N0 2024. Zondag 10 Februari 1907. 20*tQ Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
i n
nen land»
Markiezin Sabine
FEUILLETON.
TEXELSCHE COURANT,
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nur op den dag der nitgave.
Prijs der Advei'tenliën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitgevers LAN GEVELD DE R 0 O IJ, ParkstraatBurg op Texel.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gedeponeerd ten raadhuize 1 zilveren
ring, gevonden op de Groenenlaats.
TEXEL, 9 FEBRUARI 1907.
De dagen van nu.
De kwakkelwmter, welke thans ons
deel is, bezorgt meer last dan genot
b'sneeuwde en g adde straten als eerste
nummer, onbetrouwbaar en geen mooi
ijs ten tweede, stoornis voor de schippers
nummer drie eo slottens het in het
ongereede geraken van de stoomboot-
dienst, waaraan verwant de postexpe-
ditie Na de winter welke in Januari
reeds ons deel was, verwekt zoo'n
kwakkelwintertje nog na 2 Februari
weinig vreugde.
De uitslag der gehouden aanbeste
ding voor de levering van 40000 straat-
klinkers, 100 M' bazaltslag en 150 M-
grind, volgens monsters, voor de gemeente
Texel, was als volgt:
40000 straatklinkersper 1000.
M. G. van de Pol, Arnhem f 13,—
S. Keijser Dz., Texel f 13,30, 14,10*,
14,90, 15,10, 16,—
H. van de Loo, Brummen f 13,40
E. van Holst, Arnhem 13,50
Peereboom, La Roy Co.,
Heere waarden 14,25
Naaml. Venn. Steenfab. „Copera"
a. d Waal, LÓbith 14,50
Jn. Rub Jz Texel f 14.70; 15; 15,70; 16,—
Wed. J. E. van Manen, Tiel t 14,90
J. A. Verbrugh, Lienden 14,98
J. G. Arents Co., Wageningen 15,—
Gebr. Wen tink, de Steeg 15,50
J. W. Burgers, Beuningen 15,50
„Bouwstoffen" voorh P. Messelaar
te Alkmaar 15,50
Van der Made en v. d. Myll Dekker,
Velp 16,
Vrij naar 't Fransch door A. B.
33
Zij is te vorschoonen, want u kunt be
grijpen hoe zo in de war moest zijn, daar
met eens onverwacht een familie van 10
personen het kasteel te zien binnenvallen,
terwijl de logeerkamers, op een enkele na,
er uitzien als danszalen voor de ratten.
Maar vader, dit briefje had moeten worden
verscheurd, dat kunt u toch zeer goed be
grijpen, Van avond komt u met André
mee of daar sta ik u voor in, ik laat daar
allon in do steek en kom hierheen.
Luid voegdo hij er aan toe.
Weet ge wat ik heb gedacht toen
ik deze regels las Dat do markiezin
papa Guoldry niet samen wilde hebben
mot hun adelijko gaston. Ik ontveins het
mij niet, mijn kind; ik ben wel wat plomp,
wat weinig onderwezen, zonder goede
manieren, een boor, een eenvoudig werk
man. Sedert een uur is het mij of mij do
borst wordt toogeknopen. Is het trots F
Misschien wel, maar ik heb tot mij zelf
gezegdAls Sabine bemerkt dat men
vormindord is met haar vader, zal zij er
vroeselijk door lijden. U te zien lijden,
100 M3 bazaltslagper M3.
H. Vlieger, Franeker f 5,24* 100 M3.
L. v. d. Vlies, Texel f 5,75, 5,50* - 50 M3.
„Bouwstoffen" voorheen P. Messelaar
te Alkmaar f 5,85.
Ferd. Engers, Amsterdam f 5,85, 6,95.
150 M3 grindper M3.
J. B. Winkelman, Utrecht f 2,65
P. B. Keijser, Texel f 2,95.
Straatklinkers en bazaltslag gegund
aan de met een aangeteekeud.
