OFFICIEEL GEDEELTE.
N°. 936.
Zondag 13 September.
A°. 1896,
Nieuws- en
Advertentieblad.
Iets over Zuid-Africa.
Binnenland.
teer
iers
spi
wi
Ik
nee
ieri
cjes
is
tde
gar
slee
hel
lati
teg
loud
erk
ze 1
os h
ode
Dit bind verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond,
Abonnementsprij» per S maanden
Voor din Bubo 80 Cts. - Franco per peet door ge-
haol NmaBUwn 4S Ota. Naar Amibiea an andera
landan mat Terhooging dar porto's.
Advertentiën vóór II nnr op den dag der uitgave,
Prü* der AdeertentUn
Van 1 tot S ragalt 80 Ota. - Iadara ragal maar S Ota.
Sraata letter» an Vignetten werden naar plaatsruimte
barakand. Bewijsnummers 1 Ota. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIÊN worden aangenomen bij de Uitgeven LANGEVELD k SE ROOU, Parkstraat, Buna or Tnzn
met
ken
"igsi
ene
WAAG.
De BURGEMEESTER van TEXEL vestigt er
aandacht van belanghebbenden op, dat de
elotfAAG geopend is voor het wegen van goederen
de gemeentelijke veebascule gedurende de
aanden April tot en met September van 's
lorgens 6 tot 's namiddags 3 uur en gedurende
3t overige gedeelte van het jaar van's morgens
tot 's namiddags 2 nnr.
Texel, 7 September 18961
De Burgemeester voornoemd,
STRICK VAN LINSCHOTEN.
adru
iriga
liet,
ast.
rdig
di
daa
omt
«los
jffen
in ke
;edig
dat
erva
at gi
door
diem
EOSTELOOZE INENTING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge-
Ik èeente TEXEL maken bekend, dat de gelegenheid
?evo$l zijn opengesteld tot kostelooze inenting en
irlnenting van de ingezetenen, die zich daartoe
inmelden op Dinsdag, den 15 September a, s.,
morgens 11 uur ten huize van Jb. BUIJS te
3 COCKSDORP of 's namiddags 6 uur ten huize
,n den geneesheer H. H. VAN DER VEGT te
,brui 3 WA AT..
Texel, den 8 September 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Strick van Linschoten, Burgemeester.
A. Langeveld, Loco Secretaris.
NATIONALE MILITIE,
De BURGEMEESTER der Gemeente TEXEL
pakt bekend, dat het inschrijvings-register over
iemj96, lichting 1897, met de daaruit opgemaakte
16n l ihabetische naamlijst, gedurende acht dagen van
mas jen tot en met den 17 September a.s. ter
□der meente-secretarie voor een ieder ter lezing ligt.
d gel Texel, 10 September 1896.
De Burgemeester voornoemd,
STRICK VAN LINSCHOTEN.
dan
ops
hö r
igred
bract
)ngU, in de nabijheid van de Kaap de Goede Hoop
[nne Jstigden zich indertijd eenige volksplanters,
arschjjnlijk, volgens professor Sprujjt, afstam-
p pliugen van bewoners van den achterhoek van
erüseï en Gelderland. Later voegden zich bjj
'n i Fransche Protestanten, die door de herroeping
uiJne j het edict van Nantes, leven en vrijheid in
vele inkrjjk niet wilden verliezen,
telük leestal werden al deze lieden veeboeren. Gezellig
u pei ren zij niet uitgevallen. Plaatsen van twee
rkante uren groot, waren meer regel dan
torwtfondericg.
1de, ïfandbouw werd er niet meer op uitgeoefend,
u ïaI i noodig was voor de behoeften van het gezin.
oede[ ten deele tot dienstbaarheid gebragte oor
halen onkel8ke inboorlingen waren veeknechten of
ders, omgeven door hunne nog geheel in
6 heid levende stamgenooten:
logeh (ver het algemeen werd deze kolonie, vrijwel
3 ken ifmoederlijk door Nederland behandeld, ook
rzwa dat zij weinig voordeel afwierp.
'e Engelscheü maakten er zich meester van,
kome i Nederland en Frankrijk er één belang op
wens ïen nahouden. Na den val van den eersten
geda< lachen keizer, beging Nederland de laagheid
rad oir een 8r°°t aantal millioenen zijn Kaapsche
)nie en onderdanen, alsof het vee ware, aan
^.Èeland te verschacheren. Het daarvoor ont-
igen bloed- en schandgeld, moest strekken, om
kosten van de tegen Frankrijk opterigten
OU, iërevestingen, aan de Belgische- destijds
erlandsche grenzen, te dekken,
it schreeuwend onregt, is nog niet door den
caanschen Hollander vergeven of vergeten,
bijbelsch ook, gelijkt hij in dat opzicht niet op
if, den zoon van Jacob, uit het oude testament,
e Engelschen onderdrukten al zeer spoedig
Hollanders aan de Kaap.
b Engelsche zendeling is een zeer eigenaardig
Bn. Ik ontleen de hem betreffende b(jzonder-
anag^h aan mondelinge mededeelingen van oog-
"ügen en vooral aan een officier van het leger
Hells, die lang in Zuld-Africa verkeerde en
M ietlng over den toestand daar hield.
