OFFICIEEL CEDEELTE.
N°. 938.
Zondag 20 September.
AP. 1896.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Iets over Zuid-Africa.
Binnenland.
3i
amg
an.i
;e ze
rang
ïan
wnd
an v
hi
lingi
ich i
1 HQS
ehoe
weii
k ze
its a
ht o
)k v
aebb
reng
kon
roui
tit b
e
:t,w
agen
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementspryt per 8 maanden
Voor din Bubo 80 Cts. Prant* per put door ge-
hooi Nimrlah® 48 Oto. - Naar Amants on andero
Iandon mot Torhooging dor porto's.
Advertentie» vóór 19 nor op den dag der nltgave.
Priö* der Adeertentién
Van 1 tot 8 ragali 80 Oto. - Iodoro rogol moor 0 Oto.
Orooto lottors on Vignotton wordon naar plaatsruimte
borokond. Bewijsnummers S Oto. por nummor.
ABONNEMENTEN en A1VERTENTLËN worden aangenomen bjj de Uitgtvtri LANGtEVILD k BE ROOU, Parkstraat, Buns op Tixn
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gedeponeerd ten Raadhuize een schilpad-porte-
lonnaie, gevonden op het land achter ,den
~oomgaard."
ren
BURGWAL.
De BURGEMEESTER van TEXEL;
Overwegende, dat sedert jaren
dat sedert jaren door tal van
'oeri$genaren of huurders van erven, grenzende aan
en Burgwal, zonder de verelschte vergunning
Tan den rechthebbende (in deze de Gemeente),
[edeelten van den Burgwal zijn afgeheind en
°pt8jaardoor als het ware aan hunne erven zijn
;rCgfcegevoegd
en- dat het schoonhouden niet, althans niet naar
ter e ehooren, door allen geschiedt, terwijl zulks van
iluidtemeentewege evenmin kan plaats hebben, daar
?eg 't onmogelijk wordt gemaakt door tal van
,rde chuttingen enz. welke op en over den Burgwal
geh$ln geplaatst;
)un dat door den Heer Inspecteur van hetgenees-
undig staatstoezicht, nog onlangs op den slechten
i vervuilden toestand, waarin de Burgwal ver-
iaa< teert, is gewezen en hij, in het belang der openbare
wlksgezondheid andermaal op verbetering heeft
m %ngedrongen;
ipen dat bovendien, vooral in den laatsten tijd, en
t ken het bizonder na de onlangs plaats gehad
ma sbbende zware regenbuiën, bij vernieuwing
e ksJachten inkomen over de geheel onvoldoende
'ateraflosslng en het dan ook bij persoonlijk
gesteld onderzoek, duidelijk is gebleken, dat de
|H estaande toestand van den Bnrgwal, onhond-
weki lar is
Noodigt belanghebbenden beleefd, doch dringend
in Tlt, zoo spoedig mogelijk, de schuttingen ot andere
i m%timmerten, voor zoover die zonder behoorlijke
raatergunning, op of over den Burgwal mochten
geit |n geplaatst, weg te nemen of te doen weg-
ich. imen, opdat aanstonds van gemeentewege de
;ehe irgwal naar behooren kan worden schoonge-
i mflaakt en in den vervolge schoongehouden;
Texel, den 18 September 1896.
De Burgemeester voornoemd,
STRICK VAN LINSCHOTEN.
i he
wez
irist
min
est» (Vervolg.)
echt) Het blijkt ook daaruit, dat men reeds lang te
,eQ J iren van den inval van Jameson in de Zuid-
Iricaansche Republiek in de bureaux van het
mdensche dagblad de „Times" afwist.
c*W(j gelooven niet ver van de waarheid af te
£0m' n, met aan te nemen, dat Rhodes mondeling
zei lfethebber van het Engelsche Ministerie en Jameson
3 oufederom van Rhodes was.
luwifMaar de Brit is bovenal een gentleman, een
rouv an van de wereld. De vormen moeten in acht
nomen worden, hij is zoo gesteld op zijn fatsoen;
o ze wil door zijne omgeving geacht zijn. Een
n k< mp van deugdzaamheid is voor hem behoefte
ÏU zijne slechte daden, die alleen het vuigste
jjere renbelang tot grondslag hebben. En zoo iets
ichri 'aatiS en hinderlijk tegenover andere beschaafde
iropeesche staten. Voor het magtige Amerika
Idert en kruipt het, maar het zwakke Portugal,
0Dglnezuëla en Zanzibar, berooft, onderdrukt of
Jmbardeert het.
no° Doch genoeg, wederom zegepraalden de moedige
:omdbers op Jameson's rooverbende al werd ook
k ki se aangevoerd door Engelands hoogsten adel
ir b hoofd-offlcieren uit zijn leger,
aan De hooge toon door den minister Chamberlain
tore geslagen, werd op waardige wijze doorpresi-
L at Krüger beantwoord. Nog altoos blijft hij
v( Bthouden aan de zoogenaamde grieven der
lure laD<^era (Engelschen) al gelooft hij er zelf niets
H. I, maar dit vereischt het Britsch gentlemen-
Jap. Met dit al is de haat tegen Engeland in
lati id-Africa belangrijk toegenomen. Vriendschap
ch n achen hond en kat, tusschen Transvaalder en
ien toelach man is nu eenmaal onmogelijk.
