19.53 uur
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
^TELLINGEN OM
LENINGRAD
DOORBROKEN
dag
NEDERLANDSCH
OP DE M.U.L.O.
Verbitterde gevechten om
LENINGRAD
AMERIKA EN DE OORLOG
Koerden tegen de
Engelschen in opstand
Ernstig motorongeluk
Rechercheur schiet
rijwieldief neer
Auto uit
plastische stof
Verduisteren
Oe Iheezwendelaars
Drie Helderschen
gearresteerd
SAMEN EEN KOE
GESLACHT
Gebitten uit kunsthars
76
19
Hoofdredacteur: J. KEESMAN. Schagen.
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1941. 85e Jaargang. No. 11599.
Uitgave dee N.V. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier** Schagen
irtoiiruiil
bloedige strijd om de stad
verwacht.
Duitsche gepantserde gevechtswagens heb-
len op 14 September in den loop van de ge
rechten om de versterking van Leningrad
een doorbraak bewerkstelligd door een mo-
jern gebouwd systeem van stellingen der
olsjewisten. In den loop van deze gevechten
de Sowjets zware, bloedige verliezen
in verloren 12 tanks, o.w. verscheidene van
iO ton.
De-Duitsche weermachtsiberichten der laat-
;e dagen doen zien, naar het D.N.B. ver
leemt, dat de aanval op Leningrad met cin-
enninderde kracht en taaiheid wordt uit-
evoerd. Ofschoon de Sovjets zich op ver-
itterde wijze verdedigen en bij hun tegen-
anvallen ook gebruik maken van zware
anks, hebben zij niet kunnen verhinderen,
at de insluiting der stad wordt voortgezet,
rebleken is, dat de Sovjets Leningrad reeds
vredestijd hebben voorzien van moderne
estingwerken. Op alle belangrijke plaatsen
ijn verdedigingssystemen met sterke beton
en bunkers opgericht. De terreinen voor
eze verdedigingswerken zijn voorzien van
indernissen van allerlei aard, vooral ook
an landmijnen. Ook groote tankvallen, onge-
eer twee meter diep en drie meter breed,
reren uitgegraven, om de Duitsche tanks
te houden. Al deze >2rsperringslmiee
ijn echter tot dusver door de Duitsche for-
Prijs-
ustus
we.
(het
zeep)
[et rijksarchief ontvangt belang
rijk geschenk van den rijks
commissaris.
Middelburg, 15 September. Heden-
ïiddag heeft in het rijksarchief te Middel
ing de commissaris-generaal voor bestuur
n justitie dr. Wimmer aan den rijksarchi-
aris mr. A. Meerkamp van Embden, na-
iens den rijkscommissaris zes folianten
angeboden welke eertijds hebben toebe-
oord aan den Middelburgschen reeder
ienjamin Raule en die tot nu toe eigen-
om waren van het staatsarchief Berlijn-
lahlem.
Raule was de eerste directeur der marine
an den grooten Duitschen keurvorst. Hij
ad een groot aandeel bij het scheppen van
e eerste Brandenburg-Pruisische vloot en
ij de koloniale politiek van den keurvorst.
De boekwerken handelen ovèr de periode
604—1673 en geven een goed inzicht in de
elangrijke handelsbetrekkingen, welke des-
ijds beslaan hebben tusschen een groot
eeuwsch handelshuis en Hamburg. Bor-
eaux, Portugal en West-Indië
Mr. Meerkamp van Embden heeft dr.
rimmer hartelijk dank betuigd voor dit be-
angrijke geschenk.
De plechtigheid werd o.m. bijgewoond
loor den gevolmachtigde van den rijkscom-
nissaris in Zeeland en den waarnemend
ommissaris der provincie.
rders
7
iZEN,
pro-
raoo,
de
ploeg
teuils
trfleti
toom-
eer-
idrijf-
Bur.
Kes"
f 10
35,
liren
114,
100
f 2—
Verandering dringend noodig.
staaltjes van verwaarloosd Neder-
andsch op het schriftelijke examen Mulo
eeft de heer D. L: Beyneveld te Bergen
N.H.) in „De Mulo-School". Deze fouten zijn
de Fransch-Nederlandsche vertaling ge
laakt. Wij nemen eenige voorbeelden over:
ij de gezand, hofeling, verkleedde ballen
gecostumeerde bals), hij zij. binnentee-
end, U rug. hij lag aan zijn meester uit,
oor zijn,en Majesteit, Zijn Majesteit, de twee
erwten keren. Ook de punctuatie liet zeer
eel te wenschen.
