Buitenland.
Naar de „Tijd" verneemt, zal ter gele
genheid van Haar huwelijk door H. M. de
Koningin een aantal gevangenen en veroor
deelden geheele of gedeeltelijke kwijtschelding
van straf worden verleend.
Reeds is bevel gegeven om lijsten op te
maken van veroordeelden en gevangenen,
die voor-gratie in aanmerking kunnen ko
men.
Te Blerik (bij Venloo) wilde de vronw
van den overwegwachter Ensink de kachel
aanmaken. Daarbij vatten hare kleeren vuur
en spoedig stond zij in lichtelaaie. Haar
zoon en dochter, die te hulp toesnelden, be
kwamen eveneens hevige brandwonden, zoo
dat alle drie per rijtuig naar het gasthuis
te Venloo overgebracht werden.
De moeder is reeds aan de gevolgen over
leden en de zoon en dochter verkeeren ook
niet buiten gevaar.
Zoo spoedig mogelijk zal vanwege
,,'t Nut" een geschrift over de toepassing
van de wet op den Leerplicht worden uitge
geven.
Onder de vischhandelaars circuleert een
adres aan commissarissen der stoomtrawl-
maatschappijen, ten einde gedaan te krijgen,
dat voortaan alle schepen te IJmuiden de
visch aan de rijksafslag verkoopen.
Adressanten wijzen er op dat het onmoge
lijk is, aan twee markten tegelijk te zijn,
wat zoowel voor hen als voor de aandeel
houders der schepen schadelijk is, terwijl de
laatsten bovendien nog een verlies lijden van
17o, omdat de particuliere afslag dat bedrag
duurder is.
De oudste inwoner van Enkhuizen de
heer J. de Graaf, 101 jaar oud, is overleden.
Maandag is op initiatief van de Haagsche
afdeeling der Nederlandsche Banketbakkers-
vereeniging besloten, dat door de gezamen
lijke banketbakkers in Nederland een onder
linge chocoladefabriek zal worden opgericht.
Te Nieuwendijk (bij Gorinchem) heeft
men bij een arbeider een varken uit het
hok ontvreemd.
De personen, die bij do onlangs in den
Helder plaats gehad hebbende granatenont-
ploffing zijn verminkt, zijn thans, door tusschen-
komst van het bestuur van het visschorsfonds,
door de vereeniging De Stuers van kunst
ledematen voorzien.
Een nieuw vak
Te Amsterdam beveelt zich iemand aan
om tegen billijke conditie Onderricht te geven
in het dam- en schaakspel.
Te Amsterdam is opgericht eene ver
eeniging tot bevordering der pluimvee-fokkerij.
In beginsel is besloten, dat in de maand
Februari te Amsterdam de eerste groote ten
toonstelling der jeugdige vereeniging zal ge
houden worden, terwijl tevens het plan be
staat om ook in andere steden van de beide
Hollandsche provinciën tentoonstellingen te
houden.
De heer G. Boersma, predikant te
Hollandscheveld gem. Hoogeveen, geeft in de
„Hoogev. Ct." een beschrijving van een woning
van turf, waarvan het woonvertrek vier el
in het vierkant is en zoo laag, dat iemand
van middelmatige lengte er niet rechtop in
kan staan. Tusschen dak en wanden zijn
openingen, die aan wind, regen, enz. vrij spel
laten, en eveneens in de bedsteden, twee
hokjes onder het dak. Man, vrouw en acht
kinderen eten 's morgens en 's avonds aard
appelen met olie, zoodat zij een kan olie per
week gebruiken, en een snee roggebrood, zóó
gesmeerd, dat zij één half pond kunstboter
per week verbruiken. De kinderen toonen
de duidelijkste sporen van gebreklijden. In
een der hokjes slapen zes, in het andere vier
personen op stroo onder twee dunne dekens en
de uitgetrokken kleeren. De kinderen zijn zóo
uitgeput, dat zij niet kunnen werken, de vader
lijdt aan een nierkwaal en moet in den turfhoop
blijven. Hij heeft dringend behoefte aan
versterkende middelen. De gezondheid van
het geheele gezin, dat oppassend is, dreigt
verwoest te worden bij zulk een voeding in
zulk een verblijf. En deze turfhoop wordt
als woning aan dit gezin verhuurd
Een telegram van Lord Kitchener meldt
De troepenmacht onder generaal Clements,
werd bij het aanbreken van den dag op den
13den December in de Magaliesbergen door
een Boerenmacht, groot 2500 man, onder be
vel van De la Rey en Beyers, uit Warmbad,
aangevallen.
