N°. 1998. Donderdag 8 November 1906. 20Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland*
Verzoek tijdige inzending Advertentiën.
Overzicht van de Weeft.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat Buno op Texel.
f~
t—
TEXEL, 7 NOVEMBER 1906.
Op de voordracht voor onderwijzer aan de
school te den Burg zijn geplaatst de Heeren
1. D. L. Daalder, Oosterend.
2. L. Tiehgelaar, .Ameland.
3. W. R. van Douwen, den Hoorn.
Zaterdag was 't een feestavond voor de
leerlingen van den muziekonderwijzer den
heer P. Graaf alhier en ongetwijfeld ook voor
de ouders en belangstellenden, die waren
opgegaan naar „Hotel Texel," waar door ge
noemde leerlingen een concert zou worden
gegeven. Als hulde aan den onderwijzer was
het tooneel, waarop de leerlingen hun proeven
van bekwaamheid zouden afleggen, smaakvol
met bloemen en groen versierd. Het geheel
maakte een werkelijk aangenamen indruk
en bracht de aanwezigen reeds dadelijk in
een prettige stemming.
Door den heer Reij werd een kort ope
ningswoord gesproken tot welkom aan allen,
waarna het concert een aanvang nam. De
wijze waarop de talrijke stukken en stukjes
werden uitgevoerd, getuigden van de goede
leiding van den onderwijzer. Ieder gaf naar
hare of zijne krachten en luid applaus was
ieders deel.
Gedurende de pauze werd de heer Graaf
aangenaam verrast door een tweetal zijner
oudste leerlingen, die hem namens allen een
keurig cadeau overhandigden uit erkentelijk
heid. Dit cadeau bestaande uit een tweetal
keurige schilderijtjes benevens een niet minder
mooi pianokrukje, werd dankbaar door den
onderwijzer aanvaard. Hij dankte zijn leer
lingen zeer voor dit bewijs van erkentelijk
heid, doch, voegde hij er bij, het beste bewijs
uwer erkentelijkheid is voor mij meer gelegen
in uw ijver 6n oplettendheid bij de lessen,
als wel in een stoffelijk geschenk, bedenk
dit wel.
Verder werden gedurende de pauzen de
leerlingen onthaald op chocolade en koekjes,
terwijl nadat het programma was afgewerkt,
de heer Reij met een woord van dank aan
den onderwijzer, het concert sloot.
Eene uitvoering te geven en geen bal er
op te doen volgen, dat kon echter niet,
meenden de jongelui. Er moest dus nog
balmuziek worden gemaakt en de jeugd liet
zich niet onbetuigd om elk naar zijn krachten
aan het bal deel te namen, dat ze nog eenigen
tijd vroolijk bij elkaar hield.
Het damspel.
Wij leven in een cirkelgang naar het schijnt.
Wat eenmaal een tijd lang sterk op den
voorgrond staat, maakt zoo langzamerhand
plaats voor andere zaken, om straks weder
de vroegere plaats intenemen.
Gaat het zoo opzichtens kleeding en meer
andere zaken, ook wat ontspanning betreft
wordt het oude weder nieuw. Een bewijs
daarvan is de poging om het damspel weder
in eere te herstellen.
Gehoor gevende aan eene algemeene op
roeping, begaven wij ons Zondagavond naar
Hotel Texel, waar was toegezegd „eene lezing
over het damspel en wat daarmede in ver
band staat," gevolgd door een simultaan-seance.
Toen wij te half acht present waren, kon
ons van groote belangstelling nog niet veel
blijkeneen zeer beperkt aantal personen
was aanwezig en 't benoodigde materiaal,
(damborden) scheen geheel absent.
Eenigen tijd wachtens, deed het getal be
zoekers vergrooten, waarop te oven 8 uur,
de heer Broekkamp, hier algemeen bekend,
als spreker optrad.
