N°. 1112 Donderdag 14 Aprü. A0. 1898, Nieuws- en Advertentieblad. STÜIVERSZEEPFABRIEK. Binnenland. Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abennemenltprpi per 8 maanden Voor mm Bubo 10 Oti. - Frame per peet door ge heel Nihbiamb dB Oti. Naar Amikiia on ander» landen mot Torheeging dor porto's. Advcrtentión vóór II nr op den dag der nltgave. Prüt der Advertentie» Van 1 tot B rogsla 10 Oti. Isdoro rogol moor Ota. Croats lottors on Vignotton werden naar plaatarnimto boroksnd. Bowgannnunors 3 Ota. por nnmmor. ABONNEMENTEN en ADYERTENTIÉN worden aangtnomen bij do Uitgevers LANGHVILD t 91 ROOII, Parkstraat, Bono or Turn. J KEURING VAN DEKHENGSTEN, BURGEMEESTER en WETHOUDERS van TEXEL brengen ter kennis van belanghebbenden, dat, blijkens ontvaDgen bericht van Heeren Ge deputeerde Staten dezer Provincie, b(j de op 29 Maart j.l. alhier gehouden hengstenkeuring, zön goedgekeurd: Oscar, van P. Stoepker te Eierland en Hum- bold, van D. Lap te den Room, terwjjl de hengst Concurrent, van C. Garritsen te Eierland, wegens linksspat werd afgekeurd. Texel, den 9 April 1898. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Coninok Westenberg, Loco-Burgemeester. J. A. Wesstba, Secretaris. Intusschen heeft zich uit het voorbereidend werk van smelten en doorroeren een andere industrie ontwikkeld. Het vuile water dat wij geregeld uit de bakken zagen wegvloeien, ge durende de tiendaagsche koking, gaat niet ver loren. 't Is namelijk sterk glycerine-houdend en 't zou zeker alles behalve practisch wezen als de glyserine er niet aan onttrokken werd. Goede practische industrie laat niets verloren gaan. Het glycerine houdend water wordt dus opgevangen, alweer in bakken, daar door stoom verwarmd, met zoutzuur vermengd en gefil terd, drie malen, tot het volkomen helder is. Het schuim, dat zich aan de oppervlakte ontwikkelt, wordt afgeschept, en levert grond stof vooi ordinaire zeepsoorten. Het heldere water wordt vervolgens ver dampt en de ruwe glycerine blijft op den bodem achter. Een kort, vrij ingewikkeld proces, maakt van deze ruwe stof, de zuivere bekende vloeistof van veel handelswaarde. De directie is voornemens behalve haar stukken stuiverszeep, ook zeeppoeder in den handel te brengen. Reeds is de bewerking aangevangen en zoodra een groote kwantiteit voorradig is, wordt de verkoop begonnen. Zeeppoeder wordt eenvoudig verkregen door een vermenging met soda, te malen tot poeder. In de groote werkzaal vloeit door veel vensters en stukken glaswand het daglicht vrij binnen tot het de zaal geheel vult, prettig, aangenaam van licht. Daar is een voortdurende beweging. Machines en apparaten jagen aan houdend voort, meisjes in blauwe uniform japonnen, de letters Y. Z. op de schouders, zitten aan tafels, in drukke werkzaamheid; mannen aan machines en persen arbeiden ge regeld door. Het overdonderend spectakel van een gewone fabriekzaal heerscht hier niet, de machines maken slechts zachte, schuivende geluiden, met maar zeldzame schokken van persen er in. De stukken zeep moeten hier gesneden en geperst worden en dit is wel het aardigste deel van dit interessant bedrijf. Eerst in de lengte in reepen, en dan in de breedte in stukken worden zij doorgesneden. Voor de zachte, min of meer .weeke sub stantie, zijn geen metalen zagen of messen noodig. Tegen harde, in verticale richting strakgespannen staaldraden worden de stukken geschoven en in de krachtige voortbeweging, snijden die draden ze door. Zóo ontstaan kleinere stukken van 30 bij 10 cM. Deze worden weer gestapeld en een vijf- of zestal dagen met rust gelaten om te drogen en nog harder te worden. Dan zijn ze klaar om gestempeld te worden. De primitieve vorm, die ook hier nog voor een klein deel werd toegepast, berustte op het ge bruik van handpersen. Men heeft er hier vier. Aan elke handpers werken twee mannen. Eén draait het rad dat de stempel in beweging brengt; de ander legt de blokjes zeep in de machine en haalt ze er na de stempeling weer uit. De handpersen stempelen fraaier en geil ker dan de stoompersen. Elke handpers haii per dag een aantal stukken voor honderd kisten zeep leveren, dat is 10.000 stukken. De nieuwe vorm is eenvoudiger en veel meer practisch. Het is die van het gebruik eener groote stoommachine die de stukken, dadelijk na ze gesneden te hebben in de grootte van twee tabiets stempelt en ze wegschuift op een eindeloozen leeren riem, die voortbe wogen wordt op het middengedeelte van een zeer lange tafel. De riem voert de stukken de geheele tafel langs en meisjes die daaraan zitten, grijpen de stukken in hun weg en wik kelen ze in vloei, om ze verder te verpakken in het bekende kleurige omhulsel. Ter ver gelijking diene dat deze groote machine per dag voor 2oOO kisten voorraad levert dus 2U0 000 stuks met veel minder personeel! Het is een aardige levendigheid in deze groote zaal. Aan tafels, overal neergezet wer ken meisjes aan de verpakking. Kartons wor den in een kleine machine gevouwd en gesne den, de meisjes maken er doosjes van en beplakken ze met etiquets, voör