Schrijver noemt als voornaamste oorzaken
an deze slordigheid op de taal:
le. de groote klassen, die tot klassikaal
lazien van schriftelijke vertalingen dwin-
len;
de bepaling, dat taal- en spelfouten
i i^een invloed op het cijfer van de examen-
hertalingen hebben. Hetzelfde euvel heeft
1 ich vroeger op de eindexamens der middel-
•are scholen voorgedaan, maar is daar be-
eugeld door de bepaling, dat deze vertalm
en ook invloed op het cijfer voor Neder-
andsch hebben. Het Mulo-examen, zoo con
cludeert de heer Beyneveld, zal meer moe-
en waarborgen, dat het schrijven van zui-
fer Nederlandsch een goede gewoonte voor
le leerlingen wordt.
uitgebreide handel in fraudu
leus geslacht varkensvleesch.
Het was de politie te Vlaardingen ter oore
gekomen, dat frauduleus geslacht varkens-
'leesch verkocht zou worden. Inderdaad
)leek dat bij een ingesteld onderzoek, dat
:ekere B. uit Vlaardingerambacht de var
kens slachtte. Deze verkocht ze weer aan
die op zijn beurt het vleesch weer aan
verschillende andere personen verkocht. Het
vleesch werd verder weer door middel van
tusschenporsonen of rechtstreeks aan diver
se menschen uit den omtrek verkocht. De
politie heeft nog ongeveer 90 pond varkens-
vleesch in beslag kunnen nemen Tegen alle
personen is proces-verbaal opgemaakt, ter
wij! een drietal personen in verzekerde be
haring zijn gesteld.
maties genomen, zoodat in afzienbaren tijd
een nauwe omsingeling der stad verwacht
kan worden. Aangezien tegelijkertijd de
Finsche formaties uit het noorden oprukken
naar het zuiden, zijn 4% millipen menschen
opeengedrongen op een gebied van rond
5000 K.M.2. De Sovjets hebben uitdrukkelijk
verklaard, dat de geheele bevolking van Le
ningrad aan den strijd moet deelnemen en
dat alle valide mannen en vrouwen wapens
dragen. De verantwoordelijkheid voor de ko
mende bloedige verliezen, ook onder de bur
gerbevolking, komt dus neer op de Sovjets.
De Duitsche weermacht, heeft hij haar aan
val op Leningrad voldoende middelen ter
beschikking om de voorgenomen doelen te
bereiken ook tegen een nog zoo. harden te
genstand in.
Onverpoosde luchtaanvèllen.
Ten oosten van de Dnjepr heeft het Duit
sche luchtwapen, naar het D.N.B. verneemt,
op 14 September sterke strijdkrachten ge
bruikt tegen troepenc mcentraties en artille
riestellingen van de* Sowjets. In opeenvolgen
de aanvallen werden veldversterkingen,
transportcolonnes en tanks met bommen be
stookt en vernield, ruim 500 vrachtauto's der
Sowjets werden vernield, vijf stukken ge
schut tot zwijgen gebracht en een Sowjet-
pantsertrein buiten gevecht gesteld, terwijl
nog zes transporttreinen met talrijke bom
men werden bestookt, tot staan gebracht en
zwaar beschadigd.
In den noordelijken sector van het ooste
lijke front, zoo wordt aan het D.N.B. ge
meld, zijn op 14 September weer verscheide
ne aanvallen gericht door Duitsche gevechts
vliegtuigen op artilleriestellingen en troepen
concentraties op het eiland Oesel. Verschei
dene batterijen werden met welgerichte bom
men bestookt en Sowjetformaties werden in
soheervlucht met boordwapens onder vuur
genomen.
Duitschlaod strijdt voor Europa "N
Hoofdkwartier van den Fuehrer, 15
Sopt. (DNB). Het opperbevel van de
weermacht maakt békend:
In het Oosten hebben groote aanvals-
operaties een succesvol verloop. De om
singeling van Leningrad werd in een
taai gevecht om de modern versterkte
verdefligingsinstallaties toegehaald.
Herhaalde tegenaanvallen van den vij
and, welke gesteund werden door zwa
re pantserwagens, stortten ineen.
Voor de Britsche Oostkust hebben ge
vechtsvliegtuigen in den afgeloopen
nacht uit e^n convooi een vrachtboot
van 10.000 brt. tot zinken gebracht.