Ta
De Engelsche zendeling houdt er in den regel
nog een beroep op na, waaraan het zendelingschap
geheel ondergeschikt is, hjj is namelijk ook
handelaar en liefst in geweren, pistolen, kruit en
lood, soms ook nog agent, tijdelijk gezant van
z(jn gouvernement en belast met het sluiten van
handelsverdragen met de inboorlingen.
Die oorlogsbenoodigdheden en nog andere voor
werpen verkocht hij met groot voordeel aan zijne
bekeerde Hottentotten en Boschjesmannen en
later aan de Kaflers. Al deze lui, geboren dieven,
konden nu goed gewapend hun lust tot rooven
botvieren. Het vee der Boers werd onophoudelijk
weggevoerd. Het is natuurlijk dat deze de
inboorlingen straften. Politie was daar niet aan
wezig, de, Boers moesten zich zelf regt verschaffen
en de zich nu met vuurwapenen verdedigende
dieven hun buit ontnemen. Den Engelsche zen
delingen werd het verder verkoopen van wapens
belet. Dat was te veel voor die vrome zielen en
woedend, dewijl z(j geen geld meer konden ver
dienen, zonden zfj leugenrapporten aan de
Engelsche regeering, waarin de Hollanders als
beulen en de naturellen als martelaars en engelen
werden afgeschilderd.
Een grondig onderzoek werd er niet door die
regeering ingesteld. Engelsche blanken, waren
er buiten de zendelingen niet aanwezig noch
beschikbaar om als politieagenten op te treden.
Maar geen nood, de Brit is een practisch man.
Er werd een politiecorps uit de Hottentotten
gevormd, zoo wat staande onder toezigt van den
koopman-zendeling, die nu ook van tijd tot tijd
als politiecommissaris optrad, desnoods als regter
vonnis sprak.
De nu niet meer gestrafte ongeregtigheden,
namen zeer toe, de dwingelandij der politie werd
ondragelijk. Door wanhoop gedreven, besloten
de Boers, huis en land, hun in eigendom toebe-
hoorende, prijs te geven en een ander vaderland
op te zoeken.
Men trok naar het niet onder de Engelschen
staande Natal; maar ook hier lieten de Engelschen
hun geen rust. Zij vonden een nieuwen uitleg,
van het nergens beschreven volkenregt uit, hierop
nederkomendeDe trekkende Hollandsche boers
zijn Engelsche onderdanen en als zoodanig komt
het nieuw door hen verworven gebied regtens
aan Engeland toe. De arme zwervers, het hier
mede niet eens, werden na hun regtmatig, ge
wapenderhand gevoerd, verzet, door de Britten
overwonnen en hunne edelste zonen geregtelijk
vermoord.
Na hun nederlaag hadden de Boers reeds be
sloten zich aan het Engelsche juk te onderwerpen,
maar hunne wakkere vrouwen, waren daartegen
en wisten te bewerken, dat er tot een nieuwen
trek werd overgegaan, al wisten zij ook dat dit
over hooge bergen, door waterlooze woestijnen,
gevuld met verscheurende dieren moest geschieden.
N a veel lijden en ongehoorde ontberingen werd
de vruchtbare Tranvaal bereikt.
De uit het Noorden verhuisde Kaffers, uitmun
tende door groote lichaamskracht en onovertref
bare beestialiteit, hadden hier kort te voren
onderling oorlog gevoerd en daarbij hun gewone
schoonmaak gehouden, wat eenvoudig beteekent,
het geheel uitroeijen, uitmoorden van den over
wonnen stam en daarna het door dezen bewoonde
land weder verlaten.
De trekkende boers kwamen dus in een geheel
onbewoonde streek, en hebben alzoo niet, gelijk
een onzer groote dagbladen beweert, den grond
den Kaffers ontstolen of met geweld afgenomen.
Deze tirade moest dienst doen ter vergoedelflking
van den jongsten inval van Jameson.
Een andere afdeeling der trekkers vestigde zich
in den Oranje Vrijstaat.
Wel waren|de Kaffers gevaarlijke en verraderlijke
buren, dit getuigt o. a. ook de door niets geregt-
vaardigde moord in vredestijd, door een hunner
koningen Dingaan op een groot aantal Boers
gepleegd, maar dat zulke daden bloedig gewroken
werden, ligt voor de hand.