elk der drie benamingen: Stuivers- Hermit en Sultane zeep een ander. De zeepindustrie staat tot zooverre geheel op zichzelf. Voor ,het overige vinden wij een com binatie met de fabrieken van de heeren Van den Bergh, De kracht voor de werktuigen van de zeepfabriek wordt ontwikkeld in dezelfde machineruimte waaruit die voor de andere fabrieken gaat. Zes groote ovens, geregeld gestookt, leveren de benoodigde warmte. In de machinekamer werkt een machine van 400 paardekracht, geleverd door de maatschappij de Schelde te Vlissingen, een machine die het zij eigenaardigheidshalve vermeld - veel beter voldoet dan een vroeger gebruikte Engelsche machine van 250 paardenkracht Zooveel mogelijk profiteeren zoowel de zeep fabrieken als de fabrieken van Van den Bergh van inlandsch werk Verder zorgt eenzelfde fraai ingerichte druk kerij voor het vele drukwerk van de beide fabrieken in eenzelfde laboratorium worden de grondstoffen onderzocht: beider personeel vindt des middags zijn schuilplaats in dezelfde lokalen, overigens staan de fabrieken, zooals wij reeds zeiden, op zich zelf. In de zeepfabrieken werken honderd men- schen, mannen en vrouwen, het gezamenlijk personeel van drukkerij en machines er buiten gerekend; de mannen beginnen het werk 's morgens om 6 urn-, de vrouwen om 7 uur en de werktijd eindigt behoudens de schafturen, voor allen te 6 uur s avonds. Met belangstelling hebben wij deze aardige industrie in hare verschillende momenten ge volgd Zij gaat niet tot diepe moeielijk na te speuren combinaties en zij is- toch niet zóó oppervlakkig dat zij zonder bezwaar dadelijk na te gaan is. Door de energieke wijze waarop zij is aange vat en haar product gelanceerd, heeft zij zeker een toekomst. Hermit Sultane en Stuivers- zeep zijn op krachtige wijze in het verkeer geworpen, zij zullen er verder hun weg wel vinden. (R.N.) TEXEL, 18 April 1898. Ia de „Vergulde Kikkert" kad eergisteravond de uitvoering plaats, die ten bate der Bewaar- seholen te Burg en te Oudesshild gegeven werd. De opkomst was bevredigend.' took hadden wij gaarne gezien, dat er 100 personen meer waren geweest, èo, om het goede doel, èa, om den gezelligen avond zelf. „Trinitas" leidde de werkzaamheden in met een paar nummers muziek en kweet ziek, als naar gewoonte, flink van zijne taak. Het glanspunt van den avond volgde nu: de Heer V. d. Horst gaf een 3-tal nummers voor viool, begeleid door piano, orgel en eello. Ieder genoot van de sehoone, bezielende tonen, die de violist aan zjjn instrument wist te ont lokken. Ademlooze stilte gedurende en daverend applaus na ieder nummer bewees genoegzaam, dat alle aanwezigen onder den indruk waren van het sehoone spel. Aan den Heer V. di Horst onzen warmen dank voor de genotvolle oogenblikken, ons eergisteravond verschaft. De operette Duinroosje, by velen reeds bekend, werd alsnu opgevoerd. Het muzikaal gedeelte liep flink van stapel, by het tooneel- spel bleek ons, dat een paar medewerkenden wat al te veel op hun geheugen hadden ver trouwd sinds de uitvoering van den IJsclub. Hoe het zij, alles marcheerde goed, en aan het eind werden allen onder applaus terug geroepen om het slotkoor te herhalen. „Zy leven, zy leven," klonk het opnieuw door de zaall „zy leven, zy leven," beide bewaarscholen, waarvoor deze uitvoering werd georganiseerd, ziedaar de wensch, waarmeö we ons verslag eindigen. Naar wy vernemen bedraagt de bruto- opbrengst der voorstelling Maandag j.l. alhier gehouden ten voordeele der Algem. Bewaar scholen te den Burg en Oadesckild aan entréa's enz. f49,30. Van dat bedrag zullen nog de onver- mydeiyke onkosten moeten worden betaald, zoodat er jammer genoeg geen flink bedrag voor beide nuttige instellingen zal kunnen overbiyven. Oudesohild, 12 April. De Heer Lips trad gisteren in het eifé van den Heer Vos ander maal op met de meisjes-zangvereeniging „Cres cendo." Om niet in herhalingen te rallen, kan worden volstaan met de vermelding, dat de zangnummers werden uitgevoerd, zooals men dit van „Crescendo" gewoon is, dat is: goedl De kievitten, in de nabykeid van dit dorp, kunnen niet klagen over gebrek aan belangstelling. Een eierenzoeker verhaalt althans, dat ky Maandagmorgen niet minder dan vier-en-dertig eieren zoekers had geteld en gedurende denzelf den tyd in het geheel zeven-entwintig kievitten had opgemerkt. Dat gaf dus niet voor den man een vogel. Oosterond, 12 April. De Jongelingsvereeni- ging: 1 Thess. 6 vers 21, hield op den avond van den tweeden Paaschdag haar jaarfeest. In eenige jaren had dit feest niet plaats gehad, omdat leden der vereeniging den dood in de golven hadden gevonden. Door de heeren Ds. Rooseboom en R. Jansma werden toespraken gehouden, terwyi verder vele bydragen in voordracht en zang werden gehouden. De Vereeniging telt thans 88 leden en is 16 jaren oud. In het nieuw gerestaureerde kerkgebouw der Ned. Herv. Gem. alhier zal a. s. Zondag voor het eerst godsdienstoefening gehouden worden. TEXELSCHE COUR ABT. V

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1898 | | pagina 1