Laten wij nu eens onderzoeken, welke de uitslag
Te*
zijn van een onvermtjdelijken oorlog tusschen
volken,
Sedert dat Wellington, met zijne Engelschen,
Spanjaarden en Portugeezen, de Franschen uit
Spanje verjoeg, hebben z(j zich weinig op het
slagveld onderscheiden. Blucher was oorzaak
dat de slag te Waterloo geen nederlaag voor de
Engelschen werd. In de Krim onderscheidden
zij zich wel door dapperheid maar geenszins door
krijgsbeleid en stonden ver bij de Franschen ten
achteren.
Bij de tocht naar Abyssinië en de bestraffing
van hun vorst, waren alle vasallen tegen hun
keizer in opstand en ondersteunden zijn vijanden.
De Abyssiniërs hadden zeer weinig vuurwape
nen, een niet zeer gevaarlijk tegenstander dus.
De door hen in Indië en Egypte gevoerde oorlogen
bewjjzen niets, de vijanden waren geen blanken.
In de oorlogen met Amerika gevoerd, werden
hunne geregelde legers, door aanvankelijk samen
geraapte troepen verslagen en verjaagd.
Wij zien nu aan Cuba, wat ongeregelde troepen
vermogen tegen een groote overmagt van geoefende
soldaten, nu zij op eigen bodem tegen hen vechten.
Engeland heeft geen militieleger maar moet
werven, zijne officieren koopen hun betrekking
en zijn niet op de hoogte van hun vak, daarbij
vereischen Indië, Egypte en al de eilanden enz.
door hen bezet, zeer veel troepen. Het zal dus
tegen den Transvaal, den Oranje Vrijstaat en de
Hollanders in de Kaapkolonie en Natal maar een
klein leger kunnen te veld brengen. De Engelschen
die in Zuid-Africa zijn, bewonen steden en zijn
onbedreven in den wapenhandel, zjj tellen dus
niet. Verder is het terrein, de verre afstanden
die zij moeten afleggen zeer in hun nadeel. De
president Krüger weet dit evengoed, maar uit
ware vroomheid, schrikt de oude held hiervoor
terug. Maar of zijne opvolgers er ook zoo over
zullen denken, Is niet waarschijnlijk.
De jonge Transvaalsche leeuw heeft tweemaal
zjjn kracht leeren kennen. Tot nog toe gebruikte
hjj slechts een klaauw, laat de Engelsche luipaard
voorzigtig zjjn, want hjj zal anders door klaauwen
en tanden verscheurd en verworgd worden.
Mij blijft nog over de verhuizing van Neder
landers naar de Zuid-AfricaanBche Republiek te
bespreken.
Hi) die zich verbeeldt dat de Transvaalder
blijde is, een Nederlander in zijn land te zien
aankomen, vergist zich deerlijk, zooals ik reeds
te voren aanmerkte Josef en zjjn verkoopen is
nog niet vergeten. Daarbij heeft de Nederlander
een leeljjk gebrek, hij lacht om en bespot een
ieder die zijne taal volgens zijne meening niet
goed uitspreekt. Hij maakt zich vroolijk over
het Transvaalsch „ons loop naar het veld" en
vergeet dat hij zelf van loope en niet van loopew
spreekt, maar zelfs b. v. den Groninger pedant
heet, wanneer deze loopen ten volle laathooren.
Ik hoorde zelfs een burgerman uit Dordrecht,
die zich eens regt fatsoenlijk wilde uitdrukken,
zeggen: „Ik heeft ook die reis mede gemaakt."
Ook het allesbehalve fraajje „Hij het of heit het
gedaan" komt veelvuldig voor. Het bennen voor
zjjn, is mede vrij algemeen, zelfs bjj de beschaafden.
Voorts wordt „den" wanneer het door een klinker
wordt voorafgegaan, vaak vervangen doorjen."
Leiden wordt uitgesproken als Leijen. Ik konde
hiermede voortgaan, maar lever geen taalkundig
vertoog, wat ook bovendien mjjn kracht te boven
gaat.
De Nederlander heeft geen regt het Transvaalsch
dialect te bespotten, en des te minder omdat het
een groote grief is van de Zuld-Africanen.
Ook is de Nederlander vaak prat op zijne dik
wijls oppervlakkige schoolkennis, waarin hij nog-
thans den Transvaalder overtreft. Een hartelijk
„zijt welkom" ontbreekt.
