N° 2234, Donderdag 25 Februari 1909. 22ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dek Bdrg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Ct-s. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der nitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBükg op Texel.
INVORDER [NG
'S KIJKS DIKECTE DEL 1ST1XGEK.
De Burgemeester der Gemeente Texel
maakt bekend, dat de kohieren nos. 12
len 14 der P9rsoneele belasting over het
dien Maar 1908 invorderbaar verklaard op
den 18 Feb: 1909 aan den Ontvanger ter
invordering is ter hand gesteld en ieder
daarop voói komende belastingschuldige
verplicht is zijnen aanslag, op den bij
de wet bepaalden voet te voldoen.
Texel, den 20 Februari 1909.
De Burgemeester voornoemd,
IIIDDINGH.
13- 30 Febr.
De publieke belangstelling was in de
afgeloopen week inzonderheid gewijd aan
het geruchtmakende buitengewone Congres
van de S. D. A. P., dat zooals men weet te
Deventer gehouden werd. 't Is een by uit
stek rumoerig Congres geweeit ook waarop
over en weer heel wat onparlementaire
scheldwoorden gewisseld zija. Onze lezers
herinneren zich de aanleiding tot dezen
buitengewonen partijdag. Het wat al te
fel optreden van een drietal Marxistische
partijgenooten in hun orgaan de Tribune,
inzonderheid tegen de redevoering van den
heer Troelstra over de werkeloosheid in de
Tweede Kamer gehouden, had de vlam der
vijandschap hoog doen oplaaien. Troelstra
diende in het Volk van een niet malsche
repliek en het Partijbestuur werd voor de
vraag gesteld wat het met de drie balstu
rige redacteurs der Tribune moest aan
vangen. Troc-lstra eischte dat de heele partij
zich over het optreden dezer Marxisten zou
uitspreken, het Partijbestuur daarentegen
trachtte de zaak wat te sussen en olie op
de golvjn te gooien, maar het slot was dat
een referendum werd uitgeschreven om de
kwestie op een apart congres uit te vechten.
Het moest met dat brutale optreden der
Marxisten maar eens uit wezen. Intusschen
liet het partijbestuur evenwel niets onbe
proefd om de minder felle Marxisten van
de dwalingen huns weg te bekeeren en
zoo werd aan dezen de toezegging gedaan
dat ze hun Marxistische denkbeelden zouden
kunnen blijven openbaren in de partij door
middel van een bijblad van het partyorgaan,
waaraan echter uitdrukkelijk de eisch ver
bonden werd dat dan de Tribune voor goed
zou verdwijnen. Iets wat de redacteurs
daarvan onmiddellijk daarop even beslist
van de hand wezen.
Door het partijbestuur werd nu aan het
congres een drietal voorstellen aangeboden,
n. 1.:
a. De party geve een weekblad uit onder
redactie van de partijgenooten Roland Holst
en Wibaut. Dit weekblad zal als bijblad
worden verbonden aan „Het Volk." De re
dacteuren oefenen hun functie uit in ge
regeld overleg met de redacteuren van „Het
Volle" en zy hebben daartoe, ton einde met
„Het Volk" een goed geheel te vormen,
ook recht van medespreken inzake den
inhoud van hot dagblad;
b. Het Congres spreke als zijn besliste
meening uit, dat het bovenstaande besluit
tot gevolg behoort te hebben de opheffing
van do „Tribune;"
c. Indiou de partygenooten, die „Do
Tribune" uitgeven, niet tot die opheffing
bereid zijn, spreke het Congres als zijn
meening uit, dat deze partijgenooten, de
heeien Wijnkoop, Ccton en van Ravesteijn
van het lidmaatschap vervallen moeten
worden verklaard.
Lang, breed en hartstochtelijk is over
deze voorstellen gedebatteerd en meermalen
ging het hard tegen hard. Toch was de
uitslag dat ze met groote meerderheid
werden aangenomen.
Wat de gevolgen van dit besluit zullen
zijn is nog niet te overzien. Enkele bekende
voormannen w. o. Mr. Mendels namen op
staande voet hun ontslag als leden der
partij en hun voorbeeld is door menigeen
gevolgd of zal nog gevolgd worden. Waar
schijnlijk dat er nu een partij van onver-
valschte Marxisten wordt gesticht, doch
dat deze veel toekomst zal hebben moet
wel betwijfeld worden. De revisionisten, de
socialisten van den practischen kant, die
terwille van de tactiek de Marxistische
beginselen op zij schuiven, zullen door hun
practisch optreden, door te nemen wat er
voor de arbeiders te krygen is, ongetwijfeld
een succesvollen arbeid hebben ofschoon
evenwel de op het partijcongres aan den
dag getreden onjuistheid van het beweren
dat de S. D. A. P. de partij der hoog
geroemde vrijheid is, in den eersten tijd
niet bevorderlijk zal zijn voor den bloei
der partij.
