N°. 1535.
Zondag 27 April.
A6. 1902.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
l)it blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond.
Advertentiën vóór 10 uur op den dag; der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTLËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBuna op Texel
GEVONDEN VOORWERPEN.
TEXEL, 26 April 1902.
Naar wij vernemen werd Woensdag tot
Secretaris van de afdeeling Den Burg van
Volksweerbaarheid benoemd de heer L. J.
Kikkert in plaats van den heer J. de Jongh,
die als lid van 't Bestuur moest aftreden en
volgens bet reglement niet direct als zoodanig
herkiesbaar was.
- Van 19 tot en met 24 April, werden
uitgevoerd: 171 koeien, 95 kalveren en 6
varkens.
- De aanvoer ter markt op Donderdag j.l.
bestond uit 1 Paard, 13 Koeien, 18 Nuchtere
Kalveren, 14 schapen 23 Lammeren, 7 Schram
men, 57 Biggen en 6 Korven Kippen.
Omtrent de prijzen die konden worden
besomd, vernamen wij, dat die waren voor
koeien f130 a f160: nuchtere kalveren flO
a 12; schapen f 12 a f 14 lammeren f 14
schrammen 130 a f35; biggen f 12 af 14 en
kippen 60 ct a 80 ct per stuk.
- Dank zij hot zoo bij uitstek schoone
doel en ongetwijfeld ook, dank zij de vele
moeite, die zich de dames verkoopsters had
don getroost om zooveel mogelijk programma's
to verkoopen, werd een aardig sommetje
geïnd voor entrée van de Boeren moeting,
gisteren alhier gehouden - Het vrij groote
kerkgebouw der Hervormde Gemeente was
uitstekend bezet.
Vrijwel op het daarvoor bestemde tijdstip
liet het Fanfarecorps zich hooren ten teeken
dat de meeting een aanvang nam.
Door den Voorzitter van het Comité, ds.
Schröder werd hierna de vergadering geopend
met een woord van welkom aan alle aanwe
zigen in 't algemeen en aan de sprekers voor
dezen avond in 't bijzonder. Hen kort woord
werd gewijd aan H. M. de Koningin, die
eenmaal „de Gelderland" zond, ten einde
president Kruger naar ons land te halon en
die door spr. genoemd wordt vrijwel de eenige
die waard is een kroon te dragen Treffend,
zegt spr. zijn de bewijzen van sympathie,
die vooral nu II. M. ziek is, van heinde en
verre werden ontvangen. Ook in't buitenland
stelt men blijkbaar groot belang in Haar. Zoo
worden b.v. te Parijs in verschillende hotels
bulletins in transparant omtrent haar toestand
opgehangen, terwijl in België een catholiek
blaadje voor enkele dagen een vers bevatte,
waarin werd gevraagd haar in de gebeden
te gedenken.
Spr. stelt mede namens het comité voor
ook deze vergadering te openen met een bede
door te zingen het 3e vers van het „Volks
lied", n 1.
Behoud, o God, behoed en schoor
den Troon der Koningin
Dat aller hart Haar toebehoor,
vol vromen, vroeden zin 1
Houdt Gjj den bloei van 't Vaderland,
weleer zoo schoon en groot,
goedgunstig als van ouds, in stand,
in deze Oranje-Loot 1
Na het uitspreken van een gebed wordt
door spr. gewezen dat tijden van rust meer
malen oorzaak zijn van verslapping, terwijl
men door strjjd en lijden wordt gehard.
Gewezen wordt op het zoo afkeurenswaar
dig gedrag van de Engelschejregeering en dat
der groote mogendheden, die alles maar laten
begaan. Met een heilbede voor de sprekers
van dien avond eindigde de Voorzitter zijn
openingswoord.
Na het zingen van don strijdzang der Boe
ren (Ps. 681) door allen, verkreeg de heer
Du Plessis het woord.
Spr. begint met zijn dank te betuigen voor
de groote belaugstelling en zegt dat men wel
wist, dat men in Europa en voornamelijk in
Nederland met de Boeren sympathiseerde doch
toch niet had gedacht, dat die sympathie zoo
groot zou zijn. Die sympathie doet ons goed,
doch ook zij die nog in Zuid-Afrika zijn, weten
het en het geeft hun moed.
