N°. 927.
Donderdag IS1*Augustus.
A°. 1896.
Nieuws- en
Advertentieblad-
Landbouw en Veeteelt op Texel.
Binnenland,
IE
ill
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden
Voor din Bubo 80 Ctï. Frans» per post door ge
heel Nsdkb&and 45 Cta. Naar A hiwk a en andere
landen met verhooging der gorto's.
Advertentfön vóór 19 uur op den dag der uitgave.
Prijs der Advertentién
Van 1 tot 6 regels 80 Ots. - Iedere regel meer S Gts.
öroote letters en Vignotten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 8 Ots. per nummer.
ABONNEMENTEN en ABVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgmrs LANGEVELB BE ROOIJ, ParkstraatBüeö op Tkxil
(Slot.)
Mij rest nog de toekomst van het weiland te
tehandelen.
Deze zie ik volstrekt niet zoo donker in als
ïie van het bouwland.
Het is waar, dat ook door het goedkooper
in gemakkelijker vet maken van runderen, varkens
>n schapen, door hen met koeken en graan te
roeden, de prijs van het vleesch is gedaald, maar
lit is zoozeer geen nadeel voor den vetmestenden
joer, wel voor den verhurenden weiland-eigenaar.
Het ergste gevaar voor den veehouder is het
it andere werelddeelen, in bevroren toestand
gevoerde vleesch, maar ook dit moet rekening
ouden met het hoe langer hoe meer in Europa
egeten wordende paardenvleesch, dat daarvoor
en gevaarlijke mededinger is, terwijl ook het
ihans zoo goedkoops varkensvleesch, de te behalen
inst luttel zal maken en de invoer verminderen,
h Australië heeft men nog bovendien te kampen
et langdurige droogten en het alles verwoes-
;ende vraatzuchtige konijn, dat maar Diet te
ernietigen is.
Dan komt er nog bij dat de aanzienlijke ver-
ruiker een afkeer van bevroren vleesch heeft,
at er niet minder op geworden is, doordeont-
ekking van scheikundigen, dat het voortwoekeren
an voor de gezondheid nadeelige bacteriën, door
=iet bevriezen niet wordt belet,
lig; Tegen deze nadeelen staat over, dat de werk-
daieden, wier loonen veelal verdubbeld zijn, tegen
woordig oneindig meer vleesch, boter en kaas
leijebruiken. In het industriëele koningrijk Saksen,
volgens statistieke opgave, het vleeschgebruik
n den laatsten tijd verdubbeld. En al is de
bargarine een groote mededinger van natuurboter
geworden, niettemin moet het voor de margarine
gebezigde vet van de beesten komen.
1 b Ook de sterk in de Noord- en Zuiderzee vermin-
lerende visch, moet de vleeschprijzen doen stijgen.
Maar er is nog meer. Heeft het weinig bezwaren
hïlan weiland bouwgrond te maken, het tegenover-
aafestelde is moeielijk en vaak ondoenbaar. Goed
i. rentegevend weiland wil water hebben of daar-
jtePede besproeid worden. Alleen de lage gronden
n)( de hellingen der bergen zijn hiervoor geschikt.
I0(jllen kan de bouwgrond vermeerderen door heide
„je ontginnen dit wordt, o wonder, nog in den
e aatsten tijd gedaan, maar goede weiden kunnen
llechts toenemen door inpoldering en ik geloof
leriiet dat de inpoldering der zuiderzee in de eerste
Veertig jaren zal plaats hebben,
dei Boter, kaas en melk zullen weinig en slechts
duidelijk in prijs verminderen.
Onlangs las ik een stuk van een wetenschap-
enjeiyken landbouwer in de „Revue des deux
re[nondes." Hij toonde met cijfers aan, dat vroeger,
d uitengewone goudproductie, steeds is gevolgd
in
oor hoogere graanprijzen en hij wachtte dit
dj 'eder, door de verbazende opbrengst der goud-
rijnen in de Transvaal.
7 Is dit bemoedigend voor den armen landbouwer,
m1ok den veehouders komt dit stellig ten goede.
