N°. 68.
Zondag 27 Mei.
A\ 1888.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
«it blad verscliijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden
Voor den Burg 30 Cts. - Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. - Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 uur op den dag der uitgave.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. - Iedere regel meer 6 Cts.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGE VELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
TEXEL, 26 Mei 1888.
De eerste groote bezending lammeren van
dit jaar werd Donderdagmorgen van hier naar
Leiden vervoerd. Per stoomboot en verdere
scheepsgelegenheden werden ongeveer 4800
lammeren verzonden.
Beroepen bij de Herv. gemeente te
Eierland W. Niessink, hulpprediker te Koog-
Abbenes.
Naar wij vernemen werd Donderdag
te Oudeschild het telegrafisch bericht ontvan
gen, dat de vangst van ansjovis in den nacht
van Woensdag op Donderdag bestond uit 4000
tot 20000 stuks per span.
De minister van oorlog heeft bepaald,
dat de verduurzaamde levensmiddelen dit jaar
voor het leger aanbesteed zullen worden.
De bussen zullen, na gekeurd te zijn, naai
de verschillende garnizoenen gezonden worden,
om, in geval van mobilisatie, als reserve
ration medegenomen te kunnen worden. Die
bussen zullen bevatten rundvleesch, soep en
volksspijs.
Naar de Maasbode verneemt, hebben
de hoofden der verschillende departementen
een rondschrijven verzonden aan alle ambte
naren, zoowel burgerlijke als militaire, waarin
wordt bepaald dat allen, wien van Rijkswege
vrije woning is gegeven, voortaan zullen
verplicht zijn de onderhoudskosten der hun
verstrekte woningen zelf te betalen, en dat
zulks niet langer meer ten koste van het
Rijk zal mogen worden gebracht.
Naar de N. R. Ct. verneemt, is door de
steenkolenhandelaren te Gouda aan den mi
nister van waterstaat een adres verzonden,
om te protesteeren tegen den handel in steen
kolen, welke gedreven wordt door de chefs
der stations van de Ned. Rijnspoorwegmaat
schappij. De adressanten meenen, dat deze
concurrentie, door de zedelijke macht van
zulk een spoorwegmaatschappij, welke, vooral
in den winter veel invloed op den handel
kan hebben, niet geoorloofd, onredelijk en
onrechtvaardig is.
Met de laatst aangekomen mail uit Indië
wordt in particuliere brieven van goede zijde
medegedeeld dat de gouverneur-generaal an Rees
aan Z. M. den Koning ontslag heeft gevraagd,
omdat tusschen den minister van koloniën Keu-
chenius en den Landvoogd over een aantal punten
van bestuur, zulk een groot verschil van gevoelen
bestaat, dat zulks nadeelig op de gang van zaken
moet werken.
In de residentie worden verschillende per
sonen genoemd, die voor de betrekking van
gouverneur-generaal in aanmerking komen, zooals
mr. baron Van Goltstein, oud-minister v. koloniën;
Jhr. mr. Van Asch van Wijk, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal; jhr. mr. VanKarne-
beek, oud-minister van buitenlandsche zaken;
jhr mr. Van der Wyck, secretaris-generaal bi
het departement van koloniën, enz.
Tot op het oogenblik echter acht men he
waarschijnlijk dat de gouverneur-generaal uitge
noodigd is voorloopig het bestuur te bljj ven voeren.
Naar men verneemt, is einde Maart Zr. Ms.
stoomschip „Van Speyk" naar Amboina gediri
geerd, oin, in vereeniging met de stoomschepen
„Java" en „Flores" en den gouvernementsstoomer
Arend", zoo noodig de negerijen te tuchtigen op
het eiland Selaroe (Tenimber groep) bij niet be
taling der boete, opgelegd wegens den moord,
gepleegd op een deel der bemanning van eene
mauw, en voor het plunderen van dit te Dawe-
oor te huis behoorende vaartuig.
Het verlaagd tarief voor brieven, in het ver
keer met Nederlandsch Oost- en West-Indië, per
mail, is, ook wat de verzendingen uit de Kolo
niën betreft, met April jl. in werking getreden.
Het port bedraagt nu 15 cent voor de gefrankeerde
en 30 cent voor de ongefrankeerde brieven, voor
elke 15 gram of gedeelte van 15 gram.
De belangrijkste uitkomst van het werklieden
congres, dat op de Pinksterdagen te Amsterdam
is gehouden, is zeker - zegt het Hbl. - wel de
schier volkomen eenstemmigheid, waarmede de
afgevaardigden van de vereenigingen, die bij het
„Alg. Ned. Werkliedenverbond" zijn aangesloten,
zich tegen de invoering van beschermende rechten
hebben verklaard. Het is een zeei merkwaardig
verschijnsel dat de ontwikkeldsten onder de werk
lieden ten wier behoeve de protectionisten be
weren te ijveren het bedriegelijke en gevaar
lijke van beschermende rechten, juist voor hun
belangen, inzien.
