N°. 2284. Donderdag 19 Augustus 1909. 22"* Jaargang. Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland, Van week tof week Dit blad verschijnt Woensdag1- en Zaterdagavond Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der nitgave ABONNEMENTEN en ADVERTENTIÈN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD& DE RO0IJ, Parkstraat, Burg op Texel. Loting Nationale Militie. 7—14 Aug. Wat reeds voor eenigen tijd voorspeld werd is waarheid geworden. Minister Iden- burg aan wiens goede zorgen het beheer van het departement Koloniën was toe vertrouwd heeft als zoodanig ontslag aan gevraagd en verkregen onder dankbetuiging voor bewezen diensten enzoovoort. Zijn benoeming tot gouverneur-generaal van Ned. Indië in de plaats van den heer Van Heutz kan binnen enkele dagen tegemoet worden gezien. In zijn plaats zal als minister van Koloniën optreden de heer de Waal Malefijt, die reeds jarenlang lid der Tweede Kamer is, als zoodanig onlangs weder door het district Breu kelen herkozen werd en die wel eens de Indische specia liteit der ant. rev. partij genoemd is. Of hjj evenwel over de bekwaamheden van zjjn voorganger kan beschikken moet de tjjd nog leeren. Minister Idenburg toch staat bekend zoowel bij zijn politieke tegenstanders als bijzijn partijgenooten als een uitstekend bewindsman. Van de binnenlandsche gebeurtenissen der afgeloopen week was deze ambtsver wisseling ongetwijfeld wel de beteekenis- volste. Trouwens op politiek gebied is het in den laatsten tijd stilletjes in ons land, zooals ieder jaar om dezen tijd. Vermeldingswaard is nog het bezoek dat de Duitsche Keizer met gemalin en gevolg in het begin der voorbije week aan De Steeg en Middachten bracht. Ter gelegen heid van de feesten te Kleef, alwaar door den Keizer het gedenkteeken onthuld werd ter herinnering van den overgang van Kleef aan den Keurvorst van Brandenburg, drie eeuwen geleden, nam de Keizer mede de gelegenheid waar om aan Graaf Ben- tinck te Middachten die tot den hoogsten Duitschen adel behoort een bezoek te brengen. Heerljjk .weder begunstigde deze Keizerlijke visite, die langer dan een dag duurde. Dat door den gastheer niets on beproefd werd gelaten om zijn hooge gasten waardig te ontvangen, bleek wel uit de ellenlange verslagen der dagbladen en niet minder ook dat de belangstelling van het Hollandsche publiek voldoende tot uiting kwam. Daar d6 Keizer streng incognito reisde had geon ofhcieele begroeting plaats namens onze vorstin. Aanvankelijk werd nog gedacht dat do Keizer zjjn bezoek zou uitstrekken tot het Loo, doch „uien" zegt dat onze Koningin den Keizer verzocht heeft zijn bezoek wat uit te stellen omdat het slot op het Loo niet voor een groot bozoek geschikt is en mede omdat de zorg voor het jonge prinsesje te veel van den tjjd van onze vorstin in beslag neemt. Deze goede zorg voor hot jeugdige Oranjespruitje schijnt als men tenminste de groote onbekende „men" gelooven mag ook oorzaak to zullen worden, dat de Koningin in September a.s, niet persoonlijk do zitting der Staten-Generaal zal openen en dat het vorstelijk echtpaar dit jaar niet het traditioneele bezoek aan de hoofdstad zal brengen. Waar zooals men weet de Vorstin Haar kind zelf voedt, kan ze niet „van huis" terwijl het reizen met het prinsesje op zoo jeugdigen leeftijd groote bezwaren medebiengt en ook niet geheel zonder gevaar is. Het jonge OraDjespruitje moet overigens zoo gezond als een visch zijn en groeit in de gezonde Geldersche lucht „als kool", zooals de officieuse be richten melden. —o—o—o— Van het buitenland was het inzonderheid Zweden dat in de afgeloopen week onze aandacht tot zich trok en wel allerminst door gebeurtenissen, die aanleiding tot verheuging kunnen geven. Er heeft in dat Skandinavische koninkrijk een ernstige economische worsteling plaats waarvan de gevolgen nog niet te overzien zijn. De algemeene werkstaking die reeds langen tijd gedreigd had is uitgebroken en ze moge nog niet volkomen algemeen zjjn op het oogenblik dat wij dit schrijven, van reusachtigen omvang is ze ongetwijfeld. De oorzaak van dit conflict komt in 't kort op het volgende neer Zweden mag zich verheugen in een groot aantal belangrijke industrieele onder nemingen, die in de laatste twintig jaren dank zij verschillende oorzaken tot grooten bloei waren gekomen. Als gevolg daarvan ontwikkelde zich over het geheele land een krachtige arbeidersstand, die zich goede levensvoorwaarden had kunnen verzekeren. In de laatste paar