Grind niet gegund.
Donderdag hield het „Nut" alhier zijne
3e buitengewone vergadering in dit seizoen.
Aangezien als spreker voor dien avond de
voorzitter van het departement zou optre
den, werd de vergadering geopend door den
secretaris, welke de vergadering opende met
een welkom aan de aanwezigen en de hoop
uitsprak, dat weder een gezelligen en aan-
genamen avond zou worden doorgebracht.
De heer Kuperus hierop het woord ver
krijgende, deelde mede, te zullen spreken
over de „Passiespelen te Oberammergau".
Een geheelen avond daarover te spreken
zou mogelijk wel wat langwijlig zijn, van
daar dat door den spr. eerst den oorsprong
er van zou worden nagegaan, daarna zou
worden gesproken over die spelen zelf en
ten slotte zouden de lichtbeelden volgen,
waarbij de noodige verklaringen zouden
worden gegeven.
De mensch, zegt spr., is van nature een
tooneelspeler, hij doei zich in het leven
veelal anders voor, dan hij werkelijk is, hij
heeft de gave zich te vermommen.
Ook de duivel is, volgens Paulus, een
tooneelspeler, hij vermomt zich soms als een
engel des lichts, terwijl een ander van den
duivel zegt, dat hij zich voordoet als een
fatsoenlijk deftig gekleed man en er vele
duivelen onder de menschen rondzwerven
Dat ook de ouden zeer goed inzagen dat
de mensch een tooneelspeler is, blijkt ten
duidelijkste uit het welbekende rijmpje:
De wereld is een schouwtooneel,
Elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel.
Is voor velen dat rolletje ook klein, som
migen spelen een grooten rol en nog na
jaren of eeuwen spreekt men van dezen.
Keizer Augustus liet bij zijn sterfbed
verschillende hovelingen komen en vroeg
hen„h b ik mijn rol goed gespeeld?" en
toen hem daarop een bevestigend antwoord
werd gegeven, zei hij „Welnu, klap dan
in de handen want het stuk is uit".
omdat wij u tot dat huwelijk hebben aan
gezet
Hij kon niet verder gaan Zijn stem
weigerde de dienst, zijn keel werd als 't
waie dichtgeknepen. Ik bemerkte dit en
begon luid te lachen... om te verhoeden,
dat ik in tranen zou uitbarsten.
O, vader, als mevrouw de Barsannes
en Herbert u zoo eens hoordenMag u
zoo iets wel denken Kom, ik ga hoen,
Tom zou op den bok bevriezen en ik zou
zelf de paarden moeten sturen. Tot van
avond Vergeet vooral de das en de
handschoenen niet... En ook, breng als
't u belieft eonige rozen mee, om mijn
kamer wat op te vroolijken. Er zijn er
ook wol in do serre van Barsannes, maar
die zijn op verre na zoo mooi niet als die
van den ouden Frans.
Gedurende deze scène had André geen
enkel woord gesproken, toen ik ochter
goed en wel in het rijtuig was gezeten,
mompelde hij terwijl hij veinsde do bont
werken nog benigzins te versohikken
Sabine, beu je nu zelf wel geheel
overtuigd van hetgeen go zoooven tot
vader zeidet
Op denzelfden toon gaf ik ten antwoord
Maar meen je dan, dat ik zoo verhard
ben, dat ik zonder toestemming van de
markiezin hem op hot kasteel zou noodigon
En van waar dan die tranen in uw oogen F
Op het kleine tooneel nu, dat een deel
der wereld moet voorstellen, wil men een
afspiegeling geven van het leven en de
hartstochten waardoor de menschen worden
gedreven. Het tooneel vormt een belang
rijke rol in het leven.