Vraagt men naar de oorzaak dier symhathie
dan kan men niet anders dan die verschrik
kelijk vindon. Men wordt herinnerd aan alle
gruwelen van den oorlog. Bijna al onze
kerken zijn verwoest, het geheele land is in
een wildernis herschapen. Het aantal Boeren
die in den strijd zijn gevallen moge betrek
kelijk gering zijn, n.i. ongeveer 3000, het
ongelukkig lot der vrouwen en kinderen is
niet te beschrijven. En waarom moeten die
onschuldigen zoo lijden? Om 2 redenen,n.i.
omdat hun mannen en vaders vechten en
omdat de Engelschen hebben gezworen, dat
de Holiandsche Afrikaanders van de aarde
moeten verdwijnen.
Voor hen die geregeld de berichten in de
groote bladen nagaan, vervolgt spr. heb ik
weinig nieuws te vertellen Alleen zal men
zeker gaarne eens iets hooren uit de mond van
een ooggetuige van dien gruwelijken oorlog.
Spr. is geen Transvaler of Vrijstater, doch
komt uit de Kaapkolonie en was dus Britsch
onderdaan Dadelijk bij het uitbreken van
den oorlog heeft hij zich echter bij de strij
denden aangesloten.
We wisten voor de oorlog begon dat En
geland groot en machtig is, doch ook, dat
onze zaak beslist rechtvaardig is.
We wisten dat Engeland ons door over
macht wei zou kunnen verdrukken, maar
onderdrukken, nooit.
Reeds jaren geleden had Engeland besloten
Transvaal den oorlog aan te doen, maar had
het geweten, dat het zoo zou gaan, zeker
was het er niet mee begonnen.
De Engelschen hadden gemeend, dat het
een militaire wandeling zou zijn, en menig
Boer daarentegen had gemeend, dat de En
gelschen zeer spoedig uit geheel Zuid-Afrika
zouden zijn verdreven
Spr. deelt hierna eenige bijzon'ei heden
mede omtrent zjjn lotgevallen in den strijd,
natuurlijk zeer beknopt, en begint met den
slag bij Magerstontein op 11 Pee. 1899, waar
1700 Boeren streden tegen ?5t 00 Engelschen
en deze deden terugtrekken met een verlies
van 5551 man, zooals van Engelsche zijde
verd gerapporteerd. Aan de zijde der Boeren
sneuvelden en 68 en werden er 118 gewond.
Met hun klein troepje konden de Boeren
de Engelschen niet in hun kamp aanvallen.
Verkeerd is het geweest, dat zij echter zoo
lang hebben gewacht, totdat er een kolossale
macht door de Engelschen was bijeengebracht.
Kimberley werd ontzet en de gehate Rhodes
verlost. Generaal French is echter niet dooi
de Boeren heengeslagen, doch is hen omge
trokken. Hij leed daarbij zeer groote verliezen.
Een groot convooi werd dienzelfden dag nog
door ons genomen. De Boeren moesten nu
terugtrekken.
Generaal Cronjé met de zijnen werd weldra
omsingeld en moest door de vele lyken van
paarden en menschen in zijn kamp zich ein
delijk overgeven.
De Boeren waren toen eerst zeer ontmoe
digd, maar weldra hebben zij zich hersteld
en was weer de leuze„Dood of vrij 1"
Ze moesten terugtrekken voor de over
macht en moesten zelfs eindelijk Pretoria
overgeven zonder verdediging. Volgens spr.