jaren is evenwel in de industrieele ondernemingen eenige achteruitgang merkbaar, zoodat de werk gevers niet zulke groote winsten meer konden behalen als voorheen. Hiervan is het gevolg geweest dat deze op de loonen der arbeiders zijn gaan besnoeien, wat tot ontevredenheid en verzet bij dezen aan leiding gaf. Dit verzet nam zulke afme tingen aan dat reeds het vorig jaar door de werkgevers met een algemeene uitslui ting gedreigd werd. Dit gevaar kon even wel nog tijdig door bemiddeling der regeering afgewend worden. In Juli j. 1. echter zijn de patroons tot de gevreesde uitsluiting overgegaan. Een SO.OOO tal werklieden werden uitgesloten en met een uitsluiting op nog grooter schaal werd gedreigd. De landelijke organisatie der arbeiders heeft tengevolge daarvan de alge meene werkstaking geproclameerd en een 300000 tal werklieden heeft het werk neer gelegd. Hieruit blijkt dat de arbeiders er goed georganiseerd zijn, doch daar staat tegenover dat Üe patroons ook in een bond vereenigd zijn en over groote sommen kunnen beschikken. Ongetwijfeld zal het een bitttere strijd zijn, vooral omdat de vrees voor rustverstoringen niet uitgesloten is. Inzonderheid van de zijde der anar chistische socialisten worden daden van geweld verwacht, als de strijd niet spoedig bjjgelogd wordt, Dit laatste is stellig zeer te hopen, maar daarop schijnt helaas nog niet veel kans te bestaan. De regeering doet al het mogelijke om beido partijen te kalmeeren en zoo mogeljjk tot verzoening te brengen maar of het gelukken zal staat nog te bezien. Wie in deze strijd zal over. winnen is ook al moeilijk te voorspellen. Wel zijn de arbeiders eensgezind maar of ze tegen de macht van het kapitaal bestand zullen zijn is zeer de vraag. —o—o—o— Uit het verre Oosten, dat in do achter liggende maanden zoo bij voortduring beslag op onze aandacht kwam leggen, kwamen in de afgeloopen wcok eveneens minder heugelijke tijdingen. In de eerste plaats was het wel de Kretakwestie die weder naar voren trad, dreigend zelfs naar voren trad. Wel was die kwestie nog niet geheel opgelost, doch zooals de lezer weet, had de tusschenkomst der beschermende mo gendheden kunnen bewerken, dat het gevaar voor een gewapend conflict tusschen Tur kije en Griekenland vooreerst geweken scheen. Dit gevaar trad evenwel in de afgeloopen week in zeer dreigenden vorm weder op den voorgrond. Zooals men weet gaan de sympathieën van de Kretensers uit naar Griekenland. Ze hebben daarvan in den laatsten tijd meer dan eens bewijzen te over gegeven. Ook na de jongste tusschen komst der mogendheden, waardoor Kreta onder Turksch gezag bleef, hielden de Kretensers zich niet rustig en zelfs werd te Kanea de Grieksche vlag ontplooid. Nu is er in Turkije een sterke strooming die aanstuurt op het terugveroveren van de oude rechten van Turkije op Kreta en deze schijnt op de regeering grooten invloed uit te oefenen. Althans in de afgeloopen week kwam vrij onverwacht het bericht dat de Porte een vrij scherp gesteld schrijven aan de Grieksche regeering had gericht, waarin niets minder werd geëischt dan dat deze een schriftelijke verklaring zou af leggen, dat Griekenland de agitatie op Kreta afkeurt en alle pogingen zalkeeren welke Kreta's scheiding van het Turksche rijk ten gunste van Griekenland beoogen. Op een spoedig antwoord werd aangedrongen, terwijl de Turksche gezant Griekenland ver liet. Door een en ander kreeg de Grieksche regeering deD indruk dat Turkije van plan was oorlog te voeren en zij wendde zich daarom tot de mogendheden met verzoek om bescherming. Deze richtten een schrijven tot de Porte waarin op gematigdheid aan gedrongen werd, terwijl de Grieksche re geering zelf een schrijven aan die van Turkije richtte, waarin getuigd werd van Griekenlands streven om de goede betrek kingen met Turkije te onderhouden en verklaard werd dat het geen rechten op Kreta wenschte. Voor het overige wenschte de Grieksche regeering zich te onderwerpen aan den wil der beschermende mogend heden. Of dit antwoord dat waardig van toon was Turkije heeft kunnen bevredigen is nog niet met zekerheid te zeggen. Het schijnt evenwel dat de Porte nogal oorlog zuchtig gestemd is. Om zoo mogelijk een ernstig conflict te voorkomen hebben de mogendheden aan haar reeds eenige con cessies verleend, maar deze schijnen nog niet voldoende te worden geacht. Met belangstelling wachten we nadere berichten af. —o—o—o— Ook tusschen Japan en China scheen het in de afgeloopen week