Iet goedkooper worden van het goud, doet de
idlrljzen van het land en vee stijgen,
oef Is het spel voor den landbouwer op Texel
agenoeg bedorven, ook den veehouder wacht een
teilwaren kamp. Er zal veel op de landen verbe-
iti >rd en gewerkt moeten worden. Hoe minder
ïhankelljk de boer is van de wisselvallige op-
hengst van het schaap, des te beter voor hem.
iei faar dit mogelijk is make hij ook zjjn land
ischikt voor rundvee en al is het dat zoodanige
rond minder geschikt is voor vetweiden, wat
16 iod, nu hoe langer hoe meer, het buitenland
0%s fokvee koopt. Of kaas en boter maken, voordeel
d opleveren, durf ik niet te beslissen.
Verder leere elke boerenzoon op Texel maaijen,
in 3t hierdoor uitgewonnen geld kan voor aankoop
reton mest besteed worden en dit is eene rente-
pegging tegen tien ten 100 in het jaar.
He» Zwitserland voert belangrijke hoeveelheden
icondenseerde melk uit, my is onbekend, of
ervoor ook de schapenmelk wordt gebezigd,
maatschappij van landbouw beantwoorde deze
Ten slotte nog eene mededeeling omtrent
weiland in het laatst der vorige en het begin
dezer eeuw.
Het ging toen den veehouders in den lip te
Landsmeer en Oostzaan, ook niet naar den vleesche;
zoo slecht, zoo ellendig was hun toestand, dat
zjj volgens de toenmalige wetten, de spade staken
aan den ingang van hun land, waardoor dit aan
de Gravelijkheid, dat is het rijk kwam, en zjj
niet langer aansprakelijk waren voor Rijks- en
polderlasten. Dit waren veelal geheel door water
ingesloten veenweilanden. In 1841 besloot de
Staat dat land te verkoopen. Tien hectaren
werden o. a. tegen f 1.— verkocht en dit was
geen zeldzaamheid maar regel. Het Rijk dat
meer aan polderlasten en grondbelasting moest
betalen dan de huur bedroeg, maakte winst als
het die landen maar kwijt was.
Ik heb diezelfde gronden tusschen 1865 en
1873 zien verkoopen tegen f 1500 de hectare.
Dit bewijst de kortzichtigheid van den mensch,
waaraan schrijver dezes ook wel zal lijden, maar
is tevens een pleit voor wat er door verstandig
gebruiken van uiterst slechte gronden is te
maken.
Men sla de hand aan den ploeg.
Haarlem. SUNITRAM.
TEXEL, 12 Augustus 1896.
De opening van de badinrichting. Reeds
lang voor het bepaalde uur waren Zondag
velen, hetzij te voet, te paard of per rijtuig,
opgetrokken naar de Koog, zoodat op den vast-
gestelden tijd een groote menigte aanwezig
was, om getuigen te zijn van de opening van
het badpavilloen. Na het spelen door het alhier
bestaande zoo gunstig bekende fanfarecorps
der expresselijk voor deze gelegenheid ver
vaardigde „Welkomstmarsch" werd door den
heer J. H. Moojen een kort woord gerieht tot
de aanwezigen, welker aantal groot was, grooter
zooals de spreker rondweg verklaarde, dan hij
dit had verwacht. Hij heette allen welkom
en dankte ze voor dit bewijs van belangstel
ling in de openstelling eener inrichting, waartoe
reeds jaren geleden en meermalen, toenmaals
te vergeefs, pogingen waren gedaan tot oprich
ting, vooral door wijlen den heer P. 0. Koning.
Dat nu het plan kon worden verwezenlijkt
had men, (behalve natuurlijk aan de tegen
woordige ondernemers zeiven; voornamelijk
te danken aan den steun van den heer Kempers,
ontvanger van registratie, enz. alhier, aan het
Bestuur dezer gemeente en aan den Ingenieur
van de Waterstaat, waarvoor spreker openlijk
zijn dank betuigde.
Na verder nog te hebben gewezen op de
zeer gunstige gelegenheid, die hier is voor het
bestaan van eene dergelijke inrichting, op den
dubbelen golfslag als anderszins, eene gelegen
heid, die volgens spreker op geen der andere zee
badplaatsen in ons land beter is en na ook
nog te hebben gewezen op het heerlijk pano
rama, dat men voor zich heeft, wanneer men
zijn oogen laat weiden over de zee die nu
eens kalm en effen daar voortvloeit en als 't
ware het strand kust, dan weder door den
stormwind opgezweept tegen de duinen beukt,
of wanneer men een landgezicht verkiest, over
de heerlijke weiden, over bosch en akker, over
ons geliefd Texel, gaf de spreker den wensch
te kennen, dat velen meermalen zich gedrongen
zouden mochten gevoelen te profiteeren van
de hier thans geboden schoone gelegenheid,
dat zij niet alleen zelf mochten komen, maar
ook vrienden en kennissen van elders mochten
opwekken ons eiland te bezoeken en gebruik
te maken van deze inrichting en van de er
aan verbonden amusementen, die door het
betrekkelijk laag tarief onder ieders bereik
vallen.