De arme maar moedige zwervers hadden nu
eindelijk, betrekkelijk rust gevonden.
Transvaal en Oranje Vrijstaat werden door
Engeland als onafhankelijk erkend.
Hoogst zeldzaam komt er bjj de Engelschen
oene zoodanige opwelling van rechtvaardigheid voer:
Er bestaat in Engeland eene minderheid die
godsdienstig en gemoedelijk is. Zij deed zich
gelden toen hun koning Karei de tweede een
onregtvaardigen oorlog tegen Nederland voerde
en ook ten tijde van de Belgische onlusten, toen
er een embargo op onze schepen werd gelegd.
Maar die godsdienstige minderheid, werd door
den laster der kooplieden-zendelingen bedrogen,
Z(j geloofde ter goeder trouw hunne berigten
omtrent de onderdrukking en mishandelingen der
naturellen, en werd geheel van de Boers ver
vreemd, geheel Engeland was hun zeer vijandig
gezind. Zelfs de beroemde zendeling en reiziger
Livingstone, de afgod der Britten, deed aandien
laster mede.
De verworven onafhankelijkheid was echter
zeer betrekkelijk.
Herhaaldelijk werd de Oranje Vrijstaat op ver
raderlijke wjjze, door de Kaffers aangevallen, tot
straf werd hun een gedeelte van hun grondgebied
ontnomen, maar telken reize, werd men gedwon
gen die gronden aan de roovers terugtegeven.
Die veroverde gronden waren inmiddels verkocht
en de Oranje Vrijstaat moest den koopers schade
vergoeding geven.
Eens na een gelukkigen oorlog, was weder een
landstreek den Kaffers ontnomen. Door de
ondervinding wijzer geworden, werd nu In de
verkoopsvoorwaarden bepaald, dat, mogt men
gedwongen worden tot de teruggave aan de
Kaffers, er geen schadevergoeding zoude worden
verstrekt. Hierdoor was er weinig lust tot
koopen, een zich daar gevestigd hebbende Texelaar
kocht voor zeer lagen pr(js een gedeelte dier
gronden, die niet teruggegeven moesten worden,
en werd daardoor een zeer gegoed man.
Maar de ongeregtigheden en de schurkenstreken
tegenover den Vrijstaat bleven voortduren. Op
een gedeelte zijner gronden, werden in groote
hoeveelheid diamanten ontdekt; Engeland begeerlg
naar dat vette hapje, slikte het eenvoudig op,
onder voorwendsel, dat het zijn heilige pligt was
daar orde en veiligheid te handhaven, nog heden
roemt het daarin.
In den Transvaal ging in den aanvang alles
goed maar helaas, ontevredenheid met het bestuur
van den President Burgers, die wat hard van
stal liep, deed tweedragt in den Transvaal ontstaan,
de partijen begonnen vijandig tegenover elkander
te staan.
De Engelschen, langzamerhand op de hoogte
geraakt van de groote hulpbronnen der vrucht
bare Transvaal, welke zij aanvankelijk als een
nietswaardige streek hadden beschouwd, kregen
berouw over de door hen indertijd aan de Transvaal
toegekende onafhankelijkheid, en onder het mom
van vrede en orde te moeten stichten (zij hebben
zeker daarvoor een mandaat uit den Hemel
ontvangen,) werden de Boem weder verklaard
Engelsche onderdanen te zijn.
(Wordt vervolgd.)
TEXEL, 12 September 1896.
Volgens de ter inzage liggende alphabetische
naamlijst van ingeschrevenen voor de Nationale
Militie, ligting 1897, zullen dit jaar aan de
loting moeten deelnemen 72 personen.
Met redenen van vrijstelling komen daaron
der voor als te zijn eenigen zoon 13, wegens
broederdienst 18, door 1 werd lichaamsgebreken
opgegeven terwijl er 1 is waarvan wordt
vermeld, dat hij reeds in dienst is.
De loting zal plaats hebben op Maandag 19
October a.s., 's morgens 11 uur, in de openbare
lagere school aan den Burg.
In December van het vorige jaar werd zooals
aan onzen lezers bekend zal zjjn door de Ned.
Gist- en Spiritusfabriek en de Oliefabriek te
Delft aan het fanfarecorps alhier eene prachtige
dirigeerstok met toepasselijke inscriptie in
bruikleen afgestaan als hulde aan Texel in 't
algemeen en aan 't fanfarecorps in 't bijzonder.
Als bewQs van erkentelijkheid daarvoor heeft
genoemd corps gemeend aan genoemde inricht
TOO
TEXELSCHE COURMT.
d.)
s—^—s—s—ss—^