Bestaan er vele werkelijk goede, ook aan
slechte is geen gebrek. Aangezien nu ware
godsdienst nauw verbonden is met het
volksleven, is het zeker geen wonder dat
ook op het tooneel de invloed van den gods
dienst oorspronkelijk duidelijk merkbaar
was Vooral bij de oude Grieken was het
tooneel de school voor godsdienst en zede
lijkheid.
In het oude Rome steeg het nimmer zoo
hoog in aanzien en bestond er weinig ver
band tusschen godsdienst en tooneel; geen
wonder dat de kerk het tooneel afkeurde,
ja, er zelfs toe kwam om het een zetel des
verderfs te noemen en de tooneelspelers
en zij die naar het spel gingen zien, wer
den afvallige Christenen genoemd.
En toch was het diezelfde kerk, welke
onder anderen vorm, het tooneel weder in
't leven riep.
In de middeleeuwen werd langzamerhand
in de kerken bij verschillende gelegenheden
een soort kerkelijk spel opgevoerd, iets uit
den bijbel voorstellende. Deze voorstel
lingen vielen in zulk een goede aarde dat
weldra de kerken te klein bleken en ze
moesten worden gehouden buiten op het
kerkhof, en toen ook dit te klein bleek op
het marktplein of op een stuk land buiten
dorp of stad. De passiespelen te Oberam
mergau zijn daarvan nog de eenige over
blijfselen.
Het tooneel bestond gewoonlijk uit z. g.
speelwagens van 3 verdiepingen soms, de
bovenste stelde voor de hemel, de middelste
de aarde en de onderste de hel. De voor
stellingen waren gewoonlijk zeer realistisch.
Men had stukken van soms 23 bedrijven
en zulk eene voorstelling duurde gewoonlijk
8 dagen, meermalen echter langer, ja zelfs
25 a 40 dagen. Aangezien het dan wel
wat langwijlig werd werden er comische
scènes aan toegevoegd Wat later de hans
worst was was toen de duivel Lucifer, die
er natuurlijk altijd slecht af kwam.
Na de hervorming bleven do passiespelen
in de protestantsche landen achterwege,
doch ook in de Roomsche landen geraakte
die spelen langzamerhand in verval, zoodat
ze eindelijk op aandrang van de geestelijk
heid door de regeeriDgen verboden werden.
Alleen te Oberammergau echter bleven
ze bestaan, het „herzie u zelf' heeft men
Dat kwam omdat ik dadelijk begreep
hoeveel verdriet vader werd aangedaan en
ik houd zooveel van hem, dat,..
Dat ge uw beschroomdheid zelfs zoudt
weten te overwinnen om te strijden tegen
die overdreven trotschheid. Ik zal u helpen,
daar kunt ge staat op maken. Ik was eerst
van plan geweest de uitnoodiging van
mevrouw de Barsannes niet aan te nemen
en rondweg de reden van mijn weigering
aan uw man te zeggeD.
Dat zou een dwaasheid geweest zijn
die alles bij ons in de war zou hebben
gebracht. Niet al te ruw optreden André
en vooral niet zonder beslist geldige redenen
Maar ik moet noodig weg, tot ziens
dus Vader vergeet vooral mijn rozen
niet. Mijnheer Allot komt u om 3 uur
afhalen Vooruit maar Tom.
De paarden gingen in snellen draf. Nog
enkele seconden en ik kon vader en André
niet meer zien toen begon ik bitter te
weenen niemand kon mij zien het
weer was vrij wat zachter geworden, zoodat
ik mijn kamenier plaats had laten nemen
op de bok. Ik gevoelde waarlijk verlich
ting eens goed te kunnen uithuilen. Ik
was recht droevig gestemd want ik begreep
maar al te wel, dat do markiezin zich
Bchaamde over mijn vader,..
Schamen over vader, de eerlijke en rond
borstige man door ieder in den omtrek
daar ter rechter tijd toegepast en de spelen
aldaar trokken hoe langer hoe meer be
zoekers die van heinde en verre toestroomen
om de spelen bij te wonen. Ze trokken
de algemeene bewondering en algemeen is
het oordeel, dat het spel aldaar nergens
zijn weerga heeft.