Met den wensch, dat de onderneming mocht
blijken bevorderlijk te zijn aan den bloei en
welvaart van ons eiland in 't algemeen en
onder het hijseben van Nederlandsch driekleur
in vereeniging met Texelsch kleuren, groen
en zwart, verklaarde de spreker de inrichting
voor geopend. Het fanfarecorps gaf daarop
een stukje muziek ten beste.
De deuren werden geopend en we waren
in de gelegenheid het gebouwtje ook van binnen
te zien.
Maakte het reeds van buiten gezien op allen
een zeer goeden indruk, zoodat wij van ver
schillende personen vernamen, dat het hunne
verwachting verre overtrof, die indruk werd
nog zeer versterkt, toen we een blik konden
slaan op het inwendige.
Eenvoudig, net en doelmatig is alles inge
richt, het doet zeker den ondernemers alle
eer aan en is een bezoek overwaard.
Na het gebruik van eenige ververschingen
werd verder het geannonceerde programma
afgewerkt. Voorafgegaan door het fanfarecorps
ging men in optocht naar het strand, waar
eene wandeling werd gemaakt langs den
waterkant.
Van het 5de en laatste nummer van het
programma, de gelegenheid tot het nemen van
een bad werd onderwijl reeds door vele kinderen
en ook door enkele ouderen gebruik gemaakt,
terwijl ook de badstoelen, ezels, ponney en
roeiboot in gebruik werden of waren gesteld.
Ook van den badwagen(?) werd gebruik
gemaakt. Wij vermoeden echter, dat het
voertuig, dat daarvoor werd gebruikt, slechts
tijdelijk dienst zal behoeven te doen voor bad-
wagen en dat binnen een niet te lang tijds
verloop een of meer eenvoudige, goed ingerichte
badwagentjes zullen verschijnen.
Indien wij de directie eene raad mogen geven,
dan zij het deze: laat zoo spoedig mogelijk de
af heining van het terrein rondom het pavilloen,
die thans bestaat uit punt- of prikkeldraad
verwijderen en door een van gewoon heining
draad vervaDgen. Meer dan een bezoeker of
bezoekster maakte niet tot zijn of haar genoegen
kennis er mede en wy vreezen, dat indien
het niet wordt verwijderd ook anderen, zij het
dan al misschien geen ouderen dan toch zeker
wel kinderen er een minder aangenaam souvenir
van zullen medenemen hetgeen zeker niet in
't voordeel der inrichting zou zijn, welke wfl
en zeker ieder weldenkende met ons, toe-
wenschen, dat zich in eene steeds toenemende
bloei zal mogen verheugen.
Ter markt waren Maandag aangevoerd
444 schapen, 116 lammeren, 3 rammen, 17
paarden, 10 veulens, 1 muildier, 5 koeien, 3
kalveren, 2 ossen en 9 biggen.
De handel was matig; koeien golden van
f 100 tot f 120; schapen van f 12 tot f 19
lammeren van f 7 tot f 11; veulens van f65
tot f 100.
De heer M. J. Langeveld, onze vroegere
plaatsgenoot, onderwijzer te Haarlem, deed
in de vorige week met gunstigen uitslag
examen tot het bekomen van boofdacte.
Iets extra. Wij verwijzen onze abonnée's
naar eene in dit nummer voorkomende adver
tentie, waarbij wij als premie op ons blad
aanbieden een Landkaart van Nederland
bijgewerkt tot op den laatsten tijd, zelfs een
plan tot indijking van de Zuiderzee is daarop
aangegeven.
Aan ieder zal zulk een landkaart ten hoogste
welkom en nuttig zfln, niet het minst voor
de schooljeugd. De bedoelde kaart is ter grootte
van 71 bij 85 centimeter en voor onze abonnée's
voor den luttelen prijs van 80 cents verkrijgbaar.
Wie zal voor zoo'n koopje zich zulk een
flinke landkaart niet aanschaffen.
TEXELSCHE COURANT.
