Het Bestir van ie afieelint Teiel ier
Aan de Ingezetenen van Texel.
S. Keijser Jnz.
H. M. VAN LANDBOUW,
verwittigd bij deze aan de HOEFSMEDEN te
Texel, dat zy, die wenschen deel te nemen aan
het van wege genoemde afdeeling Kosteloos te
verstrekken onderwijs in het Theoretisch en
Practisch „Hoefbeslag," zich daarvoor tot 20 De
cember aanstaande kunnen aanmelden, bij den
Weledelen Heer J. W. ROELOFFS Rykveearts
aan den Burg en het B e s t u u r der afdeeling.
Het Bestuur voornoemd,
C. KEIJSER Pz., Voorzitter.
P. K. BREMER, Secretaris.
Texel 9 December 1892.
voor kunstlievende leden en hunne Dames,
VRIJDAG 16 DECEMBER 1892,
's avonds 8 uur, in de VERGULDE KIKKERT.
Om kunstlievend lid te worden, kan men
zich aanmelden bij het Bestuur.
De contributie is f 1.50 per jaar.
Niet-leden kunnen tegen betaling van 75 ets.
dien avond toegang bekomen.
Voor liet district Texel der onderlinge Brand
waarborgmaatschappij ,,'Z Algemeen Belang" zijn
tot heden 960 polissen afgegeven.
Het verzekerd en toegezegd kapitaal neemt
gestadig toe.
Hoewel in 1892 meer brandschade is uitbetaald
dan gemiddeld jaarlyks voorkomt is de gevorderde
bijdrage, blijkens de rondgezonden uitnodigings
kaarten om voor 31 December a. s. de premie
over 1893 te betalen, toch geringer dan bij andere
maatschappijen.
Terwijl bij die maatschappijen voor het jaar
1893 weer f 3.—, f3.50, ja zelfs f 4.50! per f 1000.—
voor boerengebouwen moet worden betaald, alleen
bj) uitzondering f 2.70 a f 2.90, mits de gebouwen
dan weinig gevaar opleveren, betaalt dat zelfde
soort gebouwen bij 't Algemeen Belang voor 1893
niet meer dan f 1.65 en met minder brandgevaar
f 1.15 perf 1000. De omslag spaarkas bedraagt
slechts 2Vs cent
Naar ik uit goeden bron verneem bestaat het
voornemen by eenige maatschappijen om hunne
premiën te verlagen voor die gemeenten, waar
de Texelsche werkt. Wat de concurrentie het
publiek toch ten goede kan komenWij hopen 't
van harte dat zij hiertoe alvast met 1893 overgaan,
dan is 't doel onzer Vereeniging zoo goedkoop
mogelijk te verzekeren voor die gemeenten bereikt.
Vroeger heb ik al meegedeeld, dat de Vereeniging
in 1893 in werking zal komen over geheel Neder
land. In bijna iedere gemeente zal een vertegen
woordiger werkzaam zjjn. Eenige honderden
agenten zullen tot de uitbreiding medewerken.
Wanneer deze operatie aan de verwachting beant
woordt, kan de Vereeniging binnen een paar jaar
eenige duizende deelhebbers meer tellen. Niet
dan na ernstige overweging en de verzekering
erlangd te hebben die verwachtingen kunnen
vervuld worden, ga ik tot deze uitbreiding over.
Sedert Augs. jl. verwierf daarvoor de Vereeniging
al eene toezegging van ruim 9 millioen gulden.
De administratie van die uitbreiding zal te
Haarlem plaats hebben!
De buitengewone vergadering van den 9 dezer
is belegd uitsluitend met het doel die uitbreiding
voor te bereiden. Men heeft my gevraagd, waarom
die vergadering te Haarlem en niet te Texel
plaats had. De reden ervan is, dat de onderwerpen
(zie de beschrijving en toelichting ervan, welke
gedeponeerd zyn aan de kantoren en bij de corres
pondenten der Maatschappij) niet Texel alleen
maar de geheele Maatschappij betreffen en Haar
lem voor al de deelhebbers, welke over geheel
Noord-Holland en zelfs daarbuiten zyn verspreid
de meest aangelegen plaats is.