Generaal Clements trok op Hexpoort (2 uur
te paard ten Noord-Westen van Pretoria)
terug. Yijf Engelsche officieren zijn gesneu
veld. De andere verliezen zijn nog niet ver
meld.
De Engelsche gezant te Peking heeft
dezer dagen eens leukjes de waarheid gezegd.
Zijn Fransche collega Pichon kwam in de
laatste bijeenkomst der gezanten op de quaestie
van de schadevergoeding voor de inlandsche
Christenen terug. De Engelsche gezant merkte
op dat dit eigenlijk overbodig was, daar de
Chistenen zich in de buurt van Peking ruim
schoots schadeloos stelden. En niet alleen
de inlanders{ook de „vreemde duivels",
zelfs de zendelingen deden aan het plunderen
mede, daar zij het recht hebben verkregen
zich zelf schadeloos te stellen voor de geleden
ellende. Sommige zendelingen verkoopen
het geplunderde en verkwanselen zelfs Chi-
neesche afgodsbeeldjes.
Aan het politiebureau van Montmartre
te Parijs meldde zich een dezer dagen een
zestien-jarige jongen aan, die mededeelde dat
hij op zijn zesde jaar door kermisreizigers
zou zijn opgelicht, tot acrobaat was gedres
seerd en tien jaar lang alle kermissen had
afgereisd. Eindelijk was men in Frankrijk
teruggekeerd en in Bordeaux had hij de kans
gezien, te ontsnappen en was bedelend naar
Parijs gekomen.
Hoewel men geen reden had, aan het ver
haal te twijfelen, werd de jongen toch zoo
lang naar het Depót overgebracht terwijl men
een onderzoek instelde. Dit had spoediger
dan verwacht werd gunstige resultaten.
Iemand kwam zich aanmelden, dat de
acrobatenjongen wel zijn neef kon zijn, die
12 Juli 1892 verdwenen was. Toen men oom
en neef confronteerde, werd de neef dadelijk
aan eenige lidteekens in het gelaat en op de
borst als het verloren kind herkend.
De familie van den knaap heeft zich dade
lijk zijn lot aangetrokken. Een is er, die
echter niet in de vreugde van het weerzien
kon deelen, de moeder van den jongen, die
eenige maanden geleden gestorven is aan
eene sleepende ziekte.
De Petersburgsche correspondent van
„Het Vad." schrijft van 24 Nov. 7 Dec
„Ofschoon ik er niet volkomen zeker van
ben, is mij toch uit een bron, die het weten
kan, uit den onmiddelijke omgeving van den
Metropoliet, verzekerd,, dat President Kruger
door den Czaar zal worden ontvangen. Mis
schien zal het zijn op aandrang van de hoog
ste geestelijkheid, die steeds pro-Boer is ge
weest, misschien ook. door den invloed o. m.
van grootvorst Wladimir, die door zijn huwe
lijk de toekomstige zwager is van Koningin
Wilhelmina."
Ondanks het verbod tot het houden
van een meeting te Liverpool, waarin miss
Gonne zou spreken over den oorlog in Z.-Afr.,
hebben de leiders toch een samenkomst in
de open lucht gêhoudèn in de Iersche wijk.
Wel kon echter de predikant Kennedy aan
't woord komen, doch toen miss Gonne ook
een woordje wilde meepraten, kwam de po
litie en dreef de menigte uiteen.
