(den
N°. 2017.
Donderdag 17 Januari 1907.
20ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
N:
jaar
riassr r
20
40
30
52
5 00
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 uur op den dag der nitgave.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE R O O IJ, Parkstraat, Bueg op Texel.
KOHIER
HOOFDELIJKEN OMSLAG.
van
heef
f, hel
noal
ngeo,
•aatf
Burgemeeeter en Wethouders der Ge
meente Texel maken bekend, dat een
alscbrift van het aanvullingskohier van den
Hoofdelijken Omslag voor het dienstjaar
1906, gedurende vijt maanden, van den 14
Januari 1907 tot en met den 14 Juni 1907,
ter Gemeente-Secretarie voor een ieder
ter lezing ligt.
Texel, den 14 Januari 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris De Burgemeester,
RUIBING W. F. HIDDINGH.
De Burgemeester van Texel ontraadt
een elk met nadruk, zaken met boven
staande instelling te doen, daar het hem
uit ingewonnen bericht is gebleken dat
die instelling ON-SOLIDE is.
Texel, 15 Januari 1907.
De Burgemeester voornoemd,
HIDDINGH.
6 Jan. 13 Jan.
't Was een kort berichtje, .zoo van 'n
regel of tien, twaalf, in een provincieblad,
dat in de afgeloopen week m'n aandacht
trok. Of het dan zoo belangrijk was Och
wat zal ik zeggen, misschien wel niet,
maar 't hield toch eenigen tijd mjjn ge
dachten vast. Er werd in gemeld dat in
't noorden van de provincie Groningen een
^aantal boerenknechts zich samen hebben
gevoegd tot 'n soort vakvereeniging en
waarlyk niet omdat ze in navolging van
anderen, ook hun vereenigingsavondjes
wilden hebben, maar öm zich en hun lot-
genooten een meer „menschenwaardiger"
bestaan of liever verblijf te verschaffen.
En hun streven is volstrekt niet te mis
prijzen. Op het terrein van hun dagelijksch
gezwoegleven is het nog geenszins alles
rozengeur en maneschijn.
Vroeger in den goeden ouden tijd, toen
in het dorpsleven het standenbegrip nog
verre was, schaarden als de dagtaak ten
einde was, de knechts zich met den boer
om den vuurhaard. En terwijl de meiden
zich onder de hoede van de boerin in de
3or' brei- naai- en verstelkunst bekwaamden,
de koffiepot op tafel gezellig pruttelde,
ontvouwde de boer de courant, die in den
regel reeds den rondgang by enkele buren
had gemaakt, omdat alleen een courant
te lezen een wel wat groote weelde was
die slechts enkelen zich veroorloofden, en
Jas hij zijn volk het nieuws uit stad en
lande voor of wel redeneerde met zijn
ondergeschikten over de zaken het boeren-
I bedrijf betreffende.
IN J"*6 heeft daarin langzamerhand ver
andering gebracht en van een samenleven als
toon is thans bijna geen sprake meer. Het
„vo k is uit den huishoudelijken kring van
en boer verdrongen en terwijl deze met
(zijn gezin in een goed verlicht en verwarmd
vertrek den avond doorbrengt zijn sigaartjo
roojt en onder 't genot van 'n geurig kopje
iel. Zlch met de ziJnei1 onderhoudt over
liet
ren
zoo
ilte
z'n mooien veestapel of over het prettig
uitgaan naar een harddraverij, een land
bouwtentoonstelling of zooiets, moet het
dienstpersoneel meermalen in ongezellige
dienstbodenkamers den avond doorbrengen.
Gelukkig er zijn uitzonderingen maar in
vele gevallen toch wordt er weinig naar
de knechts en meiden omgezien en wordt
er weinig aan gedacht dat het „volk" al
is het dan in bescheiden mate toch ook
behoefte heeft aan een gezellige, vriende
lijke omgeving. Een ongezellig te huis
jaagt de menschen de straat op en den
kroeg in. En dat het slungelen bij den
weg en het kroegbezoek op het boerenvolk
een verheffenden invloed uitoefent mag
wel sterk in twijfel worden getrokken.
Mij komt het nog altijd voor dat de schuld
van een betrekkelijk laag zedelijk peil bij
zoo menige dienstbare, voor een groot deel
te wijten is aan het gebrek aan een vrien-
delijk, gezellig tehuis en het gemis aan
omgang met meer ontwikkelde, vriende
lijke menschen.
Uit die oorzaak ook vraagt de knechten-
vereeniging waarvan het door mij aange
haalde bericht gewaagde, beter ingerichte
dienstbodenkamers en het blijft bij haar
niet alleen bij vragen, maar ze eischt ze. Ze
zet de stok bij de deur, als ge ons niet
geeft wat we vragen, dan willen we u
niet verder dienen.