Wanneer die uitbreiding nog eens tengevolge
mocht hebben de assurantie-premiën overal werden
verlaagd, van wat 'n Algemeen Belang zou onze
instelling dan zyn geworden! Wie weet! 't Aan-
vankeiyk schouderophalen voor onze pogingen is
na 8 jaar al veranderd in een ongekend enthousi
asme voor het streven onzer Maatschappy. In
dien tyd steeg de deelneming van nihil tot milli-
oenen guldens. De eeiste verschijnselen van
verlaging der premiën vertoonen zich immers al,
waarom zou eene algemeene toepassing van lagere
premiën dan tot de onmogelijkheden behooren
't Verschil tusschen wat gevorderd en hetgeen
noodig is voor de dekking der brandschade is te
groot om eene algemeene verlaging tot de onmo
gelijkheden te rekenen.
Hebt gij wel eens nagerekend, hoeveel voor de
gemeente Texel het verschil per jaar bedraagt
tusschen de premie, door 't Algemeen Belang en
de gewone premiën van f3.— a f 3.50 voor boer-
deryen en f 1.— voor woonhuizen door de andere
maatschappyen gevorderd? Niet? Doe het dan
een s. 't Algemeen Belang vordert al 8 jaar achter
een de gemelde lage premie. De eerste jaren zijn
de duurste, er is dan veel geld noodig voor de
herverzekering. Texel betaalde voor de herver
zekering in 8 jaar f 7200.—. Doch dit raakt uwe
becyfering met, wel, en vergeet het vooral niet,
dat in die acht jaar éénmaal de deelhebbers een
buitengewone omslag van f 1.15 per f 1000 voor
boerengebouwen en 30 cent voor woonhuizen
.hebben betaald. Neem vooral dezen omslag bij
j uwe becijfering in acht, want die ééne omslag
in acht jaar, nog geen derde beloopende der jaar-
lijksche premiën van andere maatschappijen, is
de kruk van den hefboom waarmee een vyftal
leden van uw district zich het beentje hebben
laten lichten. Denkt dus om die kruk, want anders
gaat uwe berekening mank en ontzinkt U mis
schien de moed als men uwe becijfering op dat
punt aanvalt. Weet gy uwe berekening juist te
maken, vrij van illusiën ten voordeele, maar ook
vrij van overdreven angstvalligheden, door b. v.
tot grondslag te nemen de ervaring in de laatste
50 jaar opgedaan, het zal U dan blijken, dat
indien geheel Texel sedert 2 Dec. 1884 bij 't Alge
meen Belang verzekerd was geweest, er tien
duizende guldens bespaard geworden waren.
Door de tijdsomstandigheden, moet, helaas!
op alles te Texel bezuinigd worden en des ondanks
betaalt de groote menigte er, even onnadenkend
als roekeloos, jaar uit jaar in, eenige duizende
guldens meer voor assurantie premie dan er schade
voorvalt. Wat gezegd is voor de boerengebouwen
geldt ook naar rato voor de andere risico's. De
deelhebbers in 't Algemeen Belang voor uw dis
trict bespaarden reeds duizende guldens, niettegen
staande de eerste jaren de duurste zyn, en zij
vertegenwoordigen nog maar Vbéén negende
gedeelte van geheel Texel. Acht jaar is voor dit
:/9 noodig geweest! 't Algemeen Belang is zuiver
onderling. Men betaalt er niet meer dan tot
dekking der schade vereischt wordt. Bij de vaste-
premie-maatschappijen moet men bovendien beta
len om aan de aandeelhouders flinke dividenden,
ja soms 40 en 50% per jaar bedragende, te kunnen
uitkeeren en bij andere onderlinge om reusachtige
reserve-kapitalen te formeeren, van welke de ver
zekerden voor zich zelf geen voordeel hebben,
die opgestapeld worden om de glans der maat
schappijen te verhoogen, die dienen om nog niet
toegetredenen, door de soliditeit daarmee ten toon
gespreid, tot deelneming te winnen en eindeiyk
wellicht worden aangewend tot den bouw van
directie- en administratie-paleizen, propaganda-
monumenten, zooals thans van tyd tot tijd aan
de hoeken der straten in de groote steden ver-
ryzen. Wie brengt het geld daarvoor byeen
U en anderen, die gedachteloos er jaarlyks aan
offeren.