In Noord Afrika hebben Duitsche duik
bommenwerpers tentenkampen, alsme
de concentraties van pantserwagens en
auto's der Britten bij Solloem met bom
men van zwaar kaliber bestookt. Bij
den aanval van een Duitsche formatie
gevechtsvliegers in den nacht van 13
op 14 September op de havengebieden
rondomSuez en Port Tewfik werden
olieopslagplaatsen in brand geworpen.
Boven Duitsch gebied heeft de vijand
overdag noch des nachts militaire ac
ties uitgevoerd.
twee zakken met schoenen
stonden klaar.
Voorbijgangers hoorden Zaterdagavond in
de portiek van een schoenwinkel in de Kin
kerstraat te Amsterdam eenig verdacht la
waai. Nog voor zij zich ervan konden ver
gewissen, waar de oorzaak schuilde, hol
den twee mannen hard weg. Na achtervol
ging werd een hunner in de Lootsstraat ge
grepen en aan de politie overgeleverd. De
andere wist te ontkomen.
Een onderzoek bracht aan het licht, dat
zij twee zakken met schoenen hadden ach
tergelaten, afkomstig uit den schoenwinkel,
waarvan zij de deur opengebroken hadden.
M i 1 w a u k e e, (Wisconsin), 15 Sept.
(D.N.B.): Tijdens een jaarvergadering van
de Amerikaansche organisatie van oudstrij
ders „American Legion" heeft de Amerikaan
sche minister van marine, Knox, verklaard,
dat vanaf Dinsdag de vloot der Ver. Staten
schepen van alle nationaliteiten die tusschen
Noord-Amerika en de wateren om IJsland
hulpmateriaal voor Engeland transporteeren.
„zoo voldoende mogelijk" zal beschermen.
Verder legde hij Roosevelts beVel aan de
Amerikaansche Atlantische vloot zóó uit,
dat „ieder boven of onder water varend oor
logsschip der spilmogehdheden buitgemaakt
of vernietigd" moet worden. Uit de verkla
ringen van Knox bleek, dat daardoor verhin
derd moet worden, dat de spilmogendheden
de „brug van schepen, die oorlogsmateriaal
naar Engeland vervoeren", vernietigen.
Boedapest, 15 Sept. (D.N.B.) Het Hon-
gaarsche persbureau M.T.I. meldt, dat in So
fia berichten ontvangen zijn uit Teheran,
volgens welke in Iran plotseling een revo
lutie zou zijn uitgebroken. In de meest uit-
eenloopende deelen van Iran zijn talrijke
Koerdische troepen met de modernste wa
pens. machinegeweren, kanonnen en hand
granaten uitgerust, tegen de Engelsche be
zettingstroepen in actie gekoèien. Uitgangs
punt van de opstandige beweging en tevens
het centrum van de actie zou de omgeving
van Kermansjah zijn. Volgenh de tot dus
ver ontvangen berichten zouden de distric
ten Hamadan, Kaslan, Luristan en Khusi-
stan reeds in handen van de opstandige
troepen zijn. Zaterdag is in Teheran bericht
ontvangen, dat de opstandelingen een En
gelschen diplomatieken koerier, Richard
Dunbelday, gevangen genomen hebben. In
zijn gezelschap bevond zich ook de corres
pondent van de Londensche „Times". John
Holborn. Omtrent hun lot is tot dusver niets
naders bekend geworden.
hongersnood in beiroet.
Ankara, 15 Sept. (ANP). Sedert de laat
ste dagen van de vorige week heerscht er in
Beiroet een hongersnood. Sinds vier dagen
heeft de stad geen brood meer. Voor het ge
bouw van den Gaullistischen hoogen com
missaris, Catroux, houdt de bevolking betoo
gingen, waarna zij door de politie en de
Britsche bezettingstroepen uiteengejaagd
wordt. Catroux stelt koortsachtig pogingen
in het werk om met militaire voertuigen
graan te laten halen, voordat het tot open
lijke .hongeropstanden komt, Hij heeft hier
mede tot dusver echter geen succes gehad.
De boeren in Noord-Syrië houden hun graan
voorraden, welke nog niet door de Britsche
bezettingstroepen in beslag zijn genomen,
vast, daar zij bezorgd zijn voor hun eigen
voedselvoorziening in den as. winter. De ra
vitailleering van Syrië is sedert de overna
me van de macht door de troepen van En
geland en de Gauïle volledig ineengestort.
Twee kommiezen op een motor
tegen een boom gevlogen.
A 1 p h e n (N.B.) 15 Septmber. Heden
middag ongeveer half drie is in het gehucht
Alphen-Oisterwijk (gemeente Alphen) een
ernstig motorongeluk gebeurd.