De heer B. deed zich kennen, als een vurig
bewonderaar en voorstander van het damspel
en zoo lag het voor de hand, dat zijn aanhef
na een welkom, een sterk pleidooi was voor
het genoemde spel. Dat spel weer in eere
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden
Voor dem Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nedebl/.kd 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met terhooging der porto'a.
Prijs der Advertentièn
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
Omdat tengeuolge de ueranderde post-
expeditie, onze Courant des WOENSDRG-
en ZRTERDRG/AIDDRGS zoo mogelijk te
1,10 reeds ter post wordt bezorgd, uerzoe-
ken wij beleeft! eene uroegtijdige inzending
uan flduertentiën, enz.
DE UITGEVERS.
38 Oct. 4 Nov.
Het treurspel, dat in de Amsterdamsche rechtzaal
wordt afgespeeld, en dat zoozeer de aandacht tot zich
trekt, is nog op lange na niet ten einde gebracht.
In de voorbije week hield de rechtbank zich opnieuw
een tweetal dagen met de behandeling van de zoo
omvangrijke en ingewikkelde zaak van de Montigny
en de Geer bezig en het laat zich aanzien dat het zoo
nog wel eenigen tijd zal voortgaan, waar er niet minder
dan 75 getuigen zijn opgeroepen.
Ze moet, dunkt ons, wel een droevigen aanblik bie
den die rechtzaal met haar getuigenbanken volgepropt
met mannen met lange namen en deftige titels, opge
roepen om te getuigen tegen twee die vroeger tot de
hunnen gerekend werden en die thans overladen met
schande en verachting de plaatsen innemen waar véér
hen zoo menige boef, uit het proletariaat voortgekomen,
zijn vonnis boorde vellen. Droevig moet het stemmen
dat mannen, zoo hoog staand op de maatschappelijke
ladder, aan wier zorgen zulke groote belangen werden
toevertrouwd, aan wie in zoo ruime mate vertrouwen
werd geschonken, dat vertrouwen niet waard bleken te
zijn, maar door den glans van het goud verblind, in
den afgrond van de heozucht stortten om onder te gaan
in smaad en verachting.
Titels en waardigheden, afkomst en naam hebben
voor het Recht geen waarde. Dat mag alleen rekening
houden met de feiten en als deze strafbaar zijn is er
geen andere weg dan die der vergelding.
En de feiten zijn zwaar, zijn strafbaar, de beschuldi
ging waaronder de beide beklaagden staan is ernstig.
De acte van beschuldiging bestaat uit drie gedeelten.
Beklaagden hebben malversatiën gepleegd met gemeen
overleg en vervolgens ieder nog afzonderlijk zonder dat
ze 't van elkander afwisten. Samen hebben ze zich
minstens f 145,000 toegeëigendde Montigny verduia-
terde bovendien f 750,000 en de Geer f 400,000. Totaal
f 1,295,000 minstens. Dat is wel geen 2miljoen,
zooals de eerste opgave meldde, maar toch een respec
tabel bedrag. De rechtbank zit midden in de getui-
genverhooren, die Dinsdag zullen worden voortgezet.
De voorbije week bracht verder nog een paar op
vallende nieuwtjes. Eerstens, dat omtrent de staking
onder de bezorgers van het Soc.-democratische dagblad
//Het Volk//.
Daarover wordt in dé bladen heel wat stof opgejaagd
en menig blad dat in een andere richting stuurt dan
hot orgaan der arbeiderspartij neemt een loopje met
het slachtoffer van den jongsten loonstrijd.
'tls dan ook wel eigenaardig dat het blad, dat zich
leeds zoo dikwijls aan de zijde der stakers schaarde,
thans zelf met den stakingsgeesel aan den lijve gestraft
wordt.
Het andere opvallend bericht was dat de inzenders
van ontwerpen voor het Vredespaleis het bestuur der
Carnegiesticnting een proces willen aandoen omdat dat
bij de bekroning der prijsvraag van do voorwaarden
zou zijn afgeweken.