Dit zijn de redenen, niet de vele brandschaden,
waarom door die maatschappijen zulke hooge
premiën van U gevorderd worden. Ik wil op dit
onderwerp niet verder ingaan, daarvoor zou ik
van den geachten redacteur der Texelsche Courant
al te veel ruimte moeten vragen, maar met cijfers
zou ik U kunnen aantoonen, dat jaarlijks in Neder
land alléén twee millioen gulden moet betaald
worden om aan de aandeelhouders der verschillende
maatschappyen de gewone jaarlijksche winsten te
voldoen. Behalve dit kapitaal moet er jaarlijks
veel opgebracht worden om de zucht der directiën,
de waarborgkapitalen voortdurend uit te breiden,
te bevredigen.
Waarvoor is dat alles noodig Overal een leven
dige strijd om zoo weinig mogelijk te betalen,
op het assurantie gebied veelal lauwheid en worden
gedachteloos schatten te veel geofferd.
Die hooge premie is noodig voor den waarborg,
zegt men U. Wat moest het, wanneer geheel
Texel eens afbranden? vraagt men U.
Zeker dat zou heel erg wezen. Tot heden is
dit echter nog nooit gebeurd en wij mogen gerust
aannemen, dat zoo'n buitenkansje voor de waar
borgkapitalen der assurantie-maatschappyen om
hun doel te laten zien nog lang tot de vrome
wenschen zal behooren. Met dezen Sinterklaas
jaagt men veel engdenkenden vrees aan. Wy zyn
daarvoor evenmin bevreest als voor eene vulka
nische uitbarsting op Texel. Dat zou toch ook
kunnen gebeuren. Moet daarom de verbetering
der landerijen op Texel worden uitgesteld? Dwaas
heid. Twintigvoudig kunt gij de waarde daaraan
ten koste gelegd weer aan klinkende munt op zak
hebben vóór dat zich op Texel vulcanische ver
schijnselen vertoonen. Zoo zult gij ook twintig
voudig het bedrag der schade hebben opgelegd
of bespaard, indien gij U alleen onderling verze
kerd, vóór dat het bedoelde buitenkansje zich
voordoet. Kom, laten wy deze minder ernstig
gemeende redeneering laten varen. Zegt mij,
zyn alle ingezetenen van Texel geen meer dan
voldoende waarborg om één of meer boeren
plaatsen of eenige woonhuizen te laten herbouwen
en de roerende goederen daarvan te vergoeden
Vraagt U zeiven af, of de brandschade te Texel
jaarlyks gedekt kan worden met f 10000 f 12000,
dat is de helft van hetgeen er jaarlijks aan premiën
wordt betaald. Is uw antwoord hierop bevestigend,
hoe is het dan mogelijk dat gij nog geheel niet
of nog niet geheel zijt toegetreden tot de Vereeni
ging, wier doel het is voor Texel jaarlyks eenige
duizende guldens te besparen Gij vreest grooter
onheilen? Maar 't Algemeen Belang waakt door
een beproefd systeem van herverzekering ook
tegen buitengewone verliezen. Zoo menigmaal
heeft zy dit duideiyk uiteen gezet.
Toen in 1844 eenige mannen in het Wapen
van Texel byeenkwamen om het nut eener
eigen brandverzekering te bespreken, erkennenden
het voor hunne Gemeente duizende guldens per
OUDERS of VOOGDEN, die hunne zoons of
pupillen, geboren in 1887, in bovengenoemd fonds
als lid wenschen te laten inschryven, kunnen
zich daartoe van af heden tot einde dezer maand
vervoegen bij den ondergeteekende, boekhouder
van bovengenoemd fonds, by wien ook alle nadere
inlichtingen zijn te verkrygen.
Burg, Texel, December 1892.