Twee kommiezen uit Alphen zijn door tot
nog toe onbekende oorzaak in de bocht van
den wee ter hoogte van de boerderij van
den landobuwer van Alpeh met een motor
rijwiel tegen een boom eereden.
De 24-jarige T. Monselaar afkomstig uit
Schiedam, moest in een nabijgelegen wo
ning worden binnengedragen. Hij bloedde
hevig uit neus en ooren en had een zware
hersenschudding. Voorts hnd hij een pols
gebroken.
De kommies W. Kleinman. afkomstig uit
Rotterdam, die op de duo was gezeten, kreeg
slechts lichte kwetsuren. Het motorrijwiel
werd geheel vernield.
De toestand van M. was in den loop van
den avond zeer zorgwekkend.
Gistermiddag omstreeks half zes nam een
man in de Prinsesstraat te 's-Gnfvenhage
een rijwiel, dat onbeheerd stond, weg en
trachtte zich uit de voeten te maken. Hij
had echter buiten den waard, in dit geval
een rechercheur van poliie. gerekend, die
een en ander had gezien en den dief na
ging. Aan zijn herhaalde aanmaningen tot
den man om te stoppen voldeed deze'niet,
zoodat de politieman in de Jan Hendrik
straat eenige schoten ter waarschuwing in
de lucht loste. Ook hiervan trok de rijwiel-
dief zich niets aan. Het gevolg was dat de
rechercheur daar het vrij stil was. on den
man schoot, en hem in den rug trof. Deze
tuimelde van de fiets en bleef liggen.
De geneeeskundige dienst werd gewaar
schuwd. die den man naar het ziekenhuis
aan den Zuidwal vervoerde. Het bleek de 22"
jarige C. te P te zijn. Zijn toestand is niet
levensgevaarlijk.
WEGENS beperking der pa
pierproductie, zijn de Ne-
derlandsche dagbladen met
ingang van 8 September J.I., ver
plicht in sterk verkleinden omvang
te verschijnen.
In verband hiermede zien de dag
bladondernemingen zich genood
zaakt het recht voor te behouden de
advertenties te plaatsen op een an
deren dag dan op dien, waarvoor
zij ter plaatsing worden opgegeven.
Nieuw Ford-product. Carosse-
rie van 32 reepen, gemonteerd op
gelascht buizen chassis.
De Fordfabrieken hebben, naar U. P. aan
zijn bladen meldt, dezer dagen een auto ge
demonstreerd, die uit een plastische stof is
vervaardigd. Slechts de motor, het chassis en
de wielen bestonden uit metaal.
De keurige crèmekleurige coupé werd op
13 Augustus ter gelegenheid van den jaar-
lijkschen stedelijken feestdag voor het eerst
„voor het voetlicht" gebracht. Henry Ford
was niet aanwezig, toen de slanke wagen
langzaam een ronde over de verlichte auto
baan maakte. Hif werd vertegenwoordigd
door den jongen chemicus Robert Allen
Boy er. die gedurende twaalf jaar heeft ge
ëxperimenteerd ter verwezenlijking van Hen
ry Fords idee, landbouwproducten in de in
dustrie te gebruiken.
Boyer. die pas 32 jaar is, heeft de plasti
sche massa uitgevonden, waaruit de auto is
vervaardigd. Hij verklaarde, dat de plasti
sche auto" lichter en economischer is en
meer weerstandsvermogen heeft dan welke
andere auto ook. Hij geloofde echter, dat de
vervaardiging aan den loopenden band van
deze auto waarschijnlijk nog een paar jaar
op zich zal laten wachten.
Het proefmodel werd met de hand vervaar
digd. De carosserie bestaat uit 32 reepen
plastische stof die gemonteerd zijn op een
gelascht buizenchassis. De wanden van de
carosserie hebben slechts een dikte van 3/16
inch; zij zijn echter bestand tegen een slag
die tienmaal zoo sterk is als de slag welken
staal kan ontvangen zonder te buigen.
Van de zijde der Ford-fabriek weigerde
men de samenstelling van de voor de plas
tische stof gebruikte massa bekend te ma
ken. De demonstratie-wagen had een V8-
motor.
De wagen weegt op het oogenhlik 2300 Eri-
gelsche ponden. Boyer denkt echter, dat het
mogelijk zal zijn het gewicht, tot minder dan
een ton terug te brengen. Henry Ford zelf
verklaarde, dat hij er van overtuigd was,
dat auto-carosserieën uit plastisch materi
aal goedkooper zullen zijn. Weliswaar is de
grondstof duurder dan de tot, dusver ge
bruikte materialen, doch Ford vertrouwde,
dat de vervaardiging eenvoudiger en dus
goedkooper zal zijn.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.16 uur
De Heldarsche politie heeft het on
derzoek tegen de theezwendelaars
gisteren den geheelen dag voortgezet
De ondervraging van de gearresteer
den heeft tot bekentenissen gileid,
tengevolge waarvan tot de arrestatie
van 3 Heldersche personen werd
overgegaan.
