Binnenland.
T>e Bloedarmoede
en de Lente
TEXEL, 24 MAART 1909.
Uitvoering Zangkoor.
Zaterdagavond werd door het ZaDgkoor
alhier, (Dir. de heer Groenewold), eene
uitvoering gehouden in de zaal van
„Hotel Texel."
Dank de nog al ruim geboden gelegen
heid tot het bekomen van introductiën
ter bijwoning van deze uitvoering, was
de opkomst van belangstellenden zeker
ruimer dan was verwacht en was de
zaal flink gevuld.
Het programma vermeldde een 14-tal
nummers: (zang, tooneel en muziek),
waarvan de meesten nog 2 of 3 onder-
deelen bevatte, zoodat het zich liet
aanzien dat de avond goed zou worden
gevuld.
Als hoofdzaak beschouwden wij voor
dezen avond den zang, en 'tis zeker
niet te veel gezegd wanneer wij be
weren dat deze algemeen goed voldeed.
Liefelijk en zuiver klonk de zang door
de zaal en getuigde van de uitstekende
leiding van den zangmeester en de goede
studie van de leden van het zangkoor,
't Waren eenvoudige liedjes welke werden
gezongen, doch de uitvoering er van
werd, en terecht, door een dankbaar
applaus beloond.
Het verdere van den avond werd aan
gevuld door voordrachten op tooneel-
gebied, welke de leden tot onderling
genoegen meenden te moeten bijbrengen.
Voor het goed slagen hiervan was ieder
der optredenden voor zich zelve aan
sprakelijk, doch het mag gezegd dat ook
dit gedeelte van het programma met
lust en opgewektheid werd uitgevoerd.
We leerden er van dat in de toekomst
voor het tooneel nog wel iets is te
verwachten.
Wat de muziek betreft, herinneren
we aan hetgeen we hieromtrent reeds
eerder hebben gezegd.
Vóór het laatste zangnummer werd
door den Directeur een woord van dank
gebracht aan het publiek voor de goede
opkomst en de betoonde aandacht. Tot
de leden van hot Zangkoor richtte spr.
een woord van dank voor het hem den
vorigen avond vereerde geschenk, (een
fraaie piano-lamp); doch meer dan dat
zegt spr., gevoel ik mij beloond door uwe
ijver en studie als waarvan deze avond
het bewijs mocht geven. Ook de leden
van het Orkest werden niet vergeten en
dank gezegd voor hunne medewerking
gedurende dezen winter.
't Was een avond van „elk wat wils,"
welke zeker bij velen een prettige indruk
zal hebben nagelaten.
Schietoefeningen.
Zondag j.l. werd in een der lokalen
van de O. L. School te den Burg, door
luitenant van der Hage van den Helder
eene lezing gehouden, met het doel hier
eene schietvereeniging op te richten.
Door spr. werd duidelijk het doel daar
van uiteen gezet. Elke Nederlander
moet goed kunnen schieten. De groote
mogendheden spreken over ons met
minachting. Ze noemen ons land een
„kikkerlandje" waar wij Hollanders als
kikvorschen in zitten. Volgens spr. is
dat kleine landje toch nog lang te
verdedigen. De kusten zijn gevaarlijk
voor den vijand om te landen. Maar
als er eens oorlog kwam, zouden wij
ons dan zoo maar overgeven Of
zouden wij eerst niet eens probeeren ons
vrij te vechten. Zeker immers is het,
dat we, als wij met een pook of een
stok er op ingaan we al heel weinig zouden
uitrichten Maar als we nu goed kunnen
schieten, dan is dat zeker al een groot
voordeel. Hierbij haalde spr. nog even
den Boerenoorlog aan. Volgens zijn
opinie hadden de Boeren het nooit ver
loren, als zij maar beter georganiseerde
legers gehad hadden. Die konden nog
eens schieten Geen enkele kogel werd
vermorst. Maar doordat ze met kleine
troepjes vochten en er verschil van
meening was, bijna bij elke afdeeling,
werd het welverdiende sncces door hen
niet behaald. Ons Nederlandsche leger
is goed georganiseerd. Nu nog goed
leeren schieten en wij kunnen het tegen
heel wat vijanden op nemen.
Het onderwijs, zoomede geweren en
ammunitie zal kosteloos worden ver
strekt in de Algemeene Bewaarschool,
des Zondags van 10—1 uur, te beginnen
met 1 Mei tot 1 September.
Ongeveer 36 leden traden reeds toe.
Voor hen, die nog geen lid zijn en dit
wenschen te worden, bestaat gelegenheid
zich op te geven ter Gemeente Secretarie,
tot 15 April.