plotseling tot een oorlogsverklaring te zullen komen. Zulks tengevolge van een spoorwegkwestie. Japan laat n.l. rechten golden op den Antoeng- Moekdenspoorweg die tijdens den oorlog met Rusland in allerijl werd aangelegd. Het wil dien spoorweg ombouwen en voor- het internationaal verkeer geschikt maken om daardoor een nieuwe verbindingslijn in het leven te roepen met Europa eener- z\jds en Azië anderzijds, waardoor boven dien de zeereis naar Japan 10 uur bekort zal worden. China werkte evenwel die plannen der Japanscho regeering stelselmatig tegen en stelde omtrent de spoorbreedte o.a. eischen dio Japan geenszins konden bevredigen. Zoo vorderde de zaak niets trots alle ver- toogen der Japansche regeering. Het dralen moede besloot deze ten slotte zich niet Janger om China te bekommeren en geheel buiten dit om de zaak op te knappen. Het gaf hiervan aan China en de mogendheden kennis en zond werklieden uit om met den ombouw van den spoorweg een aan vang te maken. Dit scheen een oogenblik aanleiding tot een conflict tusschen beide Staten te zullen geven, doch China heeft naar het schijnt ten slotte eieren voor zijn geld gekozen. Wel heeft het tegen het optreden van Japan geprotesteerd en daarbij bekend gemaakt dat het zich tegen de spoorweg plannen van Japan zoo lang verzet heeft omdat dit de eigenaars der gronden geen voldoende schadeloosstelling wilde geven. Het schijnt intusschen dat China zich thans niet verder tegen den spoorweg- ombouw verzetten zal. TEXEL, 18 AUGUSTUS 1909. Van dezen tijd. In de mooie dagen welke sinds een paar weken ons deel zijn, verlustigen velen yan elders, alsook van hier, zich in een bezoek aan de nieuwe aanplan ting, waar de flinke dennenbosschen een vertoeven zoo recht heerlijk doet zijn. Doch meer anderen trekken naar het zeestrand aan de Koog, om daar een wijle te vertoeven. Steeds meerder wordt het bezoek daarheen, sinds het Juliana-badhotel daar op een der hooge duinen prijkt. En 'tis een genot daar te vertoeven op een warmen dag. Menigeen kan dan vaak de lust niet weerstaan om zich in het water wat te verfrisschen. Is zulks aangenaam, 't is echter niet altijd van gevaar ontbloot naar Zondagmiddag bleek, toen een der daar aanwezigen die zich wat te ver in het water had be geven, door een krachtigen golfslag van de beenen geraakte en aangezien hij niet kon zwemmen daardoor in levens gevaar verkeerde. Gelukkig werd het gevaarlijke van zijn toestand al spoedig ontdekt en kwamen anderen den dren keling ter hulp om hem uit zijn benarde positie te verlossen, hetgeen hun mocht gelukken; niettemin was de persoon in kwestie reeds bewusteloos toen hij aan het strand werd gebracht. Hij kwam echter spoedig weder bij, zoodat in dit geval niet erger viel te constateeren. De hulpbiedenden, onze plaatsgenooten P. Bakker Jbz. en A. de "Waard, naar ons werd gezegd, hadden dus zeker groote voldoening van hun werk. Het voorgevallene geeft ons intusschen aanleiding tot het doen van eene waar schuwing en aantesporen tot voorzichtig heid bij het zich te water begeven en vooral niet te ver van wal te gaan indien men de kunst van zwemmen zich niet heeft eigen gemaakt. Het „pootje-baaien" schijnt een onweerstaanbaar genot voor die een bezoek aan het strand brengen, doch laat het daar dan ook bij mogen blijven en men niet roekeloos zijn leven en wellicht ook dat van anderen in gevaar brengen. De vaak krachtige golfslag dringt tot voorzichtigheid. Wij wenschen dat nog menig aan genaam bezoek aan het strand zal kunnen worden gebracht in de eerstkomende dagen, doch zouden hieraan ook den wensch willen toevoegen dat eenig ondernemend rijtuighouder het initiatief nam tot het openen (tijdelijk) van een dienst daarheen, opdat het niet fietsende en niet zoo vlug meer ter been zijnde deel der mouschheid, 't welk zich de TEXELSCHE COURANT. Abonnementsprijs per 3 maanden- Voor den Boeg 30 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere landen met verhooging der porto's. Prijs der Advertentièn. Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer. De uitslag uan de loting ooor de Nat. Militie, Donderdag alhier te houden, zal door aanplakking aan ons bureau tuorden bekend gemaakt. Afzonderlijke bulletins zullen niet worden uerspreid, doch zijn ucor belangstellenden gratis aan ons bureau beschikbaar. Naar buiten op aanuraag gratis en franco. De uitslag wordt in ons nummer uan Zondag opgenomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1909 | | pagina 1