Met deze laatste arrestatie is ook de co-
medie in Formosa tot klaarheid gekomen.
Gebleken is n.I., dat de drie heeren, die aan
het tweetal Steenwijkers, plus dame, in For
mosa eenige pakken overhandigden. Helder-*
sche smokkelaars waren, dip 50 pond thee
aan den man brachten.
Voor het echter op betalen aankwam,
kwam de z.g. controleur tusschenbeide en
speelde .zijn meesterlijke comedie. De Hel
derschen kregen dus geen cent voor hun thee
en het drietal Steenwijkers verdween, met
den auto van het tooneel.
engelsche vliegtuigen boven
duitschland.
Berlijn. 16 Sept (D.N.B.) Het Brit
sche luchtv/apen heeft vannacht op eenige
plaatsen van Noordwest-Duitschland bri
sant- en brandbommen laten vallen, waar
door in woonwijken verwoesting en bescha
diging van eenige huizen ontstond. Tot
'dusver is uitsluitend melding gemaakt van
dooden en gewonden onder de burgerbevol
king Nacht jagers en luchtdoelgeschut scho
ten volgens de voorloopige berichten zes
vliegtuigen omlaag.
Onder de harde slagen van het Duitsche luchtwapen werd de sovjet-kruiser
„Karl Marx" vernietigd. Het wrak van het schip, dat door een voltreffer uit een
Stuka werd opengereten (Orbis-Holland)
22.000 sigaren gestolen.
Zaterdagnacht is in een fahriek aan den
Kanaalweg te Urccht ingebroken. De dief
heeft zich toegang verschaft door aan de
achterzijde van het gebouw. een sigarenfa
briek een ruit in te drukken. Het is hem
gelukt ruim 22.000 sigaren te stelen. De si
garen vertegenwoordigden een waarde van
ruim t 3000.
Door Larensche melkslijter en
tnibman.
Voor den economischen rechter te Amster
dam, siond de melkslijter G. B. uit Laren
terecht, wegens overtreding van het slacht
verbod: Op 23 Juni had deze melkslijter in
opdracht van den tuinman J.V. uit Laren,
een koe geslacht in de schuur van D. In deze
schuur had de politieagent R. een complete
slagerij aangetroffen.
De melkslijter bekende het ten laste ge
legde. Hij kon f 140.verdienen met de
slachting en aangezien hij wel wat geld ge
bruiken kon, was hij voor de verleiding van
het aanbod bezweken.
Hij had echter alleen voor loon geslacht
De Officier van Justitie eischte tegen hem
een maand gevangenisstraf.
De economische rechter veroordeelde den
melkslijter echter tot twee maanden gevan
genisstraf.
Tegen den tuinman V., die aan de slach
ting mede schuldig was en die bovendien
het vleesch verkocht had, eischte de officier
van justitie twee maanden, welke straf de
economische rechter ook oplegde.
De tuinman J. K. uit Hilversum en de
wever C. van de W. uit Laren, die vleesch
hadden gekocht, werden respectievelijk tot
f40.of 10 dagen en f30.of zés dagen ver
oordeeld.
rubbervoorraad
is beperkt.
Alleen zij, die op 22 Juli geen tand
meer in den mond hadden, kunnen
nog in aanmerking komen voor een
kunstgebit in de oude samenstelling.
De nieuwelingen zullen een gebit
van kunsthars krijgen. Het materi
aal, waarvan de nieuwe kunstgebit
ten vervaardigd zullen worden, heet
„paladon" en wordt door een Ber-
lijnsche maatschappij in den handel
gebracht, aldus de Haagsche corr.
van de Tel.
De prijs van de paladon-gebitten staat,
naar wij vernemen, nog niet vast. Doch ter
wijl een kunstgebit van de oude samenstel
ling hij een ziekenfonds 39% gulden kostte,
zal men voor het nieuwe product tusschen
de 50 en 60 guldon moeten betalen. Omtrent
de duurzaamheid konden geen defintieve
gegevens worden verstreket, aangezien eerst
na verloop van een zeker aantal Jaren de.
in dit opzicht noodige ervaring zal zijn op
gedaan.
