hij o.m. zeide, dat na
de Mei-gebeurtenissen de eerste taak was
het „verzamelen blazen".
De door de deelnemers in totaal ingeno
men ruimte bedraagt 17.796 M2., opper
vlakte, hetgeen wil zeggen, dat zij in groot
te haar voorgangsters overtreft
Dr. Millius zette uiteen dat de jaarbeurs
aan beteekenis nog niets heeft verloren en
het zakelijk karakter, ondanks de collectie
ve inzendingen, volkomen blijft gehand
haafd.
'Daarnaast krijgt de Jaarbeurs meer en
meer beiteekenis als centrum van economi
sche voorlichting.
„Jaarbeurs thans", wil zeggen, met
kennis van 4de lessen van het ver
leden, onder inspanning van alle
daarvoor in aanmerking komende
economiche krachten samen stand
houden voor het heden en samqn
bouwen aan een nieuwen tijd Bij de
geweldige omwenteling, welke zich
op economisch gebied voltrekt, is
afwachten en terrijde staan onmo
gelijk. Hij. die thans verzuimt tijdig
met open oog en koel verstand zich
rekenschap te geven van de ingrij
pende wijzigingen, die zich voor
doen en niet reeds thaBs zijn kan
sen benut en zijn standpunt be
paalt, zal bij een herstel van nor
maler verhoudingen een slag achter
zijn en den voorsprong van zijn ac
tiever bedrijfsgenoot moeilijk meer
kunnen inhalen.
De Agrarische Jaarbeurs.
Op de Jaarbeurs \vnnen thans industrie
en handel het agrarisch bedrijfsleven terzij
de staan. Het toetreden van het Agararische
bedrijfsleven tot de jaarbeursbemiddeling
heeft het groote voordeel, dat in ruimer
kring niet alleen de beteekenis van den
landbouw voor de samenleving meer en be
ter aan het licht treedt en daardoor de waar
deering voor zijn arbeid wordt vergroot,
doch ook, dat een besef van den samenhang
van het geheele bedrijfsleven: nijverheid,
handel en landbouw zich baan breekt, waar
door de samenwerking tusschen deze drie
groepen aan sterkte en innerlijke kracht
slechts kan winnen, haar uiteindelijke ge
meenschappelijke alleen geldende doelstel
ling: de volksgemeenschap tot zoo groot mo
gelijk nut te zijn, beter en doeltreffender kan
worden benaderd.
De officieele Duitsche inzending op deze
najaarsbeurs zal voornamelijk aan den land
bouw zijn gewijd. Zij stelt zich'ten doel te
laten uitkomen, dat ondanks hèt hooge peil,
waarop de Nederlandsche landbouw staat,
het Duitsche bedrijfsleven bij machte is,
voorwaarden voor verbeteringen en nieuwe
ontwikkelingsmogelijkheden te scheppen en
de Duitsche wetenschap en techniek aan de
hiervoor in aanmerking komende kringen
waardevolle aanwijzingen kunnen geven.
De officieele Duitsche afdeeling wil het
bewijs leveren, dat. aan een gezonden na-,
tuurlijken eoederenruil tusschen beide lan
den geenszins eenzijdig sipeculatieve bedoe
lingen ten grondslag liggen, doch het oog
merk uitsluitend erop gericht' zal zijn den
opbouw van het wederzijdsche bedrijfsleven
voor te bereiden.
De landbouwvoorlichting geprezen.
Tijdens een maaltijd heeft dr. Fentener
van Vlissingen. voorzitter van den raad van
beheer der Ned. Jaarbeurs nog eenkorte
rede gehouden, waarin hii de rol schetste,
die de voorlichting op de Jaarbeurs speelt.
Het is dan ook in normale tijden hoogst
nuttig en zeer gewenscht om vanuit een
centraal punt goede voorlichting te geven.
Ons volk is voor voorlichting zeer ontvan
kelijk. al worden wij dan ook wel eens een
conservatief volk genoemd. Vroeger deed
steeds hardnekkig het verhaal de rónde, dat
de boer en de landbouwer maar het liefst
de wijze van produceeren van zijn vader,
zijn grootvader en liefst van zijn bet-over
grootvader volgde. Maar de werkelijkheid
is geheel anders. Onze agrarische voorlich
ting is ongeveer vijftig jaar oud. In dien
tijd is het landbouwonderwijs opgekomen,
er zijn landbouwconsulenten overal in den
lande aangesteld en het wetenschappelijk
onderzoek op de laboratoria is tot grooten
bloei gebracht. Hoeveel is er in dien tijd
op landbouw, en veeteeltgebied niet verbe
terd? Zoowel op het gebied van de produc
tie als op dat van de inrichting van het
bedrijf! t
Voorts voerde tijdens den maaltijd het
woord d'rs. Goedhuvs. die namens de Ne
derlandsche pers sprak en die hulde bracht
aan het Jaarbeursbestuur voor zijn door
zettingsvermogen en energie en zijn kracht
en zijn breeden kijk op het zakenleven.
's-Gravenhage. De secretaris
generaal van het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart
maakt bekend, dat gedurende het
tijdvak van 10 September 1941 tot en
met 30 April 1942, de met de woor
den .,een eenheid eerste periode",
„een eenheid tweede periode", „een
eenheid derde periode" en ..een een
heid vierde periode" gemerkte bon
nen van de periode bonnenstellen
voor vaste brandstoffen, recht aeven
,J>P het koopen van een eenheid
vaste brandstoffen, met uitzondering
van fabrieksturt
Deze period e -bon stel 1 en zijn uitgereikt
aan de verbruikers in de groepen B,' C en
D. alsmede aan particuliere verbruikers,
die. een extra-toewijzing verkregen hebben
voor verwarming van ruimten voor bijzon
dere doeleinden als kantoren, winkels, enz.
voor zoover de hun toegewezen hoeveelhe
den minstens 12 eenheden bed'ragen.
DUITSCHE SCHOLEN IN HET NOORDEN
DES LANDS.
Gisteren is aan de Nassaulaan te Gronin
gen een Duitsche school geopend, welke om
te beginnen vier klassen zal tellen.
Ook te Winschoten zal binnenkort een
Duitsche school worden geopend» welke
twee klassen zal hebben.
KINDEREN VRAGEN
UW HULP
In de gebieden, waar in de Sovjet-
Unie strijd gevoerd is. heerscht een
schrijnend kinderleed. Tallooze klei
nen, die in de door de- Sovjet-troepen
prijsgegeven dorpen en steden woon
den. zijn door de vluchtende bevol
king en overheidsinstanties volkomen
aan hun lot overgelaten. Als hongerige
dieren zwerven zij door de verwoeste
straten, totdat de eerste Duitsche troe
pen komen, die zich over hen ontfer
men. Want met het strijdende en
overwinnende leger is het leger van
de menschlievendheid opgetrokken, on
der de witte vlag van het Roode
Kruis. Liefderiik worden de arme ver
laten Sovjet-kinderen opgenomen, ge
voed en verzorgd.
Hier is een schitterend werk voor
-de Nederlandsche ambulance te ver
richten. die straks naar het Oostfront
zal vertrekken.
Kinderen vragen uw hulp!
Gij kunt. die niet weigeren
Steunt naar uw vermogen het werk
van de Nederlandsche ambulance, die
zich ook met deze stakkers zal bezig
houden.
Stort uw bijdrage, iets meer dan u
missen kunt, op girorekening
8-7-6 CM)
Nederlandsche Ambulance.
Koninginnegracht 22. 's-Gravenhage.