waren de forten om die stad niet geschikt
voor een verdediging tegen het nieuwerwet-
sche geschut en zouden de Engelschen de stad
gewoonweg hebben ingesloten en de bewoners
laten uithongeren. Langzamerhand werden
de Boeren nu teruggedreven naar Komatipoort,
waar ongeveer 480 man over de grenzen
werden gedreven. Ze meenden op een andere
plaats weer terug te kuDnen gaan, doch dit
werd door de Portugeezen verboden Deze
uitgewekenen bestonden in hoofdzaak uit
Kaapsche rebellen. Op mijn hoofd was een
prijs gesteld van f 12000. Had men mij
gevangen genomen, dan had ik zeker zeer
spoedig aan een boom gehangen. Bij aan
komst te Komatipoort sprongen enkele andere
en ik in de verwarring zonder kaartje op
den trein en reden naar Lorenqo-Mai quez, waar
we eveneens van de verwarring, die daar
heerschte, gebruik maakten om ons naar een
Fransch hotel te begeven, om spoedig met
een Fransch schip te vertrekken. Later
aangekomenen werden door de Portugeezen
als gevangenen behandeld.
Nu de Engelschen het met de mannen
niet konden klaar spelen begonnen zij met zich
te wreken op vrouwen en kinderen. Men
begon do woningen te verbranden en maakte
daardoor vrouwen en kinderen dakloos.
Ook spreker's vrouw en kinderen trof dit
treurig lot en zijn vrouw en jongste kind
waren reeds door de ontberingen bezweken.
Het lot der vrouwen en kinderen is veel
zwaarder dan dat der mannen. Ondanks alles
zullen de Boeren echter de wapens niet neer
leggen voor ze dood of vrij zijn.
Spr. zegt dat de oorlog nog zeer lang zal
kunnen duren. Op tusschenkomst der groote
mogendheden valt niet te rekenen. De hoofden
der regeeringen zijn allen even laag, uitgezon
derd Koningin Wilhelmina, die getoond heeft
waar belang in de Boeven te stellen.
Spr. spot met de berichten der Engelschen
omtrent de vermeestei ing van kanonnen dei-
Boeren. Volgons opgaven zijn er n.i door
hen al 296 kanonnen vermeesterd, terwijl
Transvaal 59 en Oranje-Vrijstaat maar 33
kanonnen bezat. De Boeren nemen echter
van de Engelschen de kanonnen en ammunitie,
schieten er mee tot laatstgenoemde op is en
maken dan de kanonnen onbruikbaar, waarna
ze door de Engelschen weer worden genomen.
Gebrek aan ammnnitie komt er voor de
Boerengeweren niet, zoolang Engeland maar
aanvoert. Eon uitstekende tactiek der Boeren
noemt spr. het, dat zij de Eng.-lsche gevan
genen best behandelen en ze alleen maar hun
wapens en 'kloederen ontnemen.
De Engelschen gebruiken thans vrouwen
en kinderen voor schild en zijn nu zoover
gevorderd dat ze in den laatsten tijd niet
meer aanvallen, maar zich vei schuilen achter
vrouwen en kinderen. De Bieren vallen nu
aan. Blokhuizen beteekenen niots
Gebrek aan krijgers hebben do Boeren
nog niet, daar ze in do Kaapko'.omsten een
reserve hebben van 125,00 man.
Spr. deelt hierna nog eenige Boeren-over-
winningen mede, door de Engelschen niet
vermeld, maar waarvoor spr. instaat, waarbij
con rooien werden genomen, o.a. een waarbij
72 millioen gulden werd ingepikt en tal van i
slachtossen, kanonnen enz.
Spr. zegt weer naar Zuid-Afrika terug te
zullen gaan en naar hij meent binnen een
niet te lang tijdsverloop. Hij zal dan weel
een woning bouwen, doch niet op dezelfde
plaats waar zijn vroegere woning stond. De
puinhoop zal blijven liggen en hem steeds
herinneren aan den gruwelijken strijd.
Spr. gelooft, dat eenmaal geheel Z-Afrika
zal behooren aan de Boeren en besluit zijne
rede met een woord van dank voor alles
wat reeds voor de lijdenden aldaar werd
gedaan.
Een luid applaus weerklonk ten bewijze
dat men voldaan was.
Het gezang van het zangkoor, dat thans
weerklonk, werd met genoegen aangehoord
en ondanks de zoo korte voorbereiding wer
den de liederen goed zuiver en flink gezongen.