jaar voordeel zou geven en besloten ieder in zijn
kring geestdrift voor hunne denkbeelden te
wekken en daarna het plan uittevoeren, hebben
die wakkeren zeker niet gedacht, dat eerst na
veertig jaar, 2 Dec. 1884, hunne ideën uitvoering
zouden erlangen door de Heeren H. C. Dyt,
J. Slijboom, Dr. J. Timmer en den ondergeteekende.
Wanneer iemand den mannen van '44 had
toegevoegd „Een menschenleven zal heengaan,
gij allen zult reeds tot uwe vaderen vergaderd
zijn en het gebouw uwer bijeenkomst voor eeuwig
van deze plek zyn verdwenen, vóór uwe denk
beelden tot uitvoering komen en nog zal er een
menschenleven verstrijken vóór dat geheel Texel
't belang van wat U al helder is, inziet, zek er
zouden zy dan hebben uitgeroepenO, Tempora
Ovan harte hopen wy dat op ander gebied
Texel minder tijd noodig zal hebben om d'er
welvaart te verhoogen
Wij kunnen hen de woorden van J. P. Coen
toeroepen
En desespereert nimmer
Uwe vereeniging is opgericht en zy gaat
vooruitJa, ze gaat vooruit, wel niet zoo snel
als wy mochten verwachten, wel niet zoo snel
als in de andere districten, waar in 1892 ruim
drie millioen gulden werd gesloten, maar toch, er
is reden te hopen, dat éénmaal iedereen het
belang der onderlinge verzekering te Texel zal
begrijpen.
Doet gij dit thans reeds, vervoegt u dan aan
het kantoor der maatschappy. Stelt niet uit tot
morgen, wat gij heden doen kunt. Morgen mis
schien is het te laat en zyt gij weer voor 3, 5,
7 jaar of langer aan de maatschappy verbonden,
welke gy verlaten wilt. Morgen gaat gij weer
in uwe bezigheden op en vergeet gy uwe polissen
te zoeken. Ge stelt uit van dag tot dag, van
maand tot maand, van jaar tot jaar. 't Werk
uwer mede-ingezetenen, door hen zoo krachtig
aangevat, acht jaar achtereen met zooveel succes
voortgezet, wacht ook op den steen door u aan
te brengen om voltooid te worden. Iedere post
vergroot de draagkracht der reeds vereenigde
deelhebbers. Wanneer alle ingezetenen op eens
konden en wilden toetreden bezat Texel eene
vereeniging, waardoor jaarlijks f 10000 en meer
bespaard konden worden, die op andere meer
vruchtdragende wyze der algemeene of private
welvaart ten goede kunnen komen. Stelt dus
niet uit. Laten do nakomelingen niet moeten
getuigenJammer, dat onze ouders daarmee
zoolang hebben gedraald
Voor de jongere Texelaren is onze opwekking
haast onnoodig; wij erkennen dit gaarne. Zij
sluiten zich vrij algemeen aan. Op hen is dan
ook de hoop onzer vereeniging gebouwd. Hun
is immers de toekomst. Hoe dikwyis vernam
ik al van hen't is eeuwig jammer, dat onze
ouders en grootouders hetgeen vyftig jaar eerder
op touw hebben gezet, dan genoten wy in deze
benarde tyden de voordeelen ervan. Ja, dat is
jammer. Welnu, ouderen, u is het heden, zorgt
gy er voor, er opnieuw geen vyftig jaar moeten
verstryken, eer de voordeelen der onderlinge
verzekering het algemeen eigendom uwer nako
melingen zullen zijn geworden.
Gij zijt nog niet te oud om het te beleven,
dat de helft der premiën, welke gy nu jaarlyks
betaalt, voldoende zal zijn om de schade te
Texel jaarlijks te herstellen en nog eenig kas te
vormen. Ik heb het u gezegd en gy kunt het
bij onze deelhebbers of aan het kantoor nagaan
acht jaren achtereen hebben de deelhebbers by
't Algemeen Belang f 1.65%» voorde boerderyen
en 50c %o voor de woonhuizen betaald, tweemaal
2Vs cent voor de omslag spaarkas en eenmaal
een buitengewone omslag van f 1.15 °/oo voor
boerengebouwen en 30 cent %0 voor woonhuizen,
d. i. in 8 jaar per f 1000, voor boerderijen
8 keer 1.65 is f 14.85
2 keer 25 is —.50
1 keer 1.15 is 1.15
te zamen f 16.50
by andere maatschappijen is
betaald gemiddeld f 3 °/oo per
jaar of f 24.
Een verschil °/oo van f 7.50
Dat is by een verzekerd bedrag van 10 millioen
gulden in acht jaar een verschil van vyf en
zeventig duizend gulden, alleen voor de boeren
risico's.
Ik zal deze berekening eindigen, anders biyft
er voor u niets over om uit te rekenen, hoeveel
voordeel Texel van eene eigen onderlinge ver
zekering kan hebben.
Achtend,
Uw Ed. Dw. Dienaar,
Haarlem, 6 Dec. 1892. JOH. EELNAN.