—o—o—o—
Koning Eduard, nog nauwelijks bekomen
van zijn visite aan neef Wilhelm in het
gastvrije prettige Berlijn, heeft in de afge-
lcopen week, met de gebruikelijke praal
en plechtigheid, het Engelsche parlement
met een troonrede geopend. We kunnen
hier den inhoud van dit lijvig Staatsstuk
niet weergeven en volstaan er mee enkel
mede te deelen dat hij niet in alle opzichten
in het land bevrediging heeft gewekt.
Er waren er die stellig hadden verwacht
dat de regeering eindelijk eens voor den
dag was gekomen met plannen om het
belemmerend optreden van het Hoogerhuis
te fnuiken. Doch ze werden teleurgesteld,
want de troonrede kondigde dergelijke
plannen niet aan. Toch schijnt de regee
ring zich op een mogelijk scherp conflict
te willen voorbereiden, want hoofdzakelijk
werden financieelo wetsontwerpen aange
kondigd. Voor deze geldt n. 1. niet voor
het Hoogerhuis het recht van amendement
en wordt het enkel voor de keuze gesteld
zo aan te nemen of te verwerpen. Gebeurt
dit laatste dan is er geen andere weg dan
het Lagerhuis te ontbinden en moeten de
kiezers uitspraak doen over de beslissing
van de Lords.
Ook de clausule over de werkeloosheid
heeft niet overal bevrediging gewekt.
Velen hadden verwacht, dat de regeering
nu eens met definitieve plannen voor den
dag zou zijn gekomen om dit vraagstuk
op te lossen, doch dit gebeurde niet en do
regeering maakte er zich mee af door mede
te deelen dat ze het werkloozen rapport
der parlements-commissie mot belangstelling
afwacht.
Ook de kiesrechtdames zyn er niet best af
gekomen, waut d6 regeering heeft zich niet
de moeite willen geven een paar woorden aan
de wenschen en eischen der amazonen te wij
den wat natuurlyk weer heel wat demonstra
ties dezer strijdlustige dames ten gevolge zal
hebben. De vijandelijkheden zijn zelfs reeds
begonnen en een aantal der vurigste strij-
deresson die wat al te veel speotakel maken
voor het huis van den minister-president
moesten al achter de tralies worden gebracht.
Ter gelegenheid van de opening van het
parlement hadden de dames anders nog
wel een heel origineel plan ontworpen om
hdn eischen „boven alle andere" te laten
hooren. Met een luchtschip wilden ze n.l.
boven het parlementsgebouw manoeuvree
ren, doch meneer de Wind scheen ook al
de dames niet genegen, want hij voerde
het reclame schip juist den andéren kant uit.
Van het overige deel der Troonrede
stippen we nog ten slotte even aan, dat
de Koning met bijzondere ingenomenheid
gewaagde van zijn bezoek aan Berlijn, van
welk bezoek hij goede vruchten verwachtte
voor het behoud van den vrede.
—o—o—o—
Uit het donkere Czarenrijk kwam in de
afgeloopen week weer eens een bericht dat
dienen kan als bewijs voor de verdorvenheid
van het regeeringsstelsel.
Naar luid der berichten n.l. wordt Graaf
Witte, de gewezen minister-president ver
dacht van hoogverraad. Hij moet tijdens
zijn ministerschap met de revolutionairen
in verbinding hebben gestaan en natuurlijk
niet voor de aardigheid, doch om eigen
voordeel en om de grondslagen van het
rijk te vernietigen. Door de reactionairen
die er in het rijk van „Vadertje" de lakens
uitdeelen werd hij voor een geheime recht'
bank gedaagd, maar toen hij verklaarde in
het openbaar zijn onschuld te zullen be
wijzen, zoo spoedig mogelijk buiten vervol
ging gesteld. Stellig niet, omdat de reac
tionairen van zijn onschuld overtuigd waren,
maar ongetwijfeld omdat zij vreesden dat er
bij de openbare behandeling wel eens dingen
aan het licht konden komen die het licht niet
kunnen verdragen en die geenszins in het
voordeel der reactionaire overheden zouden
zyn.
Hoe diep moet het verderf toch al zijn
doorgedrongen in het land dat in den
laatsten tijd nog wel aanspraak wil maken
op gelijkheid met Westelijker Staten, als
dergelijke diDgen mogelijk zijn.
—o—o—o—
Turkije heeft een week van ministerieele
moeielijkheden achter den rug. Vrij plot
seling heeft het rijk van den „Heer der
Geloovigen" een nieuw ministerie gekregen.