Op de Iersche conferentie, te Dubhn
gehouden, is een motie aangenomen, waarin
„afkeer wordt uitgesproken ten aanzien van
Engelands bandietenoorlog, welke zijn oor
zaak heeft gevonden in dubbelhartigheid en
ontembaar verlangen naar goudland."
Aan een brief van een jonge vrouw uit
Kaapstad, gedeeltelijk opgenomen in de Stads
editie van de „O. H. Ct., is het volgende
ontleend
Nu reeds hoort men spreken van gewon
den, die van kant gemaakt worden, en het
einde zal wel wezen, dat de gevangenen ook
doodgeschoten zullen worden. Ik geloof dat
hun motto nu is „No quarter to the vermin
Wij zijn erg druk aan het maken van
klesren. De menschen hier en overal, die
het hart op de rechte plaats hebben, doen
heel veel, maar er is niet genoeg. De ellen
de nu is afgrijselijk en toch ziet men de
menschen nog allerlei pretjes hebben. Zelfs
in Pretoria moet het werkelijk schandelijk
zijn hoe of ieder zijn beste plunje aantrekt
en meedoet
Ik weet dat de Engelschen juist den ver
keerden weg opgaan door al die wreedheden
te bedrijven daardoor maken zij de kolonis
ten woedend en voorzie ik nog een rebellie
of revolutie hier
Weet u dat men Prins Christiaan Victor
in de staatsiekist van Oom Paul begrayen
heeft? Heeft u ooit iets zoo onkiesch ge
hoord Een Engelschman schreef dat aan
een vriendin van mij te Pretoria. Hij was
bij de begrafénisWat moet arme oü'
Tante Sina gevoeld hebben, toen haar mans
kist gebruikt werdDe Boeren stellen
veel prijs op een doodkist."
Zwaar mistweder heeft in de laatste
dagen over een groot deel van Noord- en
West-Erankrijk geheerscht, zoodat de scheep
vaart gestremd was. Maandag moest te 11
uur voorm. te Parijs in alle winkels en koffie
huizen het kunstlicht worden aangestoken.
Naar uit Kiel gemeld wordt, zal een
Duitsch eskader in Januari zich naar een
Nederlandsche haven begeven om bij het hu
welijk der Koningin de Duitsche vloot te
vertegenwoordigen.
De straten van Bloemfontein worden
eiken nacht electrisch verlicht „voor politie
doeleinden", en er gaan nachtelijke soldaten-
patrouilles rond om te zien of alles in orde
is.
In Frankrijk komen in den handel
meelsoorten voor onder de benaming „Farine
industrielle". Deze bestaan volgens een onder
zoeking, die in het jaar 1898 in de „Annales
d'Hygiëne publique" openbaar is gemaakt,
uit een mengsel van mineraalwit (dat is een
mengsel van krijt en gips) van overblijfselen
van stijfselfabrieken, zaagsel, Russisch gerste-
meel en maismeelook betrok men uit den
handel meelproeven, die tot 50 ja zelfs tot
meer percent „mineraalwit" inhielden en de
vervalsching heeft, in het bijzonder in Ooste
lijk departement, een zoodanigen omvang
genomen, dat een enkele molen in een tijd
ruimte van 4-5 jaren 800,000 kilo gips
gemalen heeft. Het komt voor dat brood
van meel is gemaakt, dat 10—15 procent
gips inhield, zonder dat het mogelijk was,
het door het aanzien of den smaak te onder
scheiden van goed brood. (Ned. Bakkers Ct.)
Uit New-York komen nog steeds be
richten van concurrentie, die de Amerikaan-
sche steenkool aan die der oude wereld tracht
aan te doen.
Zoo heeft een kolenmaatschappij te Pittsburg
in Pennsylvanië een contract geslóten voor
do levering van 450.000 ton vette steenkool
af te leveren aan de Fransche haven Nantes.
Deze steenkool zal te Baltimore verscheept
worden en daarheen worden geëxpedieerd
met 200 treinen.