Nog werd door spr. medegedeeld, dat
deze oefeningen voor 't eerst in het
Noorderkwartier van ons land worden
gehouden. Texel is de eerste plaats
waar ze gehouden worden. Het Rijk
stelt 30 gulden beschikbaar, tot het aan-
koopen van prijzen, welke bij de laatste
oefening aan hen ten deel vallen, die de
hoogste punten behaald hebben.
Daarna dankte de EdAchtb. Heer Hid-
dingh, uit naam van de jongelui den
spr. voor diens duidelijke uiteenzetting
en sprak den wensch uit, dat het hier
goed mag slagen.
Bij de aanbesteding van 't ver-
hoogen van den zeedijk en het maken
van een grintweg op den berm tusschen
den P. H. Polder en de „Oude Schans"
waren 6 biljetten ingeleverd, als volgt
C. Gielis, opleveren Sept. f 2390,70
Th. v. d. Sterre, Helder opl. 15 Mei f 2330
1 Sept. f 2147
A. Kooiman Burg f 2959
P. J. Koek, Hansweert f 2965
J. Dekker, Helder. f 2290
Den Hoorn, 23 Maart.
De werklieden van Den Hoorn, die
hielpen bij de werken aan het Horntje,
waren ontevreden over de uitbetaling
van loon. Toen gister allen weer klaar
stonden, om een zinkstuk in de diepte
te laten, vroegen de arbeiders uit ons
dorp beter loon.
Daar de aannemer meende, niet
aan dien eisch te kunnen voldoen, wei
gerden de arbeiders aan het werk te
gaan. Naar ons werd meegedeeld, zijn
heden werklieden van den Helder aan
genomen.
Oudeschild, 23 Maart.
Met het voorjaar begint de drukte en
het vertier op de haven weer toe te
nemen. Met het begin der wekelijksche
markten aan den Burg, gaat ook het
begin der geregelde vaart van veebooten
gepaard. Maandag j.l. was er reeds een
vrij drukke aanvoer van vee.
Al gedurende eenige dagen wordt
„De Dageraad" vervangen door de
„Baron Rengers." Eerstgenoemde moet
eenige reparatie ondergaan.
Zoodra de vorst ons maar eenigs-
zins verlaten had, is men met kracht
met de werkzaamheden aan den Oostdijk
begonnen. Indien het weder goed blijft,
zal men spoedig vorderingen kunnen zien.
Maandag j.l. geraakte het paard
van den veehouder H. in de haven.
Door aanwezige visschers werd het
spoedig weder op het droge gebracht.
Oogenschijnlijk had het geen letsel
gekregen,
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
C. D Schaap, werkzaam bij de posterijen
te Amsterdam, wordt met ingang van
1 April verplaatst naar Willemstad.
Oosterend, 22 Maart.
Alhier verkeert men onder den indruk
van een droevig ongeluk den veehouder
B. VI. overkomen. Deze toch geraakte
toen h(j eenigen voorraad hooi wilde
krijgen, onder den klamp. Spoedig trachtte
men hulp te bieden, doch men kon
slechts zijn lijk te voorschijn halen.
Treurig is het lot van de weduwe,
die voor eenige jaren hare beide broeders
op zee beeft verloren en nu haren man,
pas 33 jaar oud, zoo noodlottig moet
missen. Met twee jeugdige kinderen
blijft ze achter.
Ook hier heeft men zelfs de gevolgen
v. d. staking der post- en telegraafbeamb-
ten in Frankrijk ondervonden. Tengevolge
daarvan toch konden de visschers in de
afgeloopen week niet op den gewonen
tijd hun geld ontvangen, en ook moesten
ze onkundig blijven van marktopbreng-
sten, daar geen draadberichten inkwamen
Vlieland, 20 Maart.
Het bij Stortemelk gestrande stoom
schip Wilster is gisteren door de sleep-
booten Hercules, Cycloop, Neptunus,
Terschelling en Texel vlot gebracht.
Ongeveer een derde der deklast was
vooraf over boord geworpen. Op Vlie
reede en vaarwater dreven vele balken,
welke door blazerschuiten werden opge-
vischt; hier werden 39 stuks aangebracht
en door de strandvonderij geborgen.
De Wilster werd door twee sleepbooten
gesleept naar Harlingen, doch moest
wegens te grooten diepgang in de Blauwe
Slenk ankeren. Door lichters wordt een
gedeelte der lading overgenomen.
Het Engelsche stoomschip Sterling
van Harlingen naar Londen, strandde
hedenmorgen in Stortemelk.
Hedenmiddag werd de boot door eigen
kracht vlot en vervolgde de reis.
De algemeene verkiezingen in Juni.
De algemeene verkiezingen voor leden
van de Tweede Kamer zullen dit jaar
bijzonder vroeg in Juni plaats hebben.
