Gemeenteraad van Texel.
Bij beschikking van den Min. van
Binnenl. Zaken is benoemd kot conser
vator bij bet natuurkundig laboratorium
en kabinet aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, de heer W. H. Keesom.
Van 9 tot en met 11 Maart zijn
van hier verzonden: 11 koeien, 14 kal
veren, 1 schaap en 32 varkens.
V. P. N.
De eieren werden verkocht voor 70
ct. per K. G-., hoogste prijs f 8,95', ge
middelde prijs f3,65' per 100, schoon geld.
De vergadering van ,,'t Nut",
gisteravond alhier gehouden was redelijk
bezocht, ofschoon verre van zoo goed
als wel mocht worden verwacht in aan
merking nemende de uitstekende naam
welke de spreker voor dien avond de
heer Bax van Zaandam zich alhier reeds
sedert lang heett verworven.
Ook door den voorz. werd de minder
goede opkomst betreurd, ziekten als
anderszins zullen daar zeker wel de
oorzaak van zijn zei spr. want de heer
Bax is hier niet onbekend en voorzeker
door de meesten ook niet onbemind.
De heer Bax thans het woord verkrij
gende herinnerde aan het gedenkwaardig
feit dat op 16 Juli 1906 plaats had in
de Westerkerk te Amsterdam, die bij
die gelegenheid propvol was en waar
een gedenksteen werd geplaatst als hulde
aan Rembrandt die op 15 Juli 1606 was
geboren.
Deze hulde was echter nog maar een
klein deel van de groote hulde den kun
stenaar zoowel in Nederland als in 't
buitenland gebracht, als schilder teeke
naar, etc., zijn werken worden door
allen als de schoonste beschouwd die
bestaan; als voorbeeld wat bevoegde
beoordeelaars van zijne werken zeggen,
wordt door spr. aangehaald het oordeel
van den grooten kunstkenner dr Bredius
en van den beroemden schilder Mesdag.
Laatsgenoemde zegt van hem, „hij is
ons aller meester."
Rembrandt heett geleefd in den gouden
eeuw onzer historie en dat hij ook in
het buitenland een uitstekenden naam
verwierf blijkt wel hieruit, dat men daar
Nederland, „het land van Rembrandt"
noemt.
Rembrandt leefde in de gouden eeuw
onzer historie, evenals reeds meermalen
bleek was ook voor ons volk uit de
verdrukking welvaart geboren. Door
vertwijfeling tot wanhoop gebracht, was
het volk tegen den Spaansche dwinge
land opgestaan, en zeker nimmer was
een opstand zoo gerechtvaardigd a!s deze.
Uit bloed en tranen was de zegen en
overwinning geboren, en het volk nam
toe in kracht, welvaart en rijkdom, ter
wijl men zich mocht verheugen in het
bezit van uitgestrekte koloniën.
Op de meest royale wijze werd in de
behoeften voorzien.
Toen leefde de groote vlootvoogden en
beroemde veldheeren, die hebben gemaakt
dat jde andere landen wel degelijk met
de republiek rekening moesten houden.
Niet echter alleen op het oorlogsveld
of ter zee blonk men uit, ook mocht de
republiek tal van geleerden onder haar
burgers tellen, de hoogeschool te Leiden
werd door duizenden leerlingen bezocht.
Yerder op het gebied van bouwkunde.
Spr. wijst daarbij op van Kampen, den
bouwmeester van het paleis te Amster
dam.
Beroemde dichters, waarbij zeker in
de eerste plaats moet genoemd worden
Vondel en dan niet te vergeten de echte
oud-Hollandsche schilders, wier naam een
gouden klank heeft en aan welker hoofd
Rembrandt staat.
Welk een tegenstelling tusschen toen
en nu, zal men zeggen.
In de 17e eeuw wist men o.m. deEngel-
schen eerbied af te dwingen en thans
thans zien de Engelschen vanuit de
hoogte op ons neer, zal men zeggen.
Niet geheel juist, zegt spr., want toen
ik onlangs na de ramp der „Berlin" in
Londen was, bleek me dat men algemeen
diepe eerbied had voor de dappere Hol-
landsche redders.
Is die veranderde toestand nu een tee-
ken van achteruitgang? Die vraag is
moeilijk te beantwoorden. Spr. wil echter
trachten eenig licht te doen opgaan over
de vraag of er sprake moet zijn van
achteruitgang. Daartoe wordt door spr.
eene vergelijking gemaakt tusschen het
land van Rembrandt toen en nu.