Hoever de eischen van deze dienstboden
gaan weet ik niet, maar dat ze in elk
geval een goed verlicht, verwarmd en net
ingericht verblijf mogen veroveren, help
ik hen gaarne wenschen.
Niet alleen omdat deze werkmenschen
daarop recht hebben maar ook omdat zij,
waarvan de beweging uitgaat als ik ten
minste goed ben ingelicht het waard zijn.
Hun vereeniging beoogt niet alleen de
maatschappelijke verbetering, maar ook de
zedeljjke opheffing van hare leden. En
dat dient op prijs gesteld want in dat
opzicht is er nog veel, zeer veel te doen.
Ik zou hieraan nog meer willen toe
voegen, maar er was meer dat onze aan
dacht vroeg en dat ik als getrouw kronieker
niet stilzwijgend voorbij mag gaan.
Vooral stakingsnieuws bracht de voorbije
week ons het nieuwe jaar, 't moet gezegd,
zet op het gebied van werkstakingen niet
zoo hoopvol in. In Amsterdam brak er
dezer dagen weer 'n nieuwe uit onder de
bootwerkers over wier afloop nog zoo
goed als niets valt te zeggen. Dan staken
in Deventer de tapijtwerkers, in Eindhoven
de sigarenmakers en in Eijssen de textiel
arbeiders. De laatste is wel de om
vangrijkste. Zooals men west ligtdejute-
industrie daar geheel stil, al sedert eenigen
tijd en het ziet er nog niet naar uit, dat er
spoedig een eind aan den strijd zal komen.
Wel is over hot algemeen de sympathie
van de buitenstaanders aan de zijde der
stakers, en er wordt van verschillende
kanton en door onderscheidene kringen dan
ook dezen steun geboden, maar wat vermag
dat alles tegen een onverzettelijk vasthou
den der fabrikanten Mag men alles ge-
looven wat er zoo van de toestanden daar
verteld wordt, dan is het zeker dat nergens
de loonen zoo laag zijn en de woningtoe
standen zoo slecht, dan in Rijssen, terwijl
de firma Tor Horst Co., de eenige in
Rijssen op industriegebied, in de 40 jaren
van het bestaan der fabriek schatrijk zijn
geworden. Een door „Patrimonium" aau
beide partijen gedaan voorstel om een com
missie te benoemen van mannen van naam
buiten Rijssen, die als bemiddelaarster zou
optreden, werd door de arbeiders aange
nomen, doch door de firma afgewezen. Dit
nu kau moeilijk het vertrouwen in de
fabrikanten verhoogen en heeft dan ook
geen gunstigen indruk kunnen maken.
Ook een ander conflict vroeg in de afge
loopen week onze aandacht. Ik bedoel het
gehaspel op Walden. Daar zit de boel
zoowat in 't honderd. Dr. Fred, van Eeden
beleeft waarlijk niet veel pleizier van zijn
paradijsstichting. Zijn bedoelingen waren
anders zoo prijzenswaardig. Ziende op de
slechte economische verhoudingen in ons
samenleven en zijn rijkdom als een „toe
vallig" bezit beschouwende, waarop ook
anderen recht hadden, stelde hij zijn ter
reinen en gebouwen op Walden ter beschik
king van anderen om er een ideaal-maat-
schappij te stichten, waarin ieder leefde
van de vruchten van zijn arbeid en zoo
vrij mogelijk. Maar al spoedig kwam de
teleurstelling. De zaken gingen niet naar
wensch en van Eeden zag in dat de arbeiders
zelf niet het beheer konden voeren, maar
iemand noodig was om de leiding geheel in
handen te nemen. Doch dit was niet naar
het hart zijner welbewuste getrouwen,
althans van een groot deel van hen. Dat
heeft een conflict tengevolge gehad en dit
weer dat de onwilligen met 1 Februari
zullen moeten ophoepelen. Van Eeden
moet nu voornemens zijn met andere ar
beiders zijn plan voort te zetten, maar of
hij beter slagen zal moet de tijd leeren.
Maatschappelijk hervormer lijkt me in-
tusschen ook al zoo begeerlijk niet, tenzij
men ondank een schoone belooning acht.
In Hannover bedrijft men rouw over den
dood van Koningin Maria, die Donderdag
middag het tijdelijke met het eeuwige
verwisselde.
Koningin Maria van Hannover was een
prinses uit het huis van Saksen-Altenburg
Geboren den 14 April 1818 huwde ze den
18 Febr. 1840 te Hannover met den toen-
maligen Kroonprins Georg, den lateren
Koning Georg V van Hannover, die 12 Juni
1878 te Parijs overleed. Ze is de moeder
van den hertog Ernst August van Cum
berland, die in den laatsten tijd meermalen
genoemd werd in verband met de Bruns-
wyksche erfopvolging.
De rouw in Hannover over dit verschei
den is algemeen en getuigt van den trouw
der Hannoveranen aan het vroeger Ko
ninklijk huis.