Dat begint al goed. Reeds oorlog over het vredes
paleis, nog voordat dit er staat, al is 't dan ook een
oorlog waarin geen bloed behoeft te vloeien.
In Engeland gaat de parlementaire wetgeving langs
andere wegen dan ton onzent. Daar gaat een wet na
door het Lagerhuis te zijn aangenomen naar het Hoo-
gerhuis, dat hot recht van amendement heeft. Over
mogelijke amendementen moot het Lagerhuis daarna
opnieuw beraadslagen. Toch komt de wet niet eerder
in het Staatsblad voor het Hoogorhuis 't goedgekeurd
heeft. Nu heeft zich de afgeloopen week een moeilijk
geval voorgedaan met de Onderwijswet, 't Lagerhuis
eeft deze goedgekeurd maar 't Hoogerhuis wil daarin
het beginsel zien opgenomen, dat aan elke openbare
school eiken dag een deel van den tijd aan godsdienst
onderwijs moet worden besteed. Het komt daarmee in
conflict met het Lagerhuis on do regeering. Vooral
voor de laatste is het geval moeilijk. Zonder de goed
keuring van 't ontwerp door het Hoogerhuis komt do
wet niet tot stand, do wet veranderen wil zij niet en
de leden van 't Hoogerhuis naar huis sturen mag ze
niet. En de wet intrekkon zal ze zeker niet gaarne
doen.
't Is bekend dat in Pruisisch Polen weinig liefde
voor do Duitsche taal bostaat. In de laatste dagen is
dat opnieuw gebleken uit den feilen tegenstand, dio
het onderwijs op do soholen, dat in het Duitsch wordt
gegeven, van do zijdo dor Polen ondervond en nog
ondervindt. Do taalbeweging is in don laotston tijd zeer
verschorpt on uiot ten onreento wijt de Kölln Zeitung
voor een groot dcol do schuld daarvan aan hot jongste
herdorljjk schrijven van don aartsbisschop Stahlewsky,
die met een beroep op het coDcillie van Trente en
oude Synodes, den eisch van bet gebruik der Poolscbe
taal bij het godsdienstonderwijs steunde.
Het verzet wordt wel op een eigenaardige wijze ge
voerd. Het modernste van alle moderne strijdwapens
moet daarbij dienst doen n.i. dat der staking. En wat
de strijd nog eigenaardiger maakt is wel dat hij uitge
vochten schijnt te moeten worden door dc schoolkinde
ren zelf. Duizende kinderen weigeren eenvoudig aan
het godsdienstonderwijs deel te nemen zoolang dat het
in het Duitsch wordt gegeven. En daarbij blijft het
niet alleen, de Poolsche schooljongens gaan met die
van Duitsche ouders bakkelïjen, beschimpen hun
Duitsche onderwijzers en vinden daarin steun hunner
ouders.
De overheid daarentegen houdt voet bij stuk en gaat
de kinderen die onwillig zijn straffen. Dat is niet
naar het hart der ouders en deze hebben door tusscben-
komst van een tweetal Poolsche afgevaardigden van den
Rijksdag aan den Pruisischen Minister van Onderwijs
het verzoek gericht niet langer hunne kinderen maar
hen zelf aansprakelijk te stellen.
Minister Studt wil daar evenwel niets van weten
maar meldde de arreststraf op de onwillige leerlingen
te zullen blijven toepassen.
Het 'einde van den strijd is nog niet te zien en de
Köln Ztg. heeft geen ongelijk als ze beweert dat er
zich stormteekenen voordoen.
Nu de storm over Hohenlohe's gedenkschriften in
de Duitsche pers wat bedaard is heeft prins Alex, van
Hohelohe den tijd gekomen geacht te spreken. Aan
een vertegenwoordiger van de Erankf. Ztg. stond hij
een onderhoud toe waaromtrent dat blad een en ander
mededeelde.
Daaruit blijkt dat de geschriften werden uitgegeven
op uitdrukkelijken last van den overledenen kanselier.