Achtereenvolgens behandelt spr. thans
de verstandelijke, de aestetische en d6
zedelijke ontwikkeling toen en nu.
Wat de verstandelijke ontwikkeling
aangaat, deze was toen verre van goed
te noemen en wonder was het dus niet
dat bijgeloof en het geloof aan spoken,
heksen, waarzeggen en horoscooptrekken
vrij algemeen was. Ook thans moge
het bijgeloof enz. nog niet geheel zijn
uitgeroeid, hoe meer het licht der weten
schap overal doordringt, wordt het bij
geloof echter verdreven.
Ook de kinstzin was zeker toen minder
dan nu, wel werden tal van kunstwerken
gemaakt maar de waardeering was
gering, zoodat schilderstukken nu van
zoo hooge waarde toen voor weinig geld
werden verkocht en de schilders arm
waren. Rembraadt is failliet gegaan.
Ruisdael stierf aim en Bobbema werd
van de armen begraven.
Ook met de kunstzin was het toen
treurig gesteld. Mogen nu de eerste
rangen der schouwburgen het best be
zocht zijn, wanneer een stuk van minder
allooi wordt opgevoerd, ook toen was
dat niet veel beter.
Wanneer men wijst op de trouwe
kerkgaDg ODzer voorvaderen, wil spr.
er op wijzen, dat ook thans nog wel druk
ter kerk wordt gëloopen of men echter
toen werkelijk zoo gaarne er heen ging
als men dit wel deed voorkomen betwij
feld spr., 3 maal daags werd gepreekt,
en elke preek duurde 2 uur.
Ook het zedelijk leven toen was zeker
niet beter dan nu, de geheel onthouding
maakte men zich toen zeker niet druk
over, eenvoud was even als thans,
dikwijls ver te zoeken.
Wanneer we verder een blik slaan
over het geheel, vinden we thans alge
meen een strev n om de diepst gezon-
kenen op te heffen en vroeger Echt
middeleeuwsche straffen.
Eet zedelijk leven is ontegenzeggelijk
vooruit gegaan, ofschoon het niet valt
te ontkennen dat ook toen wel werd
geofferd op het altaar der liefde.
Wanneer ik denk aan den dapperen
J. P. Koen komt mij ook in herinnering
het feit dat hy 15000 menschen liet
ombrengen omdat ze niet den zin wilde
doen der O. I Compagnie,
Ook in onze dagen komt er helaas
nog veel slecht voor.
Hoeveel heerlijks valt er echter niet
te constateeren. Het streven om ieder
een menschwaardig bestaan te ver
schaffen, vindt meer en meer algemeene
ingang.
Voor de ongelukkige arbeiders te
Rijssen kwam van alle zijden steun.
Wat had men daar tegen te stellen in
de 17e eeuw.
Is het Godsdienstig leven in onze
dagen minder Volgens spr. bestaat
dat niet in volle kerken, doch in nederige
ontfermende liefde.
Spr. eindigt zijn boeiende rede met
de mededeeling van een droom, voor
komende ia een boekje, dat ongeveer
35 jaar geleden druk werd gelezen en
waarin Jezus optreedt om te vragen,
wat men van zijn werk gemaakt heeft en
zegt vergeet niet dat de maatschappij
behoefte heeft aan Waarheid Rechtvaar
digheid en Liefde.
Na de pauze werd door spr. nog op mee
sterlijke wijze voorgedragen 'n fragment
uit het gedicht van J. v. Beers. „De
stoomwagen."
Ook die voordracht werd luidde toe
gejuicht en zeker algemeen was men
het met den voorzitter eens, toen deze
op zijne bekende wijze den spr. dank
bracht voor zijn keurige rede en den
spr. een tot weerziens toeriep.
Verder werd nog door den voorz.
medegedeeld, dat het bestuur besloten
had geen 5e vergadering in dit seizoen
te houden zoodat deze de laatste in dit
seizoen zou zijn en ongetwijfeld een
waardig slot der lezingen vormt.
Oudesch;ld, 12 Maart. De blazerschuit
T. X. 14, die in den nacht van 16 op 17
Februari met het ruwe weer de haven
was uitgedreven en met het ijs en hoog
vloedgetij op de schorgronden naby
Workum was gestrand, is op 11 Maart
weer in de haven van Texel gekomen
en had nagenoeg geen avery bekomen.
Het voornemen bestaat, om hier in de
dorpsschool het gedenkwaardige feit,
waarop 't 300 jaar geleden zal zijn, dat
de Admiraal M. A. de Ruyter, te Vlis-
singen werd geboren, met eenige feeste
lijkheid te herdenken. Met dit doel wordt
door het personeel der school eene inza
meling bij de ingezetenen gehouden.