Maar er is nog meer. Niettegenstaande her
haalde vertoogen, blijft het Nederlandsche Minis
terie weigeren, Transvaalsche jongelui aan onze
academiën toe te laten, omdat deze niet aan de
vereischten van het voorgeschreven admissie-
examen kunnen voldoen, het gevolg is, dat z)j in
het gehate Engeland moeten gaan studeeren.
De Zuid-Africaansche vereeniglng heeft vroeger
werklieden, door het leenen van geld, den over-
togt naar Zuid-Africa gemakkelijk gemaakt, slechts
zeer weinigen gaven dat geleende geld terug,
waarom men dit nu niet meer doet.
Aan onderwijzers ia In de Transvaal gebrek.
maar alleen aan hen die van orthodoxe rigting
zjjn en de Heidelbergsche Catechismus op hun
duim kennen, is een daarheen gaan aan te raden.
Klerken, hoewel vier talen kennende, verdienen
in den regel geen droog brood en moeten kruijers
of sjouwerlui worden.
Knappe handwerkslieden kunnen er goed vooruit
komen en goed geld verdienen, mits zjj beginnen
met er ongehuwd naar toe te trekken; toch zijn
er van sommige beroepen al te veel, men wende
zich vooraf tot het informatiebureau, dat gratis
de verlangde Inlichtingen verstrekt.
Op het oogenblik is er bij de veeboeren gebrek
aan herders voor hun vee, dewijl de Kaffers
hunne meesters hebben verlaten om in de goud
mijnen te werken, maar dit is een treurig bestaan,
dat niet veel geeft en dikwerf maar tjjdeljjk is.
Aan lieden die groenten kunnen verbouwen
is bepaald gebrek en voor dezen is een goed
vooruitzicht, mits ook zij er ongehuwd heentrek
ken. Groenten worden er tot heden zeer weinig
verbouwd en hieraan bestaat groote behoefte.
De sukkel in zijn vak bljjve te huis, ginds loopt
hjj kans om te verhongeren.
Men vergete niet, dat er in de Transvaal slechts
twee steden zijn, Pretoria en Johannesburg.
De loonen zjjn er hoog, maar men krijgt daar
evenveel voor een rijksdaalder als hier voor
een gulden.
Voorzichtigheid zij aanbevolen, de Transvaal
is geen luilekkerland.
Waaraan in de Zuid-AfricaanBche Republiek
zeer groote behoefte bestaat, is aan blanke dienst
meisjes. Deze kunnen daar zeer hooge loonen
verdienen en een kapitaaltje verzamelen. Ook
is de kans om een goed huwelijk daar te sluiten,
oneindig grooter dan hier te lande, al is het meisje
met weinig schoonheid gezegend. De vele daar
ongehuwd aangekomen handwerkslieden en lagere
spoorwegbeambten, kunnen moeijelijk een blanke
levensgezellin meester worden. De viesche, kwalijk
riekende Kaffermeiden, zijn slechte dienstboden.
Een huwelijk met zulk een schepsel aan te gaan
is den Boer een gruwel en hjj die op andere
wijze intiem met hen omgaat, wordt algemeen
veracht en zelfs uitgeBtooten. Bastaards van
Hollanders en Blaffers zijn dan ook hoogst zeld
zaam. De Engelschen zijn niet zoo kieskeurig
op dit punt.
Door die overkomst van dienstmeisjes wordt
ook het Nederlandsche element met der tjjd ver
sterkt, wat zeer wenscbeljjk is.
Schoonheid 1b volstrekt geen verelschte voor
een gelukkig huwelijk. Zachtheid en verstand
wel. ZO die hiertoe genegen zjjn, doen goed
zich weder vooraf tot het Informatiebureau te
wenden. Dit is gevestigd te Amsterdam, bO den
Heer D. R. van Urk op het Rokln No. 60, die
tweemaal per week, Dingsdag en Vrjjdag van
8 tot 6 ure 's namiddags mondeling inlichtingen
verschaft.
Haarlem.
SUNITRAM.
TEXEL, 19 September 1896.
Donderdag had in het lokaal de Vergulde
Kikkert de bij annonee aangekondige vergade
ring plaats ter bespreking van de oprichting
eener nieuwe stoombootdienst.
Zooals dat alhier de gewoonte schjjnt, waren
er op het bepaalde uur slechts weinige belang
stellenden of nieuwsgierigen in den zaal aan
wezig. Zoo langzamerhand vermeerderde dat
aantal echter, zoodat ruim een half uur later
de vergadering door den heer Moojen werd
geopend met een woord van welkom aan de
aanwezigen, wier aantal tot zjjn leedwezen
niet groot was.
Na verder in herinnering te hebben gebracht
dat de vroegere reederjj der „Ada van Holland"
het door samenloop van verschillende omstan
digheden had moeten opgeven, dat men nimmer
de concurrentie tegen den heer Bosman had
moeten Btaken enz., waarbjj hjj tevens nog de
gedenkwaardige woorden van omen vroegeru
TEXELSCHE COURANT.