Ook in een ander koninklijk paleis trad
de gevreesde gast, dien niemand vermag
buiten te sluiten, de dood, binnen. De Sjah
van Perzië, Moezaffer Ed-Din, is tot zijn
vaderen verzameld en zijn zoon Moehammed
Ali Mirza werd Koning in zijne plaats. Reeds
sedert eenige dagen werd de regeering door
dezen waargenomen.
Geen geweldig heerscher is in den ouden
Sjah heengegaan Over de regeeringszaken
maakte hij 'tzich weinig druk en de lang
zame verarming van zijn volk liet hem
blijkbaar koud. Zijn eenig genot scheen wel
zich te baden in weelde en zijn paleis te
maken tot een tooverslot van rijkdom. Zijn
troon was van goud en had een waarde van
25 miljoen gulden, in de troonzaal schitter
den de schoonste diamanten, de tafels waren
overdekt met platen goud, gewoon met
ijzeren spijkertjes vastgemaakt. Het kleed
waarop hij zat en het kussen waartegen hij
leunde waren gegarneerd met edelgesteenten
Europeesche beschaving liet hij buiten
zijn paleis, met moderne opvattingen liet
hij zich niet in. Zorgeloos gingen zijn jaren
heen en als hij zich verveelde maakte hij een
uitstapje naar andere landen vanwaar hij
rijke geschenken medebracht en waar hij
het geld bij handen vol wegwierp. Op een
zoo'n visite had hij er echter bijna zijn
hachje bij ingeschoten. 'tWas ter gelegen
heid van zijn bezoek aan Parijs toen een
anarchist poogde hem dood te schieten.
Hoewel hij dus roosjes liet zorgen, ont
kwam hij toch niet geheel aan den invloed
van den aandrang die door z'n volk dat bezig
is zich te moderniseeren, werd uitgeoefend.
En in een royale bui beloofde hij toen een
parlementairen regeeringsvorm, waarvan
echter weinig is terecht gekomen, tot nog toe.
Aan zijn zoon heeft hij nagelaten den
gouden troon en een verarmde bevolking,
een bevolking die uit den slaap opwaakt en
om rechten begint te vragen. En de jonge
Sjah schijnt daarvoor niet doof te zijn en zal
wel doen zich geheel te wijden aan het her
stel van het in verval geraakte Perzië.
Tot slot nog iets over een anderen macht
hebber, die in de afgeloopen week de zon
zijns voorspoeds zag verbleeken, in de ruwe
gebergten van Marokko een schuilplaats
moest zoeken voor den naderenden vijand.
Raisoellis macht is gebroken. De Marok-
kaansche regeering heeft eindelijk ingezien,
dat het heerschen van dezen despoot op
moest houden en de Minister van oorlog aan
het hoofd zijner troepen knapte dat zaakje
boven verwachting vlug op. Raisoelli is uit
zijn woonstede verdreven en heeft den tijd
nieuwe wraakplannen tegen den Sultan en
de „blanken" te smeden. Maar of hij ooit in
staat zal zijn ze te verwezenlijken zal wel
de vraag wezen. Althans zijn aanhang is
zeer geslonken.
Mogelijk is dat de toestand in Marokko
door deze gebeurtenis verbeterd zal worden;
in elk geval het prestige der Marokkaan sche
regeering heeft er bij gewonnen. Als nu de
Sultan maar niet te overmoedig wordt en de
vriendelijke mogendheden te verstaan geeft
dat hij 't bewijs heeft geleverd zijn eigen
zaakjes best te kunnen opknappen. Dat kon
hem wel r's minder goed bekomen, want
daar zullen de „voogden" wel geen ooren
voor hebben.
TEXEL, 16 JANUARI 1907.
Gisterenmiddag had de aanbesteding
plaats voor het bouwen van een bad
hotel op de duinen aan de Koog.
Ingeleverd waren 6 inschrijvingsbil
jetten, als volgt:
A. KrijneD, Helder f 14581,-
Klaassen, 11300,-
P. J. Zoetelief, Texel 9700,—
L- Bruin, 9189,-
Van Wessem, 9104
C. Huisman, 9095'-
De gunning werd aangehouden.
Van 1 tot en met 14 Januari zijn
van hier verzonden 14 koeien, 10 kal
veren, 34 varkens en 32 schapen.
Den Hooen, 15 Jan. De vereeniging
„Ons Belang" in den P.-H.-Polder heeft
op hare statuten de Koninklijke goed
keuring gekregen,
ieuwe
tegen
eeine-j
ie- en
erdet
rerze-,
iataan
TEXELSCHE COURANT.
40
20
20
20
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
de 1(
en ii
uldei
wer-
he ta-
is, om
"ij gen
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
VAN DEN
Centraje Crediet- en Hypotheekinstelling
Naalduiijksche straat 53 te 's-Grauenhage.
'bij
Wl