De kosten van den oorlog bedragen
voor Engeland volgens de laagste raming de
ontzaglijke som van 1,250,000 pond sterling
per week.
Dat is dus 180,000 pond per dag of 125
pond in de minuut zoodat elke minuut
volharden der Boeren aan Engeland 1500
gulden kost.
Wij lezen in de „Pordt Ct.In het
werk „l'Architecture aux Pays-Bas (Paris 1900)
van F. Boutron komt onder meer ook een
reproductie voor van een Dordtsche straat.
De bewerker heeft ongelukkigerwijze evenwel
een reclamebordjo voor een straatbordje aan
gezien, zoodat er onder de reproductie staat
Dordrecht, Rackwitts zakje Blauw
Uit Munchen wordt gemeld dat eene
meeting ten gunste der Boeren een reusach
tig succes had. Joosten en De Wet vonden
bij hun optreden 10.000 personen aanwezig.
Besloten werd pogingen in het werk testel
len, ten einde Keizer Wilhelm te bewegen
Kruger te ontvangen.
Een ernstig ongeluk is in San Francis
co gebeurd tijdens een voetbalwedstrvd, die
op de binnenplaats van een glasblazerij werd
gehouden. Een deel van het publiek was op
het dak van een der bijgebouwen geklommen;
dit zakte in en een aantal toeschouwers, die
er op stonden, stortten omlaag en kwamen
terecht in de kuipen, waarin het gesmolten
glas stond. Er zijn 13 dooden en 18 gewon
den.
KUNSTMEST.
r V
Er is een uitspraak, die zegt//Alles, wat leeft,
ademt", al moge net velen wellicht vreemd voorkomen,
dat ook planten ademhalen. Naast deze uitspraak
kunnen we een tweede plaatsen, die niet minder waar
is, en stellig door ieder zal worden toegegeven, dat
alles, wat leeft, voedsel noodig heeft. Er is in dit
opzicht een merkwaardig verschil tusschen de voeding
van, of liever de opname van voedsel door dieren en
en planten. Wij bedoelen hiermede niet, dat over het
algemeen de dieren een mond, maag, darmen, enz.
hebben en dat de planten die missen, doch dat de
planten die missen, doch dat de aard van het voedsel,
dat de dieren en ook de mensch gebruiken, geheel
anders is, dan bet plantenvoedsel.
In bet algemeen kunnen we zeggen, dat de mensch
en het dier voedsel gebruiken in den vorm van vleesch
of plantendeelen. Daar nu het vleesch en deze planten-
deelen afkomstig zijn van of bestaan uit organen
(werktuigen) noemt men dit voedsel organisch voedsel.
De planten, behoudens enkele uitzonderingen zooals
schimmels, paddestoelen en woekerplanten, gebruiken
nooit organisch voedsel, dus nooit voedsel afkomstig
van plant of dier.
Nu zal men wel zeggen //Maar de stalmest dan P
Is deze niet van planten of dieren afkomstig?" Daarop
moeten we antwoorden, dat de planten nooit een
stukje mest of strooisel gebruiken tot voedsel, doch
dat eerst uit die mest en uit dat strooisel geheel andere
stoffen moeten ontstaan, waartoe de lucht, de warmte
en enkele zeer kleine diertjes (bacteriën) medewerken.
Eerst als dat gebeurd is, hem de plant iets aan de
mest, eerst dan kan de plant er zich mede voeden.
Nu spreekt het van zelf, dat een plant dankbaar zal
zijn voor voedsel, dat zij dadelijk kan opnemen, m. a. w.
dat een plant des te beter zal groeien, naarmate er
opneembaar voedsel in den grond aanwezig is.
Onderzoekingen, waarop we later terugkomen, hebben
geleerd, dat de voornaamste voedingsstoffen, welke de
planten noodig hebben, zijnkali, phosphorzuur en
stikstof en in gronden, waar kalk ontbreekt, ook kalk.
Bovendien zjjn er nog veel andere stoffen noodig, doch
deze komen meestal in voldoende mate in eiken grond