Oosterend, 13 Maart 1907. Er zijn
hier thans zeldzaam veel zieke menschen
Van een der drie geneesheereD werden
Zondag te Oosterend en omstreken niet
minder dan 52 fleschjes en doosjes rond
gebracht.
Hoofdzakelijk zijn het door influenza
geplaagden, die hier bed of kamer moeten
houden, doch een ernstig karakter heeft
de ziekte niet. Toch zij men op z'n
hoede tegen de sluipmoordenaarster
Motoromnibussen.
De Jordaan te Amsterdam, met hare
nauwe straten was tot nu toe wegens
de ingewikkeldheid van den huizenbouw
verstoken gebleven van het tramverkeer.
Voor korten tijd is een proef genomen
met een motoromnibus, die zoo goed
geslaagd is, dat B. en W. een voordracht
aan den Raad gericht hebben tot de in
stelling van een geregelden motoromni-
busdienst. De financieele kosten nu
worden door Burg. en Weth. geraamd op
f 60,000 a 70,000 bij een dienst in den
eersten tijd van om de tien minuten.
De nieuwe broek verdiend.
In het begin van 1906 deed W. d. H.
te Achtkarspelen, ten gemeentehuize
aangifte van de geboorte van 't 19de kind.
De Burgemeester beloofde hem toen een
nieuwe broek, als hij nog eens zou
komen om zijn 20ste kind aan te g9ven.
Dit is geschied. De burgemeester
hield woor I. Hij schonk hem een nieu
wen broek en bovendien nog een nieuw
vest, waarmede de arme man zeer was
ingenomen.
Zaterdag 9 Maart 1907. voorm. half II.
o—o
Voorz. de heer Hiddingb, Burgemeester.
Tegenwoordig de hh. Keijscr, Dikkers, Koning,
Keesom, Bakker, Mets, Lap, Zijm en Dros.
Afwezig met kennisgeving was de heer Lange-
veld, terwijl de heer Over even na de opening
ter vergadering verscheen en zitting nam.
Secretaris de heer Ruibing.
Nadat door den voorz. de vei gadering geopend
was, werden de notulen der vorige vergadering
gelezen en goedgekeurd
I Mededeelingen. Ingekomen stukken.
Daarop deelt de Voorz. mede, dat zijn ingeko
men van de verschillende personen, benoemd tot
lid of plaatsvervangend lid voor de stembureaus
in deze gemeente, de berichten dat zij hunne
benoeming aannemen, met uitzondering van den
heer Van Douwen, die //wegens gevorderden leef
tijd// meende te moeten bedanken.
Verder was nog ingekomen een schrijven van
Z.E. den Minister van Waterstaat, dat het open
stellen van het telegraafkantoor alhier voor het
interlokaal Telefoonverkeer zulke hooge kosten
zou medebrengen, dat het algemeen belang, voor
het oogenblik althans, die kosten niet wettigen
zou, zoodat aan het verzoek van Dros Co. e.a.
om die telefoondienst, niet kan worden voldaan.
Goedgekeurd kwam terug van HH. Ged. Staten
de politieverordening dezer gemeente, zoomede
de gewijzigde begrooting.
Daarop leest de voorz. voor het rapport op last
van Z.E. den minister door experts uitgebracht
over het stoomschip «Kampioen//.
Volgens dat rapport heeft men gemeend de
boot nog niet onzeewaardig te moeten verklaren,
de stabiliteit is echter gering, de boot is buiten
gewoon licht gebouwd, de buitenhuid is extra dun,
zoudat bij stooting tegen een stuk wrakbout of
anderszins gevaar voor lekstooten en zinkon verre
van uitgesloten is. Aangezien echter nog nooit
in al de jaren, dat de boot dienst doet er een
ongeluk mede voorviel en zij alleen zomers dienst
doet en uitstekend onderhouden wordt, hadden
de experts gemeend de boot nog niet onzeewaardig
te moeten verklaren, indien door den eigenaar
eenige verbeteringen werden aangebracht door hen
opgegeven. Volgens mededeeling van den heer
Mets waren die verbeteringen aangebracht.
Nog deelt de Voorz. mede dat door HH. Ged.
Staten het traktement van den Burgemeester is
gelaten op f 1250, terwijl dat van den Secretaris
met f 150 is verhoogd en dus ook gebracht is
op f 1250.