Volgens art. 129 van de Kieswet is de Jdag
der verkiezing de eerste Dinsdag in Juni.
Dat is dit jaar 1 Juni. Vroeger kan het
dus niet. Art. 131 bepaalt, dat de dag
der stemming niet vroeger mag zijn
dan 10 Juni. Gaan we na, hoe het bij
vorige gelegenheden is geschied, dan
kunnen we de volgende datums wol als
vrij zeker aannemen 1 Juni verkiezing
(candidaatstelling)11 Juni stemming
en 23 of 24 Juni herstemming.
Be proef mislukt.
Een Amsterdamsch Nimrod kreeg een
jongen patrijshond, die echter niet zin
delijk was. Direct op den eersten dag
bevuilde hij de kamer. Zijn meester
wendde de beproefde methode aan hij
wreef den neus van den hond in zijn
„misdaad" een paar maal heen en weer
pakte hem bij zijn nek en wierp hem
uit het raam in den tuin. Viermaal
herhaalde zich dit geval. Toen de jager
voor de vijfde maal het geval ontdekte,
had er iets merkwaardigs plaats; de
hond liep, toen hij zijn meester zag
naderen, naar zijn eigen vloeistof, wreef
zijn snuit er een paar maal in en sprong
toen uit het raam.
Een schadepost tot loon.
Aan het „Volk" wordt uit Vlieland
geschreven
In deze gemeente was een jongeling,
van beroep zeeman in den rang van
3den stuurman, opgeroepen den lOden
dezer te Hoorn te verschijnen om „inge
deeld te worden. Evenwel, hij voer ter
zee en kwam eenige dagen vóór genoemd
tijdstip te Napels binnen. Hij weet na
veel moeite van den kapitein der boot
gedaan te krijgen, dat deze hem ontslaat
—de reis was nog niet om en reist nu
met spoed naar huis, welke reis hem
ontlast van f 60, een flink deel van zijn
loon. Op 't bepaalde uur verschijnt hij
voor den militiecommissaris, die hem
mededeelt, dat hij ingelijfd wordt bij de
zeemilitiebegin Augustus.
Levend verbrand.
Te Rooowijk, bij yelzen, is Vrijdag in
de vorige week een 11 -jarig meisje, dat
ziek lag aan diphtheritus, verbrand
De brand is door onbekende oorzaak
ontstaan. De vader van het meisje
bemerkte het vuur eerst toen het dak
instortte en het kind reeds dood was.
Tijdens de brand uitbrak, was de
moeder afwezig om een der andere
kinderen, eveneens aan diphtheritus
naar het gasthuis te brengen. De vader
was met de overige kinderen beneden,
terwijl de brand boven uitbrak.
Een wanhoopsdaad.
Op den Binnenweg te Rotterdam, liep
de 20-jarige loopknecht J. Th. v. W.,
tegen zijn vriend, een fietsmaker, er
over te klagen, dat hij op moet komen
voor de nationale militie. Eensklaps
haalde hij een geladen revolver te voor
schijn en loste op zichzelf vier schoten.
Drie van de kogels troffen hem in mond
en kin, maar de vierde doorboorde den
rechterbovenarm van zijn vriend. De
loopknecht, wiens toestand niet levens
gevaarlijk is, is in het Ziekenhuis aan
den Coolsingel ter verpleging opgenomen.
Zijn vriend werd daar verbonden.
Het N. V. V. en de Arbeidswet.
De minister van landbouw had zich
gewend tot het bestuur van het Neder-
landsch Verbond van Vakvereenigingen
met het verzoek om eventueels bemer
kingen op een ontwerp-algemeene maat
regel van bestuur ter uitvoering van
art. 4 der Arbeidswet te zjjner kennis
te brengen. Het bestuur van het N.
V. V. heeft dezer dagen een desbetref
fend adres aan minister Tal ma gezonden.
In het algemeen acht het bestuur een
herziening der verouderde Arbeidswet
dringend noodig, en voor de bescherming
van jeugdige personen en vrouwen, en
yoor de bescherming ook van wolwassen
arbeiders, en voor het verbod van kin
derarbeid beneden 14 jaar, en voor de
inkorting van den werkdag voor vol
wassenen tot 10 uur als regel, en voor
de afschaffing van den nachtarbeid.
Bovendien wordt het noodzakelijk
geacht den leeftijdsgrens der beschermde
jeugdige personen te bepalen op 18 jaar.
De toegestane arbeidsduur per dag voor
jeugdige personen en vrouwen komt
het bestuur veel te hoog voor.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Wij vestigen andermaal de aandacht
op het feit dat, wegens inlagen van
f 25,— en hooger, door den Directeur
der Rijkspostspaarbank voortaan geene
kennisgevingen meer worden verzonden.