Zooals men weet werd het rijk sedert de
kortstondige, kalm verloopen revolutie,
bestuurd door een kabinet, onder leiding
van den groot-vizier Kaimil-pasja, een man
die in den dienst van den Sultan vergrijsd
is geworden en ook in den tijd dat het
absolutisme nog zegevierde in het Turksche
rijk een man van beteekenis was. 't Is
te begrijpen dat hij nooit recht het volle
vertrouwen van de hervormingspartij der
jong Tuiken deelachtig was en tevens dat
hij alleen noodgedwongen zich naar het
Comité voor Eenheid en Vooruitgang dat
in Turkije sedert de omwenteling de lakens
uitdeelt, schikte. Dat juk schijnt hem ten
slotte toch te knellend te zyn geworden
en waarschijnlijk gedachtig aan de glorie
van de dagen van ouds deed hij een forsche
greep naar zijn vrijheid. Onder beschul
diging dat ze deel uitmaakten van een
complot gesmeed door het Comité boven
genoemd, joeg hij twee der leden van zijn
kabinet, de ministers van oorlog en marine
naar huis. De zet was niet zoo kwaad
bedacht doch mislukte geheel, want niet
alleen dat de beide betrokken ministers
tegen hun ontslag protesteerden, ook het
parlement was er verre van tevreden mede.
Wel had Kaimel-pasja een offlcieele bekend
making gepubliceerd, waarin hy den volke
mede deelde dat hij het complot verijdeld
had dat ten doel had den sultan to ont-
troonen, maar het Comité voor Eenheid
en Vooruitgang liet onmiddelijk bekend
maken dat de grootvizier onwaarheid sprak
en den leugen alleen maar aangegrepen
had om de partij der hervorming voor goed
te vernietigen. Het hervormingsgezinde
parlement schonk geloof aan deze laatste
lezing en nam een motie van wantrouwen
aan tegen den grootvizier met verzoek
aan den Sultan hem door een anderen
eerste-minister te vervangen. Kaimil-pasja
heeft dat besluit niet afgewacht maar zond
zijn ontslagaanvrage in en de sultan be
lastte Hussin Hilmi-pasja met de vorming
van een nieuw Kabinet. Dat heeft reeds
plaats gehad 't gaat in Turkije blykbaar
heel wat gauwer en gemakkelijker dan bij
ons in den regel en Kaimil-pasja is tot
het ambteloos burgerschap gedoemd. Zijn
staatsgreep is een misse greep geweest.
Hij heeft zich in de invloed der hervor
mingspartij in het Turksche rijk vergist.
TEXEL, 24 FEBRUARI 1909.
Inlijving lotelingen.
De inlijving van de voor den dienst
bij de militie aangewezen lotelingen der
lichting 1909, die in het tijdvak van
1 15 Maart ter volledige oefening moeten
worden ingelijfd, alsmede van de lote
lingen die komen ter vervanging van de
vorige lichtiDg, is bepaald voor deze
gemeente op Vrijdag 5 Maart te Helder.
Voor de aanbesteding van de ge
lijkmaking van den weg Oudeschild
Waal, Zaterdagmiddag door B. en W.
gekoudeD, waren ingekomen 6 biljetten
en wel van
Perceel I. II
D. Boon e.a, 6 ct. 17 ct.
J. Schagen 47i
J. Spigt 47i 157<
Jb. Witte 11 167«
J. Wegman 57< 12
K. Bakker 87»
Alles per strekkende meter.
Aan deze inschrijvers werd het
werk gegund.
Maandag werd eveneens door B. en W.
aanbesteed de levering der voor deze
weg benoodigde brik. Ingeschreven was
hiervoor door de heeren A. J. Bruin en
K. P. Duinker voor 2,916 per M3 in massa
en door den heer Jn. Jac. Rab voor perc.
2 voor f 3,19 en voor perc. 4 voor 2,98
per M3.
De levering werd aan de beide eerst-
genoemden gegund.
Voor het vervoer dier brik waren 7
biljetten ingekomen. De inschrijving
had plaats in perceelen en per M3, per
ceel 1 ligt bij de haven.
Ingeschreven was door
perc. I II in IV V
Jac. Witte Jz. 35 72 98 154 158
A. Former e.a. 35* 48* 60* 78 98
C. Zegel 45 55 65 75* 85*
W. D. Bakker 45 60 75 93 1,15
C. Jz. Bas 47 63 80 95 1,10
Jn. Sz. Boon 50 65 70 90 1,13
en H. Keesom voor gemiddeld f 0,89.
Aan deze inschrijvers werd het
werk gegund.
De oude kous.
Te Heisfeld bij Nieuwe Schans (Gron.)
overleed een hoogbejaarde vrouw, die
als zeer arm en behoeftig bekend stond.
Bij baar overlijden vonden baar twee
kinderen, beiden gehuwde arbeiders, in
een oude kast aan baar geld een bedrag
van ongeveer f 13,000. Een niet onaardig
buitenkansje. Als 't nu maar waar is 1
TEXELSCHE COURANT.