Van de afd. Texel der H. M. v. L. wai inge
komen eon verzoek om steun en medewerking
voor het plan alhier een volgend jaar de Alg.
Vergadering dier Maatschappij te doen houden.
Verzocht werd om eene bijdrage voor de te maken
kosten voor reclame ter verkrijging dier verga
dering alhier en om aandeel te nemen in het
waarborgfonds.
Tot nadere toelichting van dit verzoek was door
den heer Keesom een nader schrijven daaromtrent
ingezonden.
Het verzoek wordt gesteld in handen van B
W om preadvies.
Ten slotte deelt de voorz. nog mede, dat het
contract inzake de concessie, verleend aan den
heer V. d. Zee, geteekend is en ter gemeente
secretarie ter inzage ligt.
De heer Dikkers stelt voor die voorwaarden
thans voor te lezen.
De heer Dros noemt dit mosterd na den maal
tijd, terwijl de heer Keesom meent, dat volstaan
kan worden met de hoofdvoorwaarde.
De heer Dikkers meent dat het niet is mosterd
na den maaltijd, daar eerst thans de voorwaarden
door beide partijen definitief zjjn aangenomen.
Met het oog op de openbaarheid acht do heer
Mets voorlezing wel gewenscht.
De voorz. leest hierop de voorwaarden voor.
Wij ontleenon er aan dat de concessie verleend
wordt voor 30 jaar, dat de prijs voor straatver
lichting zal bedragen l'/< cent per uur per pit
en voor particulieren 1'/, cent per uur per pit,
terwijl voor kookgas 10 cent en voor krachtgas
8 cent per kub. M. zal worden berekend. Wan
neer aan den Burg een bepaald aantal pitten en
branders worden bereikt, zal de prijs verminderd
worden en gebracht op 1 ct. per uur. De fabriek
aan den Burg moet gereed zjjr. voor 22 Februari
1908, voor de andere dorpen is daaromtrent geen
tijd bepaald. Tal van bepalingen werden gemaakt
omtrent mogelijke gcmcentc-cxploitatic, enz.
II Aanbieding begrooting dienst 1907
staat uan af- en overschrijving op de
begrooting 1906 en rekening, dienst
1906, van het Algemeen Weeshuis.
Tot. commissie voor het nazien dezer begrooting
worden binoemd de hecren Mets, Zijm en Lap,
welke die benoeming aannamen en de begrooting
zullen nazien. De staat van af-en overschrijving,
bloot een administatieve kwestie, werd direct goed
gekeurd.
III Benoeming onderwijzeres in vak k aan
de o.I.school te den Hoorn en aan de
herhalingsschool aldaar.
Als sollicitanten werden opgegeven de dames
G. Duinker, N. Bruin en N. Boon.
Ter bespreking der vcrschiller.de sollicitanten
gaat de raad over in geheim comité.
Na heropening geeft de heer Zijm te kennen,
dat hij het wel wenschelijk zou achten, wanneer
ieder sollicitante eens een week proefles gaf en
dat dan door het hoofd der school een voordracht
werd opgemaakt. Thans eene keuze te doen, acht
spreker een stemming in den blinde.
De voorz. meent dat voor het hoofd der school
het oordeel moeilijk zal zijn. Ook de andere leden
zagen er blijkbaar niet veel voordeel in, want het
voorstel Zijm, in stemming gebracht, werd ver
worpen met 8 stemmen tegen 1 stem voor, üie
van den voorsteller en 1 stem in blanco, die van
den heer Mets, die zieh buiten stemming hield.
Na 2 vrije stemmingen en 1 herstemming werd
ten slotte door het lot beslist dat benoemd was
Mej. G. Duinker.
IV Vaststelling kohier Hondenbelasting
voor het jaar 1907.
Nadat op de vraag van den heer Dros of reke
ning gehouden was met art. 253 der gemeentewet,
hetwelk bepaalt, dat er verschil inoet zijn inden
aanslag tusschen pleizierhondec en honden voor
het bedrijf, door den Voorz. is geantwoord, dat
daarmee wel rekening is gehouden, wordt het koh.
vastgesteld tot een totaal bedrag van f 216,
V Verzoek ingebruikgeving schoollokaal
Zuid-Eierland.
Dit verzoek was ingekomen van 9 ouders met
totaal 26 kinderen met het doel daar Zondags
school te doen houden door de Zondagsscboolver-
eeniging der Geref. Kerk te Oosterend.
Door B W wordt voorgesteld om als vervolg
op het besluit door den Raad genomen op een
dergelijk verzoek voor de O. L. School te de Waal,
ook op dit verzoek afwijzend te beschikken.