De heer A. L. W. Seyffardt, majoor dei-
artillerie, lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, heeft in eene vergadering der kiesver-
eeniging Burgerplicht te Delft, in korte trekken
medegedeeld, de grondslagen, waarop z. i. de Ned.
wet op den verplichten krijgsdienst behoort te
berusten:
De sterkte van ons leger, in 1887 ongeveer
58,000 man, werd door spr. als veel te zwak ge
schetst en niet voldoende om slechts lijdelijken
weerstand achter de liniën te bieden; t moet
daarom veel grooter zijn. Dat wij thans een zoo
veel grooter leger dan vroeger noodig hebben weet
spr. aan den verbazenden vooruitgang der techniek;
bij ieder nieuw uitgedacht dekkingsmiddel is als
het ware ook reeds het aanvals- of vernielings
middel aangewezen. Achtte men zich tot vóór
weinige jaren veilig in de bomvrije kazernen, thaDS
is dit het geval niet meer. Het buskruit vroeger
uitsluitend als springlading gebezigd wordt thans
veelal door andere stoffen vervangen die een groo-
tere expansieve kracht ontwikkelen, als het schiet
katoen, dynamiet, nitro-glycerine enz. Aarden
wallen zijn niet meer voldoende als vaste dek
kingsmiddelen; als tijdelijke zjjn zij zeer goed.
Moeten wij nu evenals de groote Europeesche
staten rekening houdende met den vooruitgang
op technisch gebied, telkens en telkens die nieuwe
dekkingsmiddelen wijzigen, mede doen aan den
prijskamp op industrieel gebied die oorzaak zal
zijn dat 's lands schatkist weldra geheel ledig
wordt bevonden Ons leger bovendien zou in geval
van oorlog thans niet eens voldoende sterk zijn
om de 109 forten der Amsterdamsche waterlinie
te bezetten.
Moeten wij dan weerloos blijven tegenover de
nieuwe aanvalsmiddelen? Neen, wij moeten alleen
trachten die te neutraliseeren. Bomvrije kazerne
zijn wel bestand tegen licht veldgeschut, doch met
tegen het zwaardere, de bezetting die op de wal
len heeft dienst gedaan en bloot gesteld is geweest
aan het vijandelijk vuur, moet telkens afgelost
worden daarom wil spr. eene drievoudige bezet
ting; is byv. de bezetting van eenig Tort bepaald
op 200 man, dan wil hij deze nu op 3 maal 200
of 600 man brengen.
Plaatsvervanging in het leger wordt niet alleen
door spr. maar thans bijna door een ieder afge
keurd.
In verband met art. 180 der Grondwet wenscht
spr. afschaffing van plaatsvervanging en nommer-
verwisseling en in de plaats daarvan algemeenen
dienstplicht, waardoor de geheele natie langza
merhand geheel weerbaar wordt.
Den diensttijd voor de landmacht wil hij op 4
jaren gesteld zien, daarna 1 jaar ingedeeld bij de
reserve en een onbepaald aantal jaren bij den
landstorm.
„Broederdienst" geeft dan geen recht meer op
vrijstelling, evenmin als het zijn van „eenige zoon"
wel zou spr. daarentegen vrijstelling, van jaar tot
jaar, willen geven aan hen die zijn de „eenige-
kostwinner, hetzij van vader, moeder of wel van
beiden; zij blijven echter dienstplichtig, bij mobi
lisatie dienen zij tot aanvulling van het leger,
later tot aanvulling der reserve en daarna tot die
van den landstorm.
Een deel der militie wenscht spr. bij het strij
dende het andere bij het werkende gedeelte
van het leger ingedeeld te zienvoor dit laatste
wil hij werklieden-compagniën opgericht hebben.
Zoodoende wil hij een leger van 75.000 strijders
en 25,000 werklieden vormen.
Als een gunst wenscht spr. in te voeren het
wonen buiten de kazerne, doch aan hen die daar
van gebruik maken, zou hij geen soldij willen
betalen; dit ten bate der schatkist.
Resumeerende, wenscht spr. de breedst moge
lijke grondslagen voor de samenstelling van het
leger bij algemeenen dienstplicht, minimum oefe-
ningstijd, acbtgeven op het beroep, lagere rangen
van het kader door miliciens te doen bekleeden
en als gunst het wonen buiten de kazerne.
Eenige verveners uit de veenderijen zijn te
Heerenveen vergaderd geweest om te spreken
naar aanleiding van de interpellatie in de Tweede
Kamer van den heer .Domela Nieuwenhuis. Zij
keurden de voorstelling betreffende de verdiensten
die zij als vervener zouden hebben, af, omdat
daarbij de waarheid te kort gedaan werd. De
meesten hunner verklaarden, dat zij met schade
de laatste jaren hadden gewerkt.
Thans zijn ook de laatste werkstakingen,
die in de venen van Oosterzee en Echten, geëin
digd. De veenbazen hebben eene kleine loons-
verhooging toegestaan, en al is de gedwongen
winkelnering niet afgeschaft, toch zijn daaromtrent
eenigszins gunstiger bepalingen voor de werklie
den gemaakt.
In de vergadering der Kamer van koophan
del te Meppel, werd door den voorzitter als een
groote grief tegen de Hollandsche IJzeren Spoor
wegmaatschappij aangevoerd, dat zij bij besloten
water dadelijk hare tarieven verhoogt, terwijl
andere maatschappijen dat niet doen.
Door het buitengewoon schoone en milde
weder der laatste dagen, staan de gewassen in de
Beemster, Purmer en Zeevang goed te veld.
Gaat het zoo voort, dan kan toch nog op den
gewonen tijd de sikkel door het veld worden
geslagen, en de hooibouw niet te laat een aanvang
nemen. Ook in de tuinen komen de gewassen
goed aan.
Te Amsterdam is een bankbiljet van f100
dat later bleek valsch te zijn. Het draagt het
jaartal 1874 en is wel te onderscheiden, daar het
papier grof, het watermerk bijna niet zichtbaar
en de afdruk zeer slecht is.
TEXELSCHE COURANT.