Het is in c3e lente, op het oogenblik
dat alles in de natuur tot herleving
komt, dat de bloedarmoede, die
ziekte, welke, zoo zy niet krachtig
bestreden wordt, den dood ten
gevolge heeft, by vele jonge meisjes
uitbreekt. De stoornissen die wy allen
in het tydperk der eerste mooie dagen
ondervinden, is voldoende om in het
byzonder teere organisme der kleine
en jonge meisjes de uitbarsting van
een ziekte, die reeds eenigen tyd slui
merde, te weeg te brengen. Indien al
de behandeling met de Pink Pillen
voor iedereen in de lente gunstig
is, is zy byzonder aan te bevelen
voor de jonge meisjes
Aardappelen op kleigrond.
Het ia algemeen bekend, dat kleigrond
beate aardappelen oplevert, vooral late.
Een keuze uit het groote aantal aoorten ia
een moeilijke zaak, want er dient gelette
worden op de meer of mindere geschikt-
beid ala eetaardappel. Tevens ia afkoken
beslist ala een verkeerde eigenschap te be
schouwen. Maar daarnaast ia een flinke
opbrengst met weinig kriel voor den land
bouwer een der voornaamste vereischten.
Gelukkig dat van regeeringswege proeven
genomen worden om vaat te stellen, welke
soorten voor onze kleigronden het meeat
geschikt zijn. Naast de bekende Eigenhei
mers, Bravo, Geldersche blauwen, School
meesters, enz. vertoonen de nieuwe soorten:
Paarlen, Groninger kroon en Frisius zeer
goede eigenschappen. Gevoeligheid voor
ziekte is een groot nadeel. Doch daartegen
bestaat een goed middelhet besproeien
met Bordeaux8cbe pap. Heeft men nu een
goede soort uitgezocht, dan kan men met
eenige zekerheid op een belangrijken oogst
rekenen, als men voor een doelmatige be
mesting zorgt. Algemeen bekend is het,
dat koemest beslist ongeschikt is; paarde-
mest broeit te sterk, Varkensmest is bruik
baar. Veelal verbouwt men aardappels op
een akker, die het vorige jaar bemest is,
om op die wijze de nadeelige gevolgen
eener onmiddelijke bemesting te ontgaan.
Nog beter kan men kunstmest aanwenden.
Het verslag der Rijkslandbouwproetvelden
in Zuid-Holland over 1908 vermeldt er een
tweetal, waarvan ik iets naders wensch
mee te deolen. Het eerste proefveld werd
aangelegd bij den heer A: van Manen te
Everdingen, rivierkloi, soortGeldersche
blauwen. De bedoeling was tweeledig.
De proefnemer wilde onderzoeken of door
een flinke bemesting de vreterij van ritnaald
(koperworm) was tegen te gaan. Dit mis
lukte. Ten tweede werden vergeleken de
werking van Super alleen, ook samen met
Zwavelzure Ammoniak, ten slotte nog Pa
tentkali er bij. Deze laatste volledige be
mesting, bestaande uit 600 kg. Superfosfaat,
300 kg. Zwavelzure Ammoniak en 400 kg.
Patentkali, gaf na aftrek van alle kosten
ongeveer f 30 meer zuivere winst dan de
eerstgenoemde perceelen. In het verslag
wordt dan ook opgemerktBuitengowoon
gunstig heeft de toevoeging van Putontkali
gewerkt. Er zullen dan ook in die richting
meerdere prooven dienen genomen te wor
den om te zien of deze kalimest even gunstig
in haar uitwerking blijft. Bij een dergelijk
proefveld van den heer J. Boer te Zuid-
Beierland, op kleigrond, met Eigenheimers
gaf het gebruik van PateDtkali f'50.50 meer
zuivere winst, dan wanneer men kunstmest
zonder kali gebruikt. Dit erkent ook de
Rijkslandbouwleeraar in zijn verslag. Toch
bevatten kleigronden zelf tamelijk wat kali.
«Een vriendelijke hand verschafte ons het
bovenstaande verslagje van een Zondag alhier
gehouden bijeenkomst. Wij maken daarvan gaarne
gebruik, teneinde hetgeen op deze bijeenkomst
plaats had meer algemeen bekend te maken,
netwelk toch zeker wel in de bedoeling zal liggen.
Temeer verwonderen wij er ons daarom over,
dat het niet noodig geacht scheen om van deze
bijeenkomst vooraf ruime publiciteit te geven,
't had veel van een geheimenisje ons althans
was er niets van bekend.
(Red.)
Prijs f 1,75 de doos, f 9,per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Hoofd-depóthouder
voor Nederland, 7 Groote Markt te Rotterdam,
voor den Burgen omstreken bij de firma T.BUIJS
en verder bij verschillende apothekers en goede
drogisten.