Door den heer Dros wordt er op gewezen, dat
de school van binnen gesloten wordt, zoodat bij
toestaan van het verzoek het hoofd der school
verplicht zou zijn Zondags thuis te blijven, waartoe
men deze toch zeker niet zou kunnen dwingen.
Overeenkomstig het advies van B&W wordt
met algemeene stemmen besloten het verzoek
te weigeren.
VI Adres aan heeren Gedeputeerde Staten
inzake verbetering haven te Oudeschild.
Voorlezing wordt gedaau van een concept-adres
te zenden aan H.H. Ged. Staten. Dat adres zou
verzonden worden naar aanleiding van een ver
klaring van Z.Ex. den Minister van Waterstaat
gedaan aan den heer V. d. Bergh, afgevaardigde
ter 8; Kamer voor dit district, dat overleg zou
worden gepleegd met Prov. Staten. In het concept-
adres werden verschillende redenen opgesomd,
waarom vergrooting noodig is, alssteeds ver
meerderend bezoek van vrachtschepen, enz. onge
schiktheid om grootere booten dienst te laten
doen voor passagiers- en goederenvervoer, gebrek
aan opslagplaats en aanlegplaats, enz. Een afschrift
van 't adres zou aan den Minister worden gezonden
De heer Keesom wenscht er nog aan toe te
voegen het groote veevervner en de vele last
meermalen door gebrek aan aanlegplaats bij het
laden ondervonden.
De heer Dros wijst er op dat door de vereen.
«Schuttevaer// vergrooting haven minder noodig
wordt geacht, wel vergrooting loskade.
De voorz. merkt op dat de plannen der regce-
ring voor havenverbetering nu reeds in een be
paalde koers zijn geleid en het beter ia nu niet
te trachten daarin verandering te brongen.
De heer Mets merkt op dat //Schuttevaer// in
hoofdzaak bestaat uit tjalkschippers en niet uit
visschers. Spr. wijst op het ongeval nog onlangs
met 2 visscherschuiten gebeurd.
De heer Zijm zou er ook nog aan toevoegen
willen de behoefte aan eene woning voor den
havenmeester.
Nadat door den voorz. hierop is geantwoord,
dat dit een bijzaak is en er nu alleen sprake is
van havenverbetering, wordt het concept-adres
aangenomen.
VII Voorstel tot uerhooging maximum be
drag te heffen Hoofdelijken Omslag.
Voor verbetering wegen (aanleg paardenpaden,
enz.) en onderhouden van wegen en voetpaden,
is meer geld noodig dan vroeger. Het belastbaar
inkomen is in de gemeente toegenomen, znodat
het zeker niet ongepast is het maximum der lo
hefTen H.O. te verhoogen en te brengen op 118000.
Met algemeene stemmen wordt daartoe besloten.
VIII Verzoek Waterschap „de 30 Gemeen
schappelijke Polders" betreffende de
richting uan den weg Oosterend-Oost.
Een adhacsie-adres was ingekomen van eenige
bewoners van Zevenhuizen en Oosterend.
De heer Lap kan niet met het verzoek mede
gaan, aangezien de weg, wanneer hij over Zeven
huizen wordt gelegd, ongeveer 100 M. langer zal
worden dan wanneer hij rechtstreeks naar Oost
gaat, terwijl Zevenhuizen zeer goed kan worden
geholpen door verharding van een zijweg naar
dien weg naar Oost.
De heer Over vindt dat men bij het aanleggen
van een weg deze zoo kort mogelijk moet mazen
doch is sterk voor een weg over Zevenhuizen,
terwijl bewoners van Oost, welke ZKd. dien mor
gen nog sprak, er geen bezwaar in zagen.
De heer Keyser is van hetzelfde oordeel als
de heer Lap.
De heer Keesom vindt het wel jammer dat er
op Texel zooveel slingerwegen zijn, doch meent
dat er nu een gehucht door gebaat wordt en
afwijking van den rechten weg wel gewettigd.
De heeren Dikkers en Koning zijn ook voor
den weg over Zevenhuizen, tcrwyl de heer Bak
ker meer is voor den koristen weg en er op wijst
dat het pad nanr Oost zooveel begaan wordt.
Na nog eenige discussie wordt het voorstel
gesplitst; met algemeene stemmen verklaart mon
zich voor de richting PepcrstrnatAlicbrug en
met 6 tegen 4 stemmon voor den wog over Zeven
huizen. Tegen stemden do hh. Lap, Bakker, Zijm
en Kcjjser.