Ze werden ter hand gesteld aan dr. Curfius, die ze
ordende en voor de pers gereed maakte. De prins had
daarvoor enkel lof.
Uitgeschoten moest worden, zeide de prins,alles wat
door een te schel licht op voor de massa nog onbegre
pen oorzaken van gebeurtenissen, beroering had kunnen
brengen, en alleen iemand als hij kan de zelfverlooche
ning en de omzichtigheid van de samenstellers naar
waarde schatten. Mochten, aldus vervolgde de prins, bij
het doorzien van de massa papieren twee of drie zinnen
aan mijn aandacht zijn ontsnapt, dan is dat heel begrij
pelijk bij een werk van dezen omvang.
Dat de pers de openbare meening weergaf, geloofde
de prins niet. Daarvoor ontving hij te veel bewijzen van
instemming uit geheel Duitschland. Hij is overtuigd
dat het Duitsche volk bij eenig nadenken zal inzien,
dat de uitgave verkeerd is beoordeeld en vertrouwt
dat de toekomst hem zal rechtvaardigen.
In Marokko is sedert lang de boel in 't honderd.
Men herinnert zich dat het vorig jaar de onhoudbare
toestand aldaar in de conferentie te Algericas breed
voerig door de verschillende vertegenwoordigers der
mogendheden besproken werd en dat daarvan het resul
taat was dat Erankrijk en Spanje aangewezen werden
de politiedienst in Marokko te organiseeren en voor
de veiligheid van de Europeanen aldaar te waken.
De Marokkanen hielden zich eenigen tijd daarna
koest, maar de schrik blijkt er nu reeds uit te zijn.
De vorige week grepen er weer ernstige overtredingen
plaats en de Europeanen en hun bezittingen loopen
groot gevaar. Rooftochten en plunderingen zijn er aan
de orde van den dag. Maar Frankrijk en Spanje zijn
er ook en dat 't hen ernst is met de opdracht hen door
de conferentie te Algericas verstrekt, bewijst het zen
den van eon paar oorlogsbodems, die de rumoerige
onderdanen van den Sheriff wel tot rede zullen brengen.
Als er écn dag in Rusland met spanning is verbeid,
dan is het wel den dag van den 30 October geweest,
Dinsdag j.l., de verjaardag der Russische constitutie.
Men herinnert zich hoe op dien datum van het vorige
jaar de Czaar zijn oekase gaf waarin voor Rusland de
constitutioneele regeeringsvorm werd aangekondigd.
Men herinnert zich ook wat er na dien tijd voorviel,
het komen en verdwijnen van de eerste Russische
Doema en de woelingen die overal in het Russische
rijk losbraken, inzonderheid in de groote steden.
Er zijn na dien gedenkwaardigen 30 October al heel
wat bommen geslingerd en duizenden menschen gedood.
De regeering stelde geweld tegen geweld en de revo
lutionairen in het rijk van //vadertje// hebben bun
rijon aanmerkelijk zien dunnen. Stolvpin, die de leiding
der zaken als minister in handen had, ontkwam ternau
wernood aan do wraakneming van de mannen van de
daad, maar bleef niettemin onverbiddelijk inzijncisch;
eerst rust in het land eer hervormingon zouden komen.
En die rust schijnt nab\j te komen. De aanslagen
vorminderden met den dag, ongetwijfeld mede tenge
volge van den ijver die dc politie aan den dag legde
en het succes dat zij had met bot zooken naar bommen
en gevaarlijke misdadigers. Toch vreesde dc regeering
voor den 30 Ootober. TVas het niet mogelijk dat dc
revolutionairen alles op dien dag zouden zetten P
Die vrees is niet bewaarheid. Dinsdag scheen er
geen wolkje aan de lucht. De dag verliep kalmer dan
eenig andor en de vraag ligt voor de hand Is de
rust gekomen dien Stolypin gcöischt hoeft.
't Is te wenschen, mnnr ook dat do minister zijn
woord zal houden on de bcloofdo horvormingen tot
stand brengt.