Na het zingen door alle aanwezigen van
het Transvaalsche Volkslied werd door den
Voorz. medegedeeld dat na afloop der meeting
zou worden gecollecteerd bij den uitgang,
omdat men de opbrengst der programma's
geheel wilde afstaan voor de vrouwenkampen.
Na deze mededeeling werd een kwartier
pauze gehouden.
Na deze pauze, precies op tijd, weerklon
ken weder de heldere toonen van het Fan
farecorps door het kerkgebouw, weldra gevolgd
door het zingen door allen van de Trans
vaalsche Krijgsmuziek.
De heer Coetzee, die hierna optrad, was
minder goed verstaanbaar dan de heer Du
Plessis. De heer Coetzee sprak meer in 't
bijzonder over de verwoestingen door de
Engelschen aangericht, over de gruwelen
door hen bedreven. Enkele staaltjes werden
daarvan aangehaald. Zoo werd door spr.
medegedeeld hoe door de Engelschen op 500
pas afstands met een kanon werd geschoten
op eene woning, waarin zich een vrouw met
3 kinderen bevond, hoe weer elders een moe
der met haar pasgeboren kind buiten werd
gezet in de open lucht, waarna de woning werd
verbrand, terwijl weer elders stervende vrou
wen en kinderen werden buiten gebracht.
In de concentratiekampen of beter gezegd
moordkampen wordt alles gedaan om vrouwen
en kinderen ten onder te brengen.
Wanneer b v. door den dokter wordt voor
geschreven melk te gebruiken kan het soms
8 dagen duren voor de officier verlof geeft
melk te koopen.
Ondanks alle ellende gaat bij de vrouwen
de moed niet verloren. Zij verliezen hun
vertrouwen op God niet.
Spr. verzoekt de vrouwen en kinderen in
de gebeden te gedenken, doch ook niet te
vergeten te bidden voor de Engelschen, dat
deze zich mogen bekeeren.
Spr. eindigt met te danken voor de groote
liefde en de giften voor de arme vrouwen
en kinderen.
Nadat nog het zanhkoor zich had doen
hooren en door allen het „Wilhelmus" was
gezongen, sloot de Voorz. de vergadering
met emi woord van dank aan allen en in 't
bijzonder aan de eprekers voor dien avond,
verder werden nog afzonderlijk bedankt de
leden der commissie, de heeren die bereidwil
lig den sprekers logies hadden aangeboden,
de jongelui, die zich met den verkoop der
programma's hadden bolast, het fanfarecorps
met zijn ijverigen directeur eu leden en ten
slotte het zangkoor, waarvan in 't bijzonder
de heeren De Jongh en Graaf, die zich met
de leiding hadden belast.
Met dankgebed werd hierna de vergadering
gesloten. Het Fanfarecorps liet zich onder
het uitgaan hooren, terwijl aan den uitgang
door een 4-tal commissie-leden met open
schaal werd gecollecteerd.
Oüdeschild, 25 April. Mej. M. Hillenius,
te Haarlem, dochter van onzen plaatsgenoot
de Heer M. Hillenius Jbz. deed gisteren met
goed gevolg examen voor onderwijzeres L. O.
De vergadering uitgeschreven tot het
benoemen van een comité voor de Boeren-
meeting, a.s. Zaterdag te acht ure 's avonds
in de „Zeven Provinciën" te houden, was
slechts door weinigen bezocht.
Tot leden van het comité werden benoemd
de Heeren M. Kroon Jbz., Chr. Niessink, Joh.
P. Dros. P. Ooykaas en W. Mets Tz.
Het meisjeszangkoor „Crescendo" werkt
mede tot opluisteriDg. De leden van dit
koor waren bovendien zoo welwillend om
zich te belasten vooraf kaartjes langs te huizen
te verkoopen, a 10 ct per stuk.
Op het bericht, dat aan de Friesche
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per S maanden
Voor den Burg 30 Cts. Franco pet post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regeU 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
Gedeponeerd ten Raadhuize een dop van een
wagengevonden op de Groeneplaats en een
zakmes, gevonden in de Weverstraat.