Ondanks alle lof, die hen van alle zijden
zoo in ruime mate wordt toegezwaaid"zijn
de bewoners van het dorp eenvoudig ge
bleven. Ze bestaan in hoofdzaak van hout
snijden. Het loon dat ze als medewerkers
aan de spelen krijgen is slechts gering,
de hoofdpersoon verdient b. v. niet meer
dan 600 mark. Al wat er overblijft wordt
bestemd voor verbeteringen van wegen enz.
Met kracht wordt door hen gestreden de
spelen zuiver te houden, zoodat ze steeds
bleven weigeren die tevens dienstbaar te
maken aan de reclame van een of ander
artikel hoeveel geld men hen daarvoor
ook bood.
Het grootste deel der bewoners van het
nog geen 1400 zielen tellende dorp doet
mee, soms zijn er omstreeks 750 personen
te gelijk op 't tooneol. Geen vreemdeling
wordt voor dat heilige werk toegelaten.-
Er is ruimte voor ongeveer 6000 toe
schouwers.
's Winters oefent men zich onder de
leiding van den pastoor en den on lerwijzer
op een klein tooneel.
De opvoeringen hebben plaats om de 10
jaar. Volgens de overlevering werden ze
ingesteld in 1633 toen een vreeselijke pest
een 80-tal slachtoffers eischte, om die te
bezweren deed men de gelofte om de 10 jaar
zulk een uitvoering te geven.
De achtergrond van het tooneel is nog
gelijk aan die van 1634. Verschillende
dingen zijn echter mettertijd gewijzigd.
Wat het evenwel verloor aan eigenaardig
heid, won het aan waardigheid.
Eerst sedert 1830 wordt het gehouden
op een groote weide en sedert 1850, toen
een der meest bekende Duitsche tooneel
spelers, er de aandacht op gevestigd heeft,
trekt het meer en meer bezoekers, zoodat
er thans meermalen bijna geen plaats is
Het eigenlijke stuk bestaat uit 8 bedrijven
en is samengesteld naar de 4 evangeliën,
tal van tableaux-vivant naar voorvallen uit
het oude testament zijn cr tot afwisseling
ingebracht.
Waaraan nu is die groote toevloed van
bezoekers toe te schrijven, vraagt spr. Is
da" enkel nieuwsgierigheid Voor een deel
zeker wel, doch zeker moet die reden nog
ergons anders in worden gezocht. Spr.
bemind en geachtSchamen over vader
de ware christen, de steun der armen, de
weldoener van den werkmanEn dan,
waarom F Zonder twijfel omdat hij niet
goed genoeg was onderwezen, omdat hij bij
zijn drukke werkzaamheden geen gelegen
heid had gevonden meer beschaafde ma
nieren op te doen door omgang met anderen.
Omdat hij was gebleven „een werkman."
Maar is dat dan nadeelig aan den waren
zielenadel F ls het dan niet dank zij zijne
werkzaamheden, dat vader dat groote
kapitaal heeft weten te yerkrijgen, waar
door het kasteel van Barsannes weder
eenigzins tot zijn vroegeren luister kon
terugkeeren F
Wel het geld aan te nemen en de ver
schaffer van dat geld te verachten zie dat
komt mij verschrikkelijk voor, monster
achtig Mijn tranen begonnen nog ruimer
te vloeien, bij de gedachte dat een paar
maanden te voren vader ook was uitge
sloten van een dinée gegeven voor het
vertrek dor Briges naar Parijs. Dj mar
kiezin had dit toen zoo handig bewerkt,
dat ik maai niets heb gezegd uit vrees
van mij te vergissen, nu echter weer de
oogen te sluiten zou een onvergeeflijke
zwakheid zijn en schande voor eene dochter.
En dat wilde ik niet.
